Ы.Алтынсарин "Атымтай жомарт"

«Көңілді күн» тренингі

Үлкенді сен сыласаң,

Кіші сені сыйлайды.

Кіші сені сыйласа,

Кісі сені сыйлайды.

«Латын әліпбиі»

А [А]

А`[Ә]

G [Г]

K [К]

В [Б]

G`[Ғ]

D [Д]

H [Х], [Һ]

O`[Ө]

L [Л]

C [Ч]

M [М]

P [П]

I [І]

E [Е]

Q [Қ]

N [Н]

I` [И], [Й]

Y [У]

T [Т]

F [Ф]

U [Ұ]

N`[Ң]

Z [З]

R [Р]

J [Ж]

S [С]

U`[Ү]

O [О]

V [В]

S`[Ш]

Y`[Ы]

А [А]

D [Д]

E [Е]

K[К]

O[О]

P [П]

T [Т]

Сараң сөзіне қандай антоним айта аласыздар?

- ?

Сараң

Желтоқсанның бесі

Қазақ әдебиеті

5-сынып

Ыбырай Алтынсарин «Атымтай Жомарт"

1

2

3

4

5

6

1-тапсырма. Берілген сөздің мағынасын түсіндіре отырып, осы сөз кездесетін мақал-мәтелді дәптерлеріңе жазыңдар.

Сөз

Мағынасы

Мақал-мәтел

жомарт

қанағат

дәулет

1-тапсырма. Берілген сөздің мағынасын түсіндіре отырып, осы сөз кездесетін мақал-мәтелді дәптерлеріңе жазыңдар.

Мағынасы

Мақал-мәтел

Сөз

жомарт

Мырза, қолы ашық

Жүйрік тоқтығын білдірмес,

Жомарт жоқтығын білдірмес

Барына разы болу,

Барына қанағат , жоғына сабыр.

қанағат

Қанағат қарын тойғызар,

Қанағатсыз жалғыз атын сойғызар.

дәулет

Байлық, қолда бар алтын

Бармақтай бақ қара суды теріс ағызған ақылдан артық

Атымтай жомарт өзі есепсіз бай бола тұрып, күн сайын бір мезгіл үстіне ескі-ұсқы киім киіп, отын кесіп, шөп тасып жұмыс қылады екен.

Бір күні өзінің жақын, таныстары сұрады дейді:  -Жомарт, Құдай берген дәулетіңіз бар, ашқа - тамақ, жалаңашқа - киім, үйсіздерге - үй болдыңыз, сөйтіп тұрып өз басыңызды кемшілікке салып, жете алмаған жарлыша отын кесіп, шөп тасығаныңыздың мағынасы не? - деп. 

Жомарт айтты дейді:  - Төрт түрлі себеп бар. Әуелгісі: әдемі ат, асыл киім, асқан дәулетті өнебойы әдет етсең көңілге жел кіргізеді; сол желіккен көңілмен өзімнен терезесі төмен бейшаралардан жиреніп, көз салмай, кем-кетікке жәрдем беруді ұмытармын деп қорқамын.

Екіншісі: бар бола тұрып мен жұмыс қылсам, мұның кемшілік емес екенін біліп, кейінгілер ғибрат алсын деймін.

Үшіншісі: күн сайын өз бейнетіммен таңнан бір-екі пұлға нан сатып алып жесем де бойыма сол тамақ болып тарайды, еңбекпен табылған дәмнің тәттілігі, сіңімділігі болады екен.

Төртіншісі: кұдай тағаламның берген дәулетін өзімсініп, тиісті орындарына жаратпай, көбісін өзім ішіп-жеп, өзім тұтынсам, мал берген иесіне күнәлі болармын деп қорқамын,- деді.

«Артық болмас білгенің!»

Жомарт сөзі парсы тілінен алынған, «жуван» - жас , жігіт, «мард» - адам деген мағынаны білдіреді.

Қазіргі таңда Атымтай жомарт сияқты адам деп кімді айтар едіңіз?

Атымтай жомарттың төртінші себебін айтып бер.

Атымтай жомарт қандай адам?

Ыбырай Алтынсарин қай жылы, қай жерде дүниеге келді?

Атымтай жомарттың бірінші себебі қандай?

Үй тапсырмасы:

2- тапсырма . Әңгімедегі Атымтай жомарт айтатын төрт түрлі себеп туралы өз пікіріңді білдіріңдер.

Рефлексия «Байланыс терезесі»

«Бәрін де

түсіндім»

«Өте керемет

сабақ болды»

«Көңіл-күйім

болмады»

«Мен есте

сақтадым»