?аза? ?дебиеті. Абдулхамит Мархабаев. "?арышта?ы ?ымыз" 6-сынып.

«Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің №9 орта мектебі» ММ

Ашық сабақ

Тақырыбы: Әбділхамит Марқабаев

«ҒАРЫШТАҒЫ ҚЫМЫЗ»

6-сынып

Дайындаған: қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Байқадамова Асель Серікқазықызы

Сабақтың тақырыбы: Әбділхамит Марқабаев «Ғарыштағы қымыз»
Мақсаты:
1) Білімділік Әбділхамит Марқабаевтың өмірбаяны жайлы мәлімет беру. Фантастика жайлы мағлұмат беру. «Ғарыштағы қымыз» әңгімесін оқып түсіндіру.
2) Дамытушылық Өз ойын еркін жеткізе білуге дағдыландыру. Тұлғаның жеке қабілетіне әсер ету арқылы іздену әрекетін дамыту.
3) Тәрбиелік Өз ойын дұрыс айта білу негізінде әдемі сөйлеуге баулу, ұжымшылдыққа, тиянақтылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа материалды игеру.
Сабақтың көрнекілігі: Анимациялық слайдтар, суреттер, бейнежазбалар, қымыз,
Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, әңгімелесу, талдау
Сабақтың типі: Дәстүрлі емес сабақ

Пәнаралық байланыс: Қазақ тілі, физика, астрономия, биология

Сабақ барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу.
Түгендеу. Сынып тазалығына қарау. Сабаққа керек заттарды дайындау. Оқушының назарын сабаққа аудару. Топқа бөлу.

І топ Ғарышкерлер

ІІ топ Дәрігерлер

ІІІ топ Бөгде ғаламшарлықтар

Әр топты өз атауларымен таныстырып, неге олай атағаным туралы өздерінен сұрау арқылы ой шақыру.

Кіріспе сөз. Балалар, біз бүгін жұлдыздар әлеміне саяхат жасаймыз. Сондықтан бүгінгі сабағымызда белсенді жұмыс істесек жұлдызша алып, ол жұлдызшаларларды кім көп жинаса сабақ соңында ең үлкен жарқырағын жұлдызға ие болады. Ал қай топтып мүшелері көп жұлдызша жинайды сол топ жеңімпаз болады.

ІІ. Жаңа сабаққа кіріспе. «Ойлы болсаң озып көр»

- Фантастика дегеніміз не?

- Сіздер фантастикалық кинолар мен әдебиеттер оқисыздар ма?
- Қандай фантастикалық кітаптар оқыдыңыздар?

- Роботтардың қызметі, оларды не үшін ойлап таптық?

- Жерден басқа күн жүйесінде неше планета бар?

- Ол планеталарда адамдар тұрады ма?

ІІІ. Жаңа сабақ барысы.

1. Жаңа сабақта қозғалатын тақырыптар туралы оқушылар алдын ала берілген . тақырыптар бойынша презентацияларын қорғайды. (Кирилл, Яна)

1. Суреттер топтамасы арқылы оқушыларды сөйлету. Шығарма мазмұнымен қысқаша таныстыру, оқушылардың өздеріне баяндату.

1. Қымыз туралы бейнеролик тамашалау.

Сонымен, бұндай шығармаларды әлем әдебиетінде Фантастика деп атайды.

Ережені оқушыларға шығарма мазмұнына байланысты шығарту.

Фантастика – көркем бейнені ой елестерінен, қиялдан шығарып, шындықты табиғи қалыптан тыс әсерелеп көрсететін шығарма.
- Фантастиканы жазатын адамдарды фантаст жазушы деп атаймыз.
Фантаст – шығармасын ой елестерінен қиялдан шығарып, шындықты табиғи қалыптан тыс әсірелеп жазатын жазушы.

- Дүние жүзінде Фантастика жазатын жазушыларды білеміз бе?
(Талап Сұлтанбеков, Шоқан Әлімбаев, Әбділхамит Марқабаев.)

Аластер Рейнольдс «Космический Апокалипсис» . ("Космический Апокалипсис", "Великая Стена", "Город бездны").

Уэллса. "Война миров" и "Первые Люди на Луне"

Стивен Кинг «Годзила», «Аватар» т.б

Ия, солардың бірі Әбділхамит Марқабаев. Ол туралы Шакарова Сымбат өзінің зерттеу жұмысымен таныстырады.

ІҮ. Жаңа сабақты пысықтау.

1/ Суретшілер сайысы.

Әр топқа плакаттар, қарындаш беріп. Басқа планетаны, бөгде ғаламшарлықтарды қалай елестететінін бейнелеу.

2/ Жазушылар сайысы. (эссе жазу)

І топ Ғарышкерлер «Кәріге құрмет – балаға міндет»

ІІ топ Дәрігерлер «Қымыз туралы сыр шертсем»

ІІІ топ Бөгде ғаламшарлықтар «Роботтар өндірісі»

Ү. Сабақты бекіту.

Әр топқа дөңгелек планеталарды тарату, соның ішінде сабаққа байланысты ойларды күннің жан жағына оқып, жабыстыру.

ҮІ. Қорытынды.

Бөгде ғаламшарлық ақсақалды емдеген қымыздан балаларға дәм таттыру.

ҮІ. Үйге тапсырма. Барлығына: Шығарманы оқып, жоспар құру.

І топ Ғарышкерлер Әбділхамит Марқабаев туралы қосымша деректер

ІІ топ Дәрігерлер Күн жүйесіндегі планеталардың ерекшелігі

ІІІ топ Бөгде ғаламшарлықтар Қымызды дайындау әдісі.

ҮІІ. Бағалау. Жұлдызшаларды санап, ең көп жұлдызша жинаған оқушыға жарқыраған жұлдыз беру. Жұлдыз санына қарай бағалау.

Мамырдың он бесі

Сынып жұмысы

Әбділхамит Мархабаев

Ғарыштағы қымыз

І топ Ғарышкерлер

ІІ топ Дәрігерлер

ІІІ топ Бөгде ғаламшарлықтар

«Ойлы болсаң озып көр»

-Фантастика дегеніміз не?

- Сіздер фантастикалық кинолар мен әдебиеттер оқисыздар ма?

- Қандай фантастикалық кітаптар оқыдыңыздар?

- Роботтардың қызметі, оларды не үшін ойлап таптық?

- Жерден басқа күн жүйесінде неше планета бар?

- Ол планеталарда адамдар тұрады ма?

№ 14 космофлот

Галактикалық космос станциялары

Бөгде ғаламшарлық ақсақал Адам ақсақал

Біз адамдар қандаймыз?

Өз қолымызбен жасаймыз...

«Дәрігер деген - асыл адам кең жүрек»

Дәрігер мамандығының қыр-сырын қанық біліп, анық сол жолды таңдау үшін үлкен жүрек керек. Ақ халатты киіп алу шарт емес, әрбір дәрігер маман адам өмірінің арашасы екендігін білуге тиіс.

Тірі ағзаға қажетті дәрумендер

Қымыз – ауруға ем, сауға қуат.

« Кітабының тиражынан шәкірті көп жазушы»

Фантастика – көркем бейнені ой елестерінен, қиялдан шығарып, шындықты табиғи қалыптан тыс әсерелеп көрсететін шығарма.

Фантастиканы жазатын адамдарды фантаст жазушы деп атаймыз. Фантаст – шығармасын ой елестерінен қиялдан шығарып, шындықты табиғи қалыптан тыс әсірелеп жазатын жазушы.

1/ Суретшілер сайысы.

Әр топқа плакаттар, қарындаш берілді. Басқа планетаны, бөгде ғаламшарлықтарды қалай елестететінін бейнелеу .

2/ Жазушылар сайысы. (эссе жазу)

І топ Ғарышкерлер «Кәріге құрмет – балаға міндет»

ІІ топ Дәрігерлер «Қымыз туралы сыр шертсем»

ІІІ топ Бөгде ғаламшарлықтар «Роботтар өндірісі»

Үйге тапсырма. Барлығына: Шығарманы оқып, жоспар құру.

І топ Ғарышкерлер. Әбділхамит Мархабаев туралы қосымша деректер

ІІ топ Дәрігерлер. Күн жүйесіндегі планеталардың ерекшелігі

ІІІ топ Бөгде ғаламшарлықтар. Қымызды дайындау әдісі.

Назарларыңызға рахмет!!!

Әбділхамит Мархабаев фантаст-жазушы

Орындаған:

Шакарова Сымбат

Арал теңізінің батыс жағалауына жақын орналасқан, аралшаның солтүстік жағалауында «Ауан» деп аталатын алақандай елді мекенде қарапайым наубайшы Файзулла шаңырағында 1938 жылы

Әбділхамит Мархабаев

дүниеге келеді.

Соғыстың орта шенінде наубайшы әкесін, өз қатарластарымен қоса, Арал қаласына әскерге алып кеткені бала Әбділхамиттің еміс-еміс көз алдында. Наубайшы боп әкесінің орнына шешесі қалады. Ананың мақсаты – үйдегі балаларының қарнын ашырмау. Әбділхамиттің үлкен ағасы сол кезде оба індеті шыққанда осы ауылдан кішігірім кеңсе ашқан болатын. Сол кеңсеге екінші ағасы он үшке толмаған жасында аяқ киімсіз, жалаңаяқ барып келіп жүргені оның есінде.

Жазушы

Ғалым

Профессор

Филология ғылымдарының докторы

ҚазМУ-дың (ҚазҰУ) филология факультетін бітірген (1964). 1964 – 67 жылдары «Білім және еңбек» (қазіргі «Зерде») журналында әдеби қызметкер, бөлім меңгерушісі, 1967 – 76 жылдары ҚазМУ-дың журналистика факультетінің доценті, 1976 – 85 жылдары «Білім және еңбек» журналының бас редакторы, «Жаңа фильм» журналының аға редакторы, 1981 – 82 жылдары Қазақ КСР Баспа, полиграфия және кітап саудасы істері жөніндегі мемлекеттік комитеті бас редакциясының аға редакторы, 1985 – 87 жылдары Қазақ орталық мұражайының баспа-редакция секторының аға редакторы, сектор меңгерушісі қызметтерін атқарған. Көп жылдан бері ҚазМУ-да ұстаздық қызметте.

• Фантастика жанрының табиғаты мен теориялық ерекшеліктерін айқындайтын «Қолыңды әкел, Келешек. Қазақ фантастикасы: кеше, бүгін және…» (1978), «Қазақ фантастикалық әдебиеті» (1998) атты монографиясы бар.
• «Ислам – Ғылым – Журналистика» оқулығы жарық көрген .

• Тұңғыш жинағы 1972 жылы «Ғарыштағы қымыз» деген атпен жарық көрді.
• Мархабаевтың «Арал әуендері», «Балалардың аман қалғанын айт!» «Жарылқаушы…», «Тосын ғарышхат», т.б. ондаған көркем шығармалары жеке кітап болып шықты.

Бөгде ғаламшарлықтар

Дайындаған:

Любенко Кирилл

Күн аумағындағы басқа планеталардың өкілдерін бөгде ғаламшарлықтар деп атаймыз.

• Біз адам тілінде сөйлегендіктен, олардың тілі бізге түсініксіз.

Космомедецина ғылымы адамдар мен басқа планеталардың өкілдерін емдейді.

Бұн (нло) - белгісіз ұшатын нысандар. Бөгде ғаламшарлықтар бұнда ұшады.

Бөгде ғаламшарлықтар бар ма? Соңғы кезде ғаламторда, теледидарда ұшатын беймәлім нысандарды байқағандар көбейіп кетті. Олар бізді зерттей ме, не үшін? Бұл фантастика ма әлде шын ба? Ойланайық!!!

Күн жүйесіндегі ғаламшарлар

Орындаған: Мұратбекова Жұлдыз

Аспанда ашық түнде қарусыз көзбен 3 мыңнан астам жұлдыз көруге болады. Ал аспанның жарты бөлігі горизонтпен жасырын тұрғандықтан, жалпы жұлдыздар саны шамамен 6 мыңнан астам деп есептеуге болады.

Күн – аспандағы ең жарық жұлдыз .

Күн – Күн жүйесінің орталық жүйесі – ыстық газды шар. Ол салмағы бойынша Күн жүйесінің басқа денелерінен 750 есе артық. Сол себепті Күн жүйесіндегі барлық денелерді Күннің айналасында айналып жүр деп есептеуге болады.

Меркурий – ең жылдам және қозғалмалы планета – римдік жолдар мен жолаушылардың құдайы.

Венера (Шолпан) – римдік сұлулық құдайы.

Марс – аспанда күрең қызыл түспен жарқырап тұрады, сол үшін соғыс құдайы атауын алды.

Юпитер – жұлдыздар арасында баяу қозғалады.

Ежелгі Римдегі бас құдай.

Сатурн – Юпитермен салыстырғанда баяу қозғалады және жалтырлығы бойынша солғындау.

Уақыт құдайы Сатурн атымен аталған.

Одан кейін бертін келе телескоптар пайда болғаннан кейін Уран, Нептун және Плутон ашылды. Оларды қарусыз көзбен көру мүмкін емес.

Уран – ертедегі Грекиядағы құдайлардың атасы. Ең көгілдір түсті ғаламшар.

Нептун – өзендер құдайы.

Плутон – қараңғылық пен жер асты патшалығының құдайы.

Күн жүйесінің ішінде Жер планетасы да шар тәріздес пішінге ие. Жер планетасын адамдар анаға теңеп «Жер-Ана» деп те атайды.