Саба?ты? та?ырыбы: ?алма?ан ?бді?адыров "?ажым??ан" хикаяты.
Ма?саты: ?алма?ан ?бді?адыров туралы ма?л?мат бере отырып ??гімесіне талдау жасау. ?ажым??ан балуан жайында деректер дайындап, топты? ж?мыс жасау?а т?селдіру. Отанын ?ор?ау?а, салауатты ?мір салтын са?тау?а т?рбиелеу.
Т?рі: жа?а білімді ме?герту
П?наралы? байланыс: дене т?рбиесі
?дістері: болжау, талдау, жина?тау.(СТО жобасы)
К?рнекіліктері: электронды слаидтар, электронды окулы?.
Барысы:
?й тапсырмасын тексеру.
• И.Байза?ов «Жаз?ы кеш» ?ле?ін жат?а о?у.
• Ту?ан жерлері?ні? таби?атын суреттеу, ??гімелеу.
-Балалар, сіздерді? туындылары?ыздан ту?ан жерлері?ізге деген с?йіспеншіліктері?ізді? шексіз екенін а??ардым.
-Ту?ан жерлері?ізге болаша?та ?алай е?бек сі?іремін, м?ртебесін асырамын деп ойлайсыздар?
-Бізді? б?гінгі кейіпкеріміз де ту?ан хал?ына адал е?бегімен ?ызмет ат?арып, да??ын ас?а?татты, ?лемге танытты.Ол туралы таныспас б?рын та?тада?ы суреттер ар?ылы ??гіме ??райы?.
І. ?ызы?ушылы?ты ояту
«Тірек символдар» стратегиясы
ІІ. Ма?ынаны тану
-Б?гінгі ?тетін та?ырыбымыз ?.?бді?адыровты? «?ажым??ан» хикаяты.
Повесть (хикаят) – баяндау т?рінде ?ара с?збен жазыл?ан о?и?алы к?ркем шы?арманы? т?рі.Ол к?лемі жа?ынан ??гімеден ?за?тау, роман?а жа?ындау болады.
??гімеде к?біне ?мірді? бір мезеті, ?ыс?а о?и?алар суреттелсе, романда аса к?рделі ?рі к?лемді, б?кіл бір кезе?ні? о?и?алары т?тастырыла суреттеледі.Ал повестегі о?и?алар жина?ы, сюжеттік желі негізінен бір арнада ?рістейді, кейіпкерлер саны да аса к?п болмайды.
-?ажым??ан М??айтпас?лыны? ?мір жолы, южетістіктері туралы ??гімелеу.
?ажым??ан М??айтпас?лы — ?аза? хал?ыны? тарихында?ы т???ыш к?сіп?ой балуан. Т?тас ??мырын к?рес ?неріне арнап, ?лан?айыр жері мен ?ршіл хал?ын бірінші болып ?зге ж?рт?а паш еткен, ?зінен б?рын?ы ?андастары баспа?ан топыра?ты басып, к?рмеген елді к?ріп, ?зге ?аза? та?па?ан алтын, к?міс медальдарды мойнына т???ыш ілген.
Орасан к?шті? иесі, к?ресті? бірнеше т?рінен ?лем чемпионы атан?ан т???ыш ?аза? алыбы! Те?дессіз ?нерімен жер шарын арала?ан, 28 мемлекетте к?реске т?сіп, 56 медаль олжала?ан ?ажым??андай мы?ты ХХ ?асырды? басында т?ркі халы?тарыны? ішінде ?аза?та ?ана болды.Д?ние ж?зіні? чемпиондары Иван Поддубный, Иван Шемякин, Алекс Аберг, Иван Заикин, Георг Лурих, Поль Понс сынды жампоздармен ?атар ж?ру, боз кілемдегі ай?астарда осы балуандарды шетінен жы?ып, б?йге алу — сол заманда на?ыз ерлік еді.
Тарихи деректерге с?йенсек ол 1871 жыл?ы 7 с?уірде А?мола уезі, Сарытерек болысына ?арасты Ж?дік деген жерде д?ниеге келген.?ажым??ан кедей шаруаны? баласы бол?анды?тан, орыс байларына ж?не д?улетті адамдар?а жалдан?ан. С?йте ж?ріп, к?реске т?сіп, той томала?тарда елге к?рініп, бала балуан деген ат?а ие бол?ан
?ажым??анны? т???ыш рет ?лемдік де?гейде к?рінген ша?ы — 1906 жыл. Алманияда ?ткен д?ниеж?зілік сайыста ол ?лем чемпионы атанады. Біра? орыс ?кімшілігіне б?ратана халы?ты? атын шы?ар?ан палуан онша ?най ?оймайды. Сол ?шін де ?ажым??ан орыс палуандарыны? атымен к?ресуге м?жб?р болды. ?ажым??ан?а неше т?рлі ла?ап аттар беріледі. ?ажым??анды «Ямагата Мухунури» деген ла?ап атпен к?рестіреді. Сонымен ?атар, Мухан, «Иван Чёрный» сия?ты ла?ап есімдері бол?ан.
1909 жыл?ы халы?аралы? палуандар жарысына ол «?ара М?стафа» деген атпен шы??ан. С?йтіп б?кіл д?ние ж?зіне М??анны? неше т?рлі ла?ап аттары тарай бастайды.
1910 жылы М??ан т???ыш рет О?т?стік Америка ??рлы?ына табан тірейді. Аргентинаны? астанасы Буэнос-Айрес ?аласында ?ткен еркін к?рестен бол?ан біріншілікте чемпион атанады.
1911 жылы М??ан М??айтпасов Ыстамбул?а барады. Сол кезе?де ?лемде т?рік палуандарынан мы?ты палуандар жо? сия?ты к?рінетіндігі соншалы?, ол жа??а орыс палуандары ая? баспайтын-ды. Осы ретте намыс?ой ?ажым??ан ?зі т?ркі хал?ыны? ?кілі ретінде Т?ркия?а бару?а бел буады.
?лы Отан со?ысы бастал?ан кезде ?ажым??ан ?КСР Жо?ар?ы ке?есті? т?ра?асы ?аза?баев?а жолы?ып, о?ан «Ел аралап, цирк ?нерін к?рсетсем, сол ар?ылы а?ша тауып, майдан?а к?мектессем» — деген ?сыныс айтады. Б?л ?сынысты ?кімет ?олдап, екі жыл?а жуы? ж?ріп цирк ?нерін к?рсетіп, 100 мы? сомдай а?ша тауып майдан?а жолдайды.
Ол 1948 жылы О?т?стік ?аза?стан облысы, Б?ген ауданында ?айтыс болды. Темірлан деген ауылда, ?абырыны? басына ескерткіш орнатыл?ан.
Егер ол ?з заманында т?уелсіз елді? азаматы болса, оны? М??ан М??айтпас?лы деген шын есімі ?лемдік спорт тарихында алтын ?ріптермен жазылар еді. ?міріні? 55 жылын к?рес пен цирк ?неріне арнап, же?іс т??ырынан т?спеген дара т?л?а — ?аза?ты? на?ыз хас батыры.
«Болжау кестесі» стратегиясы
Не болады деп ойлайсыз? О?ан ?андай д?лелі?із бар? Шын мінінде не болды
??гімені электронды о?улы?тан ты?дату.
М?тінді б?ліктерге б?ліп, с?ра?тар ар?ылы ж?мыс ж?ргізу.
1- м?тін. Жас бала сарай?а не себепті ?айта-?айта ?арай берді деп ойлайсыз? Б?л кім болуы м?мкін?
2- м?тін.Шын мінінде не болды?
3- м?тін. Бала Орлий Масликов?а ж?мыс?а жалданады деп ойлайсыз ба?
4- м?тін. М??ан ?андай ірекет жасайды деп ойлайсыз?
5- м?тін. ??гіме ?рі ?арай ?алай ?рбейді деп ойлайсыздар?
6- м?тін. М??ан шана?а жеккен ат ?ліп ?алып, оны шананы? ?стіне салып жаяу с?йретіп ?келуіне тура келді.Б?л жа?дай?а бай ?андай к?з?арас танытады деп ойлайсыз?
ІІІ. Тол?аныс
«Жуан ж?не жі?ішке с?ра?тар» стратегиясы.
- Балалар, ?аза?станда 2011 жылы Азиялы? ?ыс?ы олимпиада ?тетінін білеміз. Сол олимпиада?а біздер де ?лес ?осайы?. Ол ?шін мына с?ра?тар?а жауап беріп олимпиаданы? символын жасайы?. (Мына са?иналарды? артында с?ра?тар жасырылады)
1.М??анны? балалы? ша?ы ?айда, ?андай жа?дайда ?тті? (к?к)
2.Отыз п?т май ?атыр?ан кеспекті, бала шана?а ?алай салды? (?ара)
3.М??ан бір шана ш?пті бай ?йіне ?алай жеткізді? (?ызыл)
4. М??ан бір шана ш?пті бай ?йіне ?алай жеткізді? (сары)
5.?ажым??ан жайында не білеміз? (жасыл)
?орытынды:
-Б?гінгі саба?тан ?лемдік арена?а шы?ып халы? міртебесін асыр?ан ?ажым??анны? ?иын та?дырына орта?тасты?. «К?п бейнетті? зейнеті болады» деуші еді ?ой халы?.М??ан да ?иынды?тардан шы?далып, жа?сылы??а жеткен екен.Келесі саба?та оны? к?рес ала?ына шы?уымен танысатын боламыз.
?йге тапсырма: “?ар к?реген бала”, “Жаяу с?йреген шана” б?лімдерін мазм?ндау.
Б?лімдерге жоспар ??ру
Ба?алау.
