Саба?ты? та?ырыбы: Т?рт мезгіл
Саба?ты? ма?саты: Балаларды? т?рт мезгіл ?ыс, к?ктем,жаз,к?з туралы
т?сініктерін ке?ейте отырып , ?р жыл мезгіліні? маусымды?
?згерістері жайлы ??гімелей айту?а,ма?ал-м?телдер, та?па?,
жа?ылтпаштар ар?ылы жеткізе білуге ?йрету.
С?йлемді д?рыс
толы? с?йлеммен айту?а т?рбиелеу. Дыбыстарды аны? д?рыс
айтуды, ?р жыл мезгіліні? ?зіндік ерекшеліктерін д?рыс
жеткізе айту?а, оны бейнелеп,бояу т?стерін д?рыс бере білуге
т?рбиелеу.
Саба?ты? к?рнекілігі: 4 мезгіл суреттері. Бас?а киетін маскалар, су бояу,
?ыл?алам , а??а?аз.
Саба?ты? барысы:
?йымдастыру б?лімі: Ерте ,ерте,ертеде ата?ты жыл патшалы?ы болыпты.
Оларды? 4 баласы болыпты.(?ыс,к?ктем,жаз,к?з).Осы т?рт баласыны? мінезі ?р т?рлі болыпты.Жыл а?са?алы мен жыл патшайымы осы 4жылды ба?ып-?а?ып ?сіріп. К?ндерді? к?нінде осы ?ыс, к?ктем, жаз, к?з мезгілдері бір к?ні айтысып ?алыпты. Олар былай деп айтысады.
К?ктем:Менен тіршілік к?зі басталады. Адамдар ?ыстан аман шы?ып, жадырап, ?айта т?леп, ?ызу е?бектерін бастайды. Таби?атты? е? тамаша кезе? ?рине менмін.
Жаз:Жарайды к?п ма?танбай-а? ?ой, менсіз адамдар не істеген болар еді? Егер мені? аптап ысты?ым болмаса егін, бау-ба?шалары? пісер ме еді? Ал сендер су?а шомыла алар ма еді?дер. Таби?атты? е? кереметі менмін.
Т?рбиеші:Одан кейін к?з былай дейді:
К?з:?те д?рыс айт?андары?, біра? адамзат?а мені?де ?ажетім бар. Барлы? е?бек атаулыны? ?ыз?ан ша?ы менде, егін бау-ба?шалар жиналып, ?ыбырла?ан жанны? б?рі ?ыс ?амына кіріседі, ал сендер жеміс-жидекке тойма?ан болар еді?дер. Таби?атты? е? бір жа?сы кезе?і менмін.
Т?рбиеші: Одан кейін ?ыс былай дейді:
?ыс:Пай-пай ма?тануларын. Таби?атты? е? керемет кезе?імін. Менен к?шті ешкім жо?, барлы? жерді а? бояу?а бояп, т?рлі ?рнектермен безендіріп, таби?ат?а с?лулы? беретін мен. Жа?а жылды менсіз ?арсы алмайсы?дар ?ой ? К?рді?дер ме? Таби?атты? е? к?щті кезе?і менмін.
-Осылай ай?айласып жат?ан ?стіне жыл а?са?алы мен жыл патшайымы келіп ?алып былай дейді:
Таби?ат патшайымы: Б?рекелді , б?рі? жиналып ?алыпсы?дар ?ой, б?л не жиын?
Б?рі:Таби?атты? керемет кезе?і кім екен деп таласып жатырмыз.
Таби?ат патшайымы : Орынсыз талас?андары?ыз д?рыс емес. Б?рі? де адамдар?а керексі?дер. Сендер к?ктем, жаз, к?з, ?ыс болып ?згеріп т?рмаса?дар, олар ?мір с?ре алма?ан болар еді. Барлы? кезе?ні? ?з кереметттері бар, сонды?тан таласпай адамдар?а ?алты?сыз ?ызмет жасау?а тырысы?дар. Олар таби?атты? кереметтерімен ?ана к?н кеше алады.
Б?рі: Д?рыс –д?рыс ,орынды айтылды. Бізден ?ателік болды. Т?сіндік.
Таби?ат патшайымы: Онанда мына отыр?ан балалар біз туралы не біледі екен? Соны білейікте.
Т?рбиеші: И?, жыл а?са?алымыз, жыл патшайымы к?ктем, жаз, к?з, ?ыс мезгілдеріне арна?ан бізді? балаларымызды? ?нерлері бар , та?па?, ма?ал, жа?ылтпаштары бар соны айтып берсін.
сергіту с?ті:
Т?рбиеші: Тыны? к?нде,бір мезет,
Жел т?рады гуілдеп.
??ла? салып ты?даса?,
Дыбыстайды у-у-у-деп.
К?згі орманда жапыра?,
Жел т?р?анда шуылдап.
Дыбыстайды ыш-ыш-ыш – деп.
Б?лт ?йірілсе аспанда,
Т?нереді атырап.
Жа?быр жауса бір мезет,
Дыбыстайды тырс-тырс –деп
К?ктем туралы ма?алды айтайы?.
Балаби: 1. С?уір болса.
К?н к?ркірер.
К?н к?ркіресе,
К?к д?ркірер.
2.?ысына ?арай к?ктемі,
Ди?анына ?арай кетпені.
3.Мезгіл жетсе,м?з ерір.
4.С?уір дегі жауын, сауып т?р?ан сауын.
?ыс туралы ма?алды кім айтады?
Бекн?р: 1 ?ыс азы?ын, жаз жина.
2.Арба?ды ?ыста сайла,
Шана?ды жазда сайла.
3.А? ?ар к?п болса,
А? нан к?п.
Т?рбиеші: Жыл а?са?алы мен жыл патшайымын к?рді?дер ме? Бізді? балалар ма?алдарды жа?сы біледі.
-Енді к?з туралы ма?алдарды кім біледі?
?нуар:
- Егіндікті к?з суар,
К?з суарса? , ж?з суар
- Жаз –береген,
К?з-ала?ан
- К?ктемде т?скен бір д?н,
К?зді? к?ні мы? д?н болады.
Т?рбиеші:Та?ы кім ма?ан жаз туралы ма?алдар айтады?
Жандос: 1.Жазды? ?амын, ?ыс ойла,
Бір ойлама, ?ш ойла.
2.Жаз келді,?йрек ?шып, ?аз келді.
3.Жазда ш?пті жинаса?,
?ыста мал азы?ы.
Т?рбиеші: Жылды? неше айы бар?
Адина:Жылды? 12 айы бар.
К?з айлары:?ырк?йік,?азан,?араша.
?ыс айлары:желто?сан,?а?тар,а?пан.
К?ктем айлары:наурыз,с?уір,мамыр.
Жаз айлары:маусым,шілде, тамыз.
Жыл а?са?алы: Ал сендер ?здері? не білесі?дер?
?ыс:?йгерім.Мен Абай атамызды? ?зіме арна?ан ?ле? шума?ын айтамын.
А? киімді, денелі,а? са?алды,
Со?ыр мыл?ау танымас тірі жанды.
?сті-басы-а? ?ырау,т?сі суы?,
Бас?ан жері сы?ырлап келіп ?алды.
Дем алысы- ?скірік,аяз бен ?ар,
К?рі ??ла? –?ыс келіп ,?лек салды.
?шпадай б?ркін киген о?шырайтып,
Аязбенен ?ызарып ажарланды.
К?ктем: Алуа. Мен туралы Абай ата былай депті.
Жаз?ыт?рым ?алмайды ?ысты? сызы,
Масатыдай ??лпырар жерді? ж?зі.
Жан-жануарлар адамзат анталаса,
Ата-анадай елжірер к?нні? к?зі.
Т?йе боздап,?ой ?оздап ?орада шу,
К?белек пен ??старда сайда ду-ду.
Г?л мен а?аш майысып ?ара?анда,
Сыбдыр ?а?ып, б?ра?дап а?ады –су.
К?з:Салтанат.Мені Абай ата былай деп жырлайды.
С?р б?лт т?сі суы? ?аптайды аспан,
К?з болып, дым?ыл т?ман жерді бас?ан.
Білмеймін той?аны ма, то??аны ма?
Жыл?ы ойнап,бие ?аш?ан тай жарыс?ан.
Жасыл к?п б?йшешек жо? б?рын?ыдай,
Жастар к?лмес ж?гірмес бала шулай.
?айыршы шал –кемпірдей т?сі кетіп,
Жапыра?ынан айырыл?ан а?аш шулай.
Жаз: ?анай. Абай ата мені мына ?ле? жырларымен былай депті.
Жаздыг?н шілде болганда,
К?горай шал?ын, б?йшешек.
?зарып, ?сіп тол?анда ;
К?ркіреп жат?ан ?зенге,
К?шіп ауыл ?он?анда;
Ш?р?ырап жат?ан жыл?ыны?,
Шал?ыннан жоны ?ылтылдап,
Ат,ай?ырлар,биелер,
Биірі шы?ып,ы??ылдап…
Арасында ??лын –тай,
Айнала шауып б?лтылдап,
Жо?ары – т?мен ?йрек, ?аз
?шып т?рса сымпылдап…
Жыл патшайымы:Рахмет жыл мезгілдері. ?те к?п та?па? біледі екенсі?дер.Енді жарысса? не ?ылады?
Ойын: «Суретшіге к?мектес»
Т?рбиеші:Балалар, мен осы т?рт жыл мезгілін суретшіге бейнелеп салып келуді тапсырып едім, ол асы?ыс ая?тамапты осыны ая?тау?а сендер к?мектесі?дерші.?ыс, к?ктем, к?з, жаз суреттерін ая?тап бейнелеу.
Жеке балалармен: «Мен таби?ат»
Жыл мезгіліне суретін ая?тап бейнелеу.
Ойын: «Белгі бойынша жыл мезгілдерін атап ??гімеле»
Дамытушы ойын: «Суретшіні? ?атесін тап»
Жыл а?са?алы: Балаларым сендер ?нерлі екенсі?дер менде ?нерімді к?рсетейін.
Ж?дігер Сырым: «Жыл ?айыру»
Тыш?ан жылы-ты??ылы?ты жыл басы,
Сиыр жылы- сапала?ты? жал?асы.
Барыс жылы-береке,ырыс тас?ыны,
?лу жылы-?йымшылы? ?лгісі
Жылан жылы- жа?ашылы? белгісі.
Жыл?ы жылы-жа?сылы?ты? же?ісі,
?ой жылы- ??т ?айырымды е?бек жемісі.
Мешін жылы-молшылы?ты? м?ресі,
Тауы? жылы-то?шылы?ты? т?ресі,
Ит жылы-игі,игерілге ж?мыстар,
До?ыз жылы –д?улет,с?улет ??рылыстар.
Т?рбиеші:Рахмет жыл мезгілдері ?ыс, к?ктем,жаз,к?з.
«Таби?атты аялайы?»балалар.
?йгерім:Таби?атты с?йі?дер,
С?ю ?шін к?йі?дер.
?ам?орлы? жасау жолында,
Жан – т?німен к?йі?дер.
?орытындылау:Балалар сіздерге рахмет, осымен саба? ая?талды.