Саба?ты? ма?саты:
1. Білімділік: Ертегіні? мазм?нымен о?ушыларды таныстыру, тілдерін жатты?тыру. ?рбір с?зді? м?н-ма?ынасын ажырату, с?здік ?орын молайту. Жа?а білімді де?гейлік тапсырмалар ар?ылы ме?герту.
2. Дамытушылы?: О?ушыларды? с?здік ?орын молайту, с?йлеу м?дениетін дамыту, ?з пікірлерін айту?а да?дыландыру.
3. Т?рбиелік: Таби?атты аялау, ?орша?ан ортаны ?ор?ау, мейірімділікке т?рбиелеу, ауызекі с?йлесуге ?йрету.
Саба?ты? ?дісі: Баяндау, с?ра?-жауап, сурет, тірек-сызбалар.
К?рнекіліктер:Мультимедиялы? презентация Б.Момыш?лы ?мірбаяны туралы; «?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр»атты ертегісі бойынша к?рініс (о?ушыларды? орындауында), ж?не мультфильмнен узінді,флипчарт,?рт?рлі-т?сті суреттер, с?здік, Б.Момыш?лы туралы жаз?ан жазушыларды? шы?армалары, ма?ал-м?телдер, буклеттер, Б.Момыш?лы суреттері, ?арлы?аш, жылан, бас?а ж?ндіктерді? суреттері. « ?ос ?арлы?аш» ?ні Н?р-М??асанны? орындауында
П?наралы? байланыс: орыс ?дебиеті, ?аза? ?дебиеті, д?ниетану.
Саба?ты? барысы:
1. ?йымдастыру кезе?і
а) амандасу, т?гелдеу;
?) кезекші есебі;
б) о?у ??ралдарын тексеру:
- С?леметсі?дер ме, балалар?
- Б?гін сыныпта кезекші кім?
- Сыныпта кім жо??
1. М??алімні? с?зі
2. ?й тапсырмасын с?рау
А)-М.Дулатов деген кім?
-?ашан,?ай жерде ту?ан?
-А?ын ?андай білім ал?ан?
-А?ынны? е? ал?аш?ы ?ле?і ?алай деп аталады?
-А?ын ?ле?дерінде хал?ын ?андай болу?а ша?ырады?
«Шешені? балаларын с?юі»атты ?ле?і не туралы?
-Ана туралы ?андай ма?ал м?телдер,на?ыл с?здер білеміз?
-Б)?ле?ін жат?а с?рау(5-6 о?ушы)
- Д?рыс. Б?л м?тінді жа?сы игеріппіз.
3. Жа?а саба??а кіріспе.
С?ра?:
- Ертегіні жа?сы к?ресі?дер ме? Орыс ж?не ?аза? хал?ыны? ?андай ертегілерін білесі?дер?
Жауап:
- «Алтын балы?», «?а?ба? шал», «Алдар к?се», «Т?лкі мен ешкі» (О?ушыларды? негізінен білетіндері «Алдар к?се» мен «?ожанасыр» екен). Ертегідегі кейіпкерлерді? несімен ?на?анын с?рау.
- Балалар мына суреттерге назар аударайы?.
Б?л сызбада ертегілерді? 3-т?рге б?лінетінін к?ріп т?рмыз.(флипчарт)
1. Хайуанаттар туралы ертегілер.
2. ?иял-?ажайып ертегілері.
3. Т?рмыс-салт ертегілері.
- Біз 5-сыныпта ?андай ертегілермен танысты??
- «Т?лкі мен ешкі», «?а?ба? шал», «Ма?та ?ыз бен мысы?»
(Кейіпкерлерін атау керек)
4. Жа?а саба?ты т?сіндіру:
М??алім с?зі:
Б?гінгі саба?та біз «?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр?» деген ?аза? хал?ыны? ертегісімен танысайы?. Б?л ертегіні Бауыржан Момыш?лы ?зіні? «?ш?ан ?я» романында жаз?ан. Ертегіні ?тпес б?рын Б.Момыш?лы туралы білгеніміз д?рыс.
Бауыржан Момыш?лы ?аза? еліні? арда?ты ?лы, халы? батыры. Отанымызды жаудан ?ор?а?ан, со?ыста генерал Панфилов бас?ар?ан дивизияны? ата?ты ?олбасшысы бол?ан адам. Майданда жауынгерлерді? со?ыста к?рсеткен ерлігі туралы, Отанын ?аншалы?ты с?йгендігін батыр атамыз «Офицер к?нделігі» атты жина?ында жаз?ан. Б.Момыш?лыны? со?ыс туралы, балалар?а да арнап к?птеген шы?армалар жаз?ан. Сондай шы?армасымен біз б?гін танысамыз. «?ш?ан ?я» романында Б.Момыш?лы ?з жан?ясы туралы жаз?ан. (Та?тада ілініп т?р?ан к?птеген суреттерді, портреттерді к?рсете ??гімелесу
-Б.Момыш?лы туралы презентация
«?арлы?ашты? ??йры?ы неге айыр?» атты ертегісі бойынша мультфильм к?ру.
-Д?ниетану саба?ынан ?арлы?аш ??сы туралы м?лімет с?рау
-1 о?ушы ?арлы?аш туралы реферат дайындайды (орыс тілінде)
-Сергіту с?ті:
-?арлы?аш?а ??сайы?!
?арлы?аш боп ?шайы?!
Жер ?лемді ??ша??а алып
Жаудан оны ?ор?айы?
Ертегіні о?ымас б?рын, мына та?тада?ы с?здіктермен танысайы?
С?здік ж?мыс
?діл – справедливый
??рт – ??мырс?а - черви и муравьи
ба?а – шаян - лягушки и скорпион
тілін біліпті – знал язык (понимал)
жау шабады – наступил
ж?лып алады – вырвал
айта алмайды – не может говорить
ызы?дайды – жужжит
тап береді – набросился
?шып ?лгереді – успеет улететь
??йры? – хвост
тіліп ?теді – прорезал
ша?атын ж?ндіктер – насекомые
жарлы? береді – дает распоряжение
алдын тосады – ждет
?арлы?аш – ласточка
масаны к?реді – увидит комара
тілін шы?арады – высовывает язык
мені? ?рпа?тарым – сое потомство
е? т?тті ?ан – самая вкусная кровь
айт?аны? болсын – пусть будет по-твоему
М??алім с?зі:
2 рет о?ып, бірнеше о?ушы?а о?ытады. Ертегіні о?ып, аударамын.
?аза?тарды? неліктен ?арлы?ашты? ?ясын б?збайтынын, ?те ?асиетті ??с санайтынын айтып т?сіндіру.
Осы ертегіні саналы? к?рінісін о?ушылар ?йымдастырып келген екен. Соны тамашалайы?.
О?ушылар ?здері жаса?ан сахна, ертегі кейіпкерлері С?леймен патша, жылан, ?арлы?аш, бас?а да ша?атын ж?ндіктер, автор. Сахналы? к?рініс ертегіні? бірінші б?ліміне арнал?ан. ?арлы?аш масаны? тілін ж?лып, маса тілсіз ?ал?ан жеріне дейін.
Білу керек:
Б.Момыш?лы ?мірбаянын, ертегі кейіпкерлерін, ертегілерді? т?рін ажырата білу.
Кейінгі б?лімін о?ушылар р?лге б?ліп о?иды.
- Балалар біз к?птеген ертегілерді ?ткен екенбіз. ?андай ертегі ?нады. ?андай кейіпкер ?нады, несімен ?нады?
1 о?ушы:
?арлы?аш туралы ертегі ?нады. Ол а?ылды, адам?а ?ам?ор ??с екенін білдік.
2 о?ушы:
?арлы?аш ?ясын адамдарды? ?асында жасайды. ?яларын ?йлерді? есігіні? ?стіне жасайды.
?алай ойлайсы?дар «Таби?атты білгені?
?йренгені? тілдерін» - деген ?анатты с?зді ?алай
т?сінуге болады?
3 о?ушы: «Узнавая природу, узнаешь ее язык»
О?ушылармен де?гейлік тапсырмаларды орындау.
?орытынды:
Ертегі дегеніміз не?
О?ушы:
- Ертегілер ?аза? ауыз ?дебиетіні? бір т?рі. Олар ?ш т?рге б?лінеді. Б?гінгі та?ырып бойынша, ?орытындылау?а тірек-сызба?а к??іл айдарайы?:
Екінші тірек-сізба, ?арлы?аш туралы.
-Кестені толтыру.
С?леймен
патша
Жылан
?арлы?аш
Ертегіде
?осымша
м?лімет
Ертегіде
?осымша
м?лімет
?андай?
?андай?
?андай?
- Сендер е?бек, адамгершілік ?асиет жайында, досты?, ?дептілік, таби?ат туралы ?андай ма?ал-м?телдер білесі?дер?
О?ушы:
- «Сіз» деген - ?деп, «Бір тал кессе?, он тал ек»
- «Біз» деген – к?мек,
- Жал?аулы? аздырады,
Е?бек оздырады.
- Жа?сыдан ?йрен,
Жаманнан жирен.
«?ос ?арлы?аш» ?нін ты?даумен ая?тау
?йге тапсырма:
Ертегіні о?ып келу. С?здікті жаттау.
О?ушыларды ба?алау