kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

Б.Момыш?лы. «?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр?»

Нажмите, чтобы узнать подробности

Саба?ты? ма?саты:

1. Білімділік: Ертегіні? мазм?нымен о?ушыларды таныстыру, тілдерін жатты?тыру. ?рбір с?зді? м?н-ма?ынасын ажырату, с?здік ?орын молайту. Жа?а білімді де?гейлік тапсырмалар ар?ылы ме?герту.

2. Дамытушылы?: О?ушыларды? с?здік ?орын молайту, с?йлеу м?дениетін дамыту, ?з пікірлерін айту?а да?дыландыру.

3. Т?рбиелік: Таби?атты аялау, ?орша?ан ортаны ?ор?ау, мейірімділікке т?рбиелеу, ауызекі с?йлесуге ?йрету.

Саба?ты? ?дісі: Баяндау, с?ра?-жауап, сурет, тірек-сызбалар.

К?рнекіліктер:Мультимедиялы?  презентация Б.Момыш?лы ?мірбаяны  туралы; «?арлы?ашты? ??йры?ы  неге  айыр»атты ертегісі бойынша к?рініс  (о?ушыларды?  орындауында),  ж?не   мультфильмнен  узінді,флипчарт,?рт?рлі-т?сті суреттер, с?здік, Б.Момыш?лы туралы жаз?ан жазушыларды? шы?армалары, ма?ал-м?телдер, буклеттер, Б.Момыш?лы суреттері, ?арлы?аш, жылан, бас?а ж?ндіктерді? суреттері. « ?ос ?арлы?аш» ?ні Н?р-М??асанны?  орындауында

П?наралы? байланыс:  орыс ?дебиеті, ?аза? ?дебиеті, д?ниетану.

Саба?ты? барысы:

1. ?йымдастыру кезе?і

а) амандасу, т?гелдеу;

?) кезекші есебі;

б) о?у ??ралдарын тексеру:

- С?леметсі?дер ме, балалар?

- Б?гін сыныпта кезекші кім?

- Сыныпта кім жо??

1. М??алімні? с?зі

2. ?й тапсырмасын с?рау

А)-М.Дулатов деген  кім?

-?ашан,?ай  жерде  ту?ан?

-А?ын  ?андай  білім  ал?ан?

-А?ынны?  е?  ал?аш?ы  ?ле?і  ?алай  деп  аталады?

-А?ын  ?ле?дерінде  хал?ын   ?андай  болу?а  ша?ырады?

«Шешені?  балаларын  с?юі»атты  ?ле?і  не  туралы?

-Ана  туралы  ?андай  ма?ал  м?телдер,на?ыл  с?здер    білеміз?

-Б)?ле?ін  жат?а  с?рау(5-6  о?ушы)

- Д?рыс. Б?л м?тінді жа?сы игеріппіз.

3. Жа?а саба??а кіріспе.

С?ра?:

- Ертегіні жа?сы к?ресі?дер ме? Орыс ж?не ?аза? хал?ыны? ?андай ертегілерін білесі?дер?

Жауап:

- «Алтын балы?», «?а?ба? шал», «Алдар к?се», «Т?лкі мен ешкі» (О?ушыларды? негізінен білетіндері «Алдар к?се» мен «?ожанасыр» екен). Ертегідегі кейіпкерлерді? несімен ?на?анын с?рау.

- Балалар мына суреттерге назар аударайы?.

Б?л сызбада ертегілерді? 3-т?рге б?лінетінін к?ріп т?рмыз.(флипчарт)

1. Хайуанаттар туралы ертегілер.

2. ?иял-?ажайып ертегілері.

3. Т?рмыс-салт ертегілері.

- Біз 5-сыныпта ?андай ертегілермен танысты??

- «Т?лкі мен ешкі», «?а?ба? шал», «Ма?та ?ыз бен мысы?»

(Кейіпкерлерін атау керек)

4. Жа?а саба?ты т?сіндіру:

М??алім с?зі:

Б?гінгі саба?та біз «?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр?» деген ?аза? хал?ыны? ертегісімен танысайы?. Б?л ертегіні Бауыржан Момыш?лы ?зіні? «?ш?ан ?я» романында жаз?ан. Ертегіні ?тпес б?рын Б.Момыш?лы туралы білгеніміз д?рыс.

Бауыржан Момыш?лы ?аза? еліні? арда?ты ?лы, халы? батыры. Отанымызды жаудан ?ор?а?ан, со?ыста генерал Панфилов бас?ар?ан дивизияны? ата?ты ?олбасшысы бол?ан адам. Майданда жауынгерлерді? со?ыста к?рсеткен ерлігі туралы, Отанын ?аншалы?ты с?йгендігін батыр атамыз «Офицер к?нделігі» атты жина?ында жаз?ан. Б.Момыш?лыны? со?ыс туралы, балалар?а да арнап к?птеген шы?армалар жаз?ан. Сондай шы?армасымен біз б?гін танысамыз. «?ш?ан ?я» романында Б.Момыш?лы ?з жан?ясы туралы жаз?ан. (Та?тада ілініп т?р?ан к?птеген суреттерді, портреттерді к?рсете ??гімелесу

-Б.Момыш?лы  туралы  презентация

«?арлы?ашты?  ??йры?ы  неге  айыр?» атты ертегісі  бойынша  мультфильм  к?ру.

-Д?ниетану  саба?ынан  ?арлы?аш  ??сы  туралы  м?лімет  с?рау

-1 о?ушы  ?арлы?аш  туралы  реферат  дайындайды (орыс  тілінде)

-Сергіту  с?ті:

-?арлы?аш?а  ??сайы?!

?арлы?аш  боп  ?шайы?!

Жер ?лемді ??ша??а  алып

Жаудан  оны  ?ор?айы?

 Ертегіні о?ымас б?рын, мына та?тада?ы с?здіктермен танысайы?

С?здік  ж?мыс

?діл – справедливый

??рт – ??мырс?а - черви и муравьи

ба?а – шаян - лягушки и скорпион

тілін біліпті – знал язык (понимал)

жау шабады – наступил

ж?лып алады – вырвал

айта алмайды – не может говорить

ызы?дайды – жужжит

тап береді – набросился

?шып ?лгереді – успеет улететь

??йры? – хвост

тіліп ?теді – прорезал

ша?атын ж?ндіктер – насекомые

жарлы? береді – дает распоряжение

алдын тосады – ждет

?арлы?аш – ласточка

масаны к?реді – увидит комара

тілін шы?арады – высовывает язык

мені? ?рпа?тарым – сое потомство

е? т?тті ?ан – самая вкусная кровь

айт?аны? болсын – пусть будет по-твоему

М??алім с?зі:

2 рет о?ып, бірнеше о?ушы?а о?ытады. Ертегіні о?ып, аударамын.

?аза?тарды? неліктен ?арлы?ашты? ?ясын б?збайтынын, ?те ?асиетті ??с санайтынын айтып т?сіндіру.

Осы ертегіні саналы? к?рінісін о?ушылар ?йымдастырып келген екен. Соны тамашалайы?.

О?ушылар ?здері жаса?ан сахна, ертегі кейіпкерлері С?леймен патша, жылан, ?арлы?аш, бас?а да ша?атын ж?ндіктер, автор. Сахналы? к?рініс ертегіні? бірінші б?ліміне арнал?ан. ?арлы?аш масаны? тілін ж?лып, маса тілсіз ?ал?ан жеріне дейін.

Білу керек:

Б.Момыш?лы ?мірбаянын, ертегі кейіпкерлерін, ертегілерді? т?рін ажырата білу.

Кейінгі б?лімін о?ушылар р?лге б?ліп о?иды.

- Балалар біз к?птеген ертегілерді ?ткен екенбіз. ?андай ертегі ?нады. ?андай кейіпкер ?нады, несімен ?нады?

1 о?ушы:

?арлы?аш туралы ертегі ?нады. Ол а?ылды, адам?а ?ам?ор ??с екенін білдік.

2 о?ушы:

?арлы?аш ?ясын адамдарды? ?асында жасайды. ?яларын ?йлерді? есігіні? ?стіне жасайды.

?алай ойлайсы?дар «Таби?атты білгені?

?йренгені? тілдерін» - деген ?анатты с?зді ?алай

т?сінуге болады?

3 о?ушы: «Узнавая природу, узнаешь ее язык»

О?ушылармен де?гейлік тапсырмаларды орындау.

?орытынды:

Ертегі дегеніміз не?

О?ушы:

- Ертегілер ?аза? ауыз ?дебиетіні? бір т?рі. Олар ?ш т?рге б?лінеді. Б?гінгі та?ырып бойынша, ?орытындылау?а тірек-сызба?а к??іл айдарайы?:

Екінші тірек-сізба, ?арлы?аш туралы.

-Кестені  толтыру.

С?леймен

патша

Жылан

?арлы?аш

Ертегіде

?осымша

м?лімет

Ертегіде

?осымша

м?лімет

?андай?

?андай?

?андай?

- Сендер е?бек, адамгершілік ?асиет жайында, досты?, ?дептілік, таби?ат туралы ?андай ма?ал-м?телдер білесі?дер?

О?ушы:

- «Сіз» деген - ?деп, «Бір тал кессе?, он тал ек»

- «Біз» деген – к?мек,

- Жал?аулы? аздырады,

Е?бек оздырады.

- Жа?сыдан ?йрен,

Жаманнан жирен.

«?ос  ?арлы?аш» ?нін  ты?даумен  ая?тау

?йге тапсырма:

Ертегіні о?ып келу. С?здікті жаттау.

О?ушыларды ба?алау

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«Б.Момыш?лы. «?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр?» »


Сабақтың тақырыбы:

Б.Момышұлы. «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?»

(«Ұшқан ұя» романынан үзінді)

Сабақтың мақсаты:


1. Білімділік: Ертегінің мазмұнымен оқушыларды таныстыру, тілдерін жаттықтыру. Әрбір сөздің мән-мағынасын ажырату, сөздік қорын молайту. Жаңа білімді деңгейлік тапсырмалар арқылы меңгерту.

2. Дамытушылық: Оқушылардың сөздік қорын молайту, сөйлеу мәдениетін дамыту, өз пікірлерін айтуға дағдыландыру.

3. Тәрбиелік: Табиғатты аялау, қоршаған ортаны қорғау, мейірімділікке тәрбиелеу, ауызекі сөйлесуге үйрету.

Сабақтың әдісі: Баяндау, сұрақ-жауап, сурет, тірек-сызбалар.


Көрнекіліктер:Мультимедиялық презентация Б.Момышұлы өмірбаяны туралы; «Қарлығаштың құйрығы неге айыр»атты ертегісі бойынша көрініс (оқушылардың орындауында) , және мультфильмнен узінді,флипчарт,Әртүрлі-түсті суреттер, сөздік, Б.Момышұлы туралы жазған жазушылардың шығармалары, мақал-мәтелдер, буклеттер, Б.Момышұлы суреттері, қарлығаш, жылан, басқа жәндіктердің суреттері. « Қос қарлығаш» әні Нұр-Мұқасанның орындауында

Пәнаралық байланыс: орыс әдебиеті, қазақ әдебиеті, дүниетану.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі

а) амандасу, түгелдеу;

ә) кезекші есебі;

б) оқу құралдарын тексеру:

- Сәлеметсіңдер ме, балалар?

- Бүгін сыныпта кезекші кім?

- Сыныпта кім жоқ?

1. Мұғалімнің сөзі


2. Үй тапсырмасын сұрау

А)-М.Дулатов деген кім?

-Қашан,қай жерде туған?

-Ақын қандай білім алған?

-Ақынның ең алғашқы өлеңі қалай деп аталады?

-Ақын өлеңдерінде халқын қандай болуға шақырады?

«Шешенің балаларын сүюі»атты өлеңі не туралы?

-Ана туралы қандай мақал мәтелдер,нақыл сөздер білеміз?


-Б)Өлеңін жатқа сұрау(5-6 оқушы)

- Дұрыс. Бұл мәтінді жақсы игеріппіз.

3. Жаңа сабаққа кіріспе.


Сұрақ:

- Ертегіні жақсы көресіңдер ме? Орыс және қазақ халқының қандай ертегілерін білесіңдер?

Жауап:

- «Алтын балық», «Қаңбақ шал», «Алдар көсе», «Түлкі мен ешкі» (Оқушылардың негізінен білетіндері «Алдар көсе» мен «Қожанасыр» екен). Ертегідегі кейіпкерлердің несімен ұнағанын сұрау.

- Балалар мына суреттерге назар аударайық.

Бұл сызбада ертегілердің 3-түрге бөлінетінін көріп тұрмыз.(флипчарт)

1. Хайуанаттар туралы ертегілер.

2. Қиял-ғажайып ертегілері.

3. Тұрмыс-салт ертегілері.

- Біз 5-сыныпта қандай ертегілермен таныстық?

- «Түлкі мен ешкі», «Қаңбақ шал», «Мақта қыз бен мысық»

(Кейіпкерлерін атау керек)

4. Жаңа сабақты түсіндіру:


Мұғалім сөзі:

Бүгінгі сабақта біз «Қарлығаштың құйрығы неге айыр?» деген қазақ халқының ертегісімен танысайық. Бұл ертегіні Бауыржан Момышұлы өзінің «Ұшқан ұя» романында жазған. Ертегіні өтпес бұрын Б.Момышұлы туралы білгеніміз дұрыс.

Бауыржан Момышұлы қазақ елінің ардақты ұлы, халық батыры. Отанымызды жаудан қорғаған, соғыста генерал Панфилов басқарған дивизияның атақты қолбасшысы болған адам. Майданда жауынгерлердің соғыста көрсеткен ерлігі туралы, Отанын қаншалықты сүйгендігін батыр атамыз «Офицер күнделігі» атты жинағында жазған. Б.Момышұлының соғыс туралы, балаларға да арнап көптеген шығармалар жазған. Сондай шығармасымен біз бүгін танысамыз. «Ұшқан ұя» романында Б.Момышұлы өз жанұясы туралы жазған. (Тақтада ілініп тұрған көптеген суреттерді, портреттерді көрсете әңгімелесу

-Б.Момышұлы туралы презентация

«Қарлығаштың құйрығы неге айыр?» атты ертегісі бойынша мультфильм көру.

-Дүниетану сабағынан қарлығаш құсы туралы мәлімет сұрау

-1 оқушы қарлығаш туралы реферат дайындайды (орыс тілінде)

-Сергіту сәті:

-Қарлығашқа ұқсайық!

Қарлығаш боп ұшайық!

Жер әлемді құшаққа алып

Жаудан оны қорғайық

Ертегіні оқымас бұрын, мына тақтадағы сөздіктермен танысайық

Сөздік жұмыс

әділ – справедливый

құрт – құмырсқа - черви и муравьи

бақа – шаян - лягушки и скорпион

тілін біліпті – знал язык (понимал)

жау шабады – наступил

жұлып алады – вырвал

айта алмайды – не может говорить

ызыңдайды – жужжит

тап береді – набросился

ұшып үлгереді – успеет улететь

құйрық – хвост

тіліп өтеді – прорезал

шағатын жәндіктер – насекомые

жарлық береді – дает распоряжение

алдын тосады – ждет

қарлығаш – ласточка

масаны көреді – увидит комара

тілін шығарады – высовывает язык

менің ұрпақтарым – сое потомство

ең тәтті қан – самая вкусная кровь

айтқаның болсын – пусть будет по-твоему


Мұғалім сөзі:

2 рет оқып, бірнеше оқушыға оқытады. Ертегіні оқып, аударамын.


Қазақтардың неліктен қарлығаштың ұясын бұзбайтынын, өте қасиетті құс санайтынын айтып түсіндіру.

Осы ертегіні саналық көрінісін оқушылар ұйымдастырып келген екен. Соны тамашалайық.

Оқушылар өздері жасаған сахна, ертегі кейіпкерлері Сүлеймен патша, жылан, қарлығаш, басқа да шағатын жәндіктер, автор. Сахналық көрініс ертегінің бірінші бөліміне арналған. Қарлығаш масаның тілін жұлып, маса тілсіз қалған жеріне дейін.

Білу керек:

Б.Момышұлы өмірбаянын, ертегі кейіпкерлерін, ертегілердің түрін ажырата білу.

Кейінгі бөлімін оқушылар рөлге бөліп оқиды.


- Балалар біз көптеген ертегілерді өткен екенбіз. Қандай ертегі ұнады. Қандай кейіпкер ұнады, несімен ұнады?

1 оқушы:

Қарлығаш туралы ертегі ұнады. Ол ақылды, адамға қамқор құс екенін білдік.

2 оқушы:

Қарлығаш ұясын адамдардың қасында жасайды. Ұяларын үйлердің есігінің үстіне жасайды.

Қалай ойлайсыңдар «Табиғатты білгенің

Үйренгенің тілдерін» - деген қанатты сөзді қалай

түсінуге болады?

3 оқушы: «Узнавая природу, узнаешь ее язык»

Оқушылармен деңгейлік тапсырмаларды орындау.

Қорытынды:

Ертегі дегеніміз не?


Оқушы:

- Ертегілер қазақ ауыз әдебиетінің бір түрі. Олар үш түрге бөлінеді. Бүгінгі тақырып бойынша, қорытындылауға тірек-сызбаға көңіл айдарайық:

Екінші тірек-сізба, қарлығаш туралы.

-Кестені толтыру.

Сүлеймен

патша

Жылан

Қарлығаш

Ертегіде

Қосымша

мәлімет

Ертегіде

Қосымша

мәлімет

Қандай?

Қандай?

Қандай?







- Сендер еңбек, адамгершілік қасиет жайында, достық, әдептілік, табиғат туралы қандай мақал-мәтелдер білесіңдер?

Оқушы:

- «Сіз» деген - әдеп, «Бір тал кессең, он тал ек»

- «Біз» деген – көмек,

- Жалқаулық аздырады,

Еңбек оздырады.

- Жақсыдан үйрен,

Жаманнан жирен.

«Қос қарлығаш» әнін тыңдаумен аяқтау

Үйге тапсырма:

Ертегіні оқып келу. Сөздікті жаттау.

Оқушыларды бағалау.


Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Всем учителям

Категория: Уроки

Целевая аудитория: Прочее.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
Б.Момыш?лы. «?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр?»

Автор: Бекова Айгуль Кудайбергеновна

Дата: 01.04.2015

Номер свидетельства: 195417


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

Распродажа видеоуроков!
ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства