?.Бек?ожин “А?са? Темір мен а?ын”

Қазақ әдебиеті пәнінен 7 “ә” сыныпқа арналған сабақ жоспары

1

Сабақтың тақырыбы:

Қ.Бекқожин “Ақсақ Темір мен ақын”

2

Жалпы мақсаттар:

-Қ.Бекқожин туралы жалпы шолу жасау;

-Баллада мен өлеңнің айырмасын түсіну;

Қазақ тілі сабағында оқушылардың сыни ойлауын дамыту.

3

Оқытудың нәтижесі:

-Қалижан Бекқожин туралы жалпылама мәлімет біледі;

• “Ақсақ Темір мен ақын” туралы балладаның компазициялық құрылымын игереді;

• Оқушылардың шығармашылық ойы дамиды.

4

Негізгі дерек көздері:

АКТ, постер, маркер мен стикерлер, оқулық, жұлдызшалар

Кіріспе

Мұғалімнің іс- әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Оқытуды бағалау

Уақыт

Кезеңдері

Амандасу, оқушылардың назарын сабаққа ацудару.Тренинг оқушылар бір-біріне тілектер айтады

Сабаққа дайындық жасайды, зейіндерін аударып ден қояды

1минут

Үй тапсырмасын сұрау

(Білу кезеңі бойынша)

-Үйге берілген тапсырма бойынша алған білімдерін тексеру. (үй тапсырмасын орындамаған оқушыға көмек бағдар беріледі)

Жоспар бойынша әңгімелеу

1.Сафуан Шаймерденов қызметі жайлы мәліметтер жинау (1 топ)

2.Жазушының қандай еңбектері бар? (2 топ)

3. Сафуан Шаймерденов кім? ( топтастыру) (ортақ)

Оқушылар осы сұрақтарға жауап береді,

Смайлик арқылы

2 минут

Топқа бөлу

Бұл кезеңде балалар топқа бөлінеді.Екі топқа бірінші топ «Ақсақ Темір» тобы, екінші топ «Хафиз» тобы.

Балалар топқа бөліну әрекеттерін жасайды

Смайлик арқылы

Жаңа сабаққа дайындық

Оқушылардың жаңа сабақ туралы ойларын дамыту үшін, интерактивті тақтаның көмегіне сүйене отырып Қ.Бекқожиннің фото суретін көрсету

-балалар мына фотодан кімді көріп тұрмыз , бұл бейне бізге таныс па? Балалар бейнедегі тұлғаның аты-жөні, кәсібі, шығармалары жөнінде түсінік айту

Оқушылар суреттен кімді көргенін айтып ,кісібін, шығармаларын атап айтып кетеді.

Смайлик арқылы

1 минут

Түсіну кезеңі

Мұғалім: Балалар бүгінгі сабағымызда Қалижан Бекхожиннің “Ақсақ Темір мен ақын” балладасы туралы түсінік аламыз
Баллада - Орта ғасырда Француз, Испан, Итальян елдерінің поэзиясында

пайда болған лириканың бір түрі.

Баллада - тарихи шындықты, ерлік әрекеттерді сипаттайтын шағын сюжетті өлең.

Баллада негіздерін әлем билеушісі атанған Әмір Темірдің сөз құдіретін бағалай білетін данышпан екендігін көрсетеді.

Балладаның негізгі оқиғасы - Әмір Темірдің кезекті Үндістан жорығынан келіп, түрік сұлтанына қарсы жорыққа аттанбақ болған шақта түрік қызына ғашық Хафиз шайырмен арадағы кездесуі. Хафиз Түріктің бір қызына ғашық болып, Сол бір қыз езу тартып күлген үщін, Бетінде оймышталып бір мең үшін - Садаға Самарқан да, Бұқара да деп өлеңдеткені үшін әміршісі естіп қойып Ақсақ темірге айтып келеді, Баллада негіздерін әлем билеушісі атанған Әмір Темірдің сөз құдіретін бағалай білетін данышпан екендігін көрсетеді.

«Сәйкестендіру» тесті (екі топқа да ортақ)

1.Әңгіменің басталуы

Ақсақ Темірдің Жейхун жерін басып алып, жеңісін тойлауы.

2.Әңгіменің дамуы.

Әміршінің алдына Хафиз ақынның әкелінуі

3.Әңгіменің байланысуы

Ақсақ Темір мен Хафиз ақынның сөйлесуі

4.Әңгіменің шиеленісуі Хафиздің Ақсақ Темірге берген бағасы

5.Шарықтау шегі.

Әміршіні ақын тілінің өткірлігі райынан қайтаруы

6.Әңгіменің шешімі:

Ақсақ Темірдің Хафизге

рахымшылық жасауы

7.Қорытынды.

Ақынның бостандыққа кетуі

Оқушылар осы тапсырма бойынша интерактивті тақтаның көмегімен балладаның компазициялық құрылысын сәйкестендіреді

Смайлик арқылы

І топ,ІІ топқа постер қорғау

І топ: Ақсақ Темір туралы не білеміз? ӘмірТемір – қолбасшы ,мемлекет қайраткері.Барлас тайпасының биі Тарағай бектің баласы.Әмір Темір алғашында Қашқадария уәлаяиының билеушісі болды. Осы кезден бастап ол Моғолстан ханы Тоғлұқ –Темірмен ,оның ұлы Ілияс Қожа және Балх пен Самарқан әмірі Хұсейнмен билік үшін күрес жүргізіп, 1930 жылы Маураннахырдыөзінің қолына алды.Жас кезінде Түркістан маңындағы бір шайқаста аяғынан жарақаттанған ХІV ғасырдың 70-жылдары оның қолбасшылық дарыны толық ашылып, атақ-даңқы жер жүзіне тарады.осман империясы мен Орталық Азия аймағында ол “Ақсақ Темір” , ирандықтарға Тимурләнг, еуропалықтарға Тамерлан есімімен белгілі болды.Әмір Темір қазақ жерінде мәңгілік өшпес ескерткіш-қасиетті Қожа Ахмет Иассауи кесенесін салып қалдырды.

ІІ топ: Хафиз туралы не білеміз?

Хафиз –лақап аты ,шын аты –жөні –Шәмседдин Мұхаммед, парсы ақыны .Әкеден жастай айрылып,күнкөріс тірлігіне ерте араласады.Өз бетімен сауатын ашып, кітап көшіру өнерімен айналысады. Хафиздің 1855 жылы өз қолымен көшірген кітабы сақталған.хафиз медресені бітіріп ,діни білім алады.Хафиз сөзінің негізгі мағынасы “жақсы жаттай білетін адам” деген ұғымды білдіреді.

Оқушылар осы тапсырмалар бойынша екі топқа бөлініп постер жасайды. (А3 форматына жазу)

Смайлик арқылы

Венн диаграммасы

І топ: Ақсақ Темір

ІІ топ: Хафиз

Осы өз топтарының атауын венн диаграммасы арқылы қорғайды

Оқушылар Ақсақ Темір мен Хафиз ақынның ортақ қасиеттерін мына араласып кеткен сөздердің ішінен тиістісін айту.

1. Билеуші; 2 Орта ғасырларда өмір сүрген; 3 Ақын; 4.Қолбасшы; 5. Тарихта есімдері қалған; 6. Парсы;7.Батыр; 8. Қайсар; 9. Дастандарымен қайсар; 10.Қатігез; 11.Өжет мінезді;12.Өлеңдердің авторы13.Ақылды. 

14.Ақкөңіл; 15.Түркілерінің барлас тайпасынан шыққан.

Оқушылар топпен ақылдаса отырып араларынан бір оқушына шығарып вен диаграммасын орындауға шығарады.Ақсақ Темір мен Хафиз ақынның ортақ қасиеттерін айтып шығады. Дәптерге жазу

Смайлик арқылы

Әдебиет теориясы 
(баллададан табу)

Баллададан табу

І топ: Аллитерация

Теңіздей тебіренді Жейхун бүгін,

Темірдің жыр еткендей жойқындығын. 

Эпитеттер

Ақ шатырлар, көк орай, сары қымыз, долы сөз, самал таң

ІІ топ: Метафора

Темір - ашынған арыстан, жолбарыс, барыс, қара бұлт, айдаhар Хафиз - киік, сөзі - мүсәпір (у)

Кейіптеу

Тажал ғып Азияға берген Тәңір,

Талқандап талай жұртты, келген Темір.

Екі топ ойланып отырып осы Аллитерация , Эпитеттер, Метафора, Кейіптеулерді баллададан табады

Смайлик арқылы

“Бес жолды өлең”

І топ: қолбасшы Ақсақ Темір

Зат есім: қолбасшы Ақсақ Темір

Сын есім: қатал,әділ.

Етістік: Ел басқарады, Ел билейді

Сөйлем: Ақсақ Темірдің шын есімі Әмір Темір.Ол Түркістандағы Қожа Ахмет Йассауи кесенесін салдырған

Синоним: Қолбасшы,Әскербасы

ІІ топ: Ақын Хафиз

Зат есім: Ақын, Жазушы

Сын есім: Өжет,Өткір, Сөзі мірдің оғындай

Етістік: Өлең жазады, Жыр шығарады.

Сөйлем: Хафиз сөзінің мағынасы «жақсы жаттай білетін адам» деген ұғымды білдіреді

Екі топ ойланып отырып ,дәптерлеріне жаза отырып болған соң қорғайды

Смайлик арқылы

Жинақтау кезеңі 
(жалпы топ)

Сонымен бүгінгі сабақтан біз не үйрендік ,балалар!

ББР маркировкасы

Оқушылар Бұл бөлімде нені білетінін, нені білгенін ,алдағы уақытта нені білгісі келетінін жазады.

Сабаққа рефлексия жасау

(балаларға стикерлер таратылады, балалар стикерлерге өздерінің ойларын жазады тақтаға қыстырады)

Бүгінгі сабақ ұнады ма?

Сабақта қандай қиыншылықтар кездесті?

Қиыншылықты кімнің көмегімен жеңдің?

Қай топтың жауабы сәтті шықты?

Бүгінгі ең үздік топ басшысы деп кімді атар едің?

Оқушылар бүгінгі сабақтың ұнаған ұнамағандығын және Сабақта қандай қиыншылықтар кездескенін, қай топтың жауабы сәтті шыққанын ,бүгін ең үздік топты анықтайды

-Балалар стикерлерге өздерінің ойларын жазады

Оқушылардың қорытынды бағасы

Үйге тапсырма

Қ.Бекхожиннің “Ақсақ Темір мен ақын” атты балладасын оқып келу.

Балалар үй тапсырмасын күнделіктерін ашып белгілеп алады

Сабақтың тақырыбы: Қ. Бекхожин. Ақсақ Темір мен ақын. 


Сабақтың мақсаты: 
1) Білімділік: Қ. Бекхожиннің өмірі мен шығармашылық қызметі туралы, "Ақсақ Темірдің тарихтағы орны жайында әңгімелеу, балладаның мазмұнын ашу, өткен тақырыптар бойынша білім-біліктілігін жетілдіру. 
2) Тәрбиелік: Баллада арқылы халқымыздың баға жетпес қазынасы - сөз өнерін бағалай білуге, өнерді сүюге, адамгершілік қасиетін биік ұстауға үйрету. 
3) Дамытушылық: Оқушылардың танымдық дүниесін, ой жүйесін арттыру, әуезді оқу шеберліктерін,іздемпаздықтың қабілетін шыңдау. 
Сабақтың түрі:аралас сабақ 
Сабақтың әдісі: шығармашылық, баяндау,талдау, топтау, ой белсенділігін дамыту,сын тұрғысынан ойлау, венн диаграммасы. 
Сабақтың көрнекілігі: Кітаптар көрмесі, слайд, флипчарт, плакат 
(сызба), Әмір Темір суреті,дидактикалық материалдар. 
Пәнаралық байланыс: Әдебиет теориясымен, Қазақстан тарихы. 
Сабақтың барысы: 
I. Ұйымдастыру кезеңі 
а) амандасу ә) түгендеу б) дайындықтарын тексеру в) топтастыру 
II. Үй тапсырмасын сұрау. «Бақытты сәт» ойыны 
1. Қалижан Бекхожин қай жердің тумасы? 
2. Ақынның білім алған орындары 
3. Ақынның қандай шығармаларын білесіңдер? 
4. Ақын қандай жырларды биікке көтерген? 
5. Баллада дегеніміз не? 
III. Бекіту сабағы. 
Қалижан Бекхожин: 
1. 1913 жылы 25 қарашада Павлодар облысында туған; 
2. 1942 жылы ҚазМу-дың журналистика бөлімін бітірген; 
3. Ән-өлеңдердің авторы; 
4. Қазақтың көрнекті ақыны; 
5. Халық жазушысы; 
6. Ұстаз; 
7. "Жусан", "Ақсақ құлан" атты пөэмалары бар; 
8. Қазақ әдебиетіне балладаны енгізуші. 
Баллада - Орта ғасырда Француз, Испан, Итальян елдерінің поэзиясында пайда болған лириканың бір түрі. 
Баллада - тарихи шындықты, ерлік әрекеттерді сипаттайтын шағын сюжетті өлең. 
IV.Кезбе тілші» айдары 
Топтарда Ақсақ Темір туралы жаңалықтар бағдарламасын жасау қажет. 
Әмір Темірдің сөз құдіретін бағалай білетін данышпан екендігін көрсетеді. 
1.Әмір Темір тарих бетінен қандай орын алады? 
2.Әмір Темір кім? 
3.Әмір Темірдің «Ақсақ Темір» аталуының себебі 
4.Әмір Темір жорықтарының зардаптары 
V. Тапсырмалар 
1. Балладаның негізгі оқиғасы 
2. Өлеңдегі басты кейіпкерлер,мінездеме 
3. Балладаның көркемдік тіліне талдау жасау 
4. Көрініс 
VI. Сергіту сәті 
VII. Жоғарғы деңгей тапсырмалары 
1. Балладада кездесетін жер-су атаулары 
2. Балладада кездесетін ғұламалар мен батырлар 
3. ұйқасын тауып көрейік 
4. Венн диаграммасы. Ақсақ темір мен шыңғыс хан 
VIII. Сабақты қорыту. Сұрақтары бар қорап 
Сыныпқа қорап қойылып, оған оқушылар сабақтың соңында өз сұрақтарын қалдыра алады. Бұл сұрақтар келесі сабақтың басында талқылаймыз. 
• Жаңа тақырыпты оқыған кезде не туралы білгіңіз келеді? 
• Білімді бағалау үшін мұғалімнен немесе басқа оқушылардан сұрау. 
• Алдағы уақытта біліміңізді жақсартқыңыз келетін/ түсінбеген салаңызды көрсету. 
IX. Кері байланыс «Жылы лебіз” әдісі 
Х.Бағалау. 
ХІ.Үй тапсырмасын беру.Балладаны мәнерлеп оқу, қосымша Ғ. Мүсіреповтің "Өлімді жеңген ана" әңгіменің мазмұнын айту.«Темір тізе бүктірген алып күш» туралы эссе жазу. 

Мен кезбе тілшімін. Әмір Темір туралы әр топтан сұхбат аламын. Берген жауаптарыңызға қарай бағалап отырамын. 

1.Әмір Темір кім? 
2.Әмір Темір тарих бетінен қандай орын алады? 
3.Әмір Темірдің «Ақсақ Темір» аталуының себебі 
4.Әмір Темір жорықтарының зардаптары 

Бағалау парағы 

Топтар Үй тапсырмасын сұрау Кезбе тілші Тапсырма 
Міндетті деңгей Тапсырма 
Жоғарғы деңгей Қорытынды 
1-топ 
2-топ 
3-топ 

. Бекхожин "Ақсақ Темір мен ақын» (7 сынып,қазақ әдебиеті)

• Райхан92

 

• 21 ақпан 2015

 

• 10314

 

• 0

• 100

«Қ. Бекхожин Ақсақ Темір мен ақын»
Сабақтың тақырыбы: Қ. Бекхожин. Ақсақ Темір мен ақын.
Сабақтың мақсаты:
1) Білімділік: Қ. Бекхожиннің өмірі мен шығармашылық қызметі туралы, "Ақсақ Темірдің тарихтағы орны жайында әңгімелеу, балладаның мазмұнын ашу, өткен тақырыптар бойынша білім - біліктілігін жетілдіру.
2) Тәрбиелік: Баллада арқылы халқымыздың баға жетпес қазынасы - сөз өнерін бағалай білуге, өнерді сүюге, адамгершілік қасиетін биік ұстауға үйрету.
3) Дамытушылық: Оқушылардың танымдық дүниесін, ой жүйесін арттыру, әуезді оқу шеберліктерін, іздемпаздықтың қабілетін шыңдау.
Сабақтың түрі: аралас сабақ
Сабақтың әдісі: шығармашылық, баяндау, талдау, топтау, ой белсенділігін дамыту, сын тұрғысынан ойлау, венн диаграммасы.
Сабақтың көрнекілігі: Кітаптар көрмесі, слайд, флипчарт, плакат
(сызба), Әмір Темір суреті, дидактикалық материалдар.
Пәнаралық байланыс: Әдебиет теориясымен, Қазақстан тарихы.
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі
а) амандасу ә) түгендеу б) дайындықтарын тексеру в) топтастыру
II. Үй тапсырмасын сұрау. «Бақытты сәт» ойыны
1. Қалижан Бекхожин қай жердің тумасы?
2. Ақынның білім алған орындары
3. Ақынның қандай шығармаларын білесіңдер?
4. Ақын қандай жырларды биікке көтерген?
5. Баллада дегеніміз не?
III. Бекіту сабағы.
Қалижан Бекхожин:
1. 1913 жылы 25 қарашада Павлодар облысында туған;
2. 1942 жылы ҚазМу - дың журналистика бөлімін бітірген;
3. Ән - өлеңдердің авторы;
4. Қазақтың көрнекті ақыны;
5. Халық жазушысы;
6. Ұстаз;
7. "Жусан", "Ақсақ құлан" атты поэмалары бар;
8. Қазақ әдебиетіне балладаны енгізуші.
Баллада - Орта ғасырда Француз, Испан, Итальян елдерінің поэзиясында пайда болған лириканың бір түрі.
Баллада - тарихи шындықты, ерлік әрекеттерді сипаттайтын шағын сюжетті өлең.
IV. Кезбе тілші» айдары
Топтарда Ақсақ Темір туралы жаңалықтар бағдарламасын жасау қажет.
Әмір Темірдің сөз құдіретін бағалай білетін данышпан екендігін көрсетеді.
1. Әмір Темір тарих бетінен қандай орын алады?
2. Әмір Темір кім?
3. Әмір Темірдің «Ақсақ Темір» аталуының себебі
4. Әмір Темір жорықтарының зардаптары
V. Тапсырмалар
1. Балладаның негізгі оқиғасы
2. Өлеңдегі басты кейіпкерлер, мінездеме
3. Балладаның көркемдік тіліне талдау жасау
4. Көрініс
VI. Сергіту сәті
VII. Жоғарғы деңгей тапсырмалары
1. Балладада кездесетін жер - су атаулары
2. Балладада кездесетін ғұламалар мен батырлар
3. ұйқасын тауып көрейік
4. Венн диаграммасы. Ақсақ темір мен Шыңғыс хан
VIII. Сабақты қорыту. Сұрақтары бар қорап
Сыныпқа қорап қойылып, оған оқушылар сабақтың соңында өз сұрақтарын қалдыра алады. Бұл сұрақтар келесі сабақтың басында талқылаймыз.
• Жаңа тақырыпты оқыған кезде не туралы білгіңіз келеді?
• Білімді бағалау үшін мұғалімнен немесе басқа оқушылардан сұрау.
• Алдағы уақытта біліміңізді жақсартқыңыз келетін/ түсінбеген салаңызды көрсету.
IX. Кері байланыс «Жылы лебіз” әдісі
Х. Бағалау.
ХІ. Үй тапсырмасын беру. Балладаны мәнерлеп оқу, қосымша Ғ. Мүсіреповтің "Өлімді жеңген ана" әңгіменің мазмұнын айту.«Темір тізе бүктірген алып күш» туралы эссе жазу.

Мен кезбе тілшімін. Әмір Темір туралы әр топтан сұхбат аламын. Берген жауаптарыңызға қарай бағалап отырамын.

1. Әмір Темір кім?
2. Әмір Темір тарих бетінен қандай орын алады?
3. Әмір Темірдің «Ақсақ Темір» аталуының себебі
4. Әмір Темір жорықтарының зардаптары

Бағалау парағы
Топтар Үй тапсырмасын сұрау
Кезбе тілші
Тапсырма
Міндетті деңгей
Тапсырма
Жоғарғы деңгей
Қорытынды
1 - топ
2 - топ
3 - топ
4 - топ

Кері қайту

Қалижан Бекқожин «Ақсақ Темір мен ақын» балладасы

Жарияланды 8-12-2015, 17:01 Категориясы: Қазақ тілі және әдебиеті 

Астана қаласы,
С.Мәуленов атындағы №37 орта мектеп
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Джусупова Жайна Жанатқызы

Қазақ әдебиеті 7 - сынып
Сабақтың тақырыбы: Қ. Бекқожин «Ақсақ Темір мен ақын» балладасы
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: – Қ. Бекқожиннің өмірі мен шығармашылығы жайында оқушыларға ақпарат беру, теориялық ұғымдармен таныстыру және шығармаға әдеби талдау жасау.
Тәрбиелілігі: Баллада арқылы халқымыздың баға жетпес қазынасы - сөз өнерін бағалай білуге, өнерді сүюге, адамгершілік қасиетін биік ұстауға үйрету.
Дамытушылығы: Оқушылардың танымдық дүниесін, ой жүйесін арттыру, әуезді оқу шеберліктерін, іздемпаздықтың қабілетін шыңдау.
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдіс - тәсілдері: баяндау, талдау, топтау, салыстыру.
Сабақтың көрнекілігі: плакаттар, қима қағаздар, шығармалар жинағы
Пәнаралық байланыс: тарих, өзін - өзі тану.

Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру, сабаққа назарын аударту.

II. Үй тапсырмасын тексеру.

1. Қ. Аманжоловтың «Дүниеге жар» өлеңі жаттау.
2. С. Шаймерденовтің «Ит ашуы» повесінен шағын дебат «Марғаудың әрекеті дұрыс па, әлде бұрыс па?»

Лезбайды қорғаушы: «Марғаудың әрекеті дұрыс»
Қарғабекті қорғаушы: «Марғаудың әрекеті дұрыс емес»

1) Меніңше, Марғаудың Қарғабекке істегені дұрыс. Себебі әр адам өзінің жасаған арам пиғылы үшін жазасын алуы қажет. Лезбайдың үйінен адал асын ішіп, арам әрекет жасаған Қарғабек өз жазасын алуы қажет.

2) Менің ойымша, Абырды ойын баласы деп оның сөзін жоққа шығаруға болмайды, біле білсек «балалы үйде ұрлық жатпайды» деген сөз бар, кез - келген бала көргенін айтады.

3) Лезбай өзінің төбетін жақсы біледі және оған сенеді. Ал Марғау өте батыл төбет. Себебі ол өз басына қатердің төнетініне қарамастан иесіне жамандық жасағандарды жазалады.
4) Жан - жануарлар тілсіз болғандықтан, оларды сөйлей алмайды екен деп жазалай беруге болмайды. Себебі Марғау күшік кезінен сол үйдің табалдырығындағы күнделікті күйбең тіршілікті көріп өскен. Оның ондай әрекетке баруына адамдардың арам пиғылы себеп болды. Бәрімізге белгілі, жан - жануарлар адамға қарағанда жамандықты бірінші сезеді. Оларды табиғат сезімтал етіп жаратқан. 1) Меніңше, Марғаудың жасаған әрекеті дұрыс емес. Себебі Марғау тілсіз жануар. Ол қанша жерден жамандықпен күрессе де кейбір адамдар оның ниетін дұрыс түсінбейді. Себебі қазақта «ит иттігін істейді» деген сөз бар.

2) Ол Қарғабек пен Ұмсындықты жазалаймын деп иесі Лезбайдың басына пәле тауып берді, ал өзі «құтырған ит» атанды. Марғауды ешкім ақтап ала алмайды, себебі ол жамандық әрекетке өзі ғана куә болды, Адырдың сөзіне ешкім сенбейді, себебі ол ойын баласы, ал Дабыр есі кірген бала мұндай әрекеттің болғанын растамады.

3) Лезбай шопан өзінің итінің адамдарды бірнеше рет балағына жабысқанын біле тұра, Ұмсындықтың сөзіне құлақ аспады. Ақыры Марғау ит Қарғабекті талап тастады.

Жаңа сабақ

Қ. Бекқожин «Ақсақ Темір мен ақын»
Қ. Бекқожиннің өмірбаяны оқылып, ақын туралы қысқаша мәлімет сұрақтар арқылы бекітіледі:
1. Ақын қай жерде дүниеге келген? 1913 жылы 25 қарашада Павлодар облысында туған;
2. Қай жерде білім алған? 1942 жылы ҚазМу - дың журналистика бөлімін бітірген;
3. Қандай ән - өлеңдердің авторы? «Бейбітшілік жыры», «Кел, біздің ауылға»
4. Ақынның қандай шығармалары бар?

Теориялық ұғымдар:
Баллада - Орта ғасырда Француз, Испан, Итальян елдерінің поэзиясында пайда болған лириканың бір түрі. Тарихи шындықты, ерлік әрекеттерді сипаттайтын шағын сюжетті өлең.

Әмір Темір - моңғолдың түркіленген барлас тайпасынан шыққан Тарағай бектің баласы. Ол 1336 - 1405 жж арасында өмір сүрген. 35 жыл бойы - 1405 жылдары жеке - дара билік жүргізген. Ол Қазақстан мен Қырғызстан аумағына - Шығыс Дешті Қыпшаққа, Жетісу мен Тянь - Шаньға басқыншылық мақсатын асқан қатігездікпен жүзеге асырады. Әмір Темірдің Қазақстан жеріне ұзақ жылдар бойы жасаған жорықтары оның 1405 ж. Отырар қаласында қаза болуымен аяқталады. Бұл жорықтың Қазақстанда өмір сүрген тайпалар үшін ауыр зардаптары болды. 1 - ден халықтардың шаруашылығы мүлде күйреді. Елдер арасында байланыс үзілді. Халық қырғынға ұшырап, құлдыққа айналды, Орта Азия қолындағы базарларда сатуға түсті. Қалалар қирады, өртелді. Әмір Темір шапқыншылығы қазақ жерінің экономикасының, мәдениетінің дамуына көп зардабын тигізді.

Балладаның негізгі оқиғасы - Әмір Темірдің кезекті Үндістан жорығынан келіп, түрік сұлтанына қарсы жорыққа аттанбақ болған шақта түрік қызына ғашық Хафиз шайырмен арадағы кездесуі.

Балладаның негізгі идеясы: әлем билеушісі атанған Әмір Темірдің сөз құдіретін бағалай білетін данышпан екендігін таныту.

Жаңа сабақты бекіту кезеңі.
Шығарманы дауыстап мәнерлеп оқу арқылы оны сюжеттік құрылысына қарай талдау.

Шығарманың сюжеттік құрылысы:
 Шығарманың кіріспесі: Ақсақ Темір ордасындағы салтанат
 Сюжеттік байланыс: Хафиздің ордаға келуі
 Шығарманың шиеленісуі: Хафиз ақынның Темірмен тілдесуі
 Шарықтау шегі: Ақынның Әмір Темірге берген бағасы
 Шығарманың шешімі: Ақсақ Темірдің сөз құдіретіне бас июі

Шығарма кейіпкерлеріне талдау:

● Ақсақ Темір
1. Билеуші;
2. қолбасшы;
3. батыр;
4. қатігез;
● Ортақ қасиеттері:
1. Орта ғасырларда өмір сүрген
2. тарихта есімдері қалған;
3. қайсар
4. өжет мінезді;
5. сөз құдіретін түсінеді
● Хафиз ақын
1. Ақын;
2. парсы;
3. дастандар мен өлеңдердің авторы
4. ақкөңіл

Шығарманың тілдік көркемдік ерекшелігіне қарай талдау:
Аллитерация
Теңіздей тебіренді Жейхун бүгін,
Темірдің жыр еткендей жойқындығын.
Кейіптеу
Тажал ғып Азияға берген Тәңір,
Талқандап талай жұртты, келген Темір.
Метафора
Темір - ашынған арыстан, жолбарыс, барыс, қара бұлт, айдаhар
Хафиз - киік, сөзі - мүсәпір (у)
Эпитеттер
Ақ шатырлар, көк орай, сары қымыз, долы сөз, самал таң
Теңеулер:
Самарқандай, таңдай т. б

Жаңа сабақты қорытындылау кезеңі.
1) Шығармадағы ең басты кейіпкер кім?
2) Шығармада аты аталған Шығыстан шыққан Хафиз, Низами шайырлар жайында не білесіңдер?
3) Шығармада Ақсақ Темірдің сойқанды жорықтары, қатал әмірші екендігі қалай суреттеледі?
4) Хафиз ақынға қандай баға берді?
5) Дүние жүзін қан сасытып, адам басын тас орнына қалап сарай салған әміршінің Хафизге жасаған рақымшылдығының себебі не деп ойлайсыңдар?
6) Хафиз шайыр ақынның құдіретін қалай дәлелдейді?

Үй тапсырмасы: «Ақсақ Темір мен ақын» балладасын оқу, 174 беттегі II, III - деңгей тапсырмаларын орындау.
Бағалау.

Кері қайту

Материал рейтингісі:

ҚАЛИЖАН БЕКХОЖИН АҚСАҚ ТЕМІР МЕН АҚЫН

Posted on 07.06.2014 by Редакция Оставить комментарий

 

 

 

 

 

 

1 Vote

Ақтөбе облысы, Қобда ауданы,

Бегалы орта мектебінің қазақ тілі

мен әдебиеті пәндерінің мұғалімі

Нургалиева Айгуль Владимировна

Қазақ әдебиеті	7-сынып
Сабақтың тақырыбы:	Қалижан Бекхожин «Ақсақ Темір мен ақын»
Жалпы мақсат:	Берілген шығармаға әдеби-теориялық негізде талдау жасау, тілдерін, сөздік қорларын, сыни көзқарастарын шыңдау, Отанын қорғауға бағыт беру
Сілтеме:	Қазақ әдебиеті (оқулық) Қазақ әдебиет оқыту әдістемесі Интернет материалдары
Оқу нәтижесі:	Шығармаларды талдай алады, Отанын қорғауға әзір болады, тарихи тұлғалар туралы білімдері жүйеленеді
Түйінді идеялар:	Бұл материалдан алған білімдерінің қажеттілігі туралы ойланады, «өзім» емес «өзіміз» деудің маңыздылығын ұғады
Сабақта қолданылатын материалдар:	Үлестірмелі материалдар, А4, А3 қағаздары, маркерлер, интерактивті тақта
Оқыту әдістері:	Оқыту мен оқудағы жаңа әдістер АКТ СТО	1.Диалог 2.Жұптық жұмыс 3.Топтық жұмыс 4.Жеке жұмыс
Дерек көздері:	Мұғалімге арналған нұсқаулық
Тапсырмалар:	Сұрақтар, салыстыру, зерттеу, түйіндеу
Оқуға арналған тапсырма:	Мұғалімге арналған нұсқаулық

Сабақ бойынша мұғалім мен оқушының іс- әрекеті

I.Мұғалімдерге психологиялық ахуал туғызу	Коучтің іс- әрекеті	Мұғалімнің іс- әрекеті
2 минут	Оқушылардың сабаққа дайындықтарын бағдарлау (сыныпты түгелдеу, көңіл күйлерін білу)	Сұраққа жауап береді, өздерін өздері бағалайды
3 минут	Сергіту «Қызыл өрік»	Слайдты көреді, билейді, тыңдай-ды, өз көңіл күй-лерін көтереді
II.Үй тапсырмасын сұрау
4 минут Ой толғау	· Ақсақ Темір деген кім? · Хафиз деген ше?	жеке жұмыс жа-сайды, өз білім-дерін жүйелейді
2 минут Венн диограммасы	· Ақсақ Темір мен ақынды салыстырыңдар	Салыстырады, білімдерін жүйелейді
ІІІ. Жаңа сабақ (мағынаны тану) 2 минут — Балалар, төмендегі үзіндіні тыңдап көріңдерші… Қарт шекпенін шешіп, бір бұрышқа қойды. Онан соң көйлегінің түймесін ағытып, мойнындағы бойтұмарын алды. Бақыттан тігілген кәдімгі үш бұрышты тұмар. Қарт тұмарды ерніне жақындатып, тәуіп етті. Сонан кейін қалтасынан бәкісін алып, тұмарды сөкті де төңкеріп сілікті. Тұмардың ішінен термен байланып қалған бір уыс қиыршық топырақ түсті жерге. Бұл-осыдан қырық жыл бұрын, жат өлкеге аттанарда, туған жерден түйіп алған топырақ еді. Қарт ойына алғанжұмысын түгел орындап, шекпенінің үстіне «уh» деп жантая кетті. Мамық төселгендейтуған топырақ жамбасына бір түрлі жайлы тиді. — Үзіндіден не ұқтыңдар?
1-тапсырма 5минут	Туған жер туралы мақал –мәтелдер айтыңдар	Өз беттерімен жұмыс жасайды
2-тапсырма 10 минут	Балладаның композициялық құрылымын талдаңдар Сюжеттің басталуы-кіріспесі, қарым –қатынасқа түспес бұрынғы жал-жағдай, оқиға орны. Сюжеттік байланыс-адамдар арасындағы әрекеттің басы, тартыстың басталуы. Шиеленісуі— оқиғаның, адамдар арасындағы іс –әрекеттің шиеле-нісуі,ширығуы. Шарықтау шегі— ең жоғарғы сатысы, адамдар арасындағы қимыл-әрекеттің күшейіп, өрістеп шығуы. Шығарманың шешімі— суреткердің өзі суреттеп отырған өмір шынды-ғына өзі шығарған үкімі, нақты нәтиже, оқиғаға қатысушылардың ең соңғы халі	Өз беттерімен жұмыс жасайды, білімдерін шың- дайды, өзгеге түсіндіреді, жауап- кершілікті сезеді, білімдерін толық-тырады, өзгені тыңдайды, оның пікірінің құнды-лығын сезеді, жеке жұмыс жасайды, әдебиет теориясын ұғады. Сөздік қор-ларын толық-тырады, тілдерін дамытады. Өз ой-ларын тиянақ-тайды, қорытады.
3-тапсырма 5 минут	«Туған жер» тақырыбында кластер жасаңдар	Өз ойларын жи- нақтайды, жазады, жүйелейді, талдайды
Рефлексия 7 минут	Эдворд Де Бононың «Алты қалпағы бойынша Қызыл қалпақ— сезімталдық Сары қалпақ-шығарманың сәтті кезеңдері Жасыл қалпақ— қиялдау, ақылға сыйымсыз идеялар Ақ қалпақ- ақпарат береді Қара қалпақ— сәтсіз тұстары Көк қалпақ— сабақты қалай түсіндім (топпен жұмыс, т\б	Ойланады, жауап береді, өз ойларын жинақтайды, жиелейді өзгелерді тыңдайды, білім-дерін жүйелейді, қорытады, арман-дайды.
Үйге тапсырма 3 минут	— Шығарма бойынша ақын мен Ақсақ Темірге мінездеме беріңдер — «Егер мен ақын болсам, туған жерімді былай жырлар едім…» Еркін жазу тәсілі	Сөздік қорларын толықтырады, тілдерін дамы-тады. Өз ойларын тиянақтайды, қо-рытады.
Бағалау 2 минут	Жиынтық (сумативті) баға қою

• ПИАДЫ

 

• ВИДЕОУРОКИ

 

• ВЕБИНАРЫ

 ВХОД В ЛИЧНЫЙ КАБИНЕТ УЧИТЕЛЯ

Свидeтельство СМИ
«Проект «Инфоурок»
Эл. ФС77-60625

• Астрономия

• Биология

• Воспитательная работа

• География

• Директору-завучу

• Доп. образование

• Дошкольное образование

• Другое

• ИЗО, МХК

• Иностранные языки

• Информатика

• История

• Классному руководителю

• Логопедия

• Математика

• Музыка

• Начальные классы

• ОБЖ

• Обществознание

• Русский язык и литература

• Социальному педагогу

• Технология

• Украинский язык

• Физика

• Физкультура

• Химия

• Школьному психологу

Инфоурок / Другое / Другие методич. материалы / Ашық сабақ жоспары Қ.Бекхожин "Ақсақ Темір мен ақын"

Ашық сабақ жоспары Қ.Бекхожин "Ақсақ Темір мен ақын"

• Другое

№ Қазақ әдебиеті 9-сынып

Сабақ тақырыбы:

Қ.Бекхожин «Ақсақ Темір мен ақын»

Сілтеме

Оқулық, мұғалімге арналған нұсқаулық

Жалпы мақсаты

Қ. Бекхожиннің «Ақсақ Темір мен ақын» балладасының поэтикалық тілін аша отырып, ақынның Ақсақ Темір мен ақынды қалай суреттегенін талдап, Темірді жеңген алып күш турасында әңгімелеу. Кейіпкерге талдау, балладаның поэтикалық тілін ашу, баллададағы жер-су атаулары мен ғұлама, батырларды тауып талдау, мәселе сұрақ беру, ұйқас табу ойыны арқылы өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру, топпен еңбектенуге, білімділікке, отансүйгіштікке, әдебиетті сүюге, ақындыққа, өнерге, батылдыққа, тарихты бағалауға тәрбиелеу.

Оқу нәтижесі

Әңгіме мазмұнын білу, ынтымақтаса топта жұмыс істеу

Негізгі мақсаты

Сыни тұрғыдан ойлауын дамыту, оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау, топпен жұмысты ұйымдастыру

Тапсырмалар

Ұйымдастыру кезеңі

Оқушылармен амандасу, түгендеу, зейіндерін сабаққа аудару.

Сыныпты 3 топқа бөлу.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру

Үй тапсырмасын тексеру

Сұрақ-жауап

1. Қалижан Бекхожин қай жердің тумасы?

2. Ақынның білім алған орындары

3. Ақынның қандай шығармаларын білесіңдер?

4. Баллада дегеніміз не?

Сабақ тақырыбын айту, мақсатын айқындау.

Тақырыпты түсінгендерін анықтау

1-топ Ақсақ Темірді ақын қалай бейнеледі?

2-топ Хафиз қандай тілді ақын?

3-топ Балладада кездесетін жер-су атаулары, ғұламалар мен батырлар

Ортақ сауал

Дүние жүзін қан сасытып, адам басын таспен қалап сарай салған әміншінің Хафизге жасаған рақымшылығының себебі неде деп ойлайсыңдар?

Таныстырылым «Ақсақ Темір» «Аңыз адам» журналынан мәлімет беру

Таныстырылым «Хафиз ақын»

Сергіту сәті

Ұйқас тауып көрейік 
Жорықтар жасап небір, 
Тарихта қалды .......... 
Талайға жасап қастандық, 
Ақынға берді ................. 
Темірге долы күш берген, 
Ақынға ........ ...... берген. 
шығармашылық жұмыс. Эссе «Білекті күшті ме, білімді күшті ме?»

Үйге тапсырма: Композициялық құрылысына талдау жасау

Кері байланыс

Бағалау

Формативті критерийлері бар бағалау парағы

Барлық оқушыларды сабаққа тарту жұмысы

Шағын топтарда зерттеушілік әңгіме арқылы оқушылардың дамуына мүмкіндік беру, постермен жұмыс.

Негізі дерек көзі

Мұғалімдерге арналған нұсқаулық, А.Әлімов “ЖОО-да интербелсенді әдістерді қолдану мәселелері”

Сабақтың тақырыбы:Қалижан Бекхожин «Ақсақ Темір мен ақын». Тарихи деректермен жұмыс

Сабақтың тақырыбы:Қалижан Бекхожин «Ақсақ Темір мен ақын». Тарихи деректермен жұмыс

Сабақтың мақсаты: білімділік – балладаны  талдай отырып,Әмір Темір сияқты тұлғаны таныту, білімдерін арттырып, жан-жақты түсінік беру;

дамытушылық-оқушылардың сөз құдіреттілігіне  назар аударуын және еркін пікір білдіре білу қабілеттерін дамыту;

тәрбиелік-тарихи деректерді алға тарта  отырып, оқушыларды шыншыл,саналы болуға, батылдық пен  тоқтамға келе  білуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: семинар-талдау, шығармашылық сабақ.

Сабақтың әдісі: баяндау, түсіндіру,сұрақ-жауап, ой қозғау, салыстыру , кубизм, топтастыру.

Жүргізілетін жұмыс түрлері: кітаппен, дәптермен (энциклопедиялық ) жұмыс,сөздікпен жұмыс.

Көрнекілігі:интерактивті тақта, автордың, Темірдің портреті,карта, энциклопедиялық деректер.

Пәнаралық байланыс: тарих, география,қазақ тілі.

Сабақтың барысы. І. Ұйымдастыру.

Сыныптың сабаққа кірісуін қадағалау,тексеру.

Армысыңдар ұл-қыздар,

Әзірміз бе сабаққа?

Әдебиет –сөз өнері,

Сай келейік талапқа.

Бар ма  үйден дайындық?

Тапсырмаңыз дұрыс па?

Оқымасаң уайым қып,

Тығылмаңыз қуысқа.

Ойымызды айтайық.

Білімімізді байқайық,

Тексеруші ұстаздар,

Қалсын бір сәт марқайып.

ІІ.Үй тапсырмасын тексеру.

Кубизм әдісі. ( «Ақсақ Темір мен  ақын» балладасының сюжетін негіздейтін сауалдар. Қай сан түссе, сол санның сұрағына жауап алынады).

1. Баллада дегеніміз не?

2. Балладада қай жер туралы сөз  болады?

3. Хафиз ақын Ақсақ Темірге қандай баға берді?

4. Темірді тізе бүктіріп, рақымшылдыққа алып келген не?

5. Самарқанды мүсәпір жан кім үшін садаға етіп еді?

6. Балладада Ақсақ Темірдің қай жерлердің жаулап алғандығы айтылады?

«Темірді тізе бүктірген алып күш» (ой-толғау)

ІІІ. Үй тапсырмасын қорыту.

Автор                            Қалижан                              Бекхожин

 

 

Кім ?                                      Қандай?                         Не істеген?

Авторға берілген  бағаны оқытып талдау.

         Біз үшін анығы- Қалижан Бекхожиннің өзі қоғамдық өмірдің талап тілегінен  туып, оған жауап бере білген, уақыт сынынан өткен туындылары халықтың өлмес қазынасынан әлдеқашан орын алған, олар біздің бүгінгі , ертеңгі рухани тіршілігіміздің салмақты бөлігін құрайды.

                                                        (Серік Қирабаев)

Ой қозғау

Ақсақ Темір

 

Кім?                       Қандай?                         Не істеген?

Қолбасшы                           қаһарлы                              жер жүзін билеген

Билеуші                               айбынды                            бастарын кесіп күмбез жасаған

Әмірші                                қатыгез                               елдерді басып алған,аямаған

Жиһангер                            жауыз

 

ІҮ. Жаңа сабақ. Тарихи деректермен  жұмыс.

(Картадан Самарқан, жалпы Темір әулеті мемлекетін көрсету, 14км2 млн.)

Энциклопедиялық  жұмыс.

(Оқушылар Ақсақ Темір туралы өздері іздеген   тарихи деректерін айтады)

-Ақсақ Темір (1336-1405)-барлас тайпасынан шыққан Тарағай бектің баласы.

-Дүниежүзін таңдай қаққызып, өзіне қаратқан Темір «Орта Азияның Ақсақ барысы» атанған.

-1370 ж. Самарқан әмірі Хусейінді жеңіп, Мауереннахрды билеп алады.

-1405 ж. Қытайға жорық кезіндеОтырарда қайтыс болған.Сүйегі СамарқандаГүр-Әмір кесенесіне жерленген.

-27 мемлекетті басып алып, билік жүргізген.

-ХІҮ ғ.90ж.Ақсақ Темір мемлекеті Иран мен Ауғанстан,Кіші Азия,Еділ бойы,Кавказды,Қазақстан мен Орта Азияны қамтыды.

Түсіндіру,баяндау әдісі

Неге «Ақсақ Темір» деп танылғаны хақында тарих беттерінен іздесек.

«Бөрте Шыңғысханның жұбайы» авторы Сәуірбек Бақбергенов

Әмірдің төрт ұлы:Жиһангер(1356-1376),Әмір Шейһ (1356-1394), Мираншаһ (1366-1408),

Шаһруһ (1377-1447)

Орта Азияға Азияның Ақсақ Барысы.Ирандықтарға Тимурләнг.Еуропалықтарға Тамерлан.

Темір өз кезінде игі істер де жасаған.Қатыгез билеуші болғанмен, ол халықтың ақыл-ойына, зердесіне тиіспеген, ислам дінін қолдап, медресе салдырған. Түркістандағы өмірлік бағасы бар Қожа Ахмет Йассауи кесенесі Темірдің пәрменімен салынып қаланды.

Ақсақ Темір әулетінен шыққан даңқты ұрпақтар:

Ұлықбек (1394-1449)-Темірдің немересі ,атақты астроном, жұлдыз жорамалшы, кемеңгер. Лақап аты-Мұхамед Тарағай; Захар әд-Дин Мұхамед Бабыр- Темір әулетінен шыққан мемлекет қайраткері, қолбасшы,Моғол империясының негізін қалаушы, тарихшы ,ақын.Түркі-Шағатай  тілінде жазған еңбегі «Бабырнама» деп аталады.

Сұрақ-жауап әдісі.

Оқушылар балладаның негізгі идеясы не? (сөз құдіреттілігі,ақындық- Алланың сыйы екендігі)

  Дүниені  қан қақасатып билеген,  әмір жүргізген жиһангердің  Хафиз ақынға жасаған рахымшылдығы, берген  бостандығы, бір сәтке тізе  бүктіріп ойлантқан не? (өлең,  сөз құдіреті)

  Ақсақ Темірге батыл үн қатуы, баға  беруі, жауабы, шебер сөйлеуінің арқасы, бар қаруы не? ( Тіл мен сөз. Сөздің қадірі, ақындық туралы ұлылар мен халық тегін айтпаған)

Картадан Ақсақ Темір билеп алған жерлерді көрсету.

Салыстыру әдісі

 

 

 

 

 

 

Пәнішілік байланыс (Өздері оқыған шығармалармен салыстыру , талдау)

 

Абай                                             Қалижан                                       Ғабит

«Ескендір»                                   Бекхожин.                                   Мүсірепов

  поэмасы                                   «Ақсақ Темір                                «Ананың 

                                                       мен ақын»                                     анасы»

 

                                                       Ортақ идея:

Сөздің құдіреті арқылы тоқтамға келіп,ойланып, рахымшылдық  жасау.

Дәптерімізді ашайық

Қолға қалам алайық.

Түп-түзу  боп отырып,

Көркем етіп жазайық.

Сөздік жұмыс

Кәллә-«бас» деген мағынада.

Гәп- бір нәрсенің мәні, айтар сөзі.

Шираз-Иран  жері.

Жейхун-Әмудария өзенінің көне атауы.

Зулфуқар-алмас қылыш, алдаспан.

Шайыр-ақын.

Шаһар-қала.

Деңгейлік тапсырмалар. Талдау әдісі.(Ақсақ Темір қоржынынан арнайы сауалдарға  жауап  беру)

1. – Не гәп бар, Ширазымды жау шапты ма?

Аптығып неге келдің алшақ мұнда?

Кімнің сөзі, аптығып кім келеді және қандай хабар айтады?

1. Саудаға түскен қандай жер ? Ақсақ Темір алдына келіп тұрған Хафиз ақынға сонша неге қаһарын төгіп ашуланды?

2. Ақсақ Темір  өзін мақтауға  бұйырғанда Хафиз ақын құдіреті күшті Темірге қандай баға берді?

3. Ақсақ Темір ақынға  қандай сұрақ қояды?

Хафиз ақын қандай жауап қайтарады?

1. Қандай жер-су  атаулары кездеседі?

Шығармада қандай тарихи тұлғалар мен Шығыстың белгілі ақындары, билеушілердің есімдері аталады? Оларды атаңдар.

1. Балладаны көркемдік ерекшелігіне қарай талдау.

Теңеу ,аллитерация, ассонансты табу.

Ү.Білімді бекіту.

Оқушылар мұғалімдер қойған сауалдарға жауап беру керек.

Қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі Жұмақаева Баян Дәуітқызының қойған сұрағы

Тарих пәнінің  мұғалімі Оразалина Айгүл Ырсымбекқызы қойған сұрақ.

География пәнінің мұғалімі Умаров Ерсін Айткенұлының сауалы.

ҮІ. Үйге тапсырма беру: балладаны қайталап оқу, талдау; сөз құдіреті туралы  мақал-мәтел, нақыл, қанатты сөздер  жазу.

ҮІІ Бағалау