Қазақ әдебиеті 7 сынып Сабақтың тақырыбы: C. Мұқанов «Балуан Шолақ» Құзіреттілікке жеткізетін мақсат - міндеттер: А) ақпараттық: Ақпарат көздері арқылы оқушыларға «Балуан Шолақ» әңгімесінен мағлұматтар бере отырып, әңгімені толық меңгерту; Ә) коммуникативтік Оқушыларды еңбексүйгіштік, адамгершілік қасиеттерге тәрбиелеу, алған білімдерін ауызша және жазбаша тілде қалыптастыру; Б) проблеманы шешу Тақырыпты меңгертуге арналған тапсырмалар мен жаттығуларды өз беттерімен орындауға дағдыландыру. Сабақтың түрі: Аралас сабақ Сабақтың әдісі: Көркемдеп оқу, сөздік. Сабақта қолданылатын педагогикалық технологиялар: Білім беруді ізгілендіру, Дамыта оқыту, СТО. Сабақтың көрнекілігі: Оқулық, портрет. Пәнаралық байланыс: Қазақ тілі
Сабақтың барысы: I. Ұйымдастыру бөлімі - сәлемдесу; - оқушыларды түгендеу; - оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру; - амандасу; - сабақта жоқ оқушыларды айту; - сабаққа назар аударады.
II. Үй тапсырмасын тексеру С. Мұқановтың «Есіл бойында» әңгімесін оқып келу. « Есіл бойында»: ақынның туып - өскен жері Есіл даласының табиғат көріністерін аса көркем тілмен суреттей келіп, сол туған жерге арналған әннің шығу тарихын сыр ғып баяндайды. Есіл даласының сумаңдай аққан мөлдір толқынды сағым, жібектей жұмсақ, жұпар иісті, бой жеткен сұлудай сылана жайқалған қалың шалғыны, жылдың өзге мезгілінде жолтылуын жиілетіп, шілдеде баяу есетін желі, жанға жайлы, хош иісі бар балбыраған жеміс - жидегі әсем де көркем бейнеленген.
III. Жаңа материалды меңгерту Сәбит Мұқанов 40 - жылдары «Менің мектептерім» романын, «Балуан Шолақ» повесін, «Сырдария» романын, «Поэзия маршалы», «Майданға хат», «Жеңімпаз Қызыл Армия», «Фашизмнің ажалы», тағы басқа прозалық жөне поэзиялық шығармаларын жазды. Прозада ол роман мен мемуарлық әдебиеттің дамуына үлес қосты. 50 жылдары «Шоқан Уәлиханов» драмасын, «Тыңдағы толқындар» романын жазды. «Саяхаттар», «Туған жердің тыңында», «Тыңда тұнған байлық», «Алыптың адымдары», «Адам - Атаның шоқысында» кітаптарын шығарған. Өлеңмен жазылған «Замандас туралы аңыз» атты шығармасын 1961 жылы жариялады. Сәбит Мұқанов қазақтың 19 ғасырдағы ойшыл - ғалымы Шоқан Уәлихановтың өмірі мен шығармаларын ұзақ жылдар бойы терең зерттеді.
Сәбит Мұқанов 40 - жылдары «Менің мектептерім» романын, «Балуан Шолақ» повесін, «Сырдария» романын, «Поэзия маршалы», «Майданға хат», «Жеңімпаз Қызыл Армия», «Фашизмнің ажалы», тағы басқа прозалық жөне поэзиялық шығармаларын жазды.
ІV. Жаңа білімді бекіту 1 - тапсырма Әңгімеге жоспар құру 1 - тапсырма 1. Жаңа қоныс. 2. Саятшы Ораз. 3. Ораздың мергендігі. 4. Ораздың құс баптау шеберлігі. 5. Оразға үйір болған балалар. 6. Ораздың адамгершілігі. 7. Аңшылық туралы әңгімелер.
2 - тапсырма «Топтастыру» стратегиясы
2 - тапсырма
Балуан: батыр, мықты балуан, композитор, ақын, әнші.
3 - тапсырма 1. Балуан Шолақтың атағы қандай оқиғадан соң ел ішіне жайылды? 2. Балуан Шолақ достарымен қайда келеді? 3. Балуан Шолақ пен оның достары Қара масканы қайда кездестіреді? 4. Қара маска мен Балуан Шолақ қалай күресті? Үзіндіні оқып беріңдер. 5. Күрес қалай аяқталды? 6. Балуан Шолақ жұртқа өзінің күш иесі екенін қалай дәлелдеді?
V. Үйге тапсырма: «Саятшы Ораз» әңгімесін мазмұндау Үйге берілген тапсырманы күнделіктеріне жазып алады. VI. Бағалау. Қорытынды.
Күні
Сынып 9 Пән қазақ әдебиеті Сабақтың тақырыбы М.Өтемісұлы «Мен, мен едім, мен едім»,«Арқаның қызыл изені-ай» өлеңдері Сабақтың мақсаты Елім деп еңіреген қазақтың қайсар ақыны ,тәуелсіздік жолындағы батыл күрескері М.Өтемісұлының өмірі мен шығармашылығынан кеңірек мәлімет алады, өлеңдерінің мазмұны мен идеясын ашу арқылы өлеңге сыни тұрғыда түрлі көзқараста баға береді.Академиялық білімі мен дағдыларын түрлі өмірлік жағдайлар мен тиімді әлеуметтенуде қолдану қабілетінанықтауға бағытталған. Оқу міндеті Оқушылардың оқу белсенділігін арттыруда,тақырыпты ашу барысында бала жауабы қадағаланады Топта, жұпта жұмыс істеу арқылы оқушылардың коммуникативті дағдылары қалыптасады Күтілетін нәтиже Инттелектуалды деңгейі мен өмірлік көзқарастарында өзгерістер болады. Оқушы тақырып бойынша алған білімін қортындылайды, алған мәліметтерді интерпретациялайды, бұдан арғы іс-әрекетті анықтауға бағытталған қорытынды жасайды.. Оқушылар ойы бір жүйеге келіп, ақын өлеңін құндылық ретінде қабылдайды Сабақтың негізгі түйіндері Ұлт-азаттық көтеріліс, Ішкі Бөкей ордасы, Жәңгір хан, Баймағамбет сұлтан, Гекке бастаған қарулы топ, Исатай Тайманұлы, дауылпаз ақын Сабақтың типі Жаңа тақырыпты меңгерту Сабақтың түрі Танымдық сабақ Қолданылатын әдіс- тәсілдер Жұптық, топтық жұмыс, талдау, баяндау, сұрақ-жауап, топтастыру, АКТ, СТО әдісінің «ЖигСо», «Синквейн», «5 минуттық эссе» стратегиялары, Э.Бононың“Ақылдың алты қалпағы» әдісі, бағалау (топ жетекшісінің бағалауы)
Ресурстар М.Өтемісұлы өміріне байланысты деректі фильм, сабаққа байланысты слайдтар, топтық жұмыстарға арналған құралдар,ақылдың алты қалпағы Пәнаралық байланыс Қазақ тілі,тарих Сабақтың эпиграфы Махамбет...Махамбет... Білмеймін жел ме, сел ме, Жыр да онымен бір тұлға теңесер ме? Әділетсіз дүниенің қабырғасын, Махамбетше сөгер жан кездесер ме? (Ф.Оңғарсынова)
Сабақтың кезеңдері Уақыты Мұғалімнің іс-әрекеті Оқушылардың іс-әрекеті Бағалау Нәтиже Ресурс Сабақ кезеңіндегі әдіс-тәсілдер Ұйымдастыру кезеңі 2 мин. Оқушыларды Махамбет өлеңдеріне байланысты төрт топқа 6-7 оқушыдан бөледі. 1.Арқаның қызыл изені-ай 2.Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға айтқаны 3.Бағаналы терек 4.Мен едім
Оқушылар Махамбет өлеңдері бойынша төрт топқа 6-7 оқушыдан бөлінеді. Өлең тақырыбы жазылған қағаздар Топтарға бөлу, АКТ Кіріспе Қызығушылықты ояту
Деректі ф.үзінді (М.Ө.1 бөлім. 02.05-02.47) 3мин Презентация слайдын қосады. Қазақ даласында 19ғ.патшалы Ресей отарлаушылары жүргізген саяси-әлеуметтік өктемдік пен басқару жүйесіндегі реформалардың себеп-салдарының қазақ әдебиетінде көрініс табуы және Исатай-Махамбет көтерілісінің шығу себептері туралы мұғалім оқушыларға сауал қояды. Танымдық қабілеттері артады,сыни тұрғыда сауалға жауап береді.19ғ. қазақ қоғамының халін тарихпен байланыстыра отырып дәлелдейді. Топ өз жауабын бағалайды. Қазақ әдебиеті мен тарих пәндерінен білімдерін пысықтай ды Қазақ әдебиеті оқулығы «Арман-ПВ»2014, интерак- тивті тақта Сұрақ-жауап, топтық жұмыс, СТО,АКТ Мағынаны тану 4 мин. Ақын өмірі мен шығармашылығына байланысты сандарды қорғауға бағыттайды.Әр топқа жылдар жазылған 2 датадан береді. 1-топ.1803,1829 2-топ.1834,1936 3-топ.1837,1938 4-топ.1846,2003 Оқушылар жауабын слайдта берілген кестемен салыстыра отырып, тексереді, бағалайды.
Оқулыққа сүйене отырып, даталармен жұмыс істейді,жұмыстарын қорғайды. Топ өзін-өзі бақылау парағы бойынша бағалайды. Оқушылар дың танымдық деңгейі шыңдалады. Танымдық қабілеттері артады,сыни тұрғыда сауалға жауап береді. Алған мәлімет бойынша өз ойын жинақтап айтады. Қазақ әдебиеті оқулығы «Арман-ПВ»2014, интерак тивті тақта топтық жұмыс, СТО,АКТ 1-тапсырма 4 мин. «Синквейн» стратегиясы бойынша жұптық жұмыс түрін ұсынады. 1.Зат есім 2.Сын есім 3.Етістік 4.Сөйлем 5.Синоним Әр жұп «Синквейн» стратегиясы бойынша жұмыс жасайды. Жұмыстарын қорғайды. Жұптық жұмыстарын бағалайды. Оқушы Ның интелл-ды деңгейі, ой ұшқырлы ғы мен тіл көркемдігі байқалады. Интерак тивті тақта СТО, АКТ,жұптық жұмыс
Деректі ф. үзінді (М.Ө.өмірбаяны 00.50- 3мин Махамбеттің «Мен,мен едім, мен едім» өлеңін талдамас бұрын «Мен»-нің мағынасын ашқызады.Ол үшін оқушыларға сауал жолдайды. -Балалар, сендер «Мен» сөзінің мағынасын өздеріңе қаратып, өздерің жайлы не айтар алар едіңдер? Мысалы, Мен-оқушымын, мен-Қазақстан азаматымын, Мен-ата-анамның сүйікті перзентімін, мен-ұлағатты ұстаздардың шәкіртімін, мен-адал доспын, мен-имандылықты бойына сіңірген халқымның адал перзентімін, мен-өмірге құштар жанмын,т.б. Оқушылар өздеріне түрлі дәрежеде баға береді, «Мен» сөзінің мағынасын ашады. Сөйлеу, ойлау дағдылары жетіледі, өздеріне сыни тұрғыда баға береді. Махамбет өміріне байланыс ты деректі фильм Махамбет өміріне байланыс ты деректі фильм Махамбет бейнесін ашу 3мин (Презентация слайдын қосады) Ендігі кезекте Махамбет өлеңдеріндегі «Мен» сөзінің мағынасын ашып көрейік. Балалар, байқасаңдар,Махамбет өлеңдерінде «Мен» сөзі жиі қолданылады. Осы сөз қандай мағынада айтылады? Осы өлеңдері арқылы Махамбетті қай қырынан танимыз? Ондағы «Мен»-нің мәні ерекше, астарында мол сыр бар. Мұндағы «Мен»-Махамбеттің бүкіл болмысы, Махамбеттің күрескерлік әлемі, Махамбеттің батыр жүрегі. Осы «Мен» арқылы оның ісі, күрескерлігі, ерлігі, елге деген махаббаты, елдің тәуелсіздігіне деген жауапкершілігі, дұшпанына деген ыза-кегі көрінеді. Махамбет менінің астарына үңіледі, құнды ой түйеді. Интерак тивті тақта 2-тапсырма 10мин. «Мен едім» өлеңін Қ.Тасболатов талдауына салып, талдауға бағыттайды. Өлең мәтінін таратып береді. Әр жұпқа модуль бойынша бөліп береді. Әдебиет теориясы бойынша білімдерін пысықтайды.Өлеңді модуль бойынша талдайды. Әр топ бақылау парағы бойынша бағалайды Қазақ тілі мен әдебиет пәні білімдерін пысықтай ды,іздене ді,өлеңді талдауға бейімділіктерін арттырады. оқулық, интерак тивті тақта Оқулық пен жұмыс, топтық жұмыс АКТ, СКТ Сергіту сәті 1мин. Сергіту сәтін қосады Е.Құдайбергенов. «Мен едім» әніне бой сергіту жасатады. Сергіту жаттығуын жасайды Интерак тивті тақта АКТ 3-тапсырма 5 мин СТО әдісінің «Соңғы сөзді мен айтайын» стратегиясы бойынша «Арқаның қызыл изені-ай» өлеңінде берілген өлең жолдарынан қалаған жолды алып, мағынасын ашуды, ой өрбітуді тапсырады, шығармашылық жұмысқа бағыттайды. СТО әдісінің «Соңғы сөзді мен айтайын» стратегиясы бойынша «Арқаның қызыл изені-ай» өлеңінде берілген өлең жолдарынан қалаған жолды алып, мағынасын ашады, ақын ойын өрбітеді. Жұптық жұмыс Шығармашылық қабілеттері мен сөйлеу,ой лау дағдылары жетіледі. Интерак тивті тақта СТО әдісінің «Соңғы сөзді мен айтайын» стратегиясы, АКТ, жұптық жұмыс
4-тапсырма Қортынды М.Ө. өмірінің соңы 01.33-02.20 4мин. «Ақылдың алты қалпағы» әдісін түсіндіреді. Тақырып бойынша түйген ойларын айтуды тапсырады, оқушылар ойын тыңдайды. (Уақыт үнемдеу мақсатында әр топқа бір қалпақтан 4 қалпақпен шектелуге болады)
Тақырып бойынша сыни тұрғыда ойларын айтады, алған білімдерін қортындылайды.. Топ өзін-өзі бақылау парағы бойынша бағалайды Сыни тұрғыда ойлау, сөйлеу қабілеттері дамиды. Сөйлеу мәдениеті қалыптасады. Ақылдың алты қалпағы СТО Кері байланыc Махамбет –ерлік пен елдіктің өшпес рухы» (Видеолар) 3 мин Бір тамшы ой.
1.Махамбет поэзиясын оқығанда, көз алдымызға қандай тұлға елестеді? Кім қалай суреттеп берер екен? 2.Шамды жағып, оқушыларға ұсынады. (А,В,С)
1-оқушы: Мен үшін Махамбет Өтемісұлы – бір ғасырда бір-ақ рет туылатын дара тұлға. 2-оқушы: Мен Махамбеттің тұлғасын отты, жігерлі, қайратты, ұлттық рухы биік, хас батыр, дауылпаз ақын ретінде таныдым. 3-оқушы: Мен үшін Махамбет тұлғасы – елі үшін етігімен су, толарсақтан саз кешкен хас батырдың өзі, Исатайдың сенімді серігі. Жағылған шырақ Ұжымдық жұмыс «Б.Б.Б» стратегиясы Бағалау 2 мин Оқушылардың бағалауын тыңдайды «Көршің қандай» ойыны арқылы жұп жұмысын бағалайды. Жұптық, топтық бағалау Жұпта бағалауды үйренеді. Бағалау парағы Бағалау Үй тапсырмасы 1 мин «Мен едім» өлеңін жаттап келуді тапсырады Үй тапсырмасын күнделіктеріне жазады.
