С?здерді? байланысу т?сілдері та?ырыбында ашы? саба?

Саба?ты? та?ырыбы: С?здерді? байланысу т?сілдері.

Саба?ты? ма?саты – білімділік: о?ушылар?а с?здерді? байланысу т?сілдері   туралы ма?л?мат беру, о?ушыларды? ал?ан білімдерін ке?ейту, теориялы? білімін практикамен ?штастыру

Саба?ты? дамытушылы?ы: о?ушыларды? ойлау ?абілетін, ой-?рісін, п?нге деген ?ызы?ушылы?ын арттыру, дамыту

Саба?ты? т?рбиелік м?ні: орындалатын ж?мыстар ар?ылы отанс?йгіштікке, ?лтжандылы??а, м?дениеттілікке т?рбиелеу

Саба?ты? т?рі: жа?а саба?ты т?сіндіру

Саба?ты? ?дісі: талдау, с?ра?-жауап

Саба?ты? к?рнекілігі: сызба, кесте, тест

П?наралы? байланыс: ?дебиет, тарих

Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і:

- о?ушыларды? саба??а даярлы?ын, ?атысымын тексеру

ІІ. ?й тапсырмасын с?рау

231-жатты?у.С?з тіркесі,т?ра?ты тіркес,к?рделі с?здерді жазып шы?у.

ІІІ. ?тілген материялдар?а арнал?ан с?ра?тар ?ою.

Е? алдымен «Білімі?ді бай?ап к?р» сайысы (теориялыр білімін тексеру)

• грамматиканы? синтаксис саласы нені ?арастырады?
• с?з тіркесі дегеніміз не?
• к?рделі с?з дегеніміз не?
• т?ра?ты тіркес дегеніміз не?
• Есімді с?з тіркесі дегеніміз не?
• Етістікті с?з тікесі дегеніміз не?

IV. Жа?а саба?

С?здерді? байланысу т?сілдері.

С?йлемдегі с?здер 4 т?рлі т?сілмен байланысады.Олар:

1.?осымша.(жал?аулар) Мен о?ушымын.Бала?а берді.?йді? есігі.

2.Шылаулар.Біз саба? туралы с?йлестік.Отан ?шін от?а т?с к?ймейсі?.

3.Орын т?ртібі.Алыс жер.Адал ниет.

4.Интонация ар?ылы.(дауыс ыр?а?ы) Асан-о?ушы.

232-жатты?у.М?тінен с?здерді? байланысу т?сілдеріне мысал келтірі?дер.(І топ)

234-жатты?у.?арамен жазыл?ан с?йлемдердегі с?з тіркестерін аны?тап,байланысу т?сілдерін к?рсеті?дер.(ІІ топ)

233-жатты?у.Ма?ал-м?телді? жал?асын жазып,ма?ынасын т?сіндіріп,байланысу т?сілдерін аны?та?дар.(ауызша)

235-жатты?у.М?тінен есімді ж?не етістікті тіркестерді теріп алып,екі ба?ан?а б?ліп жазы?дар.(та?тамен ж?мыс)

Ма?ал – м?телдерден с?здерді? байланысу т?сілдерін табы?дар

1. Татулы? – ша?ыра? шатты?ы,

           Ынтыма? – к??ілді? п?ктігі.

1. ?яты бар ерте?ін ойла?ды,

          ?ятсыз ?детін ?оймайды.

1. Жа?сыны? с?лемі жо?алмайды,

          Жаманны? п?легі о?алмайды.

1. ?сиет айту – н?р?а батырады,

          ?сек айту – к?н??а батырады.

1. Жомартты? – жо?алмас ?асиет,

          Жаманды? – жазылмас ?асірет.

І. Де?гейлік тапсырма

Асты сызыл?ан с?здерді морфологиялы? кешендік талдау жаса?дар.

1.Тілін білмеген,т?бін білмейді.

2.Ту?ан жердей жер болмас,

Ту?ан елдей ел болмас.

ІІ. Де?гейлік тапсырма

С?з тіркесін, т?ра?ты тіркесті, к?рделі с?здерді топтап жазы?дар.

Ке? б?лме, су ж?рек, ж?з жиырма бес, ?демі ?ыз, ж?рек ж?т?ан, бара жатыр, жер шары, со?ыс ая?талды, бесікті? ?сті, барма?ын тістеді,Арал те?ізі

С?з тіркесі

Т?ра?ты тіркес

К?рделі с?з

ІІІ. Де?гейлік тапсырма

        Мына с?здерге басы??ы с?з тіркеп есімді тіркес жаса?дар.

?ара  .      , о?ы?ан  .      , жа?сы .       , жа?а .     , жайна?ан .     , мейірімді .      , с?лу .       , ш?кім .    , суы? .     , е?бектенген .      .

V. Шы?армашылы? тапсырма

 Мына с?йлемдегі етістіктерді рай т?ріне жіктеп жазы?дар

Ашы? рай

Б?йры? рай

Шартты рай

?алау рай

1)                     Б?геме?дер, жол бері?дер. 2) Абайды? б?л ауылдан кеткісі келмеді (М.?.) 3) Бал салмаса, ара ?асиетсіз. 4) Ана?а ауыр с?з айтпа. 5) Амантайды? жігітке к?мектескісі келді. (С.М.) 6) Менімен с?йлессін, осында алып келі?дер.Бізді? саба? о?ы?ымыз келеді.Алтыба?ан теуіп,?н салды?.Мен ойымды білдірдім.

?І.С?йкестендіру тесті.

Шылау ар?ылы                                   Кітап-асыл досымыз.

Жал?ау ар?ылы                                  О?ы?ан абзал.

Орын т?ртібі ар?ылы                         Ой кемесі.

Интонация ар?ылы                             ?асиеттерім ?шін ?арыздармын.

Жал?ау ар?ылы                                   Кітап-білім б?ла?ы.

Шылау ар?ылы                                   Абай-а?ын.

Орын т?ртібі ар?ылы                          Орман?а бару.

?ІІ.Диагностика с?ті.

Мысалдар           жал?ау ар?ылы     Шылау ар?ылы    Интонация ар?ылы   Орын т?ртібі ар?ылы

Мен о?ушымын

Асан-о?ушы

Алыс жер

М?рат-а?ын

Мектепке келу

Отан ?шін от?а т?с

Б?л-карта?а т?спеген жер

Машина ?шін мен жауап бермеймін

?ызыл алма

?ІІІ.Есте са?тау диктанты.

ІХ.Кім жылдам?Ойлан.Ізден.Тап.

Зат есім+зат есім

Сын есім+зат есім

Сан есім+зат есім

Есімдік+зат есім

?стеу +зат есім

Сын есім +зат есім

ІІ.К?семшені? с?йлемдегі ?ызметін тап.

1.Д?шпан к?лдіріп айтады,

Дос жылатып айтады.

2.К?ре-к?ре к?сем болса?.

С?йлей-с?йлей шешен боласы?.

Есімшені? с?йлемдегі ?ызметін тап.

1.Ту?ан ?йді? т?тіні жылы.

Ту?ан ананы? к?тімі жылы.

2.Болатын бала бесігінде б?л?ынар.

3.К?рмес-т?йені де к?рмес.

4.Естігенді ?мытпасты??а т?рт т?рлі себеп бар.

5.Сыпайы сырын са?тар. 

Х. Саба?ты ?орытындылау.

-«Синтаксис» с?зі ?ай тілден енген?

- Синтаксис нені зерттейді?

-С?з тіркесі неше сы?ырдан т?рады?

-Есімді с?з тіркесі деген не?

-Етістікті с?з тіркесі деген не?

-С?йлем деген не?

-С?здерді? байланысу т?сілдерін айты?дар.

ХI. О?ушыларды ба?алау

ХIІ. ?йге тапсырма:236-237-жатты?у.