Дара ж?не к?рделі етістік 7 сынып

Та?ырыбы:  Дара ж?не к?рделі етістік.

Ма?саты: О?ушыларды? етістік, оны? дара ж?не к?рделі т?рлері туралы ал?ан білімдерін жетілдіру барысында ?демі  жазу?а ?йрету. ??ыптылы??а т?рбиелеу.

Т?рі: аралас.

?дісі: т?сіндіру, с?ра? – жауап, ??гімелеу.

 К?рнекілігі: та?ырып?а сай суреттер.

          Саба?ты? барысы:

І. ?йымдастыру кезе?і:

О?ушыларды? назарын саба??а аудару. О?у ??ралдарын       дайындат?ызу.

ІІ.?й тапсырмасын тексеру:

6-жатты?у: с?йлемдерді о?ып, к?рделі етістіктерді дара етістіктерге айналдырып жаз.

Айг?л сурет салып отыр.

О?ушылар топ серуенге шы?атын болды.

Балы?шылар балы? аулап келді.

Автобус аялдама?а жа?ындап ?алды.

Т?нде ?ткінші жа?быр жауып ?тті.

ІІІ. Жа?а саба?:

1. Кіріспе с?з

Алды??ы саба?тарда ад?ан білімдері пысы?талып, дара, к?рделі етістіктер туралы жалпы ма?л?мат беріледі. Дара етістіктерді к?рделі етістіктермен салыстыра отырып ме?гертуге болады.

             О?ушылар мектепке келді. О?ушылар мектепке барып келді.

         - Осы с?йлемдерден етістіктерді табы?дар. Оларды ?зара салыстыр.

         Жатты?уларды орындату барысында «келді- барып келді» деген сия?ты ж?птарды салыстырып олар?а ?ойылатын с?ра?тар да бірдей екендігін т?сіндіріп, айырмашыл?ы тек с?з санында екендігіне назар аударылады. М?ндай екі немесе ?ш с?зден ??рал?ан етістік бір ?имылды? ??ымды білдіретінін т?сіндіріледі.

         2.О?улы?пен ж?мыс:

1. жатты?у: Дара к?рделі етістіктерді екі ба?ан?а б?ліп жаз. ?зі? ?ала?ан екі стікке с?йлем ??рап жаз.

Ойнады, кіріп келді, ал?ызды, апарып тастады, к?терді, жинады, ерекеледі, ойнап отыр, достасты.

С?зж?мба? шешу:  с?йлемдерді о?ы. ?р с?йлемдегі етістіктерді  с?зж?мба??а д?рыс орналартырып жазса?, жыл мезгіліні? аты шы?ады.

1. Айдос ауылдан келді.
2. Алыстан тау к?рінді.
3. Малшылар жайлау?а к?шті:
4. Бек касса?а а?ша т?леді.
5. М??алім ?демі жазу?а ?йретті.
6. Аян інісіне к?мектесті.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

1. жатты?у/ауызша/ ?ле?ді м?нерлеп о?ып, дара к?рделі етістіктерді айту.

М?нш?к апай- батыр ?ыз!

Арда?таймыз атын біз.

??сап М?нш?к апай?а

?сіп келе жатырмыз.

      С?ра?тар?а жауап бер:

      М?нш?к апай туралы не білесіз? Оны неге батыр ?ыз деп атайды?

1. жатты?у: К?п н?ктені? орнына тиісті етістіктерді ?ойып жаз.

Салтанатты жиындарда ?н?ранымызды … .  Астана?а шетелден ?она?тар … .   ?алы? орманда а?аш жапыра?тары … .  ?сел ?н айт?анды … .   Ажар ?жесін … .   Д?урен хайуанаттар ба?ынан а?дарды … .

Керекті с?здер: ?натады, са?ынып ж?р, айтамыз, к?рді, шулайды, келіп т?рады.

IV.  Саба?ты ойынмен ?орыту:

«Адас?ан с?здер» ойыны.

Шарты: к?рделі   етістіктер ??рау.

М??алім ?стел ?стінде с?здер жазыл?а ?има ?а?аздарды шашып тастайды. О?ушылар адас?ан етістіктерді орнына ?ояды.

         С?здер: тасып сары, ж?р, жугіріп ?демі, жазып а?, келді, отыр.

- Б?л етістіктікті? ?андай т?ріне жатады?

- К?рделі етістіктерді дара етістіктерге айналдырайы?.

- Осы с?здерді? ішіндегі арты? с?здерді ата?дар.

- Сары, ?демі, а? ?АНДАЙ? Деген с?ра??а жауап береді.

- Осы с?здерді есімізге са?тайы?. Кейінгі саба?тарда осы с?здермен ж?мыс істейміз.

V.Ба?алау

VI. ?йге тапсырма беру

4-жатты?у: М?тінді о?ы. Етістіктерді теріп жаз.