Открытый урок на тему "Көнерген сөздер"

Күні:

6.12. 2016 жыл

Сынып:

5 «а»

Пән атауы:

Қазақ тілі

Сабақтың тақырыбы:

«Көнерген сөздер».

Жалпы мақсаты:

Көнерген сөздер туралы түсінік бере отырып, оқушылардың сөздік қорларын молайту, көнерген сөздер түрлерін ажырата білу және қолдана білуге үйрету, оқушыларды топтаса отырып жұмыс істеуге дағдыландыру.

Оқу нәтижесі:

Балалар көнерген сөз түрлерін ажыратады, мағынасын түсінеді, деңгейлік тапсырмалар орындайды

Күтілетін нәтижелер:

Лексика саласы бойынша білімдерін жетілдіреді, ұлттық құндылықтарды бағалауды үйренеді.

Сабақта қолданылатын материалдар:

Интерактивті тақта, слайд-презентация, үлестірмелі материал, бағалау парағы.

Оқыту әдістері:

Топпен жұмыс, жұппен жұмыс, жеке тұлғаға бағытталған жұмыс, АКТ,СТО

Сабақ түрі:

Жаңа сабақ

Тапсырмалар:

Топтық, талдау, зерттеу шығармашылық тапсырмалар.

Сабақтың барысы:

Сабақ кезеңдері:

Мұғалімнің іс-әрекеті:

Оқушылардың іс-әрекеті:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен

амандасып, сынып тізімін тексеремін.

Амандасып, кезекші сыныптың сабаққа дайындығын айтады.

ІІ.Психологиялық дайындық.(3 минут)

Әрбір адам-

Әрбір ісің-

Әрбір сөзің-

Әрбір сабақ-

Досым, сыныптасым

Тірлік, тірек, адамдық

Шыңдық, бірлік, адалдық

Үйрену, оқу, іздену.

ІІІ. Сабаққа кіріспе

(3 минут)

Бағалау критериясы:

-Балалар, бүгінгі сабағымыз ерекше. Біз сіздермен біз өмір сүріп жатқан заманымызға дейінгі көне дәуірге сапар шегеміз. Олай болса саяхатқа шығуға дайындалайық.(сыныптын үш белсенді оқушыларын шығарып , саяхатқа бірге шыққысы келетін досын, көмекшілерін тандап алып топтасады).

Сабақта өз-өздеріңді бағалап отырасыздар:

«5» 45-50 ұпай

«4» 35-40 ұпай

«3» 25-30 ұпай

«2» 0-20 ұпай жинағандар алады.

І, ІІ, ІІІ топқа жайғасады.

Әр топқа бағалау парақшалары таратылады.

10 –ұпай қызыл түсті

5 -ұпай көк түсті

Сабақты түсіндіру:

«Миға шабуыл» әдісі

(3 минут)

-Балалар, бізде желтоқсан айында қандай мереке тойлаймыз?

Дұрыс айтасыңдар. Тәуелсіздікке дейін қазақ халқы талай дәуірді басынан кешірді.

Бүгінгі сабағымызда кезінде қолданыста болып, қазіргі таңда қолданыстан шығып қалған сөздермен танысамыз.

Мына сөздер қандай ой тудырды: ХАН, ҚЫЛЫШ, НАЙЗА, БОЛЫС, БАРЫМТА. (Тақтада көрсетеді).

Еліміздің тәуелсіздік мерекесін тойлаймыз. Биыл тәуелсіздігімізге 25 жыл толып отыр.

І. Қазақ хандығы кезеңі:Топтастыру әдісі (10 минут)

5 минут ішінде көнерген сөздер ережесін талқылауды тапсырамын.

Әр топтың аргументін тыңдап , менің көмегіммен көнерген сөздер туралы түсініктерін дәлелдейді.

А) көнерген сөздер қазақ тілінің қай саласына жатады?

Б) қолдану аясы қандай?

С) көнерген сөздердің түрлері қандай?

Постер қорғау.

Әр топ өз зерттеу жұмыстарын топтастырып, тақтаға 2 оқушыдан шығып түсіндіреді.

Жауаптарына қарай топ мүшелерін бағалайды. Ережені дәптерлеріне жазады.

ІІ. Шапқыншылық кезең.Оқулықпен жұмыс

(5 минут)

І топ 150 жаттығуды орындайды.

ІІ топ 151 жаттығу

ІІІ топ 152 жаттығу орындайды.

Берілген тапсырмаларда көнерген сөздерді тауып, мағынасын ашады.

ІІІ. Бодандық кезең.Семантикалық кесте (5 минут)

Семантикалық кесте беріледі әр топқа. Балалар кестені толтырады.

Кестедегі сөздер мен сөз тіркесінің мағынасын ажыратады.

ІV. Кеңестік кезең. «Жұлдыздар жауыны» әдісі (7 минут)

Интерактивтік тақтадан жұлдыздар жауыны арасынан әр топ мүшелеріне сұрақтар қойылады. ( Сұрақтар өткен тақырыптарды қайталау мақсатында қойылады).

Оқушылар ауызша жауап беру керек. Әр оқушының жауабынан соң шапалақпен қошемет көрсетіледі.

V.Тәуелсіздік кезең.Суретпен шығармашылық жұмыс

(7 минут)

Әр топқа тақтада суреттер беріледі.

Әр топ өздеріне берілген суретті мұқият қарастырып, мәтін құрайды. Мәтін 5-6 сөйлемнен және көнерген сөздер қолдану керек.

Қорытындылау. Венн диаграммасы. (5 минут)

Тарихи сөздер мен архаизм сөздердің ұқсастығы мен айырмашылығын табуды тапсырамын.

Көнерген сөздер тақырыбы бойынша алған білімдерін жинақтап, ережені айтып, мысалмен дәлелдейді.

Бағалау (1 минут)

Бағалау парағына сәйкес қорытынды баға шығарамын.

Бағалау парағы бойынша топ басшысы есептеп ұпай санын шығарады.

Кері байланыс «бес саусақ» (2 минут)

Сабақтан алған әсерлері мен қай кезең ұнады, қай кезең қиындық тудырды ойларын жазады.

Бес саусақ карточкаға жазып оқиды.

Үйге тапсырма:

154 жаттығу. «Бес қару» атауын біліп келу.

Күнделікке жазады.

Табу

Эвфемизм

Дисфемизм

Тұрақты тіркес

Көнерген сөз

Ерке бала

Ат ізін салмады

Соқыр

Құлағының мүкісі бар

Болыс сайлады

Ит-құс жепті

Уәзірін шақырды

Саңырау

Табу

Эвфемизм

Дисфемизм

Тұрақты тіркес

Көнерген сөз

Зеңгі баба

Көзді ашып жұмғанша

Қолды болды

Мырза қайнаға

Шоқпармен құлатты.

Бетінен оты шықты

Күбіні пісті

Өсекші

Табу

Эвфемизм

Дисфемизм

Тұрақты тіркес

Көнерген сөз

Уәзірлер жиналды

Жынды

Тайға таңба басқандай

Садақпен атты

Сырғалым

Ит өлген жер

Зағип жан

Өсекші