«Тіл тірегіміз со?ып т?р?ан ж?регіміз» сайыс-саба?

Ма?саты: Тіл ?уезділігін, к?ркемдігін, байлы?ын, шешендігін к?рсететін

на?ыл с?здер, ма?ал-м?телдер ар?ылы о?ушы д?ниетанымын, ой-?рісін

дамыту. ?з хал?ын, ту?ан жерін, тілін с?юге, ба?алап, ма?тан етуге т?рбиелеу.

Барысы:
1- кезе?. «С?лем-с?зді? анасы»
2-кезе?. «Ж?зден ж?йрік, мы?нан т?лпар»
3-кезе?. «Кім зерек?»
4-кезе?. «Ма?ал-с?зді? м?йегі»
5-кезе?. «Елімні? ж?регі Астана»
6-кезе?. «Сегіз ?ырлы, бір сырлы»
1-ж?ргізуші: Армысыздар, ??рметті ?стаздар мен о?ушылар!

17-22 а?пан к?ндері аралы?ында ?тетін ?аза? тілі мен ?дебиет, тарих п?ндеріні?

апталы?ын б?гін міне 5а сынып о?ушылары аш?алы отыр.
2-ж?ргізуші: Б?гінгі «Тіл тірегіміз со?ып т?р?ан ж?регіміз» атты

сайыс-саба?ымыз?а ?ош келді?іздер!
1-ж?ргізуші: Б?гінгі сайыс?а 5 А сыныбыны? «Б?йтерек» тобы мен

«А?орда» топтары ?атысып отыр.
2-ж?ргізуші:Хал?ымызды?: «Асыл тастан, ?нер жастан шы?ады»-деген с?зі бар.

Б?гінгі сайыста бізде соны? ку?сі болатынымыз аны?.
1-ж?ргізуші: Сонымен сайысты бастау?а р??сат еті?іздер.
2-ж?ргізуші: Алдымен сайысты? ?діл ба?асын беретін ?діл?азылар

ал?асымен таныстырып ?тейік:
___________________________________________________________________________________________________________________
1-ж?ргізуші: Сайысымыз 6 кезе?нен т?рады.
2-ж?ргізуші: 1- кезе?. «С?лем-с?зді? анасы» екі топ ?здерін таныстырып ?теді.
1-ж?ргізуші: 2-кезе?. «Ж?зден ж?йрік, мы?нан т?лпар» б?л сайысты?

шарты бойынша ?ойыл?ан с?ра?тар?а тез ?рі д?рыс жауап берулері керек.
2-ж?ргізуші: 3-кезе?. «Кім зерек?» деп аталады. О?ылатын ?ле?

жолдарыны? авторын ж?не ?алай аталатынды?ын айту керек.
1-ж?ргізуші: 4-кезе?. «Ма?ал-с?зді? м?йегі» сайысы бойынша

ма?алды? жал?асын табу.
2-ж?ргізуші: 5-кезе?. «Елімні? ж?регі Астана» м?нерлеп о?у

сайысынан жарыс. Астананы? 15 жылды? мерейтойына арналады.
1-ж?ргізуші: 6-кезе?. «Сегіз ?ырлы, бір сырлы» сайысы бойынша ?р топ ?з ?нерін к?рсетеді.

2-ж?ргізуші: Сонымен сайсымызды бастайы?.
1-ж?ргізуші: С?лем берем хал?ыма,
С?лем берем жалпы?а.
С?лемдесу кіреді,
Ата-д?ст?р салтына-деп, сайыс?а ?атысушы топтарды? ?здерін

таныстыру?а ша?ырамыз.
2-ж?ргізуші: ?аза?ты? т?рлі-т?рлі д?ст?рі бар,
Оны? сырын аш?ан?а ж?рт ?ызы?ар.
Жауабын табама екен сайыскерлер,
Сол себептен ?оятын с?ра?тар бар
І С?ра?-жауап «Б?йтерек» тобына
1. ?аза?ты? ?лы а?ыны кім? (Абай)
2. Киіз ?йді? т?бесі? (Ша?ыра?)
3. ?аза?ты? ?лтты? ойындары? (к?кпар, ?ыз ?уу, ар?ан тарту т.б.)
4. Т?йе с?тінен жасалатын сусын? (ш?бат)
5. ?ай жылы ?аза? тіліне мемлекеттік м?ртебе берілді? (1989)
6. Астана?а биыл неше жыл болды? (15 жыл)
7. К?н мен т?н те?елгенде тойланатын халы? мерекесі? (Наурыз)
8. Ел р?міздерді? ?айсысында ?анатты пыра? суреттелген? (елта?бада)
9. Т?рмыс-салт жырлары ?андай ?дебиетке жатады? (халы? ауыз ?дебиеті)
10. Абайды? ?жесіні? аты кім? (Зере)
ІІ С?ра?-жауап «А?орда» тобына
1. 100 жаса?ан а?ын? (Жамбыл)
2. ?н ?ранны? ?нін кім жаз?ан? (Ш?мші ?алдая?ов)
3. Бие с?тінен жасалатын емдік сусын? (?ымыз)
4. Т???ыш ?аза? ?арышкері кім? (То?тар ?уб?кіров)
5. Абайды? неше ?ара с?зі бар? (45)
6. ?аз?ты? ?ш биі? (Т?ле би, ?азыбек би, ?йтеке би)
7. Н?рестеге арнал?ан д?ст?рлер? (Бесікке салу, шілдехана, ?ыр?ынан шы?ару, Т?сау кесу)
8. Т??ыш «?аза? хрестоматиясыны?» авторы? (Ыбырай Алтынсарин)
9. ?уанышты хабар жеткізген адам?а берілетін зат ?алай аталады? (с?йінші)
10. Жеті атаны ата?ыздар? ()
1-ж?ргізуші: Кезекте 3-кезе? «Кім зерек?» сайысы.

Сайысты? шарты бойынша о?ылатын ?ле? жолдарыны? авторын ж?не

?алай аталатынды?ын табу керек.
Жайылып т?рге ?арай та?ны? а?ы,

К?рінді ауыл-ауыл ма?айда?ы.

?арайып, ?рген сиыр т?йеменен

Ауылды? мал?а толды ?рбір жа?ы.
(С?лтанмахм?т Торай?ыров «Шілде»)

Аралап ?р егінді ?арап ж?рді,

Кезі еді пісіп бол?ан егін т?рлі.

Бастарын д?нге тол?ан т?мен салып,

Бидайлар бейне та?зым етіп т?рады.
(Ахмет Байт?рсынов «Егінні? бастары»)

К?л ?оры?ан сен еді?,
Сен де айрылды? к?лі?нен.
Ел ?оры?ан мен еді?,
Мен де айрылдым к?лі?нен.

(Махамбет «?ыз?ыш ??с»)
Таулардан ?зен а?ар сар?ыра?ан,
Айнадай с?уле беріп жар?ыра?ан,
Жел со?са, ысты? со?са, бір ?алыпта,
Аралап тау мен тасты ар?ыра?ан.

(Ы. Алтынсарин «?зен»)
Б?лттай ?асы жауып екі к?зін,
Басын сіліксе, ?ар жауып, маза?ды алды.
Бурадай б?р?-сар? етіп долдан?анда,
Алты ?анат а? орда ?й шай?алды.

(Абай «?ыс»)
Жат?ан ?йім – ?абыр?асы ?ара тас,

Жары? с?уле, жылы к?нге жаны ?ас.

Ауыр иіс, ыл?и ?ара к?ле?ке,

Ерте-кеш те, к?ндіз-т?ні арылмас.

(Ма?жан Ж?мабаев «Са?ындым»)

??йды жа?быр, сел боп а?ты,

К?н к?ркіреп шатырлатты,

К?йген жерді? кірді жаны.

Ш?лдегендер су?а ?анды,

Ауыл ?айта ажарланды,

Тар?ады елді? бір ??мары.

(?бділда Т?жібаев «Тола?ай»)

Жапанда еш сая жо? шыбын жан?а,

Монша?тап жерге там?ан ?ызыл ?ан?а.

Жапанда басын с?йер тірі жан жо?,

?л кетіп сорлы киік жы?ыл?анда!.

(С?кен Сейфуллин «А?са? киік»)

2-ж?ргізуші: Ма?ал-м?телдер талай замандар бойы ?алыптас?ан, ?рпа?тан- ?рпа??а ауысып

келе жат?ан асыл м?ра. Сонды?тан да сайысымызды? келесі кезе?і ма?ал-м?телдерге арналады.

1-ж?ргізуші: Сайысты? шарты бойынша о?ыл?ан ма?алдарды? жал?асын тауып айту керек.
Ма?ал-м?телдер «А?орда» тобына
1. Жеті ж?ртты? тілін біл, (Жеті т?рлі білім біл )
2. Ту?ан жердей жер болмас, (Ту?ан елдей ел болмас)
3. Ерді намыс ?лтіер (?оянды ?амыс ?лтірер)
4. Ата к?рген о? жонар (Ана к?рген тон пішер)
5. ?ке-ас?ар тау, (Ана бауырында?ы б?ла?)
6. Тіл тас жарады, (Тас жармаса бас жарады)
7. Білекті бірді жы?ар (Білімді мы?ды жы?ар)
Ма?ал-м?телдер «Б?йтерек» тобына
1. С?зден ас?ан байлы? жо?, (Тілден ас?ан ж?йрік жо?)
2. О?у-білім б?ла?ы (Білім-?мір шыра?ы)
3. Ту?ан жерді? ?адірін (Шетте ж?рсе? білерсі?)
4. Ырыс алды – (ынтыма?)
5. ?нер алды – (?ызыл тіл)
6. Отансыз адам (ормансыз б?лб?л)
7. Ата- б?йтерек, (бала-жапыра?)
Полиглот
1. Ер ?анаты.. (ат -лошадь-horse)
2. Т?бе... тік т?рды (шашы -волосы-hair)
3. Ит ?лген..(жер-земля-earth)
4. ?ас пен... арасында (к?зді?-глаза-eyes)
5. ?нер алды ?ызыл... (тіл-язык- language)
6. Сегіз ?ырлы.. сырлы (бір-один-one)
7. Тіл тас жарады, тас жармас.. жарады (бас-голова-head)
8. Отанды с?ю... басталады (отбасы-семья-famili)
9. Т?рбие басы... (тіл-язык-language)
10. Асыл с?зді іздесе?,
Абайды.. ерінбе (о?ы-читай-read)
2-ж?ргізуші: Биыл Астананы? 15 жылды? мерейтойын тойла?алы отырмыз

сонды?тан, кезекті сайысмыз «Елімні? ж?регі-Астана» деп аталады.
1-ж?ргізуші: Сайысымызды? шарты бойынша Астана туралы ?ле?дерді

м?нерлеп о?у керек.
1-ж?ргізуші: «Сегіз ?ырлы, бір сырлы» сайысы бойынша ?р топ ?з ?нерін

к?рсетеді.
1-ж?ргізуші: ?нерді? таусылмайтын кереметі,
Баурап ап жанымызды билетеді.
Арман?а ?міт жа??ан сайыскелер,
Дайын т?р ?нерлерін к?рсеткелі.

2-ж?ргізуші: Келесі «Сегіз ?ырлы, бір сырлы» сайысы бойынша ?р топ

?з ?нерін к?рсетеді, ?абыл алы?ыздар!

1-ж?ргізуші: Сайысымызды ?орытындылап, же?імпаз топты аны?тау ?шін

с?з кезегін ?діл?азылар?а берейік. (?діл?азылар с?йлейді)

2-ж?ргізуші: Назарлары?ыз?а ра?мет! ?ош сау болы?ыздар!

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
««Тіл тірегіміз со?ып т?р?ан ж?регіміз» сайыс-саба?»

«Тіл тірегіміз соғып тұрған жүрегіміз»

сайыс-сабақ

Мақсаты: Тіл әуезділігін, көркемдігін, байлығын, шешендігін көрсететін

нақыл сөздер, мақал-мәтелдер арқылы оқушы дүниетанымын, ой-өрісін

дамыту. Өз халқын, туған жерін, тілін сүюге, бағалап, мақтан етуге тәрбиелеу.

Барысы:
1- кезең. «Сәлем-сөздің анасы»
2-кезең. «Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар»
3-кезең. «Кім зерек?»
4-кезең. «Мақал-сөздің мәйегі»
5-кезең. «Елімнің жүрегі Астана»
6-кезең. «Сегіз қырлы, бір сырлы»
1-жүргізуші: Армысыздар, құрметті ұстаздар мен оқушылар!

17-22 ақпан күндері аралығында өтетін қазақ тілі мен әдебиет, тарих пәндерінің

апталығын бүгін міне 5а сынып оқушылары ашқалы отыр.
2-жүргізуші: Бүгінгі «Тіл тірегіміз соғып тұрған жүрегіміз» атты

сайыс-сабағымызға қош келдіңіздер!
1-жүргізуші: Бүгінгі сайысқа 5 А сыныбының «Бәйтерек» тобы мен

«Ақорда» топтары қатысып отыр.
2-жүргізуші:Халқымыздың: «Асыл тастан, өнер жастан шығады»-деген сөзі бар.

Бүгінгі сайыста бізде соның куәсі болатынымыз анық.
1-жүргізуші: Сонымен сайысты бастауға рұқсат етіңіздер.
2-жүргізуші: Алдымен сайыстың әділ бағасын беретін әділқазылар

алқасымен таныстырып өтейік:
___________________________________________________________________________________________________________________
1-жүргізуші: Сайысымыз 6 кезеңнен тұрады.
2-жүргізуші: 1- кезең. «Сәлем-сөздің анасы» екі топ өздерін таныстырып өтеді.
1-жүргізуші: 2-кезең. «Жүзден жүйрік, мыңнан тұлпар» бұл сайыстың

шарты бойынша қойылған сұрақтарға тез әрі дұрыс жауап берулері керек.
2-жүргізуші: 3-кезең. «Кім зерек?» деп аталады. Оқылатын өлең

жолдарының авторын және қалай аталатындығын айту керек.
1-жүргізуші: 4-кезең. «Мақал-сөздің мәйегі» сайысы бойынша

мақалдың жалғасын табу.
2-жүргізуші: 5-кезең. «Елімнің жүрегі Астана» мәнерлеп оқу

сайысынан жарыс. Астананың 15 жылдық мерейтойына арналады.
1-жүргізуші: 6-кезең. «Сегіз қырлы, бір сырлы» сайысы бойынша әр топ өз өнерін көрсетеді.

2-жүргізуші: Сонымен сайсымызды бастайық.
1-жүргізуші: Сәлем берем халқыма,
Сәлем берем жалпыңа.
Сәлемдесу кіреді,
Ата-дәстүр салтына-деп, сайысқа қатысушы топтардың өздерін

таныстыруға шақырамыз.
2-жүргізуші: Қазақтың түрлі-түрлі дәстүрі бар,
Оның сырын ашқанға жұрт қызығар.
Жауабын табама екен сайыскерлер,
Сол себептен қоятын сұрақтар бар
І Сұрақ-жауап «Бәйтерек» тобына
1. Қазақтың ұлы ақыны кім? (Абай)
2. Киіз үйдің төбесі? (Шаңырақ)
3. Қазақтың ұлттық ойындары? (көкпар, қыз қуу, арқан тарту т.б.)
4. Түйе сүтінен жасалатын сусын? (шұбат)
5. Қай жылы қазақ тіліне мемлекеттік мәртебе берілді? (1989)
6. Астанаға биыл неше жыл болды? (15 жыл)
7. Күн мен түн теңелгенде тойланатын халық мерекесі? (Наурыз)
8. Ел рәміздердің қайсысында қанатты пырақ суреттелген? (елтаңбада)
9. Тұрмыс-салт жырлары қандай әдебиетке жатады? (халық ауыз әдебиеті)
10. Абайдың әжесінің аты кім? (Зере)
ІІ Сұрақ-жауап «Ақорда» тобына
1. 100 жасаған ақын? (Жамбыл)
2. Ән ұранның әнін кім жазған? (Шәмші Қалдаяқов)
3. Бие сүтінен жасалатын емдік сусын? (қымыз)
4. Тұңғыш қазақ ғарышкері кім? (Тоқтар Әубәкіров)
5. Абайдың неше қара сөзі бар? (45)
6. Қазқтың үш биі? (Төле би, Қазыбек би, Әйтеке би)
7. Нәрестеге арналған дәстүрлер? (Бесікке салу, шілдехана, қырқынан шығару, Тұсау кесу)
8. Тұғыш «Қазақ хрестоматиясының» авторы? (Ыбырай Алтынсарин)
9. Қуанышты хабар жеткізген адамға берілетін зат қалай аталады? (сүйінші)
10. Жеті атаны атаңыздар? ()
1-жүргізуші: Кезекте 3-кезең «Кім зерек?» сайысы.

Сайыстың шарты бойынша оқылатын өлең жолдарының авторын және

қалай аталатындығын табу керек.
Жайылып төрге қарай таңның ағы,

Көрінді ауыл-ауыл маңайдағы.

Қарайып, өрген сиыр түйеменен

Ауылдың малға толды әрбір жағы.
(Сұлтанмахмұт Торайғыров «Шілде»)

Аралап әр егінді қарап жүрді,

Кезі еді пісіп болған егін түрлі.

Бастарын дәнге толған төмен салып,

Бидайлар бейне тағзым етіп тұрады.
(Ахмет Байтұрсынов «Егіннің бастары»)

Көл қорыған сен едің,
Сен де айрылдың көліңнен.
Ел қорыған мен едің,
Мен де айрылдым көліңнен.

(Махамбет «Қызғыш құс»)
Таулардан өзен ағар сарқыраған,
Айнадай сәуле беріп жарқыраған,
Жел соқса, ыстық соқса, бір қалыпта,
Аралап тау мен тасты арқыраған.

(Ы. Алтынсарин «Өзен»)
Бұлттай қасы жауып екі көзін,
Басын сіліксе, қар жауып, мазаңды алды.
Бурадай бұрқ-сарқ етіп долданғанда,
Алты қанат ақ орда үй шайқалды.

(Абай «Қыс»)
Жатқан үйім – қабырғасы қара тас,

Жарық сәуле, жылы күнге жаны қас.

Ауыр иіс, ылғи қара көлеңке,

Ерте-кеш те, күндіз-түні арылмас.

(Мағжан Жұмабаев «Сағындым»)

Құйды жаңбыр, сел боп ақты,

Күн күркіреп шатырлатты,

Күйген жердің кірді жаны.

Шөлдегендер суға қанды,

Ауыл қайта ажарланды,

Тарқады елдің бір құмары.

(Әбділда Тәжібаев «Толағай»)

Жапанда еш сая жоқ шыбын жанға,

Моншақтап жерге тамған қызыл қанға.

Жапанда басын сүйер тірі жан жоқ,

Әл кетіп сорлы киік жығылғанда!...

(Сәкен Сейфуллин «Ақсақ киік»)

2-жүргізуші: Мақал-мәтелдер талай замандар бойы қалыптасқан, ұрпақтан- ұрпаққа ауысып

келе жатқан асыл мұра. Сондықтан да сайысымыздың келесі кезеңі мақал-мәтелдерге арналады.

1-жүргізуші: Сайыстың шарты бойынша оқылған мақалдардың жалғасын тауып айту керек.
Мақал-мәтелдер «Ақорда» тобына
1. Жеті жұрттың тілін біл, (Жеті түрлі білім біл )
2. Туған жердей жер болмас, (Туған елдей ел болмас)
3. Ерді намыс өлтіер (Қоянды қамыс өлтірер)
4. Ата көрген оқ жонар (Ана көрген тон пішер)
5. Әке-асқар тау, (Ана бауырындағы бұлақ)
6. Тіл тас жарады, (Тас жармаса бас жарады)
7. Білекті бірді жығар (Білімді мыңды жығар)
Мақал-мәтелдер «Бәйтерек» тобына
1. Сөзден асқан байлық жоқ, (Тілден асқан жүйрік жоқ)
2. Оқу-білім бұлағы (Білім-өмір шырағы)
3. Туған жердің қадірін (Шетте жүрсең білерсің)
4. Ырыс алды – (ынтымақ)
5. Өнер алды – (қызыл тіл)
6. Отансыз адам (ормансыз бұлбұл)
7. Ата- бәйтерек, (бала-жапырақ)
Полиглот
1. Ер қанаты .......... (ат -лошадь-horse)
2. Төбе ........... тік тұрды (шашы -волосы-hair)
3. Ит өлген ............(жер-земля-earth)
4. Қас пен ........... арасында (көздің-глаза-eyes)
5. Өнер алды қызыл ............. (тіл-язык- language)
6. Сегіз қырлы ......... сырлы (бір-один-one)
7. Тіл тас жарады, тас жармас ......... жарады (бас-голова-head)
8. Отанды сүю .............. басталады (отбасы-семья-famili)
9. Тәрбие басы ............. (тіл-язык-language)
10. Асыл сөзді іздесең,
Абайды ............ ерінбе (оқы-читай-read)
2-жүргізуші: Биыл Астананың 15 жылдық мерейтойын тойлағалы отырмыз