«Студенттерді? ?аза? тілі ж?не ?дебиет п?ндерінен шы?армашылы? ?абілеттерін дамыту»

«Колледж студенттерінің қазақ тілі және әдебиет пәндерінен шығармашылық қабілеттерін дамыту»

Адамзат баласы өзінің даму үрдісіне ізденіс, талпыныс, құлпыныс арқылы алға жылжып мақсат-мүддесіне жетіп отырады. Қоғам қаншалықты дамығанымен, заман талабы оқу, іздену маңызын жоймақ емес. Сондықтан, біздің келешегіміз жас жеткіншектерге сапалы білім, саналы тәрбие беру мәселесі кун тәртібінен ешқашан түспейді.

Қазіргі білім берудің басты мақсаты-шығармашыл тұлға қалыптастыру. Егеменді еліміздің ең басты мұраты өркениетті елдер қатарына көтерілуі болса, ал өркениетке жетуде жан-жақты дамыған,рухани бай тұлғаның алатын орны ерекше. Осы орайда студенттердің танымдық, шығармашылық қабілетін дамыту- мұғалімдерінің алдында тұрған жауапты міндеттерінің бірі.

Студенттердің шығармашылық қабілетін ашу,оны алға қарай дамыту үшін жоспарлы істің мақсаты мен міндетін айқындап алу қажет.

Мақсат- студенттердің іскерлігі мен дағдыларын қалыптастыра отырып шығармашылық жұмысқа баулу,ой-өрісінің дамуына мүмкіндік тудыру.

Міндет- студенттердің шығармашылық қабілетін дамыту,жан-жақты дамуына көңіл бөлу,ғылыми-зерттеу дағдыларын қалыптастыру.

Алға қойған мақсат пен міндетті орындау үшін оқушы жастардың шығармашылық әлеуетін жан-жақты өсіруге,дамытуға ден қою қажет.

Шығармашылық дегеіміз-оқушының белсенділігі мен дербес іс-әрекетінің ең жоғарғы түрі. Бұл мәселені шешуде шығармашылық тапсырмалардың орны ерекше. Шығармашылық бағыттағы тапсырмалар студенттердің білім деңгейін- студенттердің деңгейден шығармашылық деңгейге көтеруге жол ашады. Студенттердің шығармашылық қабілетін дамыту жолдарын мынандай жолдармен жүзеге асыруға болады.

Жаңаны,тың нәрсені дамыту,түпкі идеяны табуға ұмтылу. Бұл кезеңде әдеби- шығармашылық тапсырмалар беріліп,төмендегідей талаптар бойынша жұмыс жүргізіледі:шығарманы бөлімдерге бөліп,тақырыбын жазып келу; кейіпкер тобын ажыратып,олардың арасындағы шиеленісті түсіндіру;шығарма мазмұнына сай қанатты сөздерді ойлап жазу;әңгіменің белгілі бір бөлімінің көркемдік ерекшелігіне талдау жүргізу.

Қиял,ұшқыр ой қалыптастыру.Бұл кезең –оқиға құрудың,образ жасаудың мүмкіндігі бар. Мұнда студенттердің ертегі,әңгіме,мақалдарды жалғастырып жазу және аяқтау тапсырылады. Студент қиялға ерік беріп,оқиғаны дамыта отырып шығармашылық жұмыс істейді.Өз бетінше іздену-шығармашылық қабілетін ашудың көзі. Бұл бағытта төмендегідей жұмыстар арқылы студенттің таным көкжиегін арттыра түсеміз.

Тапқырлық пен шеберлікке шыңдалуы. Бұл студенттің белгілі бір шығармаға өзіндік кзқарас білдіріп,пікір / рецензия/ жазады,мәтінге әдеби-теориялық толық талдау жүргізеді,кіші ғылыми жұмыстарды қорғайды,әңгіме жазады.

Сабақ үдерісінде баланың ізденушілік-зерттеушілік әрекетін ұйымдастыруды басты назарда ұстау керек. Бала өзінің бұған дейінгі білетін білігінің жаңа мәселені шешуге жеткіліксіз екенін сезінетіндей жағдайға тірелуі керек. Сонда ғана ол білуге ықыластанады,әрекеттенеді. Сабақ үдерісінде мұғалім ұйымдастырушы,бағыттаушы адам рөлінде болуы тиіс. Әр студенке өз ойын,пікірін айтуға мүмкіндік беріледі,жауаптар тыңдалады. Студент өз тұжырымын дәлелдеуге талпыныс жасайды. Әдіскер-ғалым Қ.Тасболатов «Проблемалық ситуация тудыру-студентке сұрақ қойып,оны шешу ғана емес,мұндағы сұрақ әдетте қойылып жүрген сұрақтардан мүлдем өзгеще. Ол сұрақ студентке бейтаныс,өздігінен ізденіп,өзінше қорытынды жасай білетіндей сұрақ болуға тиіс» дейді. Бұл орайда студентке а танымдық сұрақтар қоюдың маңызы зор.