Тема: Һөнәр ҙ әр.
Максат:
Дәрес этаптарында яңы технологиялар ҡулланыу. Уҡыусыларҙы төрлө һөнәр исемдәре менән таныштырыу;
Һөнәр исемдәрен һөйләмдә активлаштыру. Милли – төбәк компоненттар ҡулланып, балаларҙың белем дәрәжәһен, ҡыҙыҡһыныусанлыҡтарын үҫтереү;
Хеҙмәт эйәһенә хөрмәт тәрбиәләү, һәр һөнәрҙең мөһим булыуын билдәләп үтеү.
Йыһа ҙ ландырыу: 4 се класс дәреслеге: Башҡорт теле. Х.А.Толомбаев, М.С.Дәүләтшина, магнитафон, карточкалар, компьютер, проектор, экран,тема буйынса презентация.
Дәрес барышы :
Ойоштороу моменты. Слайд№1
Балалар менән и ҫ әнләшеү.
Хәйерле иртә, ағастар!
Хәйерле иртә,ҡоштар!
Хәйерле иртә, тәбиғәт!
Хәйерле иртә, дуҫтар!
Фонетик күнекмә. Слайд №2
Кә-кә-кә, мин киләм мәктәпкә,
Ға-ға-ға, мин сығам таҡтаға,
Ты-ты-ты, мин алам китапты,
Де-де-де,өйрәнәм мин телемде
Актуальләштерү.
- Уҡыусылар, бөгөн беҙҙе дәрестә күп эш көтә. Экранга
ҡарағыҙ әле. Был кем? Слайд№3
- почтальон, хат ташыусы(та ҡ таға һү ҙ эленә)
- Эйе, балалар. Был хат ташыусы Печкин. Ул бөгөн һеҙгә конверттар
биреп ҡалдырҙы. Унда биремдәр. Печкин Өфө ҡалаһында йәшәүсе уҡыусылар янына ашыға, ләкин юлда уны төрлө ҡаршылыҡтар көтә. Хат ташыусы Печкинға беҙҙең ярҙам кәрәк буласаҡ. Һеҙ булышырға әҙерме?
Уҡыусылар, дәресебеҙҙе башланыҡ. Дәфтәрҙәрҙе астыҡ, бөгөнгө
числоны яҙабыҙ.
У ҡ ы у мәсьәләһен ҡ уйыу.
ҡыҫҡаса өҙөк тыңлап үтәйек. (Ике уҡыусы сыға).Слайд № 4
И спросила Нина тихо: - Разве плохо быть портнихой? Кто трусы ребятам шьет? Ну, конечно, не пилот! Летчик водит самолеты - Это очень хорошо! Повар делает компоты - Это тоже хорошо. Доктор лечит нас от кори, Есть учительница в школе.
-Балалар, нисек уйлайһығыҙ, беҙ бөгөн дәрестә нимә тураһында һөйләшербеҙ? ( һөнәрҙәр тураһында.) Теманы яҙып ҡуйыу.Слайд № 5
- Дөрөҫ! Һөнәрҙәр тураһында. Ниндәй һөнәрҙәр ишеттегеҙ? Һанап үтегеҙ. (повар, летчик, портной, доктор, учительница)
- Ә хәҙер ошо һөнәр исемдәрен башҡортса әйтеп ҡарайыҡ.
Слайд № 6-10
Повар- ашнаҡсы
Летчик-осоусы
Портной-тегенсе
Доктор-табип, доктор, врач
Учительница- уҡытыусы
тәрбиәсе, эшсе һ.б.)
-Уҡыусылар, таҡтаға бирелгән һүҙҙәрҙе киренән уҡып сығығыҙ һәм әйтегеҙ, улар ҡайһы яҡтары менән оҡшаш?(яуаптар) Слайд № 11
Уҡытыусы , тегенсе ,эшсе , һатыусы ,тәрбиәсе . Слайд №12
-Дөрөҫ, уларҙың ялғауҙары бер төрлө.
Рус телендә аңлатыла
Слова, обозначающие профессии образованы при помощи окончаний –сы, -се. Если в слове есть твердые гласные (а, о, у, ы), то употребляется окончание –сы. Пример: һатыусы – продавец. Если же в слове мягкие гласные (и, е, э, ә,ө,ү), то окончание –се.
Пример: тәрбиәсе – воспитатель.
Окончание не употребляются в заимствованных словах.
Пример: инженер, агроном, банкир, экономист, архитектор.
Яңы белемдәр ҙ е зиһенгә алыу, ү ҙ ләштереү.
ташыусы Печкинға беҙҙең ярҙам кәрәк. Уға йылға аша сығырға кәрәк. Йылғаның икенсе яғынан борамсыны саҡырайыҡ. Бының өсөн 1-се карточкалағы биремде үтәргә тейешбеҙ. Слайд №13
1–се карточканы ҡарайбыҙ.
Бирелгән һүҙҙәрҙән һөнәр исемдәре яһап яҙ. Слайд № 14
Эш
Бакса
Төҙөү
Трактор
Иген
Балыҡ
Футбол
- Молодцы! Был биремде эшләгәндә тағын ниндәй һөнәр эйәһе менән таныштыҡ? -Борамсы-паромщик (паром-борам).Та ҡ таға эленә.
- Уҡыусылар, у ҡ ыусы һүҙенә ҡарағыҙ әле. Слайд № 15 Уның ялғауы ниндәй? (Яуаптар.) Тимәк, һеҙҙең дә бәләкәс кенә һөнәрегеҙ бар. Һеҙ ниндәй эштәр башҡараһығыҙ? (Яуаптар.) Дөрөҫ. Ә инде үҫеп, үҙеңә теләгән һөнәрҙе һайлар өсөн, эшләр өсөн тырышып уҡырға кәрәк.
Физминутка:
Күрһәт әле, үҫкәнем
Нисек һыйыр һауалар?
Бына шулай, бына шулай
Шулай һыйыр һауалар.
Күрһәт әле, үҫкәнем
Нисек бесән сабалар?
Бына шулай, бына шулай
Шулай бесән сабалар.
Күрһәт әле, үҫкәнем
Нисек машина йөрөтәләр?
Бына шулай, бына шулай
Шулай машина йөрөтәләр.
Күрһәт әле, үҫкәнем
Нисек итеп бейейҙәр?
Бына шулай, бына шулай
Шулай итеп бейейҙәр.
-Хат ташыусы светофораға килеп еткән. Слайд № 16
Икенсе конверттағы биремде ҡарайыҡ. Текст менән эш. Дәреслектең 30-сы битен асабыҙ. 40-сы күнегеү.
-уҡыу
-тәржемә итеү
-һорауҙарға яуап биреү:
1. Ниндәй һөнәрҙәр осраны һеҙгә? Әйтеп китәйек.
2. Тексты аңладығыҙмы? Үҙебеҙҙе тикшереп ҡарайыҡ. Слайд № 17
Һөйләмдәр
Дөрө ҫ
Ялған
Уҡытыусы мәктәптә уҡыта.
+
Эшсе фабрикала кейем тегә.
+
Ашнаҡсы ауылда мал ҡарай.
+
Врачтар больницала эшләй.
+
Игенсе иген үҫтерә.
+
Ял минуты. Ребустар сисеү. Слайд № 18-23
-Тимәк, һәр һөнәр эйәһенең үҙ эш урыны була. Шулай уҡ һәр һөнәрҙең махсус эш ҡоралдары ла була. Ҡарағыҙ әле, балалар, был предметтар кемгә кәрәк. Слайд № 24-28
Балалар, хат ташыусы ярҙам һорай.
-Уны кем туҡтатҡан?
-Полиция. Слайд №29
-Ярҙам итәйек. 3-сө карточканы асабыҙ. Слайд № 30 Беренсе бағнала кем? тигән һорауға яуап бирә торған һүҙҙәр, ә икенсе бағанала-нимә эшләй? Уйлап ҡарағыҙ әле, балалар, уҡытыусы нимә эшләй? Уҡытыусы уҡыта һ.б. Дәфтәргә яҙҙырыу.
Йомға ҡ лау.
һөйләштек. Ә нисек улайһығыҙ һөнәрҙең ҡайһыһы әһәмиәтлерәк, әйбәтрәк? Какая профессия самая значимая и важная? (Яуаптар.)
–Тимәк,уҡыусылар, бына шулай итеп әйтергә була. Бөтен эш тә әһәмиәтле, барыһы ла яҡшы. Все работы хороши, выбирай на вкус! Слайд№31
Ә хәҙер экранға ҡарайыҡ. Лото уйыны.
Киренән һөнәрҙәрҙе әйтеп сығыу. Слайд№ 32
Ҡайҙа эшләй? Һорауына яуап биреү. Слайд № 33
Өйгә эш. Слайд № 34
Һөнәрҙәрҙе белдергән һүҙҙәрҙе ятларға;
Һөнәр исемдәре менән 5 һөйләм уйлап яҙырға;
“Минең ғаилә һөнәре” презентация;