?нші-сазгерлер, а?ындар шы?армашылы?ы

?аза? ?дебиетінде ?зіндік орны бар, ерекше дамы?ан салаларды? бірі - ?нші –сазгер а?ындар поэзиясы. ?нші –сазгер а?ындар поэзиясыны? шары?тап дамы?ан кезе?і – XIX ?асырды? екінші жартысы мен XX ?асырды? басы. Ке? байта? ?аза? даласыны? ?р т?кпірінен шы??ан ?нерпаздар халы??а ?нер к?рсете ж?ріп, ?ншілік ?нерді? д?ст?рін ?алыптастарды. Зерттеуші ?алым А?селеу Сейдімбекті? айтуынша, ?аза? ?н ?нерінде бес ?ншілік мектеп бар. Бес ?ншілік мектепті? ?кілдерінен м?лімет беру ?шін сынып жеті топ?а б?лінді. Олар: Біржан сал, ?кілі Ыбырай, Балуан Шола?, Жаяу М?са, ?сет Найманбай?лы, А?ан сері, М?ди Б?пи?лы.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«?нші-сазгерлер, а?ындар шы?армашылы?ы»

Елюбаева Гулнар Тоқтарбекқызы

№ 35 мектеп-лицейінің

қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Сабақтың тақырыбы: Әнші – сазгерлер, ақындар шығармашылығы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:

әнші – сазгерлер, ақындар шығармашылығы туралы түсініктерін кеңейту;

Дамытушылық:

оқушылардың танымдық қабілеттерін дамытуға мүмкіндік туғызу;

Тәрбиелік:

ән өнеріне және сөз өнеріне қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың түрі: аралас сабақ

Оқушының іс-әрекеті: топтық, жұптық жұмыстарда өзінің белсенділігін көрсету, өз бетімен жұмыс істеуге дағдылану

Мұғалімнің іс-әрекеті: оқушының іс-әрекетін ұйымдастыру, сабақ үрдісі кезінде оқушыға кеңес беру, түсініктеме жасау

Құралдар: Әнші – сазгерлер ақындар суреттері, өлеңдері, аудио жазба, слайд

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

- сәлемдесу, сабаққа дайындықтарын тексеру

ІІ. Үйге берілген тапсырманы тексеру

Үй тапсырмасын тексеру. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының өлеңдеріндегі көркемдік тәсілдер.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Мұғалім сөзі.

Қазақ әдебиетінде өзіндік орны бар, ерекше дамыған салалардың бірі - әнші –сазгер ақындар поэзиясы. Әнші –сазгер ақындар поэзиясының шарықтап дамыған кезеңі – XIX ғасырдың екінші жартысы мен XX ғасырдың басы. Кең байтақ қазақ даласының әр түкпірінен шыққан өнерпаздар халыққа өнер көрсете жүріп, әншілік өнердің дәстүрін қалыптастарды. Зерттеуші ғалым Ақселеу Сейдімбектің айтуынша, қазақ ән өнерінде бес әншілік мектеп бар. Бес әншілік мектептің өкілдерінен мәлімет беру үшін сынып жеті топқа бөлінді. Олар:

І топ. Біржан сал

ІІ топ. Үкілі Ыбырай

ІІІ топ. Балуан Шолақ

IV топ. Жаяу Мұса

V топ. Әсет Найманбайұлы

VI топ. Ақан сері

VII топ. Мәди Бәпиұлы

Топтық жұмыс. Әр топ өзіне берілген әншінің өмірі мен шығармашылығына толық тоқталады. Топтар өз жобасын қорғап болғаннан кейін, оларға сұрақ қойылады.

- Біржан сал шығармашылығының ерекшелігі неде?

- Жаяу Мұсаның «Ақ сиса» әнінде ащы зар қалай көрінеді?

- Ақан серінің арнау әндеріндегі сипат қандай?

- Үкілі Ыбырай мен «Мың бір түн» ертегісіндегі үндестік қандай?

- әнші-сазгерлер жайлы ел арасында қандай аңыз-әңгімелер естідің немесе оқыдың?

- Ырысжан мен Әсет айтысының көркемдігі неде?

Сұрақтарға жауап алынады.

Мұғалім сөзі. Қазақ халқы- әнге бай, өнерлі халық. Халық өнерін, мәдениетін зерттеушілер бұл туралы көп пікірлер айтқан, оның ішінде, Т.Потанин былай деген екен: «Маған бүкіл қазақ даласы ән салып тұрғандай болып көрінеді». А.Александров: « Сыртта боран соғып тұрған, мен жылы үйде отырып ән тыңдадым. Домбыраның күмбірлеген, қайғылы дыбысы маған ерекше бір әсер етті»,- деп баға берген болатын. Ендеше, үнтаспадан Біржанның «Ләйлім», Жаяу Мұсаның «Ақ сиса», Ақан серінің «Балқадиша», Үкілі Ыбырайдың «Гәкку» әндері тыңдайық.

ІV. Бекіту

Әнші- сазгер, ақындар өмірінен алған әсерлеріңмен бөлісіңдер.

Кері байланыс парағын алу.

V. Бағалау

VІ. Үйге тапсырма: «Әнді сүйсең, менше сүй» шығармаға дайындалу.