Дара ж?не к?рделі сан есімдер

                                                                                  Атырау ?аласында?ы №32 орта мектепті?

I санатты ?аза? тілі мен ?дебиеті п?ні м??алімі

                                                                         Бернияшова М?лдір Ж?мабай?ызы

Cаба?ты? та?ырыбы: Дара ж?не к?рделі  сан есімдер

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік:

Сан есімнен ал?ан білімдерін ке?ейту, сан есімні? ??рамды? т?рлерін ме?герту, дара ж?не к?рделі сан есімдерді ажырата білуге ?йрету.

Дамытушылы?:

О?ушыларды?  тілдік ?оры мен ойлау ?абілеттерін арттыру.

Т?рбиелілік:

О?ушыларды адамгершілікке, сыпайылы??а, адалды??а  т?рбиелеу.

Саба?ты? т?рі: жа?а саба?

Саба?ты? к?рнекілігі: тірек сызба,?лестірмелі кеспе ?а?аздар.

Саба?ты?  барысы: 1.?йымдастыру

                                  2.?й тапсырмасын с?рап, ба?алау. М?тінмен ж?мыс

                                  а)м?тінді о?у, аудару

                                  ?)мазм?нын айту

                                  б)м?тін бойынша берілген с?ра?тар?а жауап беру.

                                  3.Жа?а саба?

                                       Сан есім

Та?та?а тірек сызба ілінеді. М??алім грамматикалы? та?ырыпты осы сызба ар?ылы т?сіндіреді.

Сан есім

Т?л?асына ?арай

??рамына ?арай

Ма?ынасына ?арай

негізгі

туынды

дара

к?рделі

6 т?рге б?лінеді

Екі

То?ыз

Мы?

Жиырма

?шінші

Ж?здей

Оныншы

Бес

Ж?з

Отыз

Онда?ан

Сегізінші

Он бес

Мы? то?ыз ж?з то?сан екі

Бес-алты

Екіден бір

1. Есептік сан есім
2. Реттік сан есім
3. Жина?ты? сан есім
4. Болжалды? сан есім
5. Топтау сан есім
6. Б?лшектік сан есім

 4.Сан есімге сатылай кешенді талдау

                                                               ?ыры? то?ыз

                                                                   Б?л с?з екі ??рамнан т?р: ?ыры?, то?ыз

1. Т?л?асына ?арай туынды, ?ыры? ж?не то?ыз с?здеріні? тіркесінен жасал?ан
2. ??рылысына ?арай к?рделі, тіркесті с?з
3. С?зде бір лексикалы?, бір грамматикалы? ма?ына бар
4.  Лексикалы? ма?ынасы – затты? санын білдіреді
5. Грамматикалы? ма?ынасы -     лексикалы? ма?ынаны? жалпылануынан ту?ан
6.  ?анша ? деген с?ра??а жауап береді
7. Ма?ынасына ?арай есептік сан есім

5. Кітаппен ж?мыс

1- топ?а:

М?тінді о?ып шы?ып,сан есімні? астын сызы?дар.

1.Алтау ала болса,ауызда?ы кетеді,

   Т?ртеу т?гел болса, т?бедегі келеді.(Ма?ал)

2. Жеті ж?ртты? тілін біл,

    Жеті т?рлі білім біл.

3.Атадан алтау, анадан т?ртеу-жал?ызды? к?рер жерім жо?.(Абай)

4.Жеті рет ?лшеп, бір рет кес.(Ма?ал)

5.Мы? жыл?ыны ?ш адам ба?ып ж?р.(?.М.)

6.Ер жігітке жеті ?нер де аз.

2- ші топ?а :

 К?п н?ктені? орнына керекті сан есімдерді ?ойып, астын сызы?дар.

Керекті с?здер: отыз, ?шінші, жетінші, он екінші, т?рт, он екі, жиырма т?рт, бірінші.

1. Бір жылда. ай,. мезгіл бар.
2. ?а?тар-жылды?. айы.
3. Жылды?. айы желто?сан.
4.  Бір т?улікте. са?ат бар.
5. Аптаны?.к?ні – с?рсенбі,. к?ні –жексенбі.
6. Бір айда.к?н бар.

3-ші топ?а:

Т?ртінші с?зіне сатылай талдау жаса

                                                                         Т?ртінші

                                                                  Б?л с?з екі ??рамнан т?р: т?ртінші

1. Т?л?асына ?арай туынды, т?рт – негізгі т?бір, (інші) ж?рна?ы жал?ану ар?ылы жасал?ан
2. ??рылысына ?арай дара, себебі бір ?ана т?бірден т?р
3. С?зде бір лексикалы?, бір грамматикалы? ма?ына бар
4.  Лексикалы? ма?ынасы – затты? саналу ретін білдіреді
5. Грамматикалы? ма?ынасы -     жалпы грамматикалы? ма?ына – сан есім
6.  Нешінші? деген с?ра??а жауап береді                  
7.  Ма?ынасына ?арай реттік сан есім

Суретке ?арап  сан есімді кірістіріп  м?тін ??растыры?дар

Бірінші топ?а :  ?амшы

Екінші топ?а:   домбыра

?шінші топ?а:    жыл?ы

Саба?ты ба?алау: Саба??а белсене ?атыс?ан о?ушыларды ба?алау.

?йге тапсырма беру: Сан есімдерді ?атыстырып, бес с?йлем ??рап жазып, о?ан сатылай кешенді талдау жасау.