Жайлибаева Набира Ахметовна

Набира Ахметовна Жайлибаева

Қостанай ауылшаруашылық колледжінің қазақ тілі мен

мемлекеттік тілде іс жүргізу пәнінен мұғалімі, Затобол кенті.

Сабақтың тақырыбы: Шоқан Уәлиханов – ғалым, зерттеуші

Сабақтың мақсаты:

Білімділік мақсаты: қазақтың ағартушы-демократ, ғылыми, зерттеуші

Ш. Уәлиханов өмірі мен қызметімен таныстыру, нақты деректер, негізінде оның ғылымға, білімге деген құщтарлығын ашып көрсету.

Дамытушылық мақсаты: оқушылардың сөйлеу қабілетін, сауаттылығын дамыту, сөздік қорын арттыру, тіл мәдениетін жетілдіру, өз ойын нақты жеткізуге үйрету.

Тәрбиелік мақсаты: туған жерін, ұлтын, өз Отанын сүю, ерлікке, еңбекке, білімге, өнер-білімге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа материалды меңгерту сабағы.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру, іздендіру, баяндау, қайталау.

Сабақтың көрнекілігі: Ш.Уәлихановтың портреті, еңбектері, таблица, схемалар, тест, презентация, Ш.Уәлиханов туралы фильм.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

   • оқушылармен амандасу

   • сабаққа дайындығын тексеру

2. Үй тапсырмасын тексеру

   • өткен тақырып бойынша оқушылар қосымша сауалдар қояды

3. Жаңа тақырып

   • мұғалімнің сөзі.

Қазақ жерінде көптеген ұлы адамдар дүниеге келген. Олар арттарына өшпес мұра қалдырып кетті. Халқымыз оларды ешқашан ұмытпайды. Келер ұрпаққа есімі мәңгі үлгі болып қалған тұлға – Шоқан Уәлиханов – ұлы ғалым, кемеңгер, ойшыл, ер жүрек саяхатшы, Европаға қазақ әдебиетін, мәдениетін алғаш танушысы. (слайд 1).

Сабақтың ұраны: Әр заманда бір көреген.

Каждая эпоха рождает своих героев. (слайд 2).

• Осы ұранның мағынасын қалай түсінесіндер?

• Топпен жұмыс.

I топ – Ш. Уәлихановтың туған жері, балалық шағы туралы мәлімет беру.

II топ – Еңбектері туралы.

III топ – Картамен жұмыс: географиялық картадан Шоқанның болған жерлерін көрсету, қысқаша мәлімет беру.

• Сөздікпен жұмыс: (слайд)

естелік – воспоминание

халқының игілігіне – во благо народу

кемеңгер – гений

аты шықты – человек с громким именем, прославился

атағын көкке көтерді – получил известность

аты жер жарды – стать знаменитым

мағлұмат – сведение

шам-шырақ – светило

• Жаңа сөздермен 3-4 сөйлем құрастыру.

• Мәтінмен жұмыс 1-2 абзац – I топ

3-4 абзац – II топ

5-7 абзац – III топ

• Таныс емес сөздерге талдау жасау, түсінік беру.

• Дәптермен жұмыс. Мәтінді абзацтарына сүйене отырып, жоспар құрастыру.

Жоспар:

1. Шоқанның балалық шағы

2. Шоқан Омбының кадет корпусында

3. Саяхат

4. Шоқанның достары

5. Шоқан – Европаға ашылған терезе

• Сен маған, мен саған. (слайд). I топ.

• Ш. Уәлиханов кім?

• Ол қашан, қайда туған?

• Оның балалық шағы қайда өткен?

• Шоқан кімнің немересі?

• Шоқанның әкесі қандай адам болған?

• Шоқан қайда оқыды?

II топ.

• Шоқан қандай халықтың өмірін, тарихын зерттейді?

• Шоқан Уәлихановтың еңбектерін атаңдар?

• Шоқан Уәлиханов кімдермен достық қатынаста болды?

• Нешінші жылы Қашқария мен Қытайға саяхат жасайды?

III топ.

• Шоқанның әкесі қандай адам болған?

• Шоқан қайда оқыды?

• Шоқанды замандастары қандай тұлға деген?

• Шоқанның қанша суреттері сақталған?

-Грамматиканы еске түсіру.Жалпылауыш мүше (слайд)

4 тапсырма. Таблицаны толтыру, мысалдар жазу, түсіндіру.

• Тест.

• Мұғалімнің сөзі:

Ш. Уәлиханов 30-ақ өмір сүрген. Оның ғаламат еңбектерін Ресейдің ғылымдары жоғары бағаланған. Әсіресе достары осы шрифтограмманы шешкенде академик Веселовскийдің пікірлерін бірін оқимыз. Берілген әріптерді белгілі бір жүйемен оқып шығу керек.

Шрифтограмма «Шоқан туралы сөз»

(Шығыстың әлемінде жарық етіп аққан жұлдыз)

• Бағалау: сабаққа белсене қатысқан оқушылардың білімін бағалау.

• Қорытындылау:

Қазақтың ұлы ғалымы, алғаш саяхатшысы, қазақ халқының әдебиетін, мәдениетін, өнерін бүкіл Европаға танытушы – Шоқан Уәлиханов өмірі туралы сөз еттік. Шоқан өмірі мен ғылыми қызметі еш уақытта ұмытылмайды, өйткені ол барша халықты жүрегімен сүйіп, бүкіл азамат үшін аянбай еңбек етті.

• Үйге тапсырма: