Киев Русінің құрылуы

Есір Айшуақұлы атындағы орта мектеп

Дүниежүзі тарихы

6-сынып

Пән мұғалімі: Атшыбаева Салтанат

тарих пәні мұғалімі

Жыңғылды – 2020 жыл

6

§3. Ү-Х ғр Византия империясы Бүгінгі сабақта: - Византия империясының ішкі саясатымен танысамыз; - көрші елдермен дипломатиялық байланыстарын сипаттаймыз

«Византий» деген Босфор бұғазы жанындағы б.з.б. 680 жылы іргесі қаланған ежелгі грек қаласы.

Рим империясының шығыс аймақтары экономикасының даму деңгейі жағынан варварлар шапқыншылығынан зардап шеккен батыс аймақтардан әлдеқайда алда болды. Сол себепті император І Константин б.з.б. 324 жылы астананы Рим қаласынан Босфор бұғазындағы Византий деген шағын калаға көшірді. 330 жылы ол қаланың аты Константинополь (Жаңа Рим) деп өзгертілді.

395 жылы Рим империясы ресми түрде Батыс және Шығыс болып екіге бөлініп кетті. Константинополь Шығыс Рим империясының астанасы болып калды. Бұл қала бұрын Византий деп аталғандықтан, Шығыс Рим империясы тарихта Византия империясы деп те аталады.

Василевс (император) - тек мемлекет билеушісі ғана емес, сонымен қатар шіркеу қамқоршысы болды

Сенат – Императордың кеңесші органы болды

Әскери қолбасшыны тағайындайды

Мемлекеттік қызмет үшке бөлінді:

1. Әскери қызмет: барлық әскери істермен айналысты

Заңдар шығарады

Өзі бас қолбасшы

2. Азаматтық қызмет: мемлекет тағдырын, азамат құқықтарын сақталуын қадағалады

Салық жүйесін бақылайды және қазынаны басқарады

3. Сарайлық қызмет: мемлекет сарайындағы істерді бақылады

Жоғары сот қызметін атқарады

Василевс (император) – билігі мұраға қалдырылмады, жаңа билеушіні тағайындауды сенат шешіп отырды

Шетел елшілерін қабылдайды

5 ғр 40 ж ғұндар Констинопольді басып алу қаупін туғызды. Бейбіт бітім-шарттарға қарамастан Аттила жиі-жиі келісімді бұзып отырды

Шығыста Иранмен арада соғыс болды. 442 ж Иран мен Византия арасында бітімшарт жасалды

5 ғр ІІ жарт Византияға готтар қауіп төндірді. Батыс Рим империясымен одақтасып, готтарға қарсы тұрды

6 ғр Орталық Азиядан түркілерден қысым көріп ығысып келген аварлар қауіп төндірді

7 ғр 30 ж арабтар Византияға шабуыл жасап, Солтүстік Африкадағы жерлерін басып алды.

Егін шаруашылығын дамытты

І Юстиниан 527-565 жылдар

аралығында Византия

императоры болған

Жаңа сауда жолдарын ашты

Жер көлемін ұлғайтты, шеберханаларды ұлғайтты

Сирия мен Финикияда жібек өндіру орталығын құрды

529 жылы «Азаматтық құқықтар жинағын» жазды. Онда мемлекеттегі азаматтардың құқықтары мен заңдары айтылған

532-537жж Константинополь қаласында Әулие София храмын салғызды

568 жылы тамызда Түрік қағанатына ІІ Юстиниан Земарх қолбасшы бастаған елші жібереді

568 жылы Түрік қағаны Истеми Маниах бастаған елшілерді Константинопольге жібереді

Нәтижесінде

1. Парсыларға (Иранға) қарсы әскери одақ құрылады

2. Соғдылар Византияға жібек матасын тасымалдауға рұқсат алады

1-тапсырма. Сызбаны толтыру

Византия империясының күшею себептері

2-тапсырма. Сұрақтарға ауызша жауап беріңдер:

• Византия қоғамы туралы не білесің?
• Византияға сырттан қауіп төндірген көрші мемлекеттері туралы айтып беріңдер (карта бойынша)?
• І Юстиниан қандай қолбасшы болды? Оның заңдары қаншалықты маңызды болды?
• Византия мен Түрік қағанатының қандай байланыстары болды?
• Рим империясы неліктен шығыста сақталды?