Күтілетін нәтиже: өздік есімдігні меңгеру, спор үйірмелері жөнінде өз пікірін айта білу;
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру бөлімі
- Оқушылармен амандасу - Кезекшінің мәліметі
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру
«Аңсау» мәтінін мазмұндау. Сөздердің антонимін табу. Қатемен жұмыс.
ІІІ. Жаңа сабақ
1-тапсырма. «Біздің мектептегі спорт үйірмелері» мәтінін оқып, мазмұнын айтып
беріңдер. Өздік есімдігі бар сөздерді табыңдар.
2 – тапсырма. Сөйлесуді жалғастырыңыз.
- Сенің мектебіңде спорт үйірмелері бар ма?
- ...
- Сен қандай спорт үйірмесіне қатысасың?
- ... .
Есімдіктер өте ерте заманда пайда болған сөздер қатарына жатады. Есімдіктің жеті түрі бар. Олар: жіктеу, сұрау, сілтеу, өздік, жалпылау, белгісіздік, болымсыздық. Бүгінгі танысатынымыз өздік есімдігі. Өздік есімдігі бір ғана сөз арқылы жасалады. Ол - «өзі» сөзі, өздік есімдігі мағынасы жағынан адамның өзіне тән нәрсені білдіреді. Көбіне түбір мағынада қолдана бермей, тәуелдеулі, септеулі, жіктеулі, көптеулі түрінде қолданылады. Мысалы: Жақтары ---------------------- Тәуелдеулі түрі ------------- Тәуелдеулі түрінде жіктелуі І - жақ -------------------------- Менің өз - ім ---------------- Мен өзім - мін ІІ - жақ ------------------------- Сенің өз - ің ------------------ Сен өзің - сің ІІ - жақ(сыпайы түрі) ------ Сіздің өз - іңіз --------------- Сіз өзіңіз - сіз ІІІ - жақ ------------------------ Оның өз - і ------------------- Ол өз - і
Септіктер ---------------- Жекеше түрі -------------- Көпше түрі Атау септігі -------------- Өзім ------------------------- Өздерің Ілік септігі --------------- Өзім - нің ------------------ Өздерің - нің Барыс септігі ----------- Өзім - е --------------------- Өздерің - е Табыс септігі ----------- Өзім - ді -------------------- Өздерің - ді Жатыс септігі ----------- Өзім - де ------------------ Өздерің - де Шығыс септігі ---------- Өзім - нен ----------------- Өздерің - нен Көмектес септігі ------- Өзім - мен ---------------- Өздерің – мен
Сергіту сәті.
Сызба бойынша есімдіктерді қатыстырып төрт жол өлең құраңдар
Зат есім + есімдік + зат есім
Есімдік + зат есім + етістік
Есімдік + сын есім
Етістік + есімдік + сын есім
.«Кім жылдам» ойыны. Берілген өлең жолдарынан өздік есімдікті тауып, толық анықтама беру. 1. «Ана тілін - арың бұл Ұятың боп тұр бетте, Өзге тілдің бәрін біл Өз тіліңді құрметте»
2. Өзін - өзі билеген ер бақытты, Өзін - өзі билеген ел бақытты.
3. Туған тілім - тірлігімнің айғағы, Тілім барда айтылар сыр бойдағы, Өссе тілім, мен де бірге өсемін, Өшсе тілім, мен де бірге өшемін.
5. Өзім – тәңірі, табынамын өзіме, Сөзім құран, бағынамын сөзіме. Бұзушы да, түзеуші де өзіммін, Енді, ескілік, келдің өлер кезіңе.
6. «Өз алдына ел болуға өзінің тілі, әдебиеті бар ел ғана жарай алатынын ұмытпауымыз керек» / А. Байтұрсынов/
2. Тақтамен жұмыс. Екі оқушы тақтаға шығып, «Өз кітабым» деген сөзді жекеше, көпше түрінде тәуелдеп жазып шығады. Менің өз кітабым – өзімнің кітабым Сенің өз кітабың – өзіңнің кітабың Сіздің өз кітабыңыз – өзіңіздің кітабыңыз Оның өз кітабы – өзіңнің кітабың
Біздің өз кітаптарымыз – өздеріміздің кітаптарымыз Сендердің өз кітаптарың – өздеріңнің кітаптарың Сіздердің өз кітаптарыңыз – өздеріңіздің кітаптарыңыз Олардың өз кітаптары – өздерінің кітаптары
ІV. Бекіту бөлімі
Сұрақтар қою арқылы бекіту.
V. Үйге тапсырма
«Біздің мектептегі спорт үйірмелері» мәтінін мазмұндау.