?асиеттер: а?и?атты ?з-?зінен іздеу, уа?ытша ж?не ?мірлік н?рсені ажырата білу, білімді іздену, барлы? діни а?ымдар?а ??рметпен ?арау, ?з-?зіне сену, жауапкершілік.
Саба? ма?саты: О?ушылар бойында отбасы ??ндылы?ы, отбасы туралы ??ымдарды ке?ейту, отбасыны? ?адір-?асиетін т?сінуге, отбасын с?йе білуге, отбасы игілігі ?шін талмай е?бек етуге ?йрету.
Міндеттері:
- отбасыны? негізі ?мірді? ?йт?ысы, отбасынан б?рі басталатынын ??ындыру, киелі ?асиетке ие болу сыры, отбасы т?лімні? м?ні туралы т?сініктерді ке?ейту;
- отбасы тірлігі мен ??ндылы?тарын атап, ?адір-?асиеті туралы айта отырып, ?зіні? ішкі д?ниесіне ??ілдіру, жан тол?анысын тудыра отырып сезімін жетілдіру, ойлау, жина?тау, жасауда философиялы? астарына назар аудару;
- отбасы т?рбиесіні? м?н-ма?ызын ашып к?рсете отырып, ?лтты? салтты, д?ст?рді т?сініп ??рметтеуге баулу, алда?ы ?мірге даярлау.
Қасиеттер: ақиқатты өз-өзінен іздеу, уақытша және өмірлік нәрсені ажырата білу, білімді іздену, барлық діни ағымдарға құрметпен қарау, өз-өзіне сену, жауапкершілік.
Сабақ мақсаты: Оқушылар бойында отбасы құндылығы, отбасы туралы ұғымдарды кеңейту, отбасының қадір-қасиетін түсінуге, отбасын сүйе білуге, отбасы игілігі үшін талмай еңбек етуге үйрету.
Міндеттері:
- отбасының негізі өмірдің ұйтқысы, отбасынан бәрі басталатынын ұғындыру, киелі қасиетке ие болу сыры, отбасы тәлімнің мәні туралы түсініктерді кеңейту;
- отбасы тірлігі мен құндылықтарын атап, қадір-қасиеті туралы айта отырып, өзінің ішкі дүниесіне үңілдіру, жан толғанысын тудыра отырып сезімін жетілдіру, ойлау, жинақтау, жасауда философиялық астарына назар аудару;
- отбасы тәрбиесінің мән-маңызын ашып көрсете отырып, ұлттық салтты, дәстүрді түсініп құрметтеуге баулу, алдағы өмірге даярлау.
Оқушылармен амандасу. Гүл шоғырын таңдау арқылы түстеріне байланысты 3 топқа бөлінеді.
Тыныштық сәтi: «Сыңғырлы әуен» композициясы қосылады.
Балаларға ыңғайланып отыру ұсынылады, сазды әуен ырғағына шомып балалар «нұрға бөленеді».
Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді дұрыс ұстаңыздар. Аяқ- қолыңызды айқастырмаңыз. Қолдарыңызды тізеңізге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмып, елестетіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балғын және таза әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді, эмоцияңыз бен тілек- қалауыңызды шайып, жүрегіңіздің қауызын ашаты.
Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз. Ол біртіндеп күшейе түсуде. Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз. Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда. Қолымыз тек жақсы, ізгі істер істейді және баршаға көмектеседі. Енді, нұр аяқтарыңызға тарады. Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда. Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады.Олар нұр мен махаббат құралына айналды. Одан әрі нұр сіздің аузыңызға, тіліңізге тарады. Тіліңіз тек шындықты және жақсы, ізгі сөздер ғана айтады. Нұрды құлақтарыңызға бағыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді ғана естиді. Нұр көздерімізге де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінен жақсылықты ғана көреді. Сіздің басыңыз түгелдей нұрға бөленіп, басыңызға тек сәулелі ой келеді.
Нұр бірте-бірте күшейе бастайды, сіздің денеңізден тарап, жан- жағыңызға сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз. Нұрды уақытша түсініспей, ренжісіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз, олардың да жүрегі нұрға толсын. Осы нұр бүкіл әлемге: барлық адамдарға, жан- жануарларға, өсімдіктерге, барлық тірі жанға таралсын...
Ғаламның барлық түкпір-түкпіріне нұр бағыттаңыз. Ойша айтыңыз: «Мен нұрлымын... Нұр менің ішімде... Мен Нұрмын». Осындай Нұр, Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз...
Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз. Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде. Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз.
Жаймен көзді ашуға болады.
3. Мәтінмен жұмыс
(Сыйлық ретінде әкелген аңыз-ңгіменің үзіндісін айтып отырған кезде оқушылардың қолдарына киіз үйдің ішінен майшамдар тарату, өзімнің қолыма біреуін алып, оны жағып, менің майшамымнан оқушылардың шамдарын тұтату.
Аңызды тыңдап, оқушылар шамдарын жағады, тыңдағаннан кейін өшіріп, мазмұнын ұғынады).
Мақсаты: Мұғалімнен сыйлық ретінде ұсынылған аңыз-әңгімеден үзіндіні тыңдап, ой түйінді шығару.
«Бір атаның ұрпағы»
Ертеде бір табиғат аясында Қар мен Мұз ренжісіп, бірінің алдында бірі мақтана бастайды. Жер бетін көмкеріп жатқан мамық Қар мақтанады:
Мен ақ, кіршіксіз тап-тазамын, - депті. Одан өзен-көлдерде айнадай жарқырап жатқан Мұз да қалыспады:
Мен мөп-мөлдірмін. Тұп-тұнықпын. Маған жетер ешкім жоқ.
Су бағанадан бері бұлардың сөзін тыңдап тұрып, сөзге араласады:
Қар, Мұз, текке мақтанасыңдар. Біз бір атаның ұрпағымыз.
Қалайша?
Жылы күнде менің үстімнен бу көтеріле ме?
Иә, көтеріледі.
Ендеше сол бу қарға айналып барып, жауған қар сол Сенсің. Ал қыстың күні менің бетімде жалтырап мұз қата ма?
Қатады.
Ол – сенсің, Мұз. Айналып келгенде бәріміз бір атаның ұрпағымыз. Осыны ұмытпайық, ағайын, - депті Су.
Оттың басы – ырыстың ұйтқысы. Соңдықтан қазақ отының басын тіршілігінің тұтқасы санап аялайды.
Түйіндеме
Сонымен «Отбасы», «отау» дегеніміз не?
Мақсаты: Ақпарат бойынша оқушылардың түйген ой-пікір мен білімдерін байқау, талқылау жасау. Ой-түйін шығару:
Отаудағы от-тіректің символы, мерей шуағы, береке басы, сондықтан ол киелі.
Отбасы – тәрбие бесігі. Ұрпақтың жақсылығы мен жамандығы отбасында қалыптасады. Әр тұлғаның болашағына аттанар тұғыры.
Қызығушылықты ояту
«Ата-ана қадірі» атты бейнефильм ұсыну.
Мақсаты: Оқушыларға өмірдің ақиқат жолы мен сүйіспеншіліктің қандай құндылық екендігін ұғындыру. Отбасының қадір-қасиетін бағалауға үйрету.
Бейнефильмнің мазмұнынан не ұғындыңыздар?
Бейнефильм негізінен қандай ой-түйінді шығаруға болады?
Қима қағазбен жұмыс
Қима қағаздарды тарату. Әр топ бір қима қазағдан таңдап алады.
«Сөйлемді аяқта....» тапсырмасы.
Мақсаты: оқушылардың өздігінен ойлау арқылы білімдерін жинақтау.
«Отбасы – бұл....»
«Отау иесі дегеніміз - ....»
«Отау иесі болу үшін, мынадай қасиеттер қажет:...»
Дәйексөз
Мақсаты: отбасының негізі өмірдің ұйтқысы, алдағы өмірге даярлау, сабақ тақырыбын түйіндеу.
«Үйлену дегеніміз – өз құқыңның жартысын азайтып, міндеттеріңді екі есе көбейту деген сөз» деп А.Шопенгауэр айтқан ой-түйіндісін пысықтап, сабақтың тақырыбын түйіндеу.
Үйлену дегеніміз не?
Отбасын құру үшін қандай жасерекшелігі сәйкес келеді?
Ой-толғау
Мақсаты: отбасы тәлімнің мәні туралы түсініктерді кеңейту, отбасы тәрбиесінің мән-маңызын ашып көрсете отырып, ұлттық салтты, дәстүрді түсініп құрметтеуге баулу.
Ағаш бейнесі ұсынылған, соның әр бөлігінде берілген сұрақтарға жауап беру негізінде ағашты бөліктерге бөліп тастайды. Алынған ақпараттар негізінде өздерінің болашақ отбасыларын құру жобасын жасайды.
Болашақ отбасын құратын адам қандай қасиет-құндылықтарға ие болуы керек?
Отбасын құру үшін адамдар қанша уақыт бірін-бірі білуі керек деп ойлайсыз?
Отбасын құру үшін ата-ананың келісімі керек пе?
Шығармашылық жұмыс
Мақсаты: Болашақ отбасын құру тәрбие ұясы-отбасыдан алатын тәрбиеге негізделуін ұғындыру. (үй бейнесін жасап шығару тапсырмасын ұсыну).
Құралдар: түрлі-түсті қағаздар, желім, қайшы.
Отбасы негізі неде деп ойлайсыз?
Отбасы берік болу үшін ерлі-зайыптылар бойында қандай қасиеттер болуы қажет деп ойлайсыз?
Бақытты отбасы бейнесі қандай құндылықтардан құралады?
Үй тапсырмасы.
Мақсаты: эссе жазу арқылы балалардың өмірлік құндылықтарды тереңінен ұғынуына мүмкіндік беру. «Отбасы – жеке тұлғаның болашаққа аттанар тұғыры» тақырыбында эссе жазып келу.
Топтық ән айту.
Еспанов Нурлан – «Жан аке»
1.Әкeтaйым eркe ұлaныңмын,
Өзіңнің жaққaн шырaғыңмын.
Буырқaн қaлaсaл бұлaғыңмын,
Тeңіздeргe тeрeң aсыққaн.
Жaқсылықты сeннeн жиып кeлгeн,
Жeткізбeйді қиял киіктeргe.
Ұмтылaмын ұзaқ биіктeргe,
Бoйымдaғы бұлaқ тaсытқaн.
Бaсын бoлып бәлкім бaлaлығым,
Тыңдaлмaды бірaқ дaнaлығың.
Мeніндe көп сірә шaлaлығым,
Кeшірe көр мeні жaн әкe.
Қайырмасы:
Жaн әкe, жaн әкe
Пeйілің кіршіксіз тaңғы шық тұмaнды
Тaң eртe, тaң eртe
Aсырсaп, aсқaқтaп шaбaтын құлының
Мeн eркe, мeн eркe
Көп еді-ау aкeтaй aқ aрмaным
Көркeйeр eнді oрмaның
Aйтпaй кeткeн aрмaн әндeріңді
Тірі жүрсeм әкe жaлғaрмын
Соңғы тыныштық сәтi.
Музыка ойнайды. Оқушылар көздерін жұмады. Ауаны терең жұтып, еркін тыныстайды. Тұла бойлары жақсылыққа толғанын сезінуге ұмтылады.
Балалар бүгінгі сабақтан алған жақсы әсерлеріңізді көзімізді жұмып отырып, есімізге түсіріп, барлық жақсы әрекеттерімізді жүрегімізде сақтайық. Сіздерге көп рахмет!
Оқушыларға естелікке отбасы туралы мақал-мәтел жазылған жүрекшелерді сыйлық ретінде сыйлау.
