?зін-?зі тану саба?ыны? жоспары К?ні:
Мектеп Жамбыл атында?ы орта мектеп
Та?ырыбы: ?лт руханияты-?рпа? аманаты
??ндылы?: д?рыс ?рекет
?асиеттер: ?ана?ат, парыз, ынтыма?тасты?
М??алім: Сады?ова Ж.? сыныбы: 11 О?ушы саны:24
Саба?ты? ма?саты: о?ушылар?а ?лтты? ??ндылы?тарды бойына сі?іре отырып,д?рыс ?рекет ету ??ндылы?ын ?алыптастыру.
Саба?ты? міндеттері:
- О?ушыларды? ?ана?ат сезім туралы білімдерін ке?ейту.
- О?ушыларды? бойында?ы ризашылы? ж?не парыз ?асиеттерін дамыту
- О?ушыларды ынтыма?тасты??а, татулы??а, ауызбірлікке, досты??а т?рбиелеу.
Ресурстар (материалдар дерекк?здер)
Саба?тын барысы:
- ?йымдастыру кезені. Саба?ты?ы жа?ымды к?йге келу.
Тынышты? с?ті
Ы??айлап отыры?ыздар, денелері?ізді т?зу ?ста?ыздар. Ая? ?олы?ызды ай?астырма?ыздар. ?олы?ызды тізе?ізге немесе ?стелге ?ою?а болады. К?здері?ізді ж?мулары?ызды ?тінеміз.
Елестетіп к?рі?із: К?н н?ры сізді? т?бе?ізден ?тіп, кеуде?ізге ?арай бойлап барады.Кеуде?ізді? орта т?сында г?л т?йнегі орналас?ан.Г?лді? т?йнегі н?рдан баяу ашылып келеді.Бал?ын ж?не таза ?сем г?л сізді? ?р ойы?ызды,?р сезімі?ізді,эмоция?ызбен тілек-?алауы?ызды шайып,ж?регі?ізді? ?ауызын ашты.
Н?р с?улесі сізді? бойы?ыз?а а?ырын тарай баста?анын елестеті?із.Ол біртіндеп к?шейе т?суде.Оймен осы н?рды ?олдары?ыз?а т?сірі?із.Сізді? ?олдары?ыз н?р?а б?леніп,с?уле шашуда.?олымыз тек жа?сы,ізгі істер істейді ж?не барша?а к?мектеседі.Н?р ая?тары?ыз?а тарады.Ая?тары?ыз н?р с?улесін шашуда.Олар сізді тек жа?сылы? жасау ?шін жа?сы жерлерге апарады.Олар н?р мен махаббат ??ралына айналды.
Одан ?рі н?р сізді? аузы?ыз?а, тілі?ізге тарады.Тілі?із тек шынды?ты ж?не жа?сы, ізгі с?здер ?ана айтады.Н?рды ??ла?тары?ыз?а ба?ытта?ыз,??ла?тары?ыз тек жа?сы с?з бен ?сем ?уенді ?ана естиді.Н?р к?здерімізге де жетті,к?зіміз тек жа?сы?а ?арап, б?рінен жа?сылы?ты ?ана к?реді. Сізді? басы?ыз т?гелдей н?р?а б?леніп, басы?ыз?а тек ізгі, с?улелі ой келеді.
Н?р бірте-бірте ?ар?ын ж?не ш??ылана бастайды,сізді? дене?ізден шы?ып, жан-жа?ы?ыз?а с?уле шашады.Осы н?рды туыс?андары?ыз?а, м??алімдері?ізге,достары?ыз?а, таныстары?ыз?а ба?ытта?ыз.Н?рды уа?ытша т?сініспей, ренжісіп ж?рген адамдар?а да ба?ытта?ыз, оларды? да ж?регі н?р?а толсын.
Осы н?р б?кіл ?лемге: барлы? адамдар?а, жан-жануарлар?а,?сімдіктерге, барлы? тірі жан?а таралсын. ?аламны? барлы? т?пкір-т?пкіріне н?р ба?ытта?ыз.Ойша айты?ыз: «Мен н?рлымын.Н?р мені? ішімде.Мен Н?рмын».
Осындай Н?р, Махаббат ж?не Тынышты? к?йінде отыра т?ры?ыз.
Енді осы Н?рды ж?регі?ізге орналастыры?ыз.
Н?р?а толы б?кіл ?лем сізді? ж?регі?ізде.оны осындай ?сем ?алыпта са?та?ыз.Жаймен к?зі?ізді ашу?а болады.
РАХМЕТ!
1.?андай ?сер алды?ыздар?
Ескертулер
?дістемелік ??рал.
- ?й тапсырмасын тексеру.
«?лт руханияты-?скеле? ?рпа?ты? ?асиетті парызы» атты эссе жазу.
- ?лтты? сана, ?лтты? ??ым дегенді ?алай т?сінесі?дер?
- ?аза?ты? ?андай ?нерін бас?а елге ма?тан ете аласы?дар?
- ?андай ата-салт д?ст?рлерді білесі?дер?
- Жа?ымды ой – пікір (д?йекс?з).
«Д?ниені? к?зі, т?т?асы т?п негізі- затты? н?рсе емес, рухани д?ние»
Платон
- Рухани д?ние дегенді ?алай т?сінесі?дер?
- Затты? н?рсе дегенді ?алай т?сінесі?дер?
- Руханият бізге не береді?
Та?та?а жазу
М??алімдерге арнал?ан ?дісемелік ??рал. 10сынып,
?зін-?зі тану.34б
- О?и?а айту (??гіме). 3мин
?лтты? рух
?азір барлы? елдер мен мемлекеттер біркіндікті жа?андану жа?дайында ?мір с?руге бейімделу ?стінде. Негізгі кіндігі еркін та?дау ж?не жеке бастама жасай алатын жеке адам бостанды?ы идеясына негізделген Батыс ?ркениеті болып отыр. Со??ы жылдары жа?андануды? бір тетігі ретіндегі батыстану – б?л тек батысты? технологиялы? жетістіктерін, экономикалы? ?ндірісті ?йымдастыру т?жірибелері мен ?ылыми-техникалы? м?дениетін ?абылдау ?ана емес, сонымен бірге ?леуметтік реттеуді? (адам ???ы?ы, жеке адамны? т?л?алы? т?рпаты, діни сенімі, ?лтты? т?зімділік, ?дептілік, т.б.) м?дени-?ркениеттік ?алыптар кешенін де ?абылдау екенін т?сінген д?ст?рлі ?о?амды жа?таушыларды? табанды ?арсылы?ына тап болуда. Б?л т?р?ыда негізгі келіспеушілік ?ркениеттерді? ?зара кірігуі мен ?штасып кетуіне ?арсылы?та болып т?р. Аны?ыра? айт?анда, жа?андану барысында Батыс м?дени ??ндылы?тарыны? басымды? танытуы жергілікті халы?ты? байыр?ы т?лтумалы? сипатыны? жо?алуына т?рткі болуы м?мкін деген ?ауіпке ?келіп тірейді. ?йткені, ?ткен ?асырды? орта шенінен айтыла баста?ан ?ркениет б?секесі ?азір шын м?нінде а?и?ат?а айнала бастады. Б?секе б?гінгі к?ні экономикада, саясатта, идеологияда, м?дениетте, білімде, а?паратта, технологияда, та?ы бас?а салаларда ?ызу ?ар?ынмен ж?ріп жатыр. Рас, Батысты? білімі, ?ылымы, техникасы, технологиясы, біздер ?шін ?те ?ажет, алайда, Батыс ?ркениетіні? ?орша?ан орта?а тек пайда табу к?зі деп ?арау?а ?йретуі, оны технологиялы? т?р?ыдан б?лшектеп сату т?рінде т?сіндіруі, б?л м?селеде бізге ?лгі бола алмайды. Сонды?тан Батыс ?ркениетіне шамадан тыс еліктеушілік жа?сылы?ты? нышаны емес. Та?ы да ?айталап айтуды? реті келіп т?р, батысты? технологиялы? жа?алы?ына ?мтылу, экономикалы? ?ндірісті ?йымдастыруда?ы жетістіктерін игеру – ?ажеттілік, ал одан керісінше б?гінгі к?нде рухани тапшылы??а айналып отыр?ан ізгілік, кісілік, адамгершілік, бауырмалды?, ?дептілік, т?рбиелік мазм?н іздеу – бос ?урешілік. ?лтты? т?рбие туралы идея б?гінгі к?н талабы мен ?мірлік ?ажеттіліктен туындап отыр. ?аза? еліні? ?лемдік ке?істікте ?з жолын та?дауы ?рбір ?аза?ты? емін-еркін ?мір с?руіні? кепілі. Ол с?зсіз ?рпа?тар ?амы деген ??ыммен ?ндеседі. Ел болу, мемлекет ??ру сонау т?ркі заманынан желісі ?зілмей келе жат?ан ?лтты? арман-а?сар. Ел болу – болаша??а ашыл?ан да??ыл жол. Сол болаша??а ашыл?ан да??ыл жолды ?лтты? т?рбие ар?ылы ж?руді ?йренсек, ешкімнен кем болмайтынымыз аны?. Б?дан шы?атын ?орытынды – ?лтты? т?рбие идеясы ата-бабалар алдында?ы – ?арыз бен ?кшебасар ?рпа?ты? алдында?ы – парыз деп т?сінуіміз керек. Я?ни, парыз бен ?арызды? т?йісер т?сы осы ?лтты? т?рбие деп білеміз. Сонды?тан м?нда алдымен мемлекет жасау?а ?йыт?ы болып отыр?ан этнос пен мемлекетті? м?ддесі ?атар т?ру?а тиіс. ?йткені, біз б?дан былай?ы кезе?де б?кіл адамзат баласы жаса?ан ?ркениеттермен ?атар даму?а тиіс м?дениетті? (?аза? м?дениетіні?) м?шесі болып саналамыз. Ендеше, адамзат баласыны? осы уа?ыт?а дейін жаса?ан озы? т?жірибелері мен жетістіктерін ?олдан келгенше т?гел игеріп, ?ажетімізге пайдалануымыз керек. Сондай-а?, а?ымда?ы уа?ытты? талабы мен с?ранысын ?ана?аттандырып отыру да ?лтты? т?рбиедегі негізгі ?а?иданы? біріне айналу?а тиіс. Б?л ?шін ?аза? ?лтын ?ай т?р?ыдан да жа?а д?режеге, жа?а интеллектуалды сапа?а к?теріп алу тиімді.
Б?гінгі ?аза? ?лты – б?рын?ы к?шпенді т?рмыс?а бейімделген дала хал?ы емес. Б?гінгі ?аза? ?лты – б?рын?ы “?ызыл идеологияны?” ?ыспа?ында?ы бодан халы? та емес; б?гінгі ?аза? ?лты – ?ркениет орталы?ы саналатын ?ала хал?ына айналып, сапалы? жа?ынан к?п ілгеріледі, б?тіндей аграрлы? жа?дайдан г?рі, индустриялы?-инновациялы? мемлекет ??ру?а к?шіп отыр. Сонымен бірге “М??гі ел” ?лтты? идеясымен ?арулан?ан т?уелсіз халы?. ?азіргі кезде ?лем ж?ртшылы?ы ?лы реформатор, ?лт лидері деп таны?ан Президентіміз Н?рс?лтан ?біш?лы Назарбаевты? тікелей бастамасымен ?кімет осы ба?ытта ?лкен мемлекеттік ба?дарлама жасап, барлы? де?гейдегі билік ?кілдері елді? индустриялы?-инновациялы? даму жолына т?суін ?ата? ба?ылауына алып, жіті ?ада?алап отыр. Т?сінген адам?а м?ны? т?пкі астарында да мемлекеттік идеядан туында?ан ?лтты? м?дде, ?лтты? ?стап жатыр. Елбасыны? ?л-Фараби атында?ы ?аза? ?лтты? университетіні? 75 жылды? мерейтойына орай атал?ан жо?ары о?у орныны? профессор-о?ытушылары мен студенттеріне арнап о?ы?ан “?аза?стан да?дарыстан кейінгі д?ниеде: болаша??а интеллектуалды? секіріс” атты д?рісінде осы м?селені жан-жа?ты талдап, келешегімізге ?андай жолмен баруымыз керектігін та?ы бір ай?ындап берді.Біра?, біз экономикасы т?ра?ты дамы?ан елдер клубына ?теміз десек, б?л жеткіліксіз. Оны? сыртында аса озы? технологияларын бізге ешкім де ?ншейін бере салмайды. ?аза?стан?а бізді? ?лтымызды? ?леуетін ояту?а ж?не ж?зеге асыру?а жа?дай жасайтын интеллектуалды т??керіс ?ажет”. Міне, Н?рс?лтан ?біш?лыны? осы бір ой-тол?амы т?йіндеп отыр?андай, б?гінгі жа?а ?лемдегі жа?а ?аза?станды, оны? жа?а ?рпа?ын ?алыптастыруда интеллектуалды? секіріс с?зсіз ?ажет. Олай болса, сол интеллектуалды?ты? ?зі ?лтты? т?рбиемен келетін жеміс екенін ?мытпа?анымыз абзал.
С?ра?.
1.?лтты? сана, ?лтты? ??ым дегенді ?алай т?сінесі??
2.?аза? хал?ын кімдер, ?алай ?лемге танытты деп ойлайсы?дар?
3.Рузаният бізге не береді?
«?аза? елі»деректі сериал (4мин)
Авторы: Серік Піралиев, Абай атында?ы ?аза? ?лтты? педагогикалы? университетіні? ректоры, педагогика ?ылымдарыны? докторы, профессор
htpp//www.atazholy.kz
- Шы?армашылы? ж?мыс, топты? ж?мыс.
Руханиятты? басты т?рлерін, оларды? м?ні мен у?ждерін к?рсетіп кесте жасау тапсырылады. Осы айтыл?андарды? н?тижесі есебінде руханиятты? т?рлерін, оны? мазм?нын, себебін ?ш т?рлі ?атар?а тізіп кесте ??рады. Ойды жина?тап, ?тымды жеткізуге да?дыланады.
Адамны? ?атынас ??ралыны? негізі
байланыс ??ралы
?лтты? ойын
11сынып.?дістеелік н?с?ау.160б
- Топпен ?н айту.
?АЗА?СТАН
Бабалар б?л жерде елін ?ор?ап терлеген
Батырлар б?л жерде намыс ?олдан бермеген
Жерін ?ор?ап ?аза? жау?а ?ылыш сермеген
?аза?станым, ?аза?станым
Ал ?азір ма?таныш бізге ?аза? даласы
Байлы?ы мол, та?ы бар жауж?рек баласы
Арман?а баста?ан б?рыл?ан к?п ?аласы
?аза?станым, ?аза?станым
Ал?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Сам?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Жаса ?аза?стан, ?аза?стан!
Байла?ым мені?, т?уелсіз елім.
Ал?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Сам?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Жаса ?аза?стан, ?аза?стан!
Байла?ым мені?, т?уелсіз елім.
Барша?а танулы ?лан байта? жерім бар
Егемен т?уелсіз ?азыналы елім бар
Ашы? к?к аспан, ас?арлы тау к?лім бар
?аза?станым, ?аза?станым
Жасасын ?аза?ым жаса, батыр жастарым
Желбіретіп туды, же?іске жол баста?ан
Елбасы, тарихы болсын м??гі дастаным
?аза?станым, ?аза?станым
Ал?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Сам?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Жаса ?аза?стан, ?аза?стан!
Байла?ым мені?, т?уелсіз елім.
Ал?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Сам?а ?аза?стан, ?аза?стан!
Жаса ?аза?стан, ?аза?стан!
Байла?ым мені?, т?уелсіз елім.
Kivvi.kz
- ?й тапсырмасы
«Алтын емес, салтым ?ымбат» та?ырыбында шы?арма жазу
- Саба?ты? ?орытынды с?ті.
(Баяу ?уен ?осылады) о?ушылар к?здерін ж?мып, ы??айланып отырады.Сендерді? ж?ректері?-сендерді? кішкене жар?ыра?ан к?ндері?. Ол сендерді к?н сия?ты жылытады. Сендерді? к?ндері? сендерге жылулы? береді. ?здері?ні? жа?сылы?тары?мен адамдармен б?лісесі?дер. Ал, к?не жа?сылы? сезімдерімізді ?здерімізді? ?ке-шешемізге, а?а-?пкелерімізге, ?здерімізді? достарымыз?а, барлы? адамзат?а, келген ?она?тар?а, ма?ан ж?не ?зімізді? кішкене ?ана ?демі жер шарымыз?а, б?ріне-б?ріне жіберейік, жа?сылы? тілейік. Ал, енді к?здері?ді ашы?дар, жымиы?дар ж?не осы сезімдері?ді, ?уаныштары?ды к?ні бойы са?тау?а тырысы?дар.