Билеттæ ирон литературайæ 11 къласæн.

МУНИЦИПАЛЬНОЕ БЮДЖЕТНОЕ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНОЕ УЧРЕЖДЕНИЕ СРЕДНЯЯ ОБЩЕОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ШКОЛА № 34

ИМЕНИ ГЕРОЯ СОВЕТСКОГО СОЮЗА ГЕОРГИЯ ИВАНОВИЧА ХЕТАГУРОВА

РАССМОТРЕНО: СОГЛАСОВАНО: УТВЕРЖДЕНО:

РУКОВОДИТЕЛЬ МО ЗАМ ДИРЕКТОРА ПО УВР ДИРЕКТОР МБОУ СОШ№34

МБОУ СОШ № 34 им. Г. И. Хетагурова МБОУ СОШ № 34 им. Г. И. Хетагурова им. Г. И. Хетагурова

___________ / __Джигкаева__В.А. ____________ /Бицаева Л.Г. ___________ /Макоева В.Г.

^ФИО

Протокол № ____ ПРИКАЗ № ____ от _______

от 29 августа 2017г.

РАБОЧАЯ ПРОГРАММА

по осетинскому языку для 5 классов

учитель осетинского языка и литературы Гогичева Дзерасса Сардионовна

(первая квалификационная категория)

2017 - 2018 учебный год

СТРУКТУРА ДОКУМЕНТА.

Рабочая  программа по осетинскому языку представляет собой целостный документ, включающий шесть разделов:

1. æмбарынгæнæн фыстæг; 2. домæнтæ ахуырдзауты зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзинæдтæм ирон æвзагæй 3. ахуырты (урокты) темæты сæргæндтæ; 4. ахуырадон –тематикон пълан; 5. къалендарон-тематикон пълан; 6.ахуырадон-методикон фæрæзтæ.

1. пояснительная записка; 2. требования к уровню подготовки учащихся; 3. содержание тем учебного курса; 4. учебно-тематический план; 5. календарно-тематическое планирование; 6. перечень учебно-методического обеспечения.

1 Æмбарынгæнæн фыстæг

(пояснительная записка)

Рабочая программа по осетинскому языку для 5 классов составлена на основе:

1. Закона «Об образовании в Российской Федерации» №273-ФЗ от 29.12.2012 г;

2.Федерального государственного образовательного стандарта основного общего образования (утв. Приказом МОИН РФ №1987 от 17.12.2014г);

3. Приказа МОИН РФ от 05.03.2004г №1089 (ред. от 19.10.2009г.) «Об утверждении федерального компонента государственных образовательных стандартов начального общего, основного общего и среднего (полного) общего образования»;

4. Базисного учебного плана общеобразовательных учреждений Российской Федерации, утвержденного приказом Минобразования РФ № 1312 от 09. 03. 2004;

Преподавание ведётся по учебнику: «Осетинский язык.5 кл.: учебник для общеобразовательных учреждений / Дзодзикова З.и Пухаева Л , / Просвещение, 2014г», соответствующему Федеральному перечню учебников, рекомендованных (допущенных) к использованию в образовательном процессе в образовательных учреждениях, реализующих образовательные программы общего образования и имеющих государственную аккредитацию на 2017/18 учебный год".

Место предмета 68ч. в базисном учебном плане МБОУ СОШ №34 им. Г. И. Хетагурова.

Уровень - базовый.

Количество часов по учебному плану МБОУ СОШ №34 им Г. И. Хетагурова на 2016/17 учебный год – 68 часов (2 ч. в неделю), по Федеральному базисному учебному плану для образовательных учреждений Российской Федерации составляет 68 часов (2 ч.

в неделю).

Ирон æвзаджы кусæн программæйы структурæ ;

(Структура школьного курса осетинского языка ):

4-5æм къласы ирон æвзаджы кусæн программæ арæзт у системондзинад æмæ наукондзинады принциптыл. Программæйы домæнтæ ахуыргæнæгæн сты æнцон баххæстгæнæн, цы æмбарынæдтæ дзы амынд цæуы, уыдон та скъоладзаутæн – æнцон бамбарæн.

Программæйы æрмæджы равæрд у ахæм: синтаксис æмæ пунктуаци, фонетикæ, орфоэпи, графикæ æмæ орфографи, лексикæ, морфемикæ, морфологи.

Ныхасы рæзтыл куыст фæпарахатдæр кæныны тыххæй æвзаджы æмбарынæдтæ лæвæрд цæуынц ныхасы рæзтыл куыстытимæ æнгом бастæй, æвзаджы иуæгтæн ныхасы мидæг цы ахадындзинад ис, уый амонгæйæ. Ныхасы рæзтыл куыстытæн сæ ахадгæдæртæ сты тексты бындурыл æххæсгæнæн фæлтæрæнтæ, кæцытæ бæрцæй лæвæрд цæуынц грамматикæ амоныны куысты хуызтимæ.

Æрмæджы равæрды хынцгонд æрцыдысты скъоладзауты кары хицæндзинæдтæ дæр. Зæгъæм, темæтæ «Лексикæ», «Дзырдарæзт», «Морфологи»-йы æмбарынæдтæй бирæтæ хаст æрцыдысты канд 4-æм къласы программæмæ нæ, фæлæ 5-æм къласы программæмæ дæр.

Программæйы бæррæггонд æрцыд ахуыры азы сахæтты нымæц, алы темæйæн дæр дзы цас лæвæрд цæуы, уый.

2016-2017 ахуыры азы Цæгат Ирыстон-Аланийы скъолатæ 5-æм кълæсты рахызтысты Федералон паддзахадон ахуырадон стандартмæ. Ивддзинæдтæ хаст æрцыдысты Федералон базисон пъланмæ æмæ уый фæдыл – Республикон базисон пъланмæ дæр.

Куыд райдайæн скъолайы, афтæ 4-5-æм къласы дæр бæлвырд фæкъаддæр сты ирон æвзаг æмæ литературæйы сахæттæ. . Кæй зæгъын æй хъæуы, ацы хабар сагъæссаг у не ’ппæтæн дæр, æвзæрырдæм фæбæрæг уыдзæн скъолаты предметтæ амоныны уавæртыл. Фæкъуындæгдæр уыдзысты нæ уавæртæ, скъоладзаутæ иппæрд цæудзысты сæ мадæлон æвзаг æмæ литературæйæ.

Ног ахуырадон стандарт хорзæй цы хæссы, уый дæр æмбарæм: стыр æргом здæхт цæуы удварны хъомыладмæ куыд сæйрагдæр универсалон ахуырадон архайдмæ. Фæлæ уыцы куыст мадæлон æвзаг æмæ литературæйы фæлгæтты æппæтæй ахадгæдæрæй æххæстгонд кæй цæуы, ууыл та чи хъуыды кæны!

Ацы уавæр сæрмагонд хæс æвæры нæ кафедрæйы размæ дæр – лæмбынæг æркæсын хъæуы ахуырадон фæрæзтæм,феххуыс кæнын хъæуы ахуыргæнæгæн ног уавæрты кусынмæ.

Кусæн программæйы нысан æмæ хæстæ

( Цели и задачи обучения):

Программæйы сæйраг нысан: ахуырадон предмет «Ирон æвзаг» ахуырдзаутæн дæтты зонындзинæдтæ сæ мадæлон æвзаджы тыххæй, рæзын сын кæны сæ æвзаджы æмæ ныхасы арæхстдзинæдтæ. Кусæн программæйы нысан у: ахуырдзауты æвзаджы æмбарынæдтимæ базонгæ кæнын, практикон æгъдауæй сæ пайда кæныныл фæцалх кæнын.

Программæйы сæйрагдæрыл нымад цæуы æвзагон æмæ лингвистикон, коммуникативон компетенцитæ (арæхстдзинæдтæ), культурæамонынады (культуроведческая) компетенци рæзын кæнын.

Æвзагон æмæ лингвистикон компетенци – зонын мадæлон æвзаджы наукон бындуртæ, ирон литературон æвзаджы нормæтæ; бакусын дзырдуат хъæздыг кæныныл, райсын грамматикон зонындзинæдтæ; æвзаджы иуæгтæн анализ кæнынмæ арæхсын, æвзаджы дзырдуæттæй пайда кæнын зонын.

Коммуникативон компетенци амоны, цæмæй скъоладзаутæ арæхсой ныхасы хуызтæй (дзургæ, фысгæ, хъусгæ) пайда кæнынмæ, ныхасы уавæртæм гæсгæ арæхсой сæ ныхас аразынмæ.

Культурæамонынады (культуроведческая) компетенци – ирон æвзаг ирон адæмы культурæимæ зонгæ кæныны фæрæз кæй у, уый æнкъарын; æвзаджы бастдзинæдтæ

Программæйы мидис:

Астæуккаг скъолайы ахуырдзауты зонгæ кæнынц ирон литературон æвзаджы нормæтимæ, ахуыр сæ кæнынц хи ныхас литературон æвзагмæ гæсгæ аразыныл. Ацы уавæрмæ гæсгæ ирон æвзаджы ахуыртæ дæр арæзт сты ирон литературон æвзаджы тыххæй скъоладзаутæн зонындзинæдтæ раттынмæ.

Фæлæ уыимæ, ахуырдзаутæ хъуамæ базонгæ уой ирон æвзаджы равзæрдимæ, йæ структурон арæзтимæ, æвзаджы иуæгтимæ.

ахуырдзаутæн ирон æвзагæй программæ дæтты ахæм зонындзинæдтæ:

• фонетикæ, фонетикæйы æмбарынæдтæ;

• орфоэпи: цавд, цавды æгъдæуттæ ирон æвзаджы, цавд уырыссаг æмæ æндæр æвзæгтæй æрбайсгæ дзырдты;

• графикæ, графикæйы æмбарынæдтæ (алфавит);

• орфографи, орфограммæйы æмбарынад, орфограммæты хуызтæ;

• лексикæ, лексикæйы æмбарынæдтæ;

• морфемикæ æмæ орфографи;

• синтаксис æмæ пунктуаци;

• морфологи, ныхасы хæйттæ: номдар, миногон æмæ нымæцон, сæ растфыссынад;

• иумæйагæй æвзаджы тыххæй зонындзинæдтимæ: æвзаджы равзæрды фарстатæ, æвзаджы ахадындзинад æхсæнады царды;

• программæмæ хаст æрцыдысты, ныхасы рæзтыл куыст цы æмбарынæдты бындурыл арæзт цæуы, уыдон: текст, тексты арæзт, хъуыдыйæдты бастдзинад тексты, тексты функционалон хуызтæ ирон æвзаджы;

• ирон æвзаджы графикæ, орфографи æмæ пунктуаци, æрхæцæн нысæнттæ æвæрыны æгъдæуттæ.

Ранымад зонындзинæдтæй уæлдай ма программæйы бæрæггонд цæуынц, 5-æм къласы ахуырдзаутæ цы орфографион, пунктуацион æмæ ныхас аразыны арæхстдзинæдтæ хъуамæ райсой, уыдон дæр.

Иумæйагæй ахуырадон предмет «Ирон æвзаджы» сæйраг хæстæ сты:

• мадæлон æвзаджы теорийæ зонындзинæдтæ раттын;

• скъоладзаутимæ хъомыладон куыст кæнын;

• логикон хъуыдыкæнынады рæзтыл кусын;

• скъоладзауты фæцалх кæнын хиуыл кусыныл, ирон æвзаг хибарæй ахуыр кæныныл;

• зонындзинæдтæй миддуне хъæздыг кæнын, (познавательный), ныхасы рæзтыл кусын (коммуникативон);

• иумæйаг ахуырадон арæхстдзинæдтæ рæзыныл куыст (удгоймагон, регулятивон.

Предметы характеристикæ:

(Общая характеристика учебного предмета).

Ирон æвзаг у ирон адæмы уд æмæ зонд, ирон адæмы культурæйы хæзнадон; ирон æвзаг у ныхас кæныны, хъуыдытæ æргом кæныны фæрæз, нæ адæмы царды тыххæй зонындзинæдтæ кæрæдзийæн дæттыны фæрæз. Ранымад уавæртæ амонынц предметы хицæндзинад: мадæлон æвзаг хъæздыгдæр æмæ мидисджындæр кæны скъоладзауты миддуне, сæ дунембарынад; ирон æвзаджы фæрцы сывæллæттæ базонгæ уыдзысты сæ рагфыдæлты историимæ, нæ адæмы культурæ æмæ царды уагимæ.

Æвзаг канд хъуыдытæ æргом кæныны фæрæз нæу, æвзаг у хъомылады хотых, æмæ уымæ гæсгæ ирон æвзаджы ахуыртæн скъолайы ис стыр ахадындзинад.

Ахуырты рæстæг пайдагонд цæуы ахæм ахуырадон технологитæй:

• скъоладзаутæм индивидуалон цæстæй кæсыны технологи (дифференциаци);

• проблемон ахуыртæ;

• информацион-коммуникацион технологитæ;

• æнæниздзинад хъахъхъæныны технологитæ;

• бæрæггæнæнты инновацион системæ, «портфолио»;

• коллективон куысты хуызтæ (къæйттæй куыст, къордты куыст);

• проектон-иртасæн технологитæ.

2 . Домæнтæ 5-æм къласы ахуырдзауты зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзинæдтæм ирон æвзагæй

(требования к уровню подготовки учащихся)

Ахуырдзаутæ хъуамæ зоной: (знать)

Цы æмбарынæдтимæ базонгæ сты, уыдоны раиртæстытæ, орфографион æгъдæуттæ, арæхсой сæ дзуæппытæ хъæугæ дæнцæгтæй бафидар кæнынмæ.

5 къласонтæ хъуамæ арæхсой: (понимать).

- цы орфограммæтæ сахуыр кодтой, уыдон дзырдты «уынын», бацамонын сæ;

- хъуыдыйæдты æрхæцæн нысæнттæ раст æвæрын æмæ сæ бацамонын;

- вазыгджын пълан аразын. Агъуысты, æрдзы нывы æрфыст кæм уа, ахæм таурæгъон текст бакæсгæйæ йыл цыбырæй æрдзурын;

- сочиненийæн æрмæг æмбырд æмæ бæстон кæнынмæ, йæ темæ æмæ йæ сæйраг хъуыды хынцгæйæ;

- сæхи фыст текстты рæдыдтытæ раст кæнын, аивдæр сæ кæнын.

Хи зонындзинæдтæй пайда кæнын

- сочинени фысгæйæ;

- диалог æмæ монолог аразгæйæ;

- контролон куыстытæ æххæст кæнгæйæ.

Хъусын:

тексты хъуыды раст æмбарын,

сæ жанртæм гæсгæ алыхуызон текстты информаци иртасын,

тексты сæйраг хъуыды, йæ аразæг хæйттæ иртасын.

Кæсын:

- раст æмæ аив кæсын;

- тексты ссарын сæйраг æмæ уæлæмхасæн информаци;

- текст хæйттыл адих кæнын, хæйттæм гæсгæ текстæн пълан бацæттæ кæнын;

- бакаст текстмæ гæсгæ лæвæрд фæрстытæн дзуапп дæттын;

- тексты хъæугæ информаци ссарын;

- сæргондмæ гæсгæ базонын, тексты ныхас цæуыл цæудзæн, уый;

- дзырдуаты хъæугæ æрмæг ссарын;

- логикон цавд раст æвæрын, паузæтæ раст кæнын;

- текст раст хъæлæсы уагæй кæсын.

Дзурын:

- ахуыргæнæджы фарстæн дзуапп дæттын;

- бакаст текст бæлвырдæй кæнæ æлвæстæй раргом кæнын, тексты хуыз бахъахъхъæнгæйæ;

- дзургæ ныхас раст аразын, хъуыды раст æргом кæнын;

- æвзаджы мадзæлттæй пайда кæнгæйæ, хи хъуыдытæ æргом кæнын.

Фыссын:

- алыхуызон тексттæ бæлвырдæй кæнæ æлвæстæй æргом кæнын;

- сæ функционалон хуызмæ гæсгæ алыхуызон тексттæ аразын;

- сочиненийæн пълан бацæттæ кæнын, пъланмæ гæсгæ сочинени фыссын;

- тексты темæ æмæ сæйраг хъуыды иртасын;

- текст абзацтыл дих кæнын;

- чысыл тексттæ фыссын (сочинени-миниатюрæ, ахуырадон-наукон тексттæ);

- текст аразгæйæ, алыхуызон дзырдуæттæй пайда кæнын;

- хи хъуыды æргом кæнын;

- тексты ссарын æрфысты, таурæгъы æмæ тæрхоны элементтæ;

- текстæн æрхъуыды кæнын, йæ сæйраг хъуыды æмæ темæ æргом чи кæны, ахæм сæргонд;

- хи кæнæ искæй ныхасы рæдыдтытæ раст кæнын.

Фонетикæ æмæ орфоэпийæ:

- дзырды мыртæ раст рахицæн кæнын, классификаци сын скæнын;

- цавдон æмæ æнæцавдон уæнгтæ бæрæг кæнын; мыртæ æмæ дамгъæтæ иртасын;

- хъæлæсон æмæ æмхъæлæсон мыртæ, æнæхъæн дзырдтæ раст дзурын.

Графикæйæ:

- ирон алфавит зонын, дамгъæтæ раст кæсын;

- дзырдуатимæ кусгæйæ, алфавитæй раст пайда кæнын;

- мырон-дамгъон анализ кæнын зонын.

Морфемикæйæ:

- дзырды морфемæтæ хицæн кæнын;

- æмуидагон дзырдтæ ссарын;

- æмуидагон дзырдты нысаниуæг разæфтуантæ æмæ фæсæфтуанты фæрцы куыд ивы, уый иртасын;

- морфемæйы нысаниуæг иртасын.

Лексикологийæ:

- дзырды лексикон нысаниуæг бацамонын, алыхуызон мадзæлттæй пайда кæнгæйæ (дзырдуатæй пайда кæнгæйæ, уырыссаг æвзагмæ йæ тæлмац кæнгæйæ, синонимтæ æмæ йæм антонимтæ ссаргæйæ, æмуидагон дзырдтæм гæсгæ);

- дзырдтæ тематикон къордтæм гæсгæ дих кæнын;

- дзырдтæй сæ лексикон нысаниуæгмæ гæсгæ раст пайда кæнын;

- дзырды комкоммæ æмæ ахæсгæ нысаниуджытæ иртасын;

- омонимтæ бирæнысанон дзырдтæй иртасын;

- дзырдтæм синонимтæ æмæ антонимтæ агурын;

- синонимты рæнхъæй хъæугæ дзырд равзарын;

- тексты ссарын аивгæнæн мадзæлттæ (дзырдтæ ахæсгæ нысаниуæджы);

- ирон ныхасы хуымæтæгдæр этикетон нормæтæй пайда кæнын;

- синонимтæй тексты хъуыдыйæдтæ кæрæдзиуыл бæттынæн пайда кæнын.

Морфологийæ:

- ныхасы хæйттæ кæрæдзийæ иртасын;

- номдарты, миногонты, нымæцонты æмæ мивдисджыты морфологион æууæлтæ иртасын;

- дзырдтæ тасындзæг æмæ ифтындзæг кæнын, дзырды формæ аивын зонын;

- ныхас кæнгæйæ, рацыд ныхасы хæйттæй раст пайда кæнын.

Орфографийæ:

- морфемæты орфограммæтæ ссарын;

- дзырдтæ орфограммæтæм гæсгæ фæкъорд кæнын;

- æмуидагон дзырдтæ ссарын, орфографион æгъдæуттæй пайда кæнын;

- дзургæйæ бацамонын дзырды растфыссынад;

- раиртæстмæ гæсгæ дæнцæгтæ ссарын.

Синтаксис æмæ пунктуацийæ:

- хъуыдыйадæй дзырдбæстытæ рахицæн кæнын;

- дзырдбасты сæйраг æмæ дæлбар дзырд ссарын;

- дзырдбæстытæ аразын;

- дывæрсыг хъуыдыйады грамматикон бындур ссарын;

- хъуыдыйæдтæ аразын;

- хъуыдыйады хуыз йæ загъды нысанмæ гæсгæ, цал грамматикон бындуры дзы ис, уымæ гæсгæ сбæрæг кæнын;

- хуымæтæг æмæ вазыгджын хъуыдыйæдтæ аразын;

- хъуыдыйады интонаци иртасын;

- тексты ссарын хъуыдыйæдтæ æмхуызон уæнгтимæ, сидæнтимæ;

- зонгæ пунктуацион æгъдауæй раст пайда кæнын;

- æрхæцæн нысæнтты æвæрд амонын.

Ирон æвзаг æмæ литературæйы ахуырадон программæты (Дзæуджыхъæу, «Сем», 2014 аз) 5-æм къласы ирон æвзаг ахуыр кæнынæн лæвæрд цæуы 102 сахаты. Фæлæ ног ахуырадон стандартмæ гæсгæ арæзт базисон пъланы 4-æм варинты ирон æвзаг æмæ литературæйæн къуыри 3 сахаты йеддæмæ лæвæрд кæй нæ цæуы, уымæ гæсгæ ирон æвзаджы сахæттæ, хъыгагæн, бæлвырд фæкъаддæр сты. Ацы хъуагдзинад баххæст кæнынæн базисон пълан амоны, фæсурокты куыст æххæст кæнынæн цы рæстæг лæвæрд цæуы, уымæй къуыри 1 сахат ирон æвзаг æмæ литературæйæн дæттын. Афтæмæй, ирон æвзаг æмæ литературæйы ахуыртæ арæзт цæуынц ахæм хуызы:

ирон æвзаг: къуыри 2 урочы,

Нæ кусæн программæ дæр арæзт цæуы ацы сахæттæм гæсгæ.

Ранымад уавæртæ зæрдыл даргæйæ, ирон æвзаджы кусæн программæйы æрмæг темæтæм гæсгæ лæвæрд цæуы афтæ:

3.Ахуырты (урокты) темæты сæргæндтæ

(содержание тем учебного курса).

• Æвзаг – адæмæн сæ кæрæдзийы æмбарын кæныны фæрæз (2сах);

Мадæлон æвзаджы ахадындзинад царды.

Текстыл куыст. Тексты æмбарынад

• Райдайæн кълæсты рацыд æрмæг зæрдыл æрлæууын кæнын(4сах);

Дзырды хæйттæ фæлхат кæнын. Хъуыдыйады тыххæй рацыд æрмæг фæлхат кæнын.

Комкоммæ ныхас фæлхат кæн. Номдарты тасындзæг фæлхат кæнын

Номдарты бирæон нымæц аразыны хицæндзинæдтæ

• Синтаксис (15 сах)

Дзырдбаст. Дзырдбасты арæзт. Дзырдбаст æмæ дзырд, сæ хицæндзинæдтæ. Сæйраг æмæ дæлбар дзырдтæ.

Дзырдбасты æвзæрст. Хъуыдыйад. Хъуыдыйады хуызтæ сæ загъды нысанмæ æмæ интонацимæ гæсгæ. Таурæгъон, фарстон, разæнгардгæнæн хъуыдыйæдтæ. Хъуыдыйады сæйраг уæнгтæ: сæйрат æмæ зæгъинаг. Хъуыдыйады фæрссаг уæнгтæ: æххæстгæнæн, бæрæггæнæн æмæ фадатон дзырдтæ. Сидæн. Сидæны бынат хъуыдыйады. Æрхæцæн нысæнттæ сидæнтимæ. Вазыгджын хъуыдыйад. Вазыгджын хъуыдыйад бæттæгтимæ. Æрхæцæн нысæнттæ вазыгджын хъуыдыйады. Вазыгджын хъуыдыйад равзарыны фæтк. Комкоммæ ныхас. Авторы дзырдтæ комкоммæ ныхасимæ. Æрхæцæн нысæнттæ комкоммæ ныхасимæ. Диалог. Диалогы арæзт. Этикетон диалог. Æрхæцæн нысæнттæ диалогон ныхасы

• Фонетикæ, орфоэпи, графикæ(7 сах. )

Диалог. Диалогы арæзт. Этикетон диалог. Æрхæцæн нысæнттæ диалогон ныхасы. Дæргъвæтин æмхъæлæсонты растдзурынад æмæ растфыссынад. Уæнг. Дзырд иу рæнхъæй иннæмæ хæссыны æгъдæуттæ. Цавд.

• Лексикæ.( 9 сах )

Лексикæйы æмбарынад. Дзырды лексикон нысаниуæг. Иунысанон æмæ бирæнысанон дзырдтæ. Комкоммæ нысаниуæг æмæ ахæсгæ нысаниуæг. Синонимтæ. Синонимты нысаниуæг тексты. Антонимтæ. Антонимты нысаниуæг тексты. Омонимтæ. Омонимты функционалон нысаниуæг тексты.

• Морфемикæ. (10 сах )

Морфемикæйы æмбарынад.

Дзырды нысаниуæгджын хæйттæ. Уидаг. Иууидагон дзырдтæ. Иууидагон дзырдтæ тексты. Бындур æмæ кæрон. Разæфтуантæ æмæ сæ нысаниуджытæ.

Фæсæфтуан. Фæсæфтуаны хæс дзырды мидæг. Дзырдты морфемикон æвзæрстытæ Æмхъæлæсон мырты ивддзинад разæфтуанты фæстæ.

• Морфологи. Орфографи (18 сах. )

Иумæйаг æмбарынад сæрмагонд æмæ æххуысгæнæг ныхасы хæйтты тыххæй. Номдар. Йæ нысаниуæг æмæ грамматикон æууæлтæ. Иумæйаг æмæ сæрмагонд номдартæ. Номдарты нымæц. Бирæон нымæц аразыны хицæндзинæдтæ. Хауæнтæ. Номдарты тасындзæг. Миногоны æмбарынад.

Миногонты бастдзинад номдартимæ. Миниуæгæвдисæг æмæ ахастæвдисæг миногонтæ. Миногонты бæрцбарæнтæ. Миногон æвзарыны фæтк.

• рацыд æрмæг ныффидар кæнын (3 сах)

4 .Ахуырадон - тематикон пълан ирон ӕвзагæй;

( тематическое планирование учебного материала)

Программæйы мидис	Сахæтты нымæц кусæн программæйы
Æвзаг – адæмæн сæ кæрæдзийы æмбарын кæныны фæрæз	2сах.
Райдайæн кълæсты рацыд æрмæг зæрдыл æрлæууын кæнын	4 сах.
Синтаксис æмæ пунктуаци. Ныхасы культурæ	15 сах.
Фонетикæ, орфоэпи, графикæ æмæ орфографи. Ныхасы культурæ	7 сах.
Лексикæ. Ныхасы культурæ	9 сах.
Морфемикæ. Орфографи. Ныхасы культурæ	10сах.
Морфологи.	18 сах.
5-æм къласы рацыд æрмæг ныффидар кæнын	3 сах.
Æдæппæт	68сах.

Кусæн программæ арæзт у 68 сахатæн, къуыри – 2 сахаты.

5-æм къласы фысгæ куыстытыты нымæц у ахæм:

диктанттæ – 5

ныхасы р.куыст-3

Фысгæ куыстытæ дæр лæвæрд цæуынц хуызæгæн: ахуыргæнæгæн йæ уавæртæм æмæ скъоладзауты зонындзинæдтæм гæсгæ йæ бон у сæ нымæцмæ ивддзинæдтæ хæссын.

Ахуырты (урокты) хуызтæ: ног æрмæг амоныны урок, рацыд æрмæг (зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзинæдтæ) бафидар кæныны урок, комбинарон урок, урок-беседæ, фæлхат кæныны урок, урок-лекци, урок-хъазт, урок-иртасæн, урок-практикум, ныхасы рæзтыл кусыны урок.

Ахуырты пайда кæнæн ис ахæм методтæй æмæ мадзæлттæй:

- рацыд æрмæджы фæдыл беседæ;

- индивидуалон бафарст;

- фронталон бафарст;

- индивидуалон куысты хуызтæ;

- кæрæдзийы куыстыты хæрзхъæддзинад бæрæг кæнын;

- хи куысты хæрзхъæддзинад бæрæг кæнын (дзырдуатæй, бæрæгуатæй пайда кæнгæйæ);

-алыхуызон æвзæрстытæ (фонетикон, лексикон, дзырдарæзтон, морфемикон, морфологион, синтаксисон);

- грамматикон хъæзтытæ, цæсгæмттæм гæсгæ хъæзтытæ;

- презентаци (компьютерон дæр) цæттæ кæныныл куыст;

- текстимæ куыст: тексты анализ, текст рацаразыныл куыст æмæ а.д.;

- алыхуызон жанрты æмæ функционалон хуызты тексттæ аразын;

- искæй ныхасмæ хъус дарын, искæй ныхасы анализ (ахуыргæнæджы хæсмæ гæсгæ);

- изложенитæ (æвзаргæ, бæлвырд æмæ æлвæст) алыхуызон текстты бындурыл;

- сочиненитæ фыссын;

- диктанттæ фыссын;

- орфограммæтæ æмæ пунктограммæтæ амонын.

Ахуырдзауты архæйдтытæ урочы:

- хи æмæ искæй ныхасы анализ, ныхасы рæдыдтытæ раст кæныныл куыст;

- алыхуызон æвзæрстытæ (фонетикон, лексикон, дзырдарæзтон, морфемикон, морфологион, синтаксисон) æххæст кæнын;

- тексты лингвистикон анализ;

- фысгæ æмæ дзургæ ныхасы анализ: йæ хъæндзинæдтæ сбæрæг кæнын, хъæугæ информаци ма йæм бафтауын, текст фæхъæздыгдæр кæнын æмæ а.д.;

- текстæн пълан аразыныл куыст;

- пъланмæ гæсгæ текст хи ныхæстæй радзурын;

- текст кæронмæ ахæццæ кæнын;

- тексты рæдыдтытæ сраст кæнын;

- ног текст аразыныл куыст;

- диалогон ныхасы архайын;

- аудировани (текстмæ хъусын, алыхуызон текстты информаци иртасын, тексты хъуыды раст æмбарын, хъуыдытæ кæрæдзиуыл логикон æгъдауæй бæттын зонын;

- фысгæ ныхас (текст) аразын зонын, хи хъуыдытæ фысгæ ныхасы хуызы раргом кæнынмæ арæхсын;

- темæмæ гæсгæ æнцойгæнæн схемæтæ æмæ таблицæтæ цæттæ кæнын;

- хибарæй (кæнæ къорды кусгæйæ) орфографион æмæ пунктуацион хæслæвæрдтæ бацæттæ кæнын;

- ахуырадон-наукон текстимæ кусын, уæлæмхасæн литературæйæ хъæугæ æрмæг æвзарын, газетты æмæ журналты æрмæгимæ кусын, компьютерон дисктимæ кусын, интернеты æрмæгимæ кусын;

- дзырдуæттимæ кусын, хи дзырдуат саразыныл куыст;

- компьютерон презентацитæ цæттæ кæныныл куыст;

- «портфолио» цæттæ кæныныл куыст.

ахуырдзауты зонындзинæдтæ æмæ арæхстдзинæдтæ бæрæггæнæн куыстытæ:

• тестытæ;

• диктанттæ / диктант грамматикон хæсимæ;

• тексты иумæйаг æвзæрст;

• бæлвырд æмæ æлвæст изложенитæ;

• лæвæрд темæйыл таурæгъон сочинени фыссын;

• проблемон фарстæн фысгæйæ дзуапп раттын;

• нывмæ гæсгæ сочинени;

• цардæй ист цауы тыххæй дзурын,

• предметы æрфыст цæттæ кæнын;

• лингвистикон темæйыл дзургæ/фысгæ дзуапп цæттæ кæнын.

Рацыд æрмæгæй зонындзинæдтæ сбæрæг кæныны куысты хуызтæ:

• тестытæ;

• диктанттæ грамматикон хæсимæ.

5. КАЛЕНДАРНО-ТЕМАТИЧЕСКОЕ ПЛАНИРОВАНИЕ

(учебно-тематический план 5- класса)

№

Нымæц

Урочы темæ

Сах. нымæц

Урочы хуыз

УАА урочы

Практикон куыстытæ

ИАФ, цæстуынгæ æрмæг

Х/к

1.

04.09

Мадæлон æвзаджы ахадындзинад. Текстыл куыст.

1сах

Ныхасы рæзтыл кусыны урок

Коммуникативон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Дзургæ ныхасы рæзтыл куыстытæ

Урок1 Фæл.6

2

08.09

Сбæлвырдгæнæн диктант

1 сах.

ныхасы рæзтыл куыстытæ

Коммуникативон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

фысгæ ныхасы рæзтыл куыстытæ

Компьютерон презентаци

рафæлхат

Райдайæн кълæсты рацыд æрмæг зæрдыл æрлæууын кæнын (4 сах)

3

15.09

Дзырды хæйттæ фæлхат кæнын

1 сах.

Урок-иртасæн

Регулятивон

Дзырдарæзтон æвзæрстытæ

Таблицæтæ æмæ схемæтæ

Урок2 Фæл.7

4

18.09

Номдарты тасындзæг фæлхат кæнын

1 сах.

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Тасындзæг кæныныл куыст

Таблицæтæ æмæ схемæтæ

Урок3 Фæл. 7

5

22.09

Хъуыдыйады тыххæй рацыд æрмæг фæлхат кæнын. Комкоммæ ныхас фæлхат кæнын.

1 сах.

Урок-хъазт

Коммуникативон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Хъуыдыйады æвзæрст. Сфæлдыстадон куыстытæ

Урок 4-5 Фæл6

6

25.09

Номдарты бирæон нымæц аразыны хицæндзинæдтæ.

1 сах.

Регулятивон

Таблицæтæ æмæ схемæтæ

Урок 6 Фæл 6

Синтаксис æмæ пунктуаци. Ныхасы культурæ . (16 сах.)

7

29.09

Синтаксис æмæ пунктуацийы æмбарынад.

1 сах

Регулятивон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 7 Фæл 6

8

02.10

Дзырдбаст.Дзырдбаст æвзарыны фæтк..

1 сах

Урок 8-9 Фæл10

9

06.10

Хъуыдыйад. Хъуыдыйады хуызтæ сæ загъды нысанмæ æмæ интонацимæ гæсгæ.

1 сах

Коммуникативон. Регулятивон

Хъуы-дты кæрон æрхæцæн нысæнттæ æвæрыныл куыст

Компьютерон презентаци

Урок 11-12 Фæл7

10.

09.10

Хъуыдыйады сæйраг уæнгтæ.

1 сах

Сæйраг уæнгтыл бакусын

Урок 13 Фæл7

11

13.10

Хъуыдыйады фæрссаг уæнгтæ: æххæстгæнæн, бæрæггæнæн

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Таблицæтæ æмæ схемæтæ

Урок 14-15 Фæл7

12

16.10

Хъуыдыйады фадатон дзырдтæ.

1сах

Урок 16 Фæл8

13

20.10

Хуымæтæг цыбыр æмæ даргъ хъуыдыйæдтæ

1 сах

Коммуникативон

Урок 17-19 Фæл 4

14.

23.10

Диктант (1- аг чет.)

1 сах

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл

фæлхат

15.

27.10

Рæдыдтыл куыст

1 сах

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл

фæлхат

16

10.11

Хъуыдыйады æмхуызон уæнгтæ.

1 сах

Коммуникативон. Регулятивон

Урок 20 Фæл 6

17

13.11

Сидæн. Сидæны бынат хъуыдыйады.

1 сах

Ныхасы рæзтыл куыст

Коммуникативон Регулятивон.

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл.

презентаци, хуызджын нывтæ

Урок 21 Фæл 8

18

17.11

Вазыгджын хъуыдыйад

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

схемæтæ

Урок 22-23 Фæл 5

19

20.11

Вазыгджын хъуыдыйад æвзарыны фæтк

Регулятивон. Удгоймагон

Урок 25 Фæл 6

20.

24.11

Комкоммæ ныхас.

1 сах

Урок-хъазт

Коммуникативон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 26-27 Фæл 12

21

27.11

Авторы дзырдтæ комкоммæ ныхасимæ.

1 сах

Ныхасы рæзтыл кусыны урок

Коммуникативон. Удгоймагон

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл –

Текст

Урок 28-30 Фæл 5

22

01.12

Диалог. Диалоджы арæзт. Æрхæцæн нысæнттæ диалогон ныхасы.

1 сах

Ныхасы рæзтыл кусыны урок

Коммуникативон. Удгоймагон

Текст диалогæй баххæст кæнын.

Компьютерон презентаци

Урок 31-32 Фæл 8

23

04.12

Рацыд æрмæг фæлхат кæнын .

1 сах

Ныхасы рæзтыл кусыны урок

Урок 33-35 Ф.9

Фонетикæ, орфоэпи, графикæ æмæ орфографи. Ныхасы культурæ. (7 сах.)

24

08.12

Фонетикæ куыд æвзагзонынады хай. Мыр æмæ дамгъæ.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Карточкæтæ, схемæтæ

Урок 36 Фæл 6

25

11.12

Хъæлæсон мыртæ.

1 сах

Комбинарон урок

Коммуникативон. Удгоймагон

Урок 37 Фæл7

26

15.12

Æмхъæлæсон мыртæ. Дзырды фонетикон æвзæрсты фæтк.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 38 Фæл 7

27

18.12

Дамгъуат

Коммуникативон. Удгоймагон

Урок 39-40 Фæл 9

28

22.12

Контролон диктант грамм. хасима

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Хуызджын нывтæ

Урок 41 Фæл 8

29

25.12

Рæдыдтыл куыст Хъæлæсонты æмæ æмхъæлæсонты растфыссынад.

1 сах

Регулятивон.

Текст

Урок 42 Фæл 3

30

29.12

Уæнг. Цавдон æмæ æнæцавдон уæнгтæ.

1 сах

Ныхасы рæзтыл куыст

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Дзырдуатон диктант

фæлхат

31

Дзырд иу рæнхъæй иннæмæ хæссыны æгъдæуттæ.

1 сах

Урок 43 Фæл6

Лексикæ. Ныхасы культурæ (6 сах)

32

Лексикæйы æмбарынад. Дзырды лексикон нысаниуæг.

1 сах

Ныхасы рæзтыл куыст

Коммуникативон. Удгоймагон.

Текст абзацтыл дих кæныныл куыст

Компьютерон презентаци

Урок 44 Фæл 8

33

Иунысанон æмæ бирæнысанон дзырдтæ.

1 сах

фæлхат Урок 45 Фæл 8

34

Дзырдты комкоммæ æмæ ахæсгæ нысаниуæг.

1 сах

Коммуникативон

Урок 46 Фæл6

35

Антонимтæ. Антонимты нысаниуæг тексты.

1 сах

Коммуникативон. Удгоймагон

Тексты анализ

Хуызджын нывтæ

Урок 47 Фæл 6

36

Омонимтæ. Омонимты функционалон нысаниуæг тексты

1 сах

Урок-хъазт

Коммуникативон

Компьютерон презентаци

Урок 48 Фæл6

37

Синонимтæ. Синонимты нысаниуæг тексты.

1 сах

Коммуникативон. Удгоймагон. Регулятивон

Компьютерон презентаци

Урок 49-50 Фæл 7

38

Дзырды нысаниуæгджы хæйттæ

1 сах

Урок 51

Морфемикæ. Орфографи. Ныхасы культурæ (10 сах.)

39

Дзырды нысаниуæгджы хæйттæ .

1 сах

Регулятивон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл куыстытæ

Урок 52 Фæл6

40

Хъæлæсонты кæрæдзийы ивынад, дзырдтæ ивгæйæ æмæ аразгæйæ.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 53 Фæл7

41

Разæфтуантæ æмæ сæ нысаниуджытæ

1 сах

Регулятивон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 54-55 Фæл7

42

Хъæлæсонты рахауд æмæ æлвæстад разæфтуанты фæстæ.

1 сах

Регулятивон.

Урок 56 Фæл8

43

Æмхъæлæсон ивддзинад разæфтуанты фæстæ.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Дзургæ ныхасы рæзтыл куыстытæ

Урок 57-58 Фæл8

44

Фæсæфтуантæ. Фæсæфтуаны хæс дзырды мидæг.

1 сах

Регулятивон.

Дзырдарæзтон æвзæрстытæ

Урок 59 Фæл7

45

Æмхъæлæсон мырты æмхуызон фæсæфтуанты разæй.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 60 Фæл8

46

Аразæг бындур.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 61 Фæл7

47

Дзырд нысаниуæгджын хæйттыл дих кæныны фæтк

1 сах

Регулятивон.

Урок 62 Фæл7

48

Иумæйаг æмбарынад сæрмагонд æмæ æххуысгæнæг ныхасы хæйтты тыххæй.

Урок 63 Фæл8

Морфологи.Орфографи. Ныхасы культурæ (18 сах)

49

Рацыд æрмæг рафæлхат кæнын

1 сах.

Коммуникативон

Текст

Урок 64 Фал10

Номдар. (3 сах.)

50

Номдары нысаниуæг æмæ йæ грамматикон æууæлтæ.

1 сах

Ныхасы рæзтыл куыст

Коммуникативон. Удгоймагон. Регулятивон

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл куыстытæ

Компьютерон презентаци

Урок 65 Фæл8

51

Диктант .( чет.)

1 сах

фæлхат

52

Рæдыдтыл куыст Хауæнтæ.

1 сах

Регулятивон

фæлхат

53

Иумæйаг æмæ сæрмагонд номдартæ. Тексты хуызтæ.

1 сах

Коммуникативон. Удгоймагон

Морфологион æвзæрстытæ. Тасындзæг кæнын

Таблицæтæ æмæ схемæтæ

Урок 66 Фæл9

54

Номдарты нымæц.

1 сах

Регулятивон. Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Урок 67 Фæл8

55

Бирæон нымæц аразыны хицæндзинæдтæ.

1 сах

Урок 68 Фæл9

56

Номдарты тасындзæг

Урок 69 Фæл10

Миногон (4 сах.)

57

Миногоны нысаниуæг æмæ йæ грамматикон æууæлтæ.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл куыстытæ

Урок 70 Фæл6

58

Миногонты бастдзинад номдартимæ.

1 сах

Урок 71 Фæл5

59

Миниуæгæвдисæг æмæ ахастæвдисæг миногонтæ.

1 сах

Урок-хъазт

Регулятивон.

Урок 72 Фæл7

60

Миногонты бæрцбарæнтæ æмæ тыхджындæргонд формæтæ.

1 са

Регулятивон.

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл куыстытæ.

Текст

Урок 73-74 Фæл7

61

Æрфыстон текст. «Сочинени- Уалдзæг – царддæттæг

1 сах

Ныхасы рæзтыл кусыны

Коммуникативон. Удгоймагон

Дзургæ æмæ фысгæ ныхасы рæзтыл куыстытæ

Компьютерон презентаци

Фыссын

Нымæцон (5 сах.)

62

Нымæцон.йæ нысаниуæг æмæ йæ грамматикон æууæлтæ.

1 сах

Урок 75 Фæл8

63

Нымæцоны бастдзинад номдартимæ.

1 сах

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст.

Урок 76 Фæл7

64

Бæрцон нымæцонтæ.

1 сах

Регулятивон

Хуызджын нывтæ

Урок 77 Фæл7

65

Рæнхъон нымæцонтæ.

1 сах

Регулятивон.

Морфологион æвзæрстытæ

Урок 78 Фæл13

66

Афæдзон диктант

1 сах

фæлхат кæнын

Миддуне хъæздыг кæныныл куыст

фæлхат

67

Рæдыдтыл куыст Рацыд æрмæг рафæлхат кæнын

1 сах

Регулятивон.

Компьютерон презентаци

фæлхат

68

Рацыд æрмæг рафæлхат кæнын

сах

фæлхат кæнын

фæлхат кæныны урок

фæлхат

6. Ахуырадон-методикон фæрæзтæ.

(перечень учебно-методического обеспечения ).

Ахуыргæнæн чингуытæ:

1. Ирон æвзаджы чиныг 5-æм къласæн. Дзодзыккаты З.Б., Джиоты Г.Х. – Дзæуджыхъæу: 2009, «Ир».

2. Ирон æвзаджы чиныг 5-æм къласæн. Дзодзыккаты З.Б., Пухаты Л.В. – Дзæуджыхъæу: 2014, «СЕМ».

Ахуыргæнæн уæлæмхасæн æрмæг скъоладзаутæн:

Майрæмыхъуаты Ф.А., Текстыл куыст ирон æвзаджы урокты»: Дзæуджыхъæу, ИПО СОИГСИ, 2011.

Методикон æрмæг ахуыргæнæгæн:

1. Майрæмыхъуаты Ф.А. Скъоладзауты изложени фыссынмæ цæттæ кæныныны методикæ.Дзæуджыхъæу, «Олимп», 2009.

2. Майрæмыхъуаты Ф.А. Сочинени фыссынмæ цæттæгæнæн куыст. Дзæуджыхъæу, ИПО СОИГСИ, 2011.