Екеуі де ??рмалас с?йлем. К?рделі ойды білдіреді. ??рылымы ж?нінде, ма?ынасы ж?нінде.
- Бізді? б?гінгі саба?ымыз «Білім керуені» деп аталады
Керуен с?зіне берілген аны?таманы о?у/ слайд/
Керуен- алыс жерге ж?к тасу немесе сауда жасап ?айту?а арнал?ан к?лік тізбесі. Балалар сендер ?андай керуен жолдарын білесі?дер?
«?лы Жібек жолы»- ежелгі д?уір мен орта ?асырларда Шы?ыс пен Батысты байланыстырып, Жерорта те?ізінен ?ытай?а дейін Еуразияны ?а? жарып ?ткен керуен жолы/ слайд/
Керуенні? суреті / слайдпен/
Ендеше б?гінгі саба?ымыз?а кірісейік
І аялдама «Бой сергіту ?алашы?ы »- Лото ойыны
Ойынны? с?ра?тары:
1 С?йлемні? ?андай т?рлері бар?/ жай ж?не ??рмалас с?йлемдер/
Просмотр содержимого документа
«Мезгіл ж?не мекен ба?ыны??ылы саба?тас »
Сабақтың тақырыбы: Мезгіл және себеп бағыныңқы сабақтас
құрмалас сөйлем
Сабақтың мақсаты: Мекен және себеп бағыныңқылы сабақтас
құрмалас сөйлем туралы түсінік беру
Сабақтың міндеті: 1 Білімділік
Мекен және себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемдердің басты белгілерін білу, құрылысын, құрамын ажырату. Тыныс белгілерін дұрыс жазып қоя білу. Салалас құрмалас сөйлемдерден және сабақтас құрмалас сөйлемдердің басқа түрлерінен ажырата білуге дағдыландыру
2Дамытушылық
Ынта қойып тыңдау, жазу, талдау машықтарын қалыптастыру, сөздік қорын сөз байлығын дамыту, талдау және салыстыра білу дағдыларын дамыту, оқушылардың сөздік қорын байыту мақсатында
3 Тәрбиелік
Ұлттық салт-дәстүрді қадірлей білуге, еңбекті сүюге, жан-жақты дамуға тәрбиелеу, ана тілінің сөз байлығын оқушыларға жеткізу арқылы шешендік өнерге баулу
Сабақтың түрі: керуен сабақ
Сабақта қолданылатын әдіс-тәсілдер: сұрақ-жауап, әңгімелеу, суретпен жұмыс, ойын
Сабақтағы пәнаралық байланыс: әдебиет, математика, тарих, бейнелеу өнері
І Ұйымдастыру кезеңі;
1 Оқушылармен сәлемдесу, сабақтың мақсатымен таныстыру
Сабақтың ұраны: Білім қымбат, білу қиын.
Ықыласты шәкіртке сабақтың ауыры болмаса,
Ықылассыз шәкіртке ұстаздың тәуірі болмайды.
- Сөйлемнің түрін анықтау, салалас және сабақтас құрмалс сөйлемдерді салыстыру
Венн диограммасы арқылы алған білімідеріңді байқаймыз.
Салалас Ұқсастығы Сабақтас
Комппоненттері
тиянақты тең дәре-
жеде байланысады.
Жалғаулықтар
және жалғаулық-
сыз жасалады.
Екеуі де құрмалас сөйлем. Күрделі ойды білдіреді. Құрылымы жөнінде, мағынасы жөнінде.
Алғашқы компоненті тиянақсыз, бағына
байланысады.
Қосымша арқылы байланысады.
Бағыныңқы, басыңқы.
- Біздің бүгінгі сабағымыз «Білім керуені» деп аталады
Керуен сөзіне берілген анықтаманы оқу/ слайд/
Керуен- алыс жерге жүк тасу немесе сауда жасап қайтуға арналған көлік тізбесі. Балалар сендер қандай керуен жолдарын білесіңдер?
«Ұлы Жібек жолы»- ежелгі дәуір мен орта ғасырларда Шығыс пен Батысты байланыстырып, Жерорта теңізінен Қытайға дейін Еуразияны қақ жарып өткен керуен жолы/ слайд/
Керуеннің суреті / слайдпен/
Ендеше бүгінгі сабағымызға кірісейік
І аялдама «Бой сергіту қалашығы »- Лото ойыны
3
10
14
12
2
7
11
8
5
15
13
1
9
4
6
Ойынның сұрақтары:
1 Сөйлемнің қандай түрлері бар?/ жай және құрмалас сөйлемдер/
2 Сабақтас құрмалас сөйлем дегеніміз не? /
3 Сабақтас құрмалас сөйлем мағынасына қарай неше түрге бөлінеді? /6/
4 Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не? /
5 Құрмалас сөйлем дегеніміз не?
6 Қазақтың ақын-жазушыларын ата
7 Қазақ тілінде неше жалғау бар?
8 Шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем дегеніміз не?
9 Салалас құрмалас сөйлемнің мағынасына қарай түрлерін ата.
10 Қазақстан Республикасының тәуелсіздік алғанына неше жыл
толды / 20 жыл/
11Қарсылықты салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не?
ІІ аялдама «Ғалымдар қалашығы»- Зерттеу жұмысы
1/ Топпен жұмыс жүргізу
І топ- Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем
ІІ топ- Мекен бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем
2/ Жұппен жұмыс жүргізу
Жұптағы оқушылар бір-біріне тақырыптарын түсіндіреді
3/ Қорытынды жасау, әр топтан бір оқушы тұрып өз тақырыптарын қорғай
Сабақтас құрмалас сөйлем.
Сұрақтары
Бағыныңқы
сөйлем
баяндауышы
Бағыныңқы
сөйлем
басыңқыдағы
Сөйлемдердің мағыналық қарым – қатынасына қарай
Қайтсе? Қайтпей?
Қайтпейінше?
-са, -се,
-май
-майынша
-ғанда
Ойдың шартын білдіреді.
Шартты
бағының. сабақтас.
Б
А
Ғ
Ы
Н
Ы
Ң
Қ
Ы
Қалай? Қайтіп?
Ойдың қалай орындалғанын білдіреді.
Қимыл – сын бағын. сабақтас.
-а, -е, -й.
-ып, -іп, -п.
-ған, -дай.
-қан, -ған.
күйі, қалпы.
Ойдың болу мезгілін білдіреді.
Мезгіл бағының. сабақтас.
Қашан? Қашаннан бері? Қашанға шейін?
-ған, -да,
-ған кезде, уақытта,
-ғалы, -гелі,
-ысымен
-са, -се, да, де.
-ма, -са. -ған, -мен, -ша. -а, -е, -й, -ып,
тұра, тұрып
Қайтсе де? Қайткенмен?
Ойға қарсы мәнді білдіреді.
Б
А
С
Ы
Ң
Қ
Ы
Қарсылық-ты бағын. сабақтас.
Не себепті?
Неліктен?
Неге? Не деп?
Ойдың
себебін білдіреді.
-ған, -дықтан,
-соң, -ма, -ме.
деп көм. етіст.
тіркес келуі ар.
Себеп
бағының. сабақтас.
Ойдың
мақсатын білдіреді.
-у үшін, -мақ,
-мек, болып
-айын деп.
-сын деп.
Мақсат бағының. сабақтас.
Не үшін?
Неге?
Не мақсатпен?
ІІІ аялдама «Білімпаздар қалашығы»-
Үлестірме қағаздармен жұмыс / компьютерде орындалады/
сөйлемдер
Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлері
Мезгіл бағыныңқылы сабақтас
Мекен
бағыныңқылы сабақтас
Шартты
бағыныңқылы сабақтас
Қарсылықты
бағыныңқылы сабақтас
Қимыл-сын
бағыныңқылы сабақтас
Себеп
бағыныңқылы сабақтас
Күз түсіп , құстар ұшып кете бастады
+
Сәке ауылға ертерек келсе, шөп шабуды бастаймыз
Атам көп жүргендіктен, кеше белі ауырды
Сынып жетекшісі келмегендіктен, сынып сағаты болмады
Сыныпта жақсы оқитын балалар көп болса да, білім сапасы жоғары болмады.
Ағылшын тілінде еркін сөйлеу үшін, сол тілде кітаптарды көп оқуымыз керек
Берілген сөйлемдерді толықтырып жазу, басыңқы және бағыныңқы компонентерін айыру
Тыстағы жұмыс біткен кезде,.... Үшеуі үйге кірген соң,... Ол үйге қайтып келісімен,..... Қуанышы қойнына сыймай,..... Қастарында көлденең кісі болмағандықтан,.... Сорпа-сүйек тимеген соң,....
V аялдама «Білімділер ордасы »-Тест жұмысы
1 Бұлақты таудан арна ақса, теңіз болар аяғы
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
2 Оқуға уақыт аз бола тұра, олар жақсы үлгерімге жетті.
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
3 Жауын көп болғандықтан, биыл егін бітік шықты
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
4 Жапырағы судырлап, тал сұлуша таранды
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
5Абай үлкен үйге кіретін есікке жақындай бергенде, оның қарсы алдынан Қазақбай жүгіре шықты
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
6 Әкесі ұрысса , балаға ол да достық.
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
7 Шахтаға түспестен бұрын, Еркін кішкене бөлмесіне келіп кірді.
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
8 Ол мезгілде уақытында келе алмай, бір біраз кешігіп қалдық
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
9 Қалжыңы, күлкісі араласса , шай өте көңілді ішіледі.
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
10 Оқытушы беделді болу үшін, ол ғылымды меңгеру керек.
а/ себеп-салдар бағыныңқы ә/ мезгіл бағыныңқы
б/ мақсат бағыныңқы в/шартты бағыныңқы
г/ қарсылықты бағыныңқы д/ қимыл-сын бағыныңқы
Жауап кілті.
1 шартты бағыныңқы 2 қарсылықты бағыныңқы 3 себеп-салдар бағыныңқы 4 қимыл-сын бағыныңқы 5 мезгіл бағыныңқы 6 Шартты бағыныңқы 7 мезгіл бағыныңқы 8 себеп-салдар бағыныңқы 9 қимыл-сын бағыныңқы 10 мақсат бағыныңқы
VІ аялдама «Қорытынды»
Қорытындылау
Балалар біз бүгін қандай тақырып өттік?
Балалар біз бүгін сабақта қандай жұмыстар жасадық?
Сабақтың қай кезеңі сіздерге ұнады?
Рефлексия:
-Алақанымыздың жылуы арқылы бір-бірімізге жылы сөз айтайық.
VІІ аялдама
Бағалау. Оқушыларды берген жауаптарына қарай, сабақта белсенділік танытқанына қарай бағалау
VІІІ аялдама Үйге тапсырма:
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі
Солтүстік Қазақстан облысы Айыртау ауданы
Әлжан орта мектебі
8- сынып
Тақырыбы:
Мезгіл және себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем
пәні: қазақ тілі
(аудандық қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімдрінің семинары)