Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а ?аза? хал?ыны? ?дет-??рпы мен салт-д?ст?ріні? ма?ыздылы?ын, адам ?арым-?атынасында?ы т?рбиені? ролін к?рсетіп, ?лт жанашыры болатын азамат т?рбиелеу.
О?ыту мен т?рбиелеуді? міндеттері:
Білімділік.?аза? хал?ыны? ?дет-??рыпымен салт-д?ст?рлері туралы о?ушылар?а баяндап т?сіндіріп,ма?ызын к?рсету.
Дамытушылы?.О?ушыларды? ойлау ?абілеттері мен да?дыларын дамыту, т?рлі жа?даяттарды к?ріп,ты?ыры?тан шы?а білетін белсенді о?ушы т?л?асын ?алыптастыру
Т?рбиелік. Адамгершілігі мол,,парасатты, ?лтты? рухы биік т?л?а т?рбиелеу.
1-тапсырма. М?тінді ты?да?ыз. (?осымшада берілген power point пен видеороликті ?осы?ыз)
Н?ресте мен періште
Бір н?ресте д?ниеге келуге жа?ында?анда, бір періштеден с?райды:
-Мен ?те кішкентаймын, сонды?тан мен ол жа?та ?алай ?мір с?ремін?
-?оры?па! Сен ол жа?та жал?ыз болмайсы?. Сені бір ?те мейірімді ?ам?оршы? к?тіп алады. Ол ?рдайым сенімен бірге болады, сенімен бірге к?леді, жылайды. Сені еш?ашан жал?ыз ?алдырмайды. Тіпті са?ан ол жа?та?ы е? ?демі та?амды береді.
-Ол жа?та жаман адамдар бар екен. Мені олардан кім ?ор?айды?
-Сені? ?ам?оршы? сені жан-т?німен ?ор?айтын болады. ?зіне ?ауіп т?нсе де, сені жал?ыз тастамайды.
-Алайда мен осында ба?ыттымын. ?н айтамын, періштелерді? ?нін ты?даймын.
-Сені? ?ам?оршы? да са?ан ?рдайым ?демі ?ндер айтып береді. Сені ысты? ала?анына алады, мейірім толы ??ша?ына басады, беті?нен с?йеді, «періштем» деп еркелетеді.
-Егер ол жа?та?ылар менімен с?йлессе, мен оларды ?алай т?сінемін?
-Сені? ?ам?оршы? са?ан оларды? тілін ?йретеді.
-Сен о?ан «ана тілім» дейсі?. Тіпті сен е? бірінші оны? атын айтатын боласы?.
-Ендеше мені? со??ы с?ра?ым мынау: мен оны ?алай танимын? Оны? аты кім?
-Оны? аты –Ана. Сен о?ан “Анашым” дейтін боласы?.
2-тапсырма.Ты?дал?ан м?тіндегі ана жайлы с?йлемдерді? ма?ынасын т?сіндірі?із.
1. Ана- баланы? е? мейірімді ?ам?оршысы.
2. Кез келген ана баласымен бірге к?леді,жылайды.
3. Ана ?зіне ?ауіп т?нсе де, баласын еш?ашан жал?ыз тастамайды
4. Ана баласына бесік жырын айтып береді.
5. Ана баласын ысты? ала?анына алады, ??ша?ына басады
- «Меккеге ?ш рет ар?алап апарса? да, ?арызы?нан ??тыла алмайсы?»,-деген ?анатты с?з кімге арнал?ан?
- «Жар-жар» ?ні ?ай тойда айтылады?
- Баланы? ??ла?ына ?ай д?ст?рде ?ш рет ай?айлайды?
Граматикалы? т?сініктеме
жал?аулы?тары
мысалдар
Кезектес салалас ??рмалас с?йлем іс-?имылды? кезектесіп келетінін білдіреді.
бірде, біресе, кейде.
Жас отбасы кейде ?йді? жо?ты?ынан ?иынды? к?реді, кейде ж?мыс таба алма?анды?тан т?рмыс-жа?дайлары нашарлайды. Жас келін біресе ?йге кіреді, біресе дала?а шы?ады.
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға қазақ халқының әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрінің маңыздылығын, адам қарым-қатынасындағы тәрбиенің ролін көрсетіп, ұлт жанашыры болатын азамат тәрбиелеу.
Оқыту мен тәрбиелеудің міндеттері:
Білімділік.Қазақ халқының әдет-ғұрыпымен салт-дәстүрлері туралы оқушыларға баяндап түсіндіріп,маңызын көрсету.
Дамытушылық.Оқушылардың ойлау қабілеттері мен дағдыларын дамыту, түрлі жағдаяттарды көріп,тығырықтан шыға білетін белсенді оқушы тұлғасын қалыптастыру
Тәрбиелік. Адамгершілігі мол, ,парасатты, ұлттық рухы биік тұлға тәрбиелеу.
1-тапсырма. Мәтінді тыңдаңыз. (қосымшада берілген power point пен видеороликті қосыңыз)
Нәресте мен періште
Бір нәресте дүниеге келуге жақындағанда, бір періштеден сұрайды:
-Мен өте кішкентаймын, сондықтан мен ол жақта қалай өмір сүремін?
-Қорықпа! Сен ол жақта жалғыз болмайсың. Сені бір өте мейірімді қамқоршың күтіп алады. Ол әрдайым сенімен бірге болады, сенімен бірге күледі, жылайды. Сені ешқашан жалғыз қалдырмайды. Тіпті саған ол жақтағы ең әдемі тағамды береді.
-Ол жақта жаман адамдар бар екен. Мені олардан кім қорғайды?
-Сенің қамқоршың сені жан-тәнімен қорғайтын болады. Өзіне қауіп төнсе де, сені жалғыз тастамайды.
-Алайда мен осында бақыттымын. Ән айтамын, періштелердің әнін тыңдаймын.
-Сенің қамқоршың да саған әрдайым әдемі әндер айтып береді. Сені ыстық алақанына алады, мейірім толы құшағына басады, бетіңнен сүйеді, «періштем» деп еркелетеді.
-Егер ол жақтағылар менімен сөйлессе, мен оларды қалай түсінемін?
-Сенің қамқоршың саған олардың тілін үйретеді.
-Сен оған «ана тілім» дейсің. Тіпті сен ең бірінші оның атын айтатын боласың.
-Ендеше менің соңғы сұрағым мынау: мен оны қалай танимын? Оның аты кім?
-Оның аты –Ана. Сен оған “Анашым” дейтін боласың.
2-тапсырма.Тыңдалған мәтіндегі ана жайлы сөйлемдердің мағынасын түсіндіріңіз.
1. Ана- баланың ең мейірімді қамқоршысы.
2. Кез келген ана баласымен бірге күледі,жылайды.
3. Ана өзіне қауіп төнсе де, баласын ешқашан жалғыз тастамайды
4. Ана баласына бесік жырын айтып береді.
5. Ана баласын ыстық алақанына алады, құшағына басады
4-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз.
- «Қаз-қаз балам, қаз балам, қадам бассаң мәз болам!», - деген тілек сөз қандай тойда айтылады?
- «Меккеге үш рет арқалап апарсаң да, қарызыңнан құтыла алмайсың»,-деген қанатты сөз кімге арналған?
- «Жар-жар» әні қай тойда айтылады?
- Баланың құлағына қай дәстүрде үш рет айқайлайды?
Граматикалық түсініктеме
жалғаулықтары
мысалдар
Кезектес салалас құрмалас сөйлем іс-қимылдың кезектесіп келетінін білдіреді.
бірде, біресе, кейде.
Жас отбасы кейде үйдің жоқтығынан қиындық көреді, кейде жұмыс таба алмағандықтан тұрмыс-жағдайлары нашарлайды. Жас келін біресе үйге кіреді, біресе далаға шығады.
6-тапсырма. Жауап беріп көріңіз. Не істер едіңіз?
Жағдаяттар
Өзіңіздің басыңыздан кешкен осындай оқиға
Ата-ананың кеңесі
1. Бір нәрсеге ашулы 10 жасар ұлы: «Құрысын мектеп! Мұғалімнің бәрі әділетсіз!»,-деп күйіп-піседі.
15-тапсырма. «Отбасы ұлттық құндылық құнын ұғыңыз» айдарымен төмендегі кестені толтырыңыз.
16-тапсырма. Тест тапсырмаларын орындаңыз.
1.Шідехана қашан жасалады?
бала туғанда
Бала жүргенде
Жастар үйленгенде
құдаласқанда
2. «Босағаң берік болсын» дейтін бата түрі a) Жас отбасына берілетін бата
b) Дастарқанға берілетін бата
c) Сапарға шыққан адамға берілетін бата
d) Бала дүниеге келгенде берілетін бата
3.Қазақ халқының ата салты, ұлттық құндылығы -..
a) үлкенді сыйлау
b) қарттар үйіне өткізу.
c) тамақ бермеу
d) үлкенді сыйламау
4. Сөйлемді толықтырыңыз.
Отбасы-
әр адамның алтын ұясы
сені ешқашан жалғыз қалдырмайды.
қалыптасуы керек
отбасы үшін өте маңызды
№2. Ана туралы мақал мәтелдерді оқып, түсінгендеріңізді айтып беріңіз.
1. Ананың көзі - балада, баланың көзі далада. 4.Ананың құны -ананың сүті.
2. Ана жақсылығын ауырсаң білерсің. 5. Атасыз -үй батасыз.
3. Ананың сүті-бал Анасыз- үй панасыз
Баланың тілі-бал
Батаны жаттап алыңыз.
Жас отбасына берілетін бата Дастарқанға берілетін бата
Отбасың үлкен бай болсын, Дастарқаның тоқ болсын,
Төрт түлігің сай болсын, Уайым-қайғың жоқ болсын!
Шаңырағың жоғары, биік болсын, Бақ-дәулет берсін бастарыңа,
