«Бала-?мірді? жал?асы»деген я?ни,баланы? бас ?стазы-ата-анасы,?орша?ан орта,?о?ам,ел.Осы ?о?амда дені сау,сезімі сергек,а?ыл-ойы жетілген «Сегіз ?ырлы,бір сырлы» абзал азамат ?сіру хал?ымызды? асыл арманы бол?ан.Б?гін бізді? к?рсеткелі отыр?ан бастамамыз ата-бабамыздан бізге жеткен ?ызы?ты дерек-м?шел жас туралы болма?.
Кеше ?ана д?ние есігін ашып,мектеп табалдыры?ын аттап,к?з алдары?ызда желкілдей ?скен ?ландары?ыз б?гінгі к?ні ал?аш м?шел жас?а толып отыр.?аза? хал?ы б?л ал?аш?ы м?шел жасты «Ер жете бастау ша?ы»деп атайды.Осы с?ттен бастап балалы? ша?,балд?урен кезе?ді ?ткеріп,азаматты?ты? ал?аш?ы сатысына ?адам басасы?дар. ?зге халы?тар сия?ты ?аза? еліні? де бала т?рбиесі ж?нінде ата заманнан бері жиып-терген мол т?жірибесі бар.13-жас жа?сы мен жаманды?ты,ар мен намысты,дос пен ?асты айыра білетін кезе?.
А?а буын ?з бойында?ы ізгілік,?айырымдылы?,кішіпейілділік, ?дептілік, елін,жерін,Отанын с?ю секілді е? асыл ?асиеттерін жас ?рпа??а к?нделікті т?рмыста ?немі ?йретіп ?аны мен жанына сі?іріп келеді.Міне,осындай ?асиеттер сендерді? бойлары?нан табылса деймін.?аза? хал?ы д?ст?рінде м?шел жас?а тол?ан азамат той ?ткізуі ?ажет.Сонды?тан,осы кешімізді «Баянды болсын 13 жас»деп аталады.
Та?ырыбы: « Баянды болсын,13 жас »
Ма?саты: О?ушылар?а бабаларымыздан келе жат?ан салтымыз бойынша 13 жас-м?шел жас?а толу ??рметіне ?ткізілетін м?шел той туралы таныстыру; ?аза? хал?ыны? ?лтты? м?дениетін ?зіне ?атысты р?сімдермен байланыстыра отырып д?ріптеуге ?йрету; ?лтты? д?ниетаным ?алыптастыратын,?зін тану?а ы?пал етер мерекелерді? мазм?нын ??ындыру.
І-ж?ргізуші-Б?кенбай:
??рметті ата-аналар,?стаздар,о?ушылар! Сіздер б?гінгі « Баянды болсын, 13 жас » деп аталатын кешімізге ?ош келді?іздер.
ІІ-ж?ргізуші-Зарина:
Ата-бабаларымыздан ?ал?ан асыл м?раттар ?те к?п. Соларды? ?атарында ?лтты? мерекелер мен тойлар да бар. Осы тойларды? ішінде ерекше аталатын той-ту?ан к?н мерекесі.
І-ж?ргізуші: Б?кенбай
Ата-бабаларымыз ту?ан к?нді жылма-жыл тойлай бермей, тек м?шел жас тойларын атап ?тіп отыр?ан. Себебі, ?р м?шел жасты? биологиялы?,психологиялы? ?з ерекшеліктері бар.
ІІ-ж?ргізуші:Зарина
Бір м?шел жасты хал?ымыз
Есейген ша? деп сана?ан.
С?нбесе сенім санадан
Ынтыма? кетпес арадан
Кешегі к?ндер ?лгісі
А?ыз бен жырмен тара?ан
М?шел жас иелерін орта?а ша?ырамыз.
І-ж?ргізуші:Б?кенбай
13жас- бізді? ?міріміздегі е? бір т?тті балалы? ша?ымызды? артта ?алуы. 13 жас- бізді? азамат болып ?алыптасуымызды? бастамасы.
1) 13 жасында ?лы Абай а?ынды?ымен елге таныла бастады.
2) 13 жасында ал?аш?ы ?ле?ін Ж?сіпбек Аймауытов жаз?ан.
3) 13 жасында ?азыбек би «?аз дауысты ?азыбек» атан?ан.
4)?лытау ??ірінен шы??ан А?ыбай батыр 13 жасында елін ?ор?ау?а ат?а ?онды.
5)?аза?ты? т???ыш ?арышкері Т. ?уб?кіров 13 жасында ?зіні? болаша? маманды?ын та?дап алдына ма?сат етіп ?ой?ан.
6)Исатай мен Махамбет баста?ан топ Ж??гір ханны? ?скерін тас тал?ан етіп же?ді. Осы кезде Исатайды? Жа?ия деген батыр баласы да ?атысты. Сол к?нде Жа?ия 13 жаста еді.
Енді осы м?шел той иелеріні? ?нердегі,спортта?ы ал?ан жетістіктеріне то?талайы?.
(Слайдтар к?рсету)
І-ж?ргізуші: Б?кенбай
Б?гін м?шел тойда балаларды? ?адамы ??тты, м?ртебесі биік болып, ?лкен белестерден к?ріне берсе екен деп тілеп отыр?ан абзал аналар ?аншама?
ІІ-ж?ргізуші: Зарина
Емес пе той халы?ты? ?азынасы
Бабаны? демеу болсын а? батасы
?астерлемей, кім ата салтын тастар
А? тілекпен,а? ?же шашу шашар (Шашу )
І-ж?ргізуші: Б?кенбай
Енді м?шел жас иелеріні? ?нерлеріне кезек берейік.
Тамаша б?гінгі к?н біздер ?шін
Аталып отыр міне бір м?шелім
Тамаша осы тойда а? к??ілден
Шыр?аса Зарина ?н«К??ілді к?н»
ІІ-ж?ргізуші: Зарина
Е? ?ажап к?н-адамны? м?шел тойы.
Ата-ананы? салтанат ??р?ан к?ні.
Біріміз-бірімізді ??тты?тайы?
??тты болсын ?ркімні? ту?ан к?ні,-дей отырып, Н?райым «Ертегілер» ?німен ??тты?тайды.
Просмотр содержимого документа
«Конспект на уроку тему: " Баянды болсын,13 жас " »
Кіріспе
«Бала-өмірдің жалғасы»деген яғни,баланың бас ұстазы-ата-анасы,қоршаған орта,қоғам,ел.Осы қоғамда дені сау,сезімі сергек,ақыл-ойы жетілген «Сегіз қырлы,бір сырлы» абзал азамат өсіру халқымыздың асыл арманы болған.Бүгін біздің көрсеткелі отырған бастамамыз ата-бабамыздан бізге жеткен қызықты дерек-мүшел жас туралы болмақ. Кеше ғана дүние есігін ашып,мектеп табалдырығын аттап,көз алдарыңызда желкілдей өскен ұландарыңыз бүгінгі күні алғаш мүшел жасқа толып отыр.Қазақ халқы бұл алғашқы мүшел жасты «Ер жете бастау шағы»деп атайды.Осы сәттен бастап балалық шақ,балдәурен кезеңді өткеріп,азаматтықтың алғашқы сатысына қадам басасыңдар. Өзге халықтар сияқты қазақ елінің де бала тәрбиесі жөнінде ата заманнан бері жиып-терген мол тәжірибесі бар.13-жас жақсы мен жамандықты,ар мен намысты,дос пен қасты айыра білетін кезең.
Аға буын өз бойындағы ізгілік,қайырымдылық,кішіпейілділік, әдептілік, елін,жерін,Отанын сүю секілді ең асыл қасиеттерін жас ұрпаққа күнделікті тұрмыста үнемі үйретіп қаны мен жанына сіңіріп келеді.Міне,осындай қасиеттер сендердің бойларыңнан табылса деймін.Қазақ халқы дәстүрінде мүшел жасқа толған азамат той өткізуі қажет.Сондықтан,осы кешімізді «Баянды болсын 13 жас»деп атадық
Тақырыбы: « Баянды болсын,13 жас »
Мақсаты: Оқушыларға бабаларымыздан келе жатқан салтымыз бойынша 13 жас-мүшел жасқа толу құрметіне өткізілетін мүшел той туралы таныстыру; қазақ халқының ұлттық мәдениетін өзіне қатысты рәсімдермен байланыстыра отырып дәріптеуге үйрету; ұлттық дүниетаным қалыптастыратын,өзін тануға ықпал етер мерекелердің мазмұнын ұғындыру.
І-жүргізуші-Бөкенбай:
Құрметті ата-аналар,ұстаздар,оқушылар! Сіздер бүгінгі « Баянды болсын, 13 жас » деп аталатын кешімізге қош келдіңіздер.
ІІ-жүргізуші-Зарина:
Ата-бабаларымыздан қалған асыл мұраттар өте көп. Солардың қатарында ұлттық мерекелер мен тойлар да бар. Осы тойлардың ішінде ерекше аталатын той-туған күн мерекесі.
І-жүргізуші: Бөкенбай
Ата-бабаларымыз туған күнді жылма-жыл тойлай бермей, тек мүшел жас тойларын атап өтіп отырған. Себебі, әр мүшел жастың биологиялық,психологиялық өз ерекшеліктері бар.
ІІ-жүргізуші:Зарина
Бір мүшел жасты халқымыз
Есейген шақ деп санаған.
Сөнбесе сенім санадан
Ынтымақ кетпес арадан
Кешегі күндер үлгісі
Аңыз бен жырмен тараған
Мүшел жас иелерін ортаға шақырамыз.
І-жүргізуші:Бөкенбай
13жас- біздің өміріміздегі ең бір тәтті балалық шағымыздың артта қалуы. 13 жас- біздің азамат болып қалыптасуымыздың бастамасы.
ІІ-жүргізуші: Зарина « Көңіл аудар даналардың сөзіне, Адал жанды өнеге тұт өзіңе » дегендей, ұлы адамдардың өміріне тоқталайық:
1) 13 жасында Ұлы Абай ақындығымен елге таныла бастады.
2) 13 жасында алғашқы өлеңін Жүсіпбек Аймауытов жазған.
3) 13 жасында Қазыбек би «Қаз дауысты Қазыбек» атанған.
4)Ұлытау өңірінен шыққан Ағыбай батыр 13 жасында елін қорғауға атқа қонды.
5)Қазақтың тұңғыш ғарышкері Т. Әубәкіров 13 жасында өзінің болашақ мамандығын таңдап алдына мақсат етіп қойған.
6)Исатай мен Махамбет бастаған топ Жәңгір ханның әскерін тас талқан етіп жеңді. Осы кезде Исатайдың Жақия деген батыр баласы да қатысты. Сол күнде Жақия 13 жаста еді.
Енді осы мүшел той иелерінің өнердегі,спорттағы алған жетістіктеріне тоқталайық.
(Слайдтар көрсету)
І-жүргізуші: Бөкенбай
Бүгін мүшел тойда балалардың қадамы құтты, мәртебесі биік болып, үлкен белестерден көріне берсе екен деп тілеп отырған абзал аналар қаншама?
ІІ-жүргізуші: Зарина
Емес пе той халықтың қазынасы
Бабаның демеу болсын ақ батасы
Қастерлемей, кім ата салтын тастар
Ақ тілекпен,ақ әже шашу шашар (Шашу )
І-жүргізуші: Бөкенбай
Енді мүшел жас иелерінің өнерлеріне кезек берейік.
Тамаша бүгінгі күн біздер үшін
Аталып отыр міне бір мүшелім
Тамаша осы тойда ақ көңілден
Шырқаса Зарина ән«Көңілді күн»
ІІ-жүргізуші: Зарина
Ең ғажап күн-адамның мүшел тойы.
Ата-ананың салтанат құрған күні.
Біріміз-бірімізді құттықтайық
Құтты болсын әркімнің туған күні,-дей отырып, Нұрайым «Ертегілер» әнімен құттықтайды.
І-жүргізуші: Бөкенбай
Әуелден жомарт серіміз,
Асылын жырдың теріңіз
Білгіңіз келсе қазақты
Ән күйін тыңдап қөріңіз. 6.Светлана-Кенжемұраттың орындауында-Махаббат әні
ІІ-жүргізуші: Зарина
Қыздар-жастар биі
І-жүргізуші: Бөкенбай
Құлақтан кіріп бойды алар
Жақсы ән мен тәтті күй
Көңілге түрлі ой салар
Әнді сүйсең менше сүй
деп Абай атамыз айтқандай «Бол жанымда» әнін Бөкенбай орындайды.
«13-те отау иесі»дейді қазақ.Бұл сөздің мағынасы осы жаста отау құру емес екен.Он үштесің,ер жеттің,енді ақыл тоқтат,алдыңа айқын мақсат қой деген.Ал,мақсатымыз:алтын ұя мектебімізде сапалы білім алып,саналы тәртіп көрсету.Егер сен бала күніңнен әдепті болып өссең,есейе келе ата-анаңның,өз Отаныңның мақтанышы боласың.Баланың көргенді,әдепті болмағы үш тұғырға байланысты.Олар-ата-ана,ұстазы және өскен ортасы.Өмір қас-қағым сәтте өте шығатын ағынды өзен сияқты.Осы өмірдегі адамдар бір-бірінің қадірін біліп,бір-біріне қамқор,қайырымды,мейірімді болу керек.
