Тіл м?ртебесі – ел м?ртебесі
Сыныбы: 6 «?»
К?ні: 23.09.2015ж
Саба?ты? ма?саты:
1 О?ушылар?а мемлекеттік тілді білуді? ма?ызы жайлы айту ж?не оны ??рметтеуге ?йрету, ?ткен та?ырыптар бойынша ал?ан білімдерін пысы?тап ой - ?рісін, білім де?гейін ке?ейту.
2. ?аза? тілі туралы ма?ал - м?телдер, ?ле?, та?па?, на?ыл с?здер айту ар?ылы о?ушыны? с?здік ?орын молайтып, тіл байлы?ын дамыту.
3. Адамгершілікке, ізденуге, Тілді ??рметтеуге, тіл байлы?ын, ма?ызын т?сіне баулу.
Саба?ты? т?рі: сайыс саба?ы
Саба?ты? ?діс - т?сілі; с?ра? - жауап, т?рлі тапсырмалар;
Саба?ты? барысы:
?йымдастыру кезе?і: (О?ушылар 3 топ?а б?лінеді).
М??алімні? кіріспе с?зі:- ??рметті ?стаздар, о?ушылар! Б?рімізге 22 - ?ырк?йек тілдер мерекесі. Сонды?тан біз де б?гін тілдер мерекесіне арнап «Тіл м?ртебесі – ел м?ртебесі» атты сайысымыз?а ?ош келдік.
Тіл – ?ай ?лтта, ?ай елде болса да ?астерлі, ??рметті. Ол ?рбір адам?а ана с?тімен бірге еніп, ?алыптасады. Тіл байлы?ы – ?рбір елді? ?лтты? ма?танышы. ?зі ана тілін ?адірлеп, ?астерлемейтін адам жо?.
«Халы?ты? м??гі ??мыры - оны? тілінде. Сонды?тан, ?р адам ?зіні? ана тілін ?ор?ай да, ??рметтей де білуге міндетті.
Орта?а 6 «?» сынып о?ушыларын ша?ырамыз!
1 С?йемін ту?ан тілім – анам тілім,
Бесікте жат?анымда – а? берген білім
Шыр етіп жерге т?скен минутымнан
??ла?ыма сі?ірген таныс ?нін
2 Ту?ан тілде сыры тере? жаным бар
Ту?ан тілде ?нім менен с?нім бар.
Ту?ан тілім тіл болудан ?алса егер
Ж?регімді суырып – а? алы?дар!
3 Ту?ан тілім тірлігімні? ай?а?ы
Тілім барда айтылар сыр ойда?ы.
?ссе тілім, мен де бірге ?семін
?шсе тілім мен де бірге ?шемін.
4.Ана тілін білмеген. А?ылы жо? желікбас
Ана тілін с?ймеген. Хал?ын с?йіп жарытпас.
«Сайысымызды? бет ашарын бастайы?»
Таныстырсын сайыскерлер ?здерін, ?неріне ду ?ол со?ып ?остайы? - деп, кезекті сайыс?а ?атысушы топтар?а берейік.
І - кезе?. «Викториналы? с?ра?тар» деп аталады. ?р топ берілген с?ра?тар?а тез ж?не на?ты жауап берулері керек»
І - топ
1. ?аза?стан ?андай мемлекет?(бай, ке? - байта?)
2. ?Р – мемлекеттік тілі?(?аза? тілі)
3. ?анша жыл мезгілі бар?
4.М?тін дегеніміз не? ?(?зара ма?ыналы? байлан айтыл бірне с?йлемн т?рс?й)
5. Наурызда пісірілетін басты та?ам?(Наурыз к?же)
6. Ешкіні? иесін ?алай атайды?(Шекшек ата)
7. ?аза? ?ліпбиінде ?анша ?ріп бар?(42)
8. Абай ??нанбаевты? шы? аты (Ибра?им)
ІІ - топ
1. ?аза? тілінде неше с?з табы бар?(9табы)
2 Синоним дегеніміз не?
3 Т?уелсіздік ел бол?алы ?анша жыл болды?(20жыл)
4. Абай ??нанбаев кім?(а?ын, жазушы, ?нші, философ, данышпан)
5. Т?йе иесін ?алай атайды?(Ойсыл?ара)
6. ?аза? тілінде т?н дыбыстар нешеу?(9)
7 Абайды? неше ?ара с?зі бар?(45с?з)
8. Омоним дегеніміз не?
ІІІ - топ
1. Затты?, н?рсені? атын білдіретін с?з табы?(Зат есім)
2. Тіл мерекесі ?ай к?н?(22 ?ырк?йекте)
3. ?аза?ты? ?ш дана биі кімдер?(Т?ле би, ?йтеке би, ?азыбек)
4. ?аза? тілі ?ай тілдер тобына жатады? (Т?ркі тілдер тобына жатады)
5. Неологизм дегеніміз не?(Жа?а с?здер)
6 Антоним дегеніміз не?
7. ?аза?станны? Республикасыны? т?уелсіздігі ?ашан жарияланды?(1991ж)
8. Есімдік ма?ынасына ?арай неше топ?а б?лінеді?(7т?рі)
ІІ – кезе?. «Тіл - ?нер» Мен ?нат?ан ?ш п?н» Полиглот.
Ма?ал - м?телді жасырын т?р?ан с?зді тауып, ?аза?, орыс, а?ылшын тілдерде.
1 - топ
1. Бірлігі жарас?ан.. б?зылмас. (Ел - страна - country)
2. Татулы? - табылмас.(ба?ыт - счастье - happiness)
2 - топ
3.. - ?лы ?ару(с?з - слова – word)
4. Адамды.. (?йретеді(?мір - жизнь - live)
3 - топ
5.. - таптырмас байлы? (е?бек - труд - work)
6..- бай?ап с?йлер(жа?сы - хорошо - gut)
ІІІ - кезе? «Кім жылдам»? Синоним с?здерді с?йкестіру.
Ертеде – бая?ыда,б?рын
Алыс – шал?ай,?ашы?
?лкен – д?у,биік
Кішкентай - ?са?, ша?ын,майда
С?лу - ?демі, к?рікті,ажарлы
Тама? - д?м, ас.та?ам
Мы?ты-к?шті,?арулы,?айратты
?арт-?ария,к?рі
Тамаша-?ажап,керемет
Жылдам-тез,шапша?,лезде
?ымбат-??нды,ба?алы
Халы?-ж?рт,ел,к?пшілік
ІV - кезе?. « Б?йге». Берілген т?ра?ты с?з тіркестеріні? ма?ынасын табу
І - топ:
1. Т?бесі к?кке жету -(?уану)
2. ?ыры? пыша? болу -(араздасу)
3. Ит ?лген жер - (алыс)
ІІ - топ:
1. Тіс жарады -(?ндемеді)
2. ?ызды? жи?ан ж?гіндей – (?демі)
3. жерден жеті ?оян тап?андай -(шаттанады, ?уану)
ІІІ - топ:
1.Ат ізін салмады -(хабарласпады)
2.Айы о?ынан туды - (жолы т?сті, жолы болды)
3.Екі ??ла?ы езуіне жетті - (м?з - мейрам, ?уанды).
V - кезе?: «Ой тол?ау» Эссе «Тіл м?ртебесі-ел м?ртебесі» та?ырыбында ша?ын
Эссе жазу.
VI-кезе?: Ба?алау: ?ш топты? ба?аларымен таныстырып же?іске жеткен топпен таныстыру.
VII-кезе?: Саба?ты? А?талуы
М??алім: ?алы? елім ?аза?ы?а ?ор?ан бол!
Жеткіншегім жай?ала ?сіп орман бол,
Шет тілі мен компьютерді ме?геріп,
Елге тірек, на?ыз ?лтты? т?л?а бол!
Осымен бізді? тіл мерекесіне арнал?ан саба?ымыз ая?талды.
