3. Шы?арма та?ырыбы бойынша с?ра?-жауап ар?ылы о?ушыларды? ойын білу, та?ырыпты ашу жолдарын к?рсету.
4. Шы?арманы? жоспарын ??растыру:
Желто?санны? бесі.
Шы?арма.
Ш?к?рім ??дайберді?лы
Жоспар
?мірбаян.
Шы?армашылы?ы
Ресми а?талуы
Ш?к?рім ??дайберді?лы– а?ын, жазушы, философ, тарихшы, композитор. Абайды? замандасы, ?рі інісі. Ш?к?рім бес жасында ауыл молдасына о?у?а берілді де онда жеті жасына дейін о?ыды. Ш?к?рім ??дайберд?лы ?азіргі Шы?ыс ?аза?стан облысыны? Абай ауданында?ы Шы??ыстау б?ктерінде 1858 жылы шілдені? 11-де д?ниеге келген.
Жеті жасында ?кеден жетім ?ал?ан ол б?дан былай?ы кезде Абайды? тікелей т?рбиесінде болды. Ш.??дайберді?лы ?з заманында ?аза? арасында?ы аса білімдар адамдарды? бірі болды. Араб, парсы, т?рік, орыс тілдерін жетік білді.
Оны? ерекше зеректігін а??ар?ан Абай Ш?к?рімді ?з ?ам?орлы?ына алды, «молда саба?ынан» бас?а орысша ?йренді. О?умен ?атар, домбыра тарту, гармоньда ойнау, ?н салу, саятшылы? ??ру, сурет салу, т.б. ?нерлерге арнайды. Ол жас Ш?к?рімні? азамат ж?не а?ын ретінде ?алыптасуына ерекше ?сер етті. Абайды? ке?есімен ?р т?рлі кітаптар о?у?а машы?тан?ан Ш?к?рім а?ылы кемелденіп, ой ?рісі тере?деп ?сті. А?ынды? ?нерін де таныта бастайды.
Шы?армашылы?ы
«?мір», «С?н?ойлар», «Ыза?орлар», «??марлы?», «?алжы?бас», «Тойымсыз н?псі» сия?ты дидактикалы? ?ле?-жырларында боямалы ажарлы, жасанды мінез бен жа?ымсыз ?ылы?ты сын?а алады. ?ашы?ты? сезім таза, п?к ж?ректен маздайтынын айта келіп , адамгершілік а? жол?а, ?нер-білімге жырлайды.1905 жылы Ш?к?рім ?ажылы? сапар шекті. Меккеге бар?ан б?л сапарын пайдаланып, а?ын ?зіні? байыр?ы арманын ж?зеге асырды. Стамб?л, Париж кітапханаларынан ту?ан хал?ыны? тарихына байланысты кітаптарды о?ыды. Осылай жина?ан материалдар негізінде «Т?рік, ?ыр?ыз, ?аза? ??м хандар шежіресі» кітабын, ?исындарын халы? м?ддесіне т?сіндіру ма?сатымен «М?сылманды? шарты» деген е?бек жазды. Б?л т?ста а?ынны? діншілдігі танылды. Ол дін б?зушыларды ?атты сын?а алды. Ол орыс,батыс ?дебиетіні? тамаша ?лгілерін ?аза? о?ырмандарына таныстырды. ?лкен жина?ы 1988 жылы «Жалын» баспасынан жары? к?рді. Ш?к?рім ?ндері ?аза? композиторларыны? шы?армаларына да ар?ау болды.
Ресми а?талуы
1988 жылы Ш?к?рім а?талып, оны? ?лмес, ?шпес м?расы хал?ына ?айта оралды. Осы жылы а?ынны? “Жазушы” ж?не “Жалын” баспасынан ?ле?дер, ал “?нер” баспасынан ?ндер жина?тары жары? к?рді. Тап осы жылы ?ажыны? 130 жылды?ы Абай ауданында, 1998 жылы 140 жылды?ы Семей ?аласы к?лемінде тойланды. Осы жылдар аралы?ында Семейдегі бір жо?ары о?у орнына ?ажы есімі беріліп, ескерткіші орнатылды, ?ала орталы?ында?ы ?лкен бір да??ыл к?ше а?ын есімімен аталды. М?ны? сыртында ?алада?ы байыр?ы бір ?аза? мектебі а?ын есімін иеленді.
5. Жоспар жазылып бол?ан со? м??алім жоспарды? ?р пунктеріне то?тап, не туралы жазу керектігін айтып, ба?ыт береді.
6. Шы?арма жазу барысында ?осымша матераилдар ?олдану?а болады. Мысалы: ма?ал-м?телдер,на?ыл с?здер та?тада жазылулы т?ру керек, а?ынны? шы?армалары о?ушыларды болуы ?ажет, ?йткені ?ле? жина?тарынан ?ле? шума?тарын ?олдану?а болады. Себебі олар шы?арманы бастау?а немесе ?з ойларын ?орыту?а,д?лелдеуге,жалпы та?ырыпты ашу?а к?мектеседі.
7.Шы?арманы жазу.
8.Шы?арманы тексеру,оны? талдауын дайындау.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Та?ырып: Шы?арма Ш?к?рім ??дайберді?лы »
Күні.....................
Тақырып: Шығарма Шәкәрім Құдайбердіұлы
Сабақтың мақсаты:
1.Білімділік: оқушылардың білімін бақылау,білім деңнгейін тексеру,оқұылған тақырып бойынша алған түсінігін тексеру;
2.Дамытушылық: жазбаша көркем тілін дамыту,теориялық білімдерін практикадлық жұмыстарада қолдану,ойлау еңбегіне,өз беттерімен ойларын жүйелі түрде жеткізуге,қорытынды жасуй білуге дағдыландыру;
3.Тәрбиелік: ақынның өнегелі өмірін үлгі ету,оқушыларды туған халқы үшінаянбай қызмет етіге,өздерінің азаматтық борышын өтеуге баулу,адамгершілік қасиеттерге баулу.
3. Шығарма тақырыбы бойынша сұрақ-жауап арқылы оқушылардың ойын білу, тақырыпты ашу жолдарын көрсету.
4. Шығарманың жоспарын құрастыру:
Желтоқсанның бесі.
Шығарма.
Шәкәрім Құдайбердіұлы
Жоспар
Өмірбаян.
Шығармашылығы
Ресми ақталуы
Шәкәрім Құдайбердіұлы– ақын, жазушы, философ, тарихшы, композитор. Абайдың замандасы, әрі інісі. Шәкәрім бес жасында ауыл молдасына оқуға берілді де онда жеті жасына дейін оқыды. Шәкәрім Құдайбердұлы қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Абай ауданындағы Шыңғыстау бөктерінде 1858 жылы шілденің 11-де дүниеге келген.
Жеті жасында әкеден жетім қалған ол бұдан былайғы кезде Абайдың тікелей тәрбиесінде болды. Ш.Құдайбердіұлы өз заманында қазақ арасындағы аса білімдар адамдардың бірі болды. Араб, парсы, түрік, орыс тілдерін жетік білді.
Оның ерекше зеректігін аңғарған Абай Шәкәрімді өз қамқорлығына алды, «молда сабағынан» басқа орысша үйренді. Оқумен қатар, домбыра тарту, гармоньда ойнау, ән салу, саятшылық құру, сурет салу, т.б. өнерлерге арнайды. Ол жас Шәкәрімнің азамат және ақын ретінде қалыптасуына ерекше әсер етті . Абайдың кеңесімен әр түрлі кітаптар оқуға машықтанған Шәкәрім ақылы кемелденіп, ой өрісі тереңдеп өсті. Ақындық өнерін де таныта бастайды.
Шығармашылығы
«Өмір», «Сәнқойлар», «Ызақорлар», «Құмарлық», «Қалжыңбас», «Тойымсыз нәпсі» сияқты дидактикалық өлең-жырларында боямалы ажарлы, жасанды мінез бен жағымсыз қылықты сынға алады. Ғашықтық сезім таза, пәк жүректен маздайтынын айта келіп , адамгершілік ақ жолға, өнер-білімге жырлайды.1905 жылы Шәкәрім қажылық сапар шекті. Меккеге барған бұл сапарын пайдаланып, ақын өзінің байырғы арманын жүзеге асырды. Стамбұл, Париж кітапханаларынан туған халқының тарихына байланысты кітаптарды оқыды. Осылай жинаған материалдар негізінде «Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі» кітабын, қисындарын халық мүддесіне түсіндіру мақсатымен «Мұсылмандық шарты» деген еңбек жазды. Бұл тұста ақынның діншілдігі танылды. Ол дін бұзушыларды қатты сынға алды. Ол орыс,батыс әдебиетінің тамаша үлгілерін қазақ оқырмандарына таныстырды. Үлкен жинағы 1988 жылы «Жалын» баспасынан жарық көрді. Шәкәрім әндері қазақ композиторларының шығармаларына да арқау болды.
Ресми ақталуы
1988 жылы Шәкәрім ақталып, оның өлмес, өшпес мұрасы халқына қайта оралды. Осы жылы ақынның “Жазушы” және “Жалын” баспасынан өлеңдер, ал “Өнер” баспасынан әндер жинақтары жарық көрді. Тап осы жылы қажының 130 жылдығы Абай ауданында, 1998 жылы 140 жылдығы Семей қаласы көлемінде тойланды. Осы жылдар аралығында Семейдегі бір жоғары оқу орнына қажы есімі беріліп, ескерткіші орнатылды, қала орталығындағы үлкен бір даңғыл көше ақын есімімен аталды. Мұның сыртында қаладағы байырғы бір қазақ мектебі ақын есімін иеленді.
5. Жоспар жазылып болған соң мұғалім жоспардың әр пунктеріне тоқтап, не туралы жазу керектігін айтып, бағыт береді.
6. Шығарма жазу барысында қосымша матераилдар қолдануға болады. Мысалы: мақал-мәтелдер,нақыл сөздер тақтада жазылулы тұру керек, ақынның шығармалары оқушыларды болуы қажет, өйткені өлең жинақтарынан өлең шумақтарын қолдануға болады. Себебі олар шығарманы бастауға немесе өз ойларын қорытуға,дәлелдеуге,жалпы тақырыпты ашуға көмектеседі.
