Саба?ты? та?ырыбы: «Салы?.Салы? ж?йесі»
Саба?ты? ма?саты:
Білімділік. О?ушылыр?а «Салы?» туралы ??ым беріп, оны? т?рлері туралы на?ты мысалдар келтіре т?сіндіру.
?р т?рлі есептерді шы?арту?а ?йрету. Салы?ты? ?леуметтік ма?ызы неде, о?ан ?атысты жа?дайлар туралы ке?ірек таныстыру.
Дамытушылы?ы: О?ушыларды ?аржы п?ніні? негізгі саласы болып дамуды? табылатын салы? тарауы бойынша т?сінуге, с?йлеуге, ??жаттармен ж?мыс істеуге т?селдіру.
Т?рбиелік: О?ушылар?а экономикалы? т?рбие беру, ?азіргі негізі ?аржы?а, к?сіпкерлікке, бизнеске байланысты екенін т?сіндіріп, осы салада білімді болу?а баулу.
Саба?ты? т?рі: Аралас саба?, жа?а материалды ме?геру.
Саба?ты? ?дісі: С?ра?-жауап,баяндау,бірлескен ?жымды? ?рекет.
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та, есептер, ?й, к?лік, жер ?ойнауы суреттері.
П?наралы? байланыс: Тарих, математика.
Саба? барысы:
?йымдастыру б?лімі.
?й тапсырмасын с?рау.
1. Мемлекет дегеніміз не?
Мемлекеттік бюджет дегеніміз не?
Мемлекеттік ?аржы дегеніміз не?
Мемлекеттік бюджетті? табыс к?здерін не ??райды?
Мемлекеттік бюджетті? шы?ын к?здерін ата.
Мемлекеттік бюджетті? неше т?рін білесі?дер т?рлерін ата?
Арты?шылы?ы бар бюджет дегеніміз не?
Тапшылы?ы бар бюджет дегеніміз не?
Те?герімді бюджет дегеніміз не?
2010 жылы ?аза?стан Республикасында бюджет табысы 2,369 млрд. те?ге, ал бюджет шы?ыны 3.319 млрд. те?гені ??ра?ан.
2011 жылы бюджет табысы 1,500 млрд. те?гені ??рап, ал бюджет 1.200 млрд. те?гені ??рады.
2012 жылы бюджет табысы 1100 млрд. те?гені ??рап, ал бюджет 1100 млрд. те?гені ??рады
Жа?а та?ырыпты т?сіндіру:
Жа?а саба?ты т?сіндіру ?шін с?ра? ?оюдан бастаймыз.
Мемлекет ж?мсау ?шін а?шаны ?айдан алады?
Салы? дегеніміз не?
Салы? дегеніміз – б?л азаматтар немесе фирманы? жала?ы немесе пайдадан мемлекет пайдасына т?лейтін міндетті т?лемдер.
Салы?ты? т?рлері:
1. Жеке табыс салы?ы
2. Жер ?ойнауын пайдалан?аны ?шін салы?
3. Акциздер
4. Экспортталатын шикі м?най, газ конденсатына рента салы?ы
5. Жер салы?ы
6. К?лік ??ралдары салы?ы
7. М?лік салы?ы
Меншік ???ы?ында салы? салу объектісі бар жеке ж?не за?ды т?л?алар салы? т?леушілер болып табылады.
Б?рын?ы кездегі салы?тарды? т?рлері.
1.Баж салы?ы – ??делетін жерге салынатын салы?
2. Зекет – ?аріп-кемтар адамдар?а ?лестіру ?шін мешіт жинайтын салы?
3. ?алан – мон?олдар билеген кезде егіншілерге салын?ан салы?
4. Та?ар – ?скерді ?амтамасыз ету ?шін заттай алын?ан салы?.
Салы?тар ?аржыны? бастап?ы категориясы болып табылады, олар мемлекетпен бірге пайда болды ж?не мемлекетті? ?мір с?ріп, дамуыны? негізі болып табылады. Салы?тар барлы? елдерде оларды? ?о?амды?-экономикалы? ??рлысы мен саяси іс-ба?ытына ?арамастан,?лтты? табысты ?айта б?луді? басты ??ралы, мемлекетті? кірістерін ж?не бюджетті? кірістерін ?алыптастыруды? шешуші к?зі болып табылады. ?аза?стан Республикасыны? бюджетіні? 90% салы?тар ??райды.
1 тапсырма:
О?у ??ралыны? 28-бетімен ж?мыс. «300 жыл б?рын?ы салы?» О?ушылар м?тінді о?ып, 300 жыл б?рын?ы салы?пен ?азіргі кездесетін салы?тарды? т?рлерін салыстыру.
Б?рын?ы кездегі салы?тарды? т?рлері.
- Баж салы?ы – ??делетін жерге салынатын салы?
- Зекет – ?аріп-кемтар адамдар?а ?лестіру ?шін мешіт жинайтын салы?
- ?алан – мон?олдар билеген кезде егіншілерге салын?ан салы?
- Та?ар – ?скерді ?амтамасыз ету ?шін заттай алын?ан салы?.
?азіргі кездегі салы?ты? т?рлері:
- Табыс салы?ы.
- М?лікке салынатын салы?.
- К?лік ??ралдарына салынатын салы?.
- Экспортталатын шикі м?най, газ конденсатына рента салы?ы
- Жер ?ойнауын пайдалан?аны ?шін салы?
- Акциздік алымдар.
- Кедендік баж салы?ы.
2 тапсырма:
Есептей білгенні? есесі кетпейді,
Есептей білмеген ?ыр басына жетпейді
Жер салы?ы мен м?лік салы?ын есептеу.
?аза?стан Республикасыны? азаматы Ибраев Абзал –
меншік ???ы?ында салы? салу объектісі бар жеке т?л?а.
Жалпы жер к?лемі – 1000 ш. метр
Оны? ішінде ?йді? орны – 145 ш. метр
Бос орны – 855 ш.метр
Бонитет балы: 0,36 (жер к?леміне салын?ан ??рылысты? аудан бойынша к?рсеткіші)
?йді? ??нын БТИ ба?алады – 35000 $
?аза?стан халы? банкісіні? 16.01.2013 жыл?а берілген а?параты бойынша валюта ба?амы т?мендегідей: 1$ = 148.68 те?ге
- ?орытынды: Салы? – шаруашылы? ж?ргізуші субьектілерді?, жеке т?л?аларды? мемлекет пен екі арада?ы мемлекеттік бюджет ар?ылы ж?зеге асырылатын ?аржы ?атынастарын сипаттайтын экономикалы? категория. Салы?тар мемлекетті? ??рылуымен бірге пайда бол?ан. Мемлекетті? ?мір с?руі ж?не дамуыны? негізі болып табылады. ?рбір мемлекет ?зіні? ішкі ж?не сырт?ы саясатын ж?ргізуі ?шін белгілі бір м?лшерде а?ша ?аражаттары керек болады. Ал салы?тар мемлекетті? т?ра?ты ?аржы к?зі.
?й ж?мысы:
- “?аза?стан Республикасыны? салы? саясаты” та?ырыбына эссе жазып келу.
- Салы?ты? салы? т?леушілерге арты?шылы?ын ж?не кемшіліктерін ?арастырып келу.