А.Иасауи – орта ?асырда?ы аса к?рнекті ойшыл. «Даналы? кітабы» («Диуани хикмет») е?бегі.

Сабақтың тақырыбы

А.Иасауи – орта ғасырдағы аса көрнекті ойшыл.

«Даналық кітабы» («Диуани хикмет») еңбегі.

Сілтеме

Ғаламтор жүйесі (білім беру сайттары), әдістемелік нұсқаулар

Жалпы мақсаты

Ахмет Иасауидің өмір жолымен, шығармашылығымен танысады және «Даналық кітабы» еңбегінің мәні, мазмұны арқылы адамгершілік тұлғалары бекиді.

Мұғалім мақсаты

Топта жұмыс істеу арқылы оқушылардың жеке тұлға ретінде ізденімпаздық қасиеттері, ойларын жеткізу, сөйлеу дағдылары дамиды, белсенділіктері артады.

Дереккөздер, сабақ жабдықтары

АКТ құралдары (бейнекамера, интерактивті тақта), плакат, маркер, постер, бағалау парағы, стикерлер, карта, сөздіктер, фигуралар

Тапсырмалар

1. Сәйкестендіру.

2. Арнайы қателерді бағалау.

3. А.Иасауи тұлғасын таныту.

4. Төрт сөйлем.

5. Хикметтер иерархиясы.

Ұйымдастыру.

Топтастыру

І топ. Сары түс. «Әдебиетшілер» (Ай. Күн. Жұлдыз)

ІІ топ. Ақ түс. «Лингвистер» (Аспан)

ІІІ топ. Көк түс. «Тарихшы-зерттеушілер» (Теңіз)

ІV топ. Қоңыр түс. «Географтар» (Тау)

3

Сергіту сәті /жағымды ахуал қалыптастыру/

Топтар атаулары мен түстеріне байланысты бір-біріне тілек білдіреді

2

Миға шабуыл

Сұрақ: Бұл атаулар бізге несімен таныс?

1

Тапсырма №1 Сәйкестендіру

/кесте ұсынылады сәйкестендірген соң тақтадан дұрыс жауап көрсетіледі/

Ай, Күн, Жұлдыздың анасы «Қызметіңде мен жүрер

болармын...»

Аспан, Тау, Теңіздің анасы Басымен қалқанды соқты

Оғыз қаған Оның маңдайында оттай сәуле

шашқан меңі бар

Қат Оғыз қағанға сый берді

Көк жалды бөрі Аюды, бұғыны ұстады

Алтын қаған «Мұның сөзін қабыл алмаймын.

Тұрысатын болса, тұрысамын!»

Үрім қаған Оның көзі көктен де көгірек екен

2

Тапсырма №2

Арнайы қателерді бағалау

Осы орман ішінде бір қат үлкен бар еді. Малдарды, ел-жұртты қоймаушы еді жеп. Өзі үрейлі бір аң еді, өзі үлкен еді. Зор айбатпен шайлықтырып еді ел-жұрттың жүрегін. Оғыз қаған бір ержүрек кісі еді. Ол қатты аулауға ой қылды.

Қат келіп Оғыздың қалқанын соқты басымен. Оғыз оны өлтірді, найзамен қаттың басына соқты. Қылышпен басын кесті.

3

Жаңа сабақ

Дана адамдар салар өзін қиынға.

Қызықпайды байлығыңа, тиынға.

Ұлы Ахмет ғұламаның ағынан

Шын жарылып айтқан сөзін ұмытпа.

Рухани парасат пен білгір адам

Арқау болад(ы) бүгінгі күн тағына.

Біз бүгін түркі халықтарына ортақ тұлға Қожа Ахмет Иасауи жайлы тарих парағын ашамыз. Сендердің бүгінгі міндеттерің – осы адамның өмірі мен еңбектері жайлы талдау жасау. Бүгінгі сабаққа қояр мақсаттарыңды алдарыңдағы жемістер түйнегіне жазып, ағашқа орналастырыңдар. Сабақ соңында мәуелі ағашты тамашалаймыз деп сенемін, өйткені білгеніміз молайып, түйнектер жеміске айналып, пісіп жетіледі.

Топ басшылары ағашты тақтаға бекітеді.

3

Тапсырма №3

А.Иасауи – орта ғасырдағы аса көрнекті ойшыл.

«Даналық кітабы» («Диуани хикмет») еңбегі.

Топтық жұмыс

1-топ /әдебиетшілер/

1. Ақынның өз кезіндегі қоғам бейнесін суреттеген лирикалық өлеңдеріндегі (хикметтеріндегі) айшықты сөздерді табу, талдау

2. Ахмет Иасауидің «Даналық кітабының» («Диуани хикмет») қазақ әдебиетіндегі орнына сараптама жасау.

2-топ /лингвистер/

1. Ахмет Иасауи – «Даналық кітабын» жазған ақын.

Кітаптағы сопылық хикметтер жайлы.

2. Лексика бойынша көнерген сөздер, синоним, антонимдерді, т.б., сөзжасам бойынша күрделі сөздерді, т.б. табу, талдау.

3-топ /тарихшы-зерттеушілер/

1. Ахмет Иасауидің тарихи тұлғасын таныту.

2. «Даналық кітабының» жазылу, сақталу тарихынан мәлімет беру.

4-топ /географтар/

1. А.Иасауидің өмірімен байланысты, «Даналық кітабы» табылған, сақталған жерлерді көрсету.

2. Бүгінде А.Иасауи есімімен байланысты орындарды (оқу орындары, ескерткіш, т.б.) көрсету.

6

+

8

Тапсырма №4

«Төрт сөйлем»

тәсілі

Топтық жұмыс (жауап беруші жеребе арқылы таңдалады)

А.Иасауи хикметтерінен берілген шумақты мәнерлеп оқып, оған 4 сөйлеммен пікір жазу (бүгінмен салыстыра, байланыстыра)

1. Пікір. 2. Дәлел. 3. Мысал. 4. Қорытынды пікір.

5

+

4

Кері байланыс.

Хикметтер

иерархиясы

Үш хикмет үзіндісі беріледі. Оқушылар өз бағалауы (сараптауы) бойынша орналастырады (әркім жеке). Ортақ жауаптар қол көтеру арқылы анықталған соң, әр топтан бір оқушы пікірі тыңдалады.

3

+

3

Бағалау

Топ басшысы тобындағы оқушыларды, оқушылар өздерін және бір-бірін бағалайды (бағалау парақтары, сигналдық фигуралар).

Топ мүшелері жасыл, сары, қызыл түсті стикерлерге білгенін, үйренгенін жазады. Сабақ басындағы мақсаттарымен салыстырады (Үш түстен үш оқушы)

1

Үй тапсырмасы

1. А.Иасауидің «Даналық кітабынан» №2 хикметін оқып, талдау.

2. «Қожа Ахмет Иасауи және сыншылдық дәстүр» тақырыбына шағын ойтолғау жазу.

1