Саба?ты? та?ырыбы: Ода?айды? т?рлері.
Саба?ты? білімділік ма?саты: Ода?айды? ма?ыналы? т?рлері туралы
ма?л?мат беру, ода?айды? жазылу емлесін
ме?герту.
Саба?ты? дамытушылы? ма?саты:
О?ушыларды? танымды? ?абілетін, іскерлік
да?дыларын ?алыптастыру, ой-?рісін
ке?ейту.
Саба?ты? т?рбиелік ма?саты: Ізденімпаздылы??а, адамгершілікке баулу,
т?рт т?лік малды ?астерлеуге т?рбиелеу,
?аза?ты? салтын, ырым-тыйымдарын
д?ріптеу.
Саба?ты? ?дісі: тест ?дісі, т?сіндіру ?дісі, с?ра?-жауап ?дісі
Саба?ты? к?рнекілігі: интерактивті та?та
Саба?ты? т?рі: аралас саба?
Саба?ты? барысы:
І. ?йымдастыру кезе?і. Амандасу. О?ушыларды т?гендеп, о?ушы
назарын саба??а аудару.
ІІ. ?й ж?мысын тексеру.315-жатты?у. Ода?айларды кірістіріп с?йлем ??рау.
ІІІ. Жа?а саба?.
Ода?айлар ой?а ?стейтін м?ніне ?арай ?ш т?рге б?лінеді:
1.К??іл к?й ода?айлары шаттану, та?ыр?ау, а?сау, ?уану, ?нату, ренжу, т??ілу, ?кіну, шошыну, назар аудару сия?ты м?нді білдіреді. Олар: п?лі, ойпырмай, ала?ай, пай-пай, б?рекелді, т?у, у?, а?, ?й, е?е, ?тте? т.б.
2. Жекіру ода?айлары жекіру,тыйым салу, б?йыру сия?ты м?нді білдіреді. Олар: т?йт, тек, ж? т.б.
3. Ша?ыру ода?айлары мал, ит, ??сты ша?ыру, ?уумен байланысты м?нді білдіреді. Олар: ??рау-??рау, ш?ре-ш?ре, к?с-к?с, айт, ?ош-?ош, мо?-мо?.
Ода?айды? толы? ма?ынасы болмайды. Олар с?йлем м?шесі ?ызметін ат?ара алмайды.
Ода?айды? емлесі
- Ода?ай с?йлем басында келсе, одан кейін ?тір ?ойылады.
П?лі, ?ні? ??ла?ты? ??рышын ?андыр?андай екен!
- Ода?ай с?йлем ортасында келсе, оны? екі жа?ынан ?тір ?ойылады.
Т?рсам, о тоба – ай, айнала к?к шал?ын!
- Ода?ай с?йлемні? со?ында келсе, оны? алдына ?тір ?ойылады.
М?ны баста?ан кім, ?! Соны айтшы, б?се!
- ?айталанып айтыл?ан ода?айлар дефис ар?ылы жазылады.
??рау-??рау, пай-пай, ш?ре-ш?ре.
- ?детте ода?айлы с?йлемні? со?ына леп белгісі ?ойылады.
IV. Жа?а саба?ты бекіту ж?мыстары.
- 316-жатты?у Ода?айларды тауып т?рлеріне ?арай ажырату.
- «Т?лектерге тіл ?ату» ойыны
?аза? малсыз к?н кешпеген
Т?йе – байлы?
?ой – мырзалы?
Ешкі – же?ілдік
Жыл?ы – с?ндік
Сиыр – а?ты? – деп, ?аза? т?рт т?лікті аса ба?ала?ан. Т?рт т?лік малды? ?р ?айсысын ?алай ша?ыру?а болатынын кім біледі? К?не, кім білімпаз екен?
- ?ой баласын – ?о?ырым,
?я б?збас момыным.
Шопан ата т?лігі-
?оша?аным, ?айдасын?
- Ж?нін ж?лса ба?ыр?ан,
Ешкі атасын ша?ыр?ан.
?рісте ?скен жануар,
Ш?кетайым, ?айдасын?
- Жол?а шы?са – к?лігім,
Жапанда ж?рсем – серігім.
?амбар ата ?сірген,
??ла атым мені?, ?айдасын?
- Тілімен м?рнын жала?ан,
Тілімен бойын тара?ан,
К?кке м?рнын ш?йіріп,
Зе?гі баба ?сірген.
?укешім, мені? ?айдасын?
Мал ?айыру
?ажет бол?ан мезетте,
Атам малын кезекпен
- Т?к-т?к-т?к, - деп биесін,
- Ш?к –ш?к-ш?к, -деп т?йесін,
- ?к-?к-?к, -деп сиырын,б?зауын,
- Жік-жік-жік,-деп ешкі, ла?ын,
- Ш?йт-ш?йт-ш?йт, -деп ?ой, ?озысын,
?айтарады, тыяды
Бітіреді тез ісін.
3. ?рпа?ын «тек» деп ?сірген
- Тек, т?йт, ж? деген с?здерді ?ай кезде естіді?дер?
- ?андай ырым-тыйым с?здерді білсі?дер? (Дастарханды баспа, ?йді
айнала ж?гірме, жер таянба, тізе?ді ??ша?тама)
Тыйым с?здер неге ?йретеді:
-Жаман ?дет, жат пи?ылдан са?тау?а
- орынсыз ?ылы?, істерді жасамау?а
- арты? с?йлемеуге
4.«Ай?ай - д?ние – ай.»
К??іл – к?й ода?айларын тану ?шін танымды? барлау ойынын ж?ргіземіз. Та?та?а о?ушыларды шы?арып к??іл-к?й ода?айы ?атыс?ан с?йлемдерді о?ытамын.
V. Саба?ты ?орытындылау.
Пысы?тау с?ра?тары.
Ода?ай нені білдіреді?
Ода?ай с?здерде толы? ма?ына бола ма?
Ода?айды? с?йлем м?шесі бола алмауыны? себебі неде?
Ода?айды? ?андай т?рлері бар?
VI. ?йге тапсырма беру. 317-жатты?у. К?ркем ?дебиеттен ода?ай
?атыс?ан с?йлемдерді жазып келу.
VII. О?ушыларды ба?алау.