Cебеп ба?ыны??ылы саба?тас

П?ні:

?аза? тілі

Сыныбы:

8-сынып

Уа?ыты:

Саба?ты? та?ырыбы:

Себеп ба?ыны??ылы саба?тас

??зыреттілікке жеткізетін ма?сат-міндеттері:

а) а?паратты?

А?парат к?здері ар?ылы ??рмалас с?йлемні? жасалу жолдарын, тыныс белгілерін ме?герту.

?) коммуникативтік

Та?ырып бойынша ал?ан білімдерін жазбаша, ауызша тілде ?олданылуын ?алыптастыру.

б) проблеманы шешу:

??рмалас с?йлемні? т?рлері бойынша берілген тапсырмаларды ?з бетінше орындату?а да?дыландыру.

Саба?ты? т?рі:

Аралас саба?

Саба?ты? ?дісі:

С?здік, к?рнекілік, практикалы?, синтаксистік талдау ?дісі, морфологиялы? талдау ?дісі

Саба?та ?олданылатын педагогикалы? технологиялар:

АКТ, биоа?параттандыру ж?не синергетика технологиялары

К?рнекілігі:

Интерактивті та?та

П?наралы? байланыс:

?дебиет

Саба?ты? барысы:

М??алімні? ?ызметі:

О?ушыны? ?ызметі:

К?тілетін н?тиже:

I.?йымдастыру б?лімі

-С?леметсіздер ме, о?ушылар? Отыры?ыздар.

-Кезекші, б?гінгі саба?ымызда барлы?ы т?гел ме?

-Олай болса, о?у ??ралдарымызды реттеп, саба??а дайындалайы?.

М??аліммен амандасу, саба?та кімні? жо? екенін айту, саба??а дайындалу

С?лемдесу ар?ылы о?ушылар мен м??алім арасында ынтыма?тасты? ?атынас орнайды.

II.?й тапсырмасын тексеру

-Балалар, сіздерге ?йге 189-жатты?у берілген болатын. Берілген ойды ары ?арай жал?астырып жазы?дар.

-Ендеше, ?й тапсырмасын тексеріп к?рейік.

–?ане, кім дайын?

-Жарайсы?дар!

189- жатты?у

О?ушылар есімше, к?семше та?ырыптарын ?й тапсырмасын тексеру ар?ылы пысы?тайды.

III.?ткен материалды ?айталау ар?ылы жа?а материалды ?абылдау?а дайынды?

-Балалар, мына с?здерді 30 секундты? ішінде о?ып, есімізде са?тап аламыз.

-30 секунд ?тті. Ендеше осы с?здерді тез-тез д?птерлерімізге жазып шы?айы?.

Жазып бол?анымыз ?олымызды к?тереміз.

-Жарайды, енді д?птерлерімізді к?ршілерімізбен алмастырып, бір-бірімізді? жаз?ан с?здерімізді санап шы?амыз.

О?ушылар бір-біріні? жаз?ан с?здерін тексеріп шы?ып, м??алім ?р о?ушыны? жаз?ан с?зіні? санын с?ра?анда к?ршісі жауап беріп отырады. 5 с?зді? барлы?ын жаз?ан болса, «+» та?басы, 5 с?зді? барлы?ы толы? жазылма?ан болса, «-» та?басы ба?алау кестесіне ?ойылып отырады.

-Жарайсы?дар, енді осы с?здерге ?арай отырып, оларды? ма?ыналары ?алай деп ойлайсы?дар?

-Д?рыс-а?, балалар. Д?рыс тапты?ыздар. С?здерді? ма?ыналарын д?рыс т?сінген екенсі?дер.

-Ендеше, д?птерлері?ді ашып, б?гінгі к?нні? жады мен б?гінгі ?тетін та?ырыбымызды жазайы?.

О?ушылар к?нні? жады мен та?ырыпты д?птерлеріне жазады.

О?ушылар с?здік ?орда?ы себеп ба?ыны??ылы саба?тас ??рмалас с?йлем т?ріні? негізгі белгілеріне байланысты берілген с?здерді тез жаттап алу ар?ылы есте са?тау ?абілеттерін дамытады.

С?здік ?орларын молайтады.

Тез ?рі шапша? ж?мыстану?а ?йренеді.

С?здерді? ма?ынасына к??іл б?ліп, б?гінгі «себеп ба?ыны??ылы саба?тас» та?ырыбыны? негізгі ??ымдарына назар аударады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Cебеп ба?ыны??ылы саба?тас»

Пәні:	Қазақ тілі
Сыныбы:	8-сынып
Уақыты:
Сабақтың тақырыбы:	Себеп бағыныңқылы сабақтас
Құзыреттілікке жеткізетін мақсат-міндеттері: а) ақпараттық	Ақпарат көздері арқылы құрмалас сөйлемнің жасалу жолдарын, тыныс белгілерін меңгерту.
ә) коммуникативтік	Тақырып бойынша алған білімдерін жазбаша, ауызша тілде қолданылуын қалыптастыру.
б) проблеманы шешу:	Құрмалас сөйлемнің түрлері бойынша берілген тапсырмаларды өз бетінше орындатуға дағдыландыру.
Сабақтың түрі:	Аралас сабақ
Сабақтың әдісі:	Сөздік, көрнекілік, практикалық, синтаксистік талдау әдісі, морфологиялық талдау әдісі
Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар:	АКТ, биоақпараттандыру және синергетика технологиялары
Көрнекілігі:	Интерактивті тақта
Пәнаралық байланыс:	Әдебиет

Сабақтың барысы:	Мұғалімнің қызметі:	Оқушының қызметі:	Күтілетін нәтиже:
I.Ұйымдастыру бөлімі	-Сәлеметсіздер ме, оқушылар? Отырыңыздар. -Кезекші, бүгінгі сабағымызда барлығы түгел ме? -Олай болса, оқу құралдарымызды реттеп, сабаққа дайындалайық.	Мұғаліммен амандасу, сабақта кімнің жоқ екенін айту, сабаққа дайындалу	Сәлемдесу арқылы оқушылар мен мұғалім арасында ынтымақтастық қатынас орнайды.
II.Үй тапсырмасын тексеру	-Балалар, сіздерге үйге 189-жаттығу берілген болатын. Берілген ойды ары қарай жалғастырып жазыңдар. -Ендеше, үй тапсырмасын тексеріп көрейік. –Қане, кім дайын? -Жарайсыңдар!	189- жаттығу	Оқушылар есімше, көсемше тақырыптарын үй тапсырмасын тексеру арқылы пысықтайды.
III.Өткен материалды қайталау арқылы жаңа материалды қабылдауға дайындық	-Балалар, мына сөздерді 30 секундтың ішінде оқып, есімізде сақтап аламыз. -30 секунд өтті. Ендеше осы сөздерді тез-тез дәптерлерімізге жазып шығайық. Жазып болғанымыз қолымызды көтереміз. -Жарайды, енді дәптерлерімізді көршілерімізбен алмастырып, бір-біріміздің жазған сөздерімізді санап шығамыз. Оқушылар бір-бірінің жазған сөздерін тексеріп шығып, мұғалім әр оқушының жазған сөзінің санын сұрағанда көршісі жауап беріп отырады. 5 сөздің барлығын жазған болса, «+» таңбасы, 5 сөздің барлығы толық жазылмаған болса, «-» таңбасы бағалау кестесіне қойылып отырады. -Жарайсыңдар, енді осы сөздерге қарай отырып, олардың мағыналары қалай деп ойлайсыңдар? -Дұрыс-ақ , балалар. Дұрыс таптыңыздар. Сөздердің мағыналарын дұрыс түсінген екенсіңдер. -Ендеше, дәптерлеріңді ашып, бүгінгі күннің жады мен бүгінгі өтетін тақырыбымызды жазайық.	Оқушылар күннің жады мен тақырыпты дәптерлеріне жазады.	Оқушылар сөздік қордағы себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлем түрінің негізгі белгілеріне байланысты берілген сөздерді тез жаттап алу арқылы есте сақтау қабілеттерін дамытады. Сөздік қорларын молайтады. Тез әрі шапшаң жұмыстануға үйренеді. Сөздердің мағынасына көңіл бөліп, бүгінгі «себеп бағыныңқылы сабақтас» тақырыбының негізгі ұғымдарына назар аударады.
IV.Жаңа материалды меңгертуді ұйымдастыру	У-1: -Балалар, алдымен «тұйық етістік» ұғымын түсініп алайық. - Бағыныңқысы басыңқыда айтылған ойдың себебін білдіретін сабақтастың түрін себеп бағыныңқы сабақтас дейміз. Мысалы: Жұмыстың ең ауыры осында болғандықтан, Ермек мұнда әдейі тіленіп келді. Осында алғашқы сөйлем соңғы сөйлемнің себебін білдіріп тұр.Себеп бағыныңқы сабақтас Неліктен? Не себепті? Неге? Не деп? деген сұрауларға жауап береді. Себеп бағыныңқының баяндауыштары мынадай жолдармен жасалады: а) есімшенің өткен шақ формасына –дықтан (-дық+тан) деген жұрнақ пен жалғаудың қосылуы арқылы жасалады. Бұл түн менің ең соңғы көрген дүнием болғандықтан,көп нәрселер әлі көз алдымда тұрады. ә) есімшенің өткен шақ формасына соң шылауы тіркесуі арқылы жасалады. Жіберген жоқшылары осындай хабар әкелген соң, Жарасбай түні бойы күйіп,қорланудан тыныштық ала алмады. б) көсемшенің –й жұрнағына біткен болымсыз түрінен жасалады. Сол жылы Асқардың стипендиядан басқа қаражаты болмай,бір мезгіл пристаньда қара жұмыс істейтін еді. в) ашық райлы етістікке деп көмекші етістігінің тіркесуі арқылы жасалады. Ер төстік жалмауыздың қолында қалды деп,елі мүлде күдер үзіп қояды. Себеп бағыныңқы сабақтас құрмаласта жай сөйлемдердің арасына үтір қойылады. Ережелерін дәптерлерімізге жазып аламыз.	Себеп бағыныңқылы сабақтастың ережесі мен мысалдарын жазып алады.	Оқушылар ақпарат көздері арқылы себеп бағыныңқылы сабақтас, оның жасалу жолы, түрленуі туралы теориялық білімді меңгереді.
V.Жаңа білімді бекіту Мұғалімнің көмегімен бекіту Оқушының өз бетімен бекітуі	-Балалар, енді жаттығулармен жұмыстанайық. 195-жаттығу. Жаттығуды орындауға 2 минут уақыт беріледі. Төменгі күрделілік шегі. АКШ. 2-тапсырма 2-қатар: "Ұқсастық пен даралық" стратегиясы бойынша жұмыс жасайды. ( Мезгіл бағыныңқы сабақтас, шартты бағыныңқы сабақтас, себеп бағыныңқы сабақтас, қарсылықты бағыныңқы сабақтас ). АКШ. 2-тапсырма 3 қатар: Тест жұмысы: 1. Құрамындағы жай сөйлемдер бір-біріне бағыттас, мезгілдес болатын қай салалас? А) Түсіндірмелі В) Ыңғайлас С) Қарсылықты 2. Алайда, бірақ, әйтпесе, дегенмен жалғаулық шылаулары қай салаласқа тән? А) Кезектес В) Қарсылықты С) Талғаулы 3. Мына сөйлемге (салалас) қандай тыныс белгісі қажет? Оларды пасықтық, жауыздық бар адамдық жарқын жүз жоқ. А) Үтір, сызықша В) Қос нүкте С) Нүктелі үтір 4. Құрамындағы жай сөйлемдер бір-бірінің себебін білдіретін салалас түрін көрсет. А) Себеп-салдар В) Түсіндірмелі С) Кезектес 5. Мына жалғаулықсыз себеп-салдар салалас сөйлемге қандай тыныс белгісі керек? Кейін қайта алмаймыз өткел тосатын уақыт жоқ. А) Сызықша В) Үтір С) Қос нүкте 6. Алдыңғы жай сөйлем соңғысына нұсқап, ал соңғысы алдыңғысының мазмұнын ашатын қай салалас? А) Түсіндірмелі В) Шартты С) Қимыл-сын 7. Сонша, соншалық, сондай, мына, мынау, сол — бұл сілтеу мағыналы сөздерден кейін қойылатын тыныс белгісін тап. А) Қос нүкте, үтір В) Сызықша немес қос нүкте С) Дефис 8. Я, яки, не, немесе, болмаса, әйтпесе, әлде бұлар қай салаластың жалғаулық шылаулары? А) Ыңғайлас В) Қимыл — сын С) Талғаулы 9. Мына сөйлем қай салалас түрі? Біресе жер бауырлап сүйретіледі, біресе тұра сала бүкшеңдеп жүгіреді. А) Кезектес В) Мезгіл С) Қарсылықты 10. Салалас құрмалас сөйлем дегеніміз не? А) Баяндауыштары тиянақсыз, бір жай сөйлемдері тең дәрежеде байланысады. В) Баяндауыштары тиянақты, құұрамындағы жай сөйлемдері тең дәрежеде байланысады. С) Баяндауыштары тиянақсыз, алғашқы жай сөйлем соңғысына бағына байланысты.	Оқулықпен жұмыс: 195-жаттығу Екі жылдай қазақ ішіне шығып, қазақтың сырын білгендіктен және де Сәрсенбайдың пікірін аңғарып сөйлескен уақытында өзін шіп-шикі скі жолмен оқыған хадимі етіп көрсетті. Қалтай мырзасының не ойлайтынын білсе де, ерте күннен жалтаң болып өскендіктен, ашуланып қала ма деп қорғалақтап, жанын ауыртатын сөздерді бұндай күйде айтпайтын. Жан-жағына үйілген қар, қыс басынан бір күрелмегендіктен, қораның үстіне шығып, біржолата басып алған. АКШ. 1-тапсырма 1- қатар: Үйдің іші қараңғы болғандықтан, Зәмзегүл есікті айқара ашып қойды. (Неліктен?) Ол өзін - өзі тоқтата алмай, тағы бір-екі екі жеміс жеп алды. (Не себепті?) 2-қатар: Балуан аяңға көшкен соң, қалғандары да тақым суыта бастады («Қазақ әдебиеті»). (Неге?) Үйдің іші қараңғы болғандықтан, мен отырғандарды жыға тани алмадым.(Неліктен?) 3-қатар: Айым өз жұмысымен айналысып кеткен соң, Айнұр да өз үйіне қарай аяңдады. (Неге?) Ол енді жинамасам да болады деп, арқасын кеңге салды. (Неліктен?) АКШ. 2-тапсырма 1- қатар: "Кубизм" стратегиясы бойынша жұмыс жасайды. 1. Суретте. (Себеп бағыныңқы сабақтас туралы жазады ). 2. Салыстыр. (Себеп бағыныңқы сабақтасты себеп - салдар салаласпен салыстыр). 3. Ойыңмен байланыстыр. ( Себеп бағыныңқы сабақтастың жасалу жолдарындағы кейбір жұрнақтардың өзге сабақтастар да бар екеніне мысал келтіріп дәлелдейді ). 4. Сарала. ( Жасалу жолдарын түсіндіреді, мысал келтіреді ). 5. Қолдан. ( Себеп бағыныңқы сабақтасқа сөйлем ойлайды ). 6. Талқыла. ( Жасалу жолдары бірдей сабақтастардың ажыратылуы қиын екені, мағынаның қарым - қатынасына жете мән беру керек екені айтылады ). АКШ. 2-тапсырма 2-қатар: "Ұқсастық пен даралық" стратегиясы бойынша жұмыс жасайды. ( Мезгіл бағыныңқы сабақтас, шартты бағыныңқы сабақтас, себеп бағыныңқы сабақтас, қарсылықты бағыныңқы сабақтас ). АКШ. 2-тапсырма 3 қатар: тест 1.в 2.в 3.а 4.а 5.в 6.а 7.в 8.с 9.а 10.в	Оқушылар жаттығу жұмысын орындау арқылы себеп бағыныңқылы сабақтастарды сөйлемнен тауып, тұлғасын ажыратуды үйренеді. Аралық күрделілік шегіндегі тапсырманы орындау арқылы мәтіннен алған ақпараттарды бекітеді, морфологиялық талдау және синтаксистік талдау арқылы сөздердің құрамдарын анықтайды. Берілген сөйлемдерге синтаксистік талдау жасау арқылы сөз тіркестерін табуды, оларға байланысып тұрған сөзі арқылы сұрақ қоюды, сөйлемдегі қызметтерін анықтауды үйренеді. Оқушылар ойтолғау жазу арқылы шығармашылық қабілеттерін дамытады. Бүгінгі сабақ бойынша алған білімдерін жүйелейді.
VI. Үйге тапсырма		Үйге тапсырма: 1. Сабақтас құрмалас сөйлем бойынша өткен материалдарды қамтып он тест сұрақтарын құрастырыңдар. 2. Көркем әдебиеттен 5 сөйлем жазып келу.	Үй тапсырмасын орындау арқылы өз беттерімен жұмыстануға үйренеді.
VII.Қорытындылау	Оқушылар бағалау кестесі бойынша жинаған «+» таңбаларының санына орай бағаланады. -Осымен сабақ аяқталды. Сау болыңыздар!	Оқушылар мұғалімнің сабақты қорытындылауын тыңдайды.	Оқушылар кемшіліктері, жетістіктері туралы ести отырып бағаланады.