Саба?тас ??рмалас с?йлем (9-сынып )

Алматы облысы

Жамбыл ауданы

Ұзынағаш ауылы

Абай атындағы гимназия мектебінің

қазақ тілі мен әдебиет пәнінің мұғалімі

Апиева Панар Сансызбаевна

Сабақтың тақырыбы : Сабақтас құрмалас сөйлем (9-сынып )

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Сабақтас құрмалас сөйлем туралы түсіндіріп,құрылысын,жасалу жолдарын мысалдармен дәлелдеу арқылы білімдерін арттыру.

Дамытушылық: Ынта қойып тыңдау,жазу,талдау машықтарын қалыптастыру,сөздік қорын,сөз байлығын дамыту,салыстыра білуге дағдыландыру .

Тәрбиелік:Отанын сүюге,тарихын бағалауға,жүйелі сөйлеу білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдіс-тәсілдері: түсіндіру,сұрақ-жауап,өзіндік жұмыс,талдау,топтық жұмыс,саралау,бірін-бірі бағалау.

Көрнекіліктер: суреттер,тірек-сызба,қоржын,таспа,интерактивті тақта

Пәнаралық байланыс: музыка,тарих,әдебиет

Күтілетін нәтижелер:

1.Сабақтас құрмалас сөйлемі бойынша барлық ережелерді біледі,мысал арқылы дәлелдей алады.

2.Білімін шешім қабылдауға пайдаланады,саралайды,талқылайды.

3. Сөйлем құрастырады,өз пікірін айтады,алған білімінің құндылығын анықтайды.

Сабақтың барысы:1.Ұйымдастыру кезеңі.

2.Үй тапсырмасын сұрау.

3.Үй тапсырмасын қорыту.

4.Жаңа сабақты түсіндіру.

5.Жаңа сабақты бекіту.

6.Жаңа сабақты өорыту.

7.Бағалау.

8.Үйге тапсырма беру.

Ұйымдастыру кезеңі:а) Оқушылармен сәлемдесу,түгендеу.

ә)Сабаққа назар аудару.

Сабақты біз бастайық,

Ортаға ой тастайық.

Үлгерімін сыныптың,

Көрсетуден қашпайық.

Сынып үш топқа бөлініп,әр топқа жетекші бекітіліп,бағалау парағы беріледі.Әр топ өз ұрандарымен таныстырады.

1-топ. «Бәріміз біріміз үшін»

2-топ «Талпынған жетер мұратқа»

3-топ «Бірлігі күшті ел озады»

Үй тапсырмасын сұрау:

Менің өмірім,байлығым тілімде.

Өйткені әр адам сөйлер ана тілінде.

Сүю үшін туған жерді,Отанды,

Сезім болу керек менде де,сенде де.

Бүгінгі сабақ ерекше сабақ,өйткені біздің сабағымызға қонақтар қатысып,өз бағаларын бергелі отыр,сондықтан бүгінгі сабақта белсенділік танытып,білгендеріңді көрсете аласыздар деп ойлаймын.

Ой қозғау.

Жұлдызшалардағы жасырынған сұрақтарға жауап беру.

1.Сөйлемнің қандай түрлері бар?

2.Құрмалас сөйлемнің түрлерін ата?

3.Астана қаласы туралы салалас құрмалас сөйлем айт.

4.Салалас құрмалас сөйлемнің түрлерін ата

5.Жай сөйлемді құрмалас сөйлемге айналдыр

Үй тапсырмасын қорытындылау:

Тірек-сызба арқылы сабақты қорытындылаймын.

Құрамындағы бағыныңқылы сыңарлардың мағыналарына қарай сабақтас құрмалас сөйлем алтыға бөлінеді.

1.Мезгі бағыныңқылы сабақтас.

2.Мақсат бағыныңқылы сабақтас

3.Қарсылықты бағыныңқылы сабақтас

4.Қимыл сын бағыныңқылы сабақтас

5.Себеп бағыныңқылы сабақтас

6.Шартты бағыныңқылы сабақтас

Жаңа сабақты бекітімін:

Топтық жұмыс:

1.Тақтадағы суреттер бойынша,сабақтас құрмалас сөйлем құрастыру.

2.Шығармашылық жұмыс таспадағы термені тыңдап,ой толғау

3.Бір елді бір ел жақсы білсе,жақсы өнегесін де алар.Синтаксистік талдау,фонетикалық талдау.

Кім жылдам?

Тақтадағы берілген сөйлемдердің қайсысы құрмалас сөйлемнің қай түріне жатады?

Сөз тапқанға қолға жоқ. Оқушыларға қима қағазға жазылған әртүрлі әріптер үлестіремін. Сол әріп бойынша бір мақал-мәтелден айтады.

Жаңа сабақты қорыту:Оқушылар қоржынынан асық алып,сұрақтарға жауап береді.

Бағалау:Оқушылардың жауаптарына,сабаққа белсене қатысып отырғандарына қарай білімдері бағаланады,

Үй тапсырма:162,174-жаттығу.

Жаңа сабақты түсіндіретін:

Бүгінгі сабақта нені білуіміз керек?

• Сабақтас құрмалас сөйлемнің өзіне тән белгілері;

• Сабақтас құрмалас сөйлемнің ережесі;

• Баяндауыштарының жасалу жолдары;

*Құрамындағы жай сөйлемнің алғашқысы тиянақсыз болып,соңғысына бағына байланысқан құрмалас сөйлем түрі сабақтас құрмалас сөйлем деп аталады.

* Құрмалас сөйлемнің бірінші жай сөйлемі тиянақсыз,сондықтан өз алдындағы бөлек айтуға келмейді.

* Құрмалас сөйлемнің екінші жай сөйлемі тиянақсыз,өздігінен дербес айтыла береді.

*Сабақтас құрмаластың жасалу жолы бағыныңқы сөйлемнің баяндауышына қарай белгіленеді.

Салыстыру әдісі.

Венн диаграммасы