П?нді о?ытуда интерактивті -коммуникативтік технологияларды ?олдану жолдары

Пәнді оқытуда интерактивті -коммуникативтік технологияларды

қолдану жолдары

Оқытудың әдісі дегеніміз – сабақ кезінде білім алушылардың өзара және мұғаліммен қарым – қатынасының жоғары болуы.

Интерактивті әдістің мақсаты: оқушылар бойында түрлі проблемалық мәселелерге өз бетінше жауап табу дағдыларын қалыптастыру.

Міндеттері: 1.Мәліметті алу және бағалай білу.

2.Мәліметті талқылай білу.

3.Проблема бойынша тиісті шешім қабылдауға қатысу.

4.Өзінің идеясын хабарлай білу.

5.Мақсатқа жету үшін ынтымақтастықта жұмыс істей білу.

Интерактивті оқыту дегеніміз – ағылшын тілінде «әрекеттестік» яғни екі жақтың өзара қатынасы дегенді білдіреді.

Интерактивті оқыту түріне:

• Интерактивтік оқыту.

• Түсіну мен өзара қарым – қатынас арқылы диалогтық оқыту.

• Оқушылардың белсенділігін көтеретін жаттығулар, тапсырмалар.

• Оқушылардың нақты ситуацияны өздері талдап, дидактикалық ойындарға араласып, тапсырмалардықызығушылықпен орындауы.

• Аудио визуалды құралдарды пайдалану және тағы басқа әрекет түрлері жатады.

Интерактивтік әдісті жүргізу кезеңдеріне диагностика кезеңі, яғни жаңа тақырыпты түсіндірмес бұрын, оқушы өзінің бұрыннан тақырып туралы білетіндерін ортаға салады. Содан оқушы не білетіні, не білмейтіні анықталады.

Ізденіс тенденция кезеңінде оқушылар жұппен немесе топпен жұмыс істей отырып , миға шабуыл әдісі арқылы берілген тапсырмаларды өз беттерінше табады.

Презентация кезеңінде 10 -15 минуттан кейін әр топ өз тақырыптарын қорғайды. Содан кейін, мұғалім қосымша ақпарат береді.

Интерактивтік әдіске рольдік ойындар, пікір – сайыс, миға шабуыл, тренинг, іскерлік қарым-қатынас , жобалау әдісі, дебат, тағы басқалары кіреді.

Тренинг жүргізудің негізгі талаптары:

• Топта оқушылармен өзара әрекетте болу.

• Берілген тапсырмаға жауапкершілікпен қарап , белсенді жұмыс істеу.

• Оқушылармен сыйлы қатынаста болу.

• Өз жетістіктеріне қарап, топтың жетістіктерін сезіну.

Интерактивті әдісті белсене қолданатын мұғалімдер өзара қатынас үрдісінде білім беру нәтижелі болады деп сенеді. Бірлесе әрекет ету – адамның өзіндік дамуы мен өзіндік қалыптасу белсенділігін арттыратын тәсілдердің бірі. Бұл жай білім , білік және дағдылармен кәсіби тапсырмаларды шешуді ғана емес, өз іс – әрекетін ойлау, ойын айта білу мақсатын көздейді.

Интерактивті әдістер – басқа әдістерден келесі артықшылықтармен ерекшеленеді:

• Дайын білімді емес, тікелей тәжіребие көмегімен алынғанды қолдануға үйренеді.

• Қарым – қатынас дағдысын дамытады.

• Кері бағытты жүзеге асырады.

• Пікірлер мен қатынастарды қалыптастырады.

• Материалдың тиімді игерілуіне мүмкіндік береді.

• Оқушылар өздерінің және басқалардың білімдерін қолданады.

• Мұғалім де оқушылардың білім деңгейін біліп, көмектесе алады.

Интерактивті оқыту кезінде мұалім кеңесші – серіктес ролін атқарады. Ал, оқушы белсенді түрде әрекет ете отырып, бірін – бірі қолдау, толықтыру арқылы сұхбат құруға үйренеді.

Интерактивті әдіс – оқушының бойында төмендегідей әдет – дағдыларды қалыптастырады:

• Оқушы өзін – өзі батыл, еркін сезінеді.

• Пәнге деген қызығушылығы артады.

• Өз қажеттілігі үшін, үйренуге ынтасы артады.

• Оқушы ойлануға, ізденуге, шығармашылықпен жұмыс істеуге үйренеді.

• Оқушы топ болып, жұп болып әрекет етуге үйренеді.

Интерактивті тақта – топтағы оқушылардың барлығын оқыту үшін құнды құрал. Бұл оқытушы жаңа материалды өте қызықты және қарқынды етіп түсіндіруге көмектесетін көзге көрінетін құнды құрал. Оның ақпаратты түрлері мультимедиялық ресурстар арқылы танысуға мүмкіндігі зор. Ол сызбаларды түсіндіруді жеңілдетіп, қиын мәселелерді шешуге көмектесе алады. Интерактивті тақтамен дұрыс жұмыс жасаса, оқушылардың білімдерін тексере де алады.Ол үшін оқытудың интерактивті әдіс – тәсілдерін сабақта қолданамыз. Олар:

• Жеке шығармашылық тапсырмалар, жобалар.

• Тірек – сызба, көрнекіліктер және анықтама құралдары.

• Ойын арқылы оқыту.

• Сөзжұмбақ , бейне сөздер.

• Логикалық тапсырмалар мен деңгейлік жаттығулар.

• Тестілеу және бақылау.

Интерактивті оқыту моделін пайдалану – өмірлік жағдаяттарды модельдеуді, рөлдік ойындарды қолдануды , мәселені бірлесіп шешуді қарастырады. Оқу процесінің қандайда бір қатысушысын немесе идеяны ерекшелеуді шектейді.

Интерактивті тақтамен жұмыс істеудің артықшылықтары:

• Бағдарлама бойынша барлық топ оқушыларына қолайлы.

• Web – сайттарды, басқа да құралдарды қолдана отырып, жаңа материалдарды түсіндіруге, меңгеруге қолайлы.

• Берілген материалды әсерлі жеткізуге және оны топтағы оқушылары арасындағы талқылауға үлкен мүмкіндіктер туғызады.

• Интерактивті тақта топтағы барлық оқушылардың басты назарына айналуына байланысты орталықтан демонстрациялауға қолайлы жағдай туғыза алады.

• Оқушыларының, оқушының да шабытын, қызығушылығын арттырып, сабақты тартымды өткізуге ынталандырады.

• Оқушы алдына жаңа материалды жанды түрде көрсете отырып, танымдық қабілетін артыруға көмек алады.

Әр ұстаз өз бетінше топпен жұмыстың жаңа түрлерін ойлап таба алады. Оқушылар бір – біріне сұрақ қойып және оған жауап беруді үйрететін, жұптасып жұмыс істеу әдісі сабақтарда жиі қолданылады. Қорыта келе айтарымыз, оқу үрдісінде электронды оқулықты қолданудың маңызы өте зор.

Қорыта айтқанда, интерактивті оқытуды оқу тәрбие үрдісінде пайдаланғанда оқытудың нәтижелі, білімнің сапалы болатындығы және ең бастысы, оқушылардың пәнге деген жауапкершілігі, қызығушылығы артып, оқушының өз бетінше жұмыс істеуге ынтасы оянып, шығармашылық, зерттеушілік қабілеттері артады.

Елімізде болып жатқан әлеуметтік–экономикалық өзгерістер, күнен–күнге үдеп келе жатқан ақпараттар ағымдары, еңбек нарығындағы бәсекелестіктің артуы мектеп бітірушілерге қойылатын талаптарды күшейтуде. Қазіргі кездегі білім берудегі мақсат – жан-жақты, білімді, болашаққа жаңа көзқараспен қарай білетін және өзгерістерге, өмір сүруге бейім, өзіндік ой-толғамы бар, қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыру. Оқытушының билік жүргізу әдісінен арылуы, оқыту кезінде білім беретін оқытушы емес, осы білімді қызыға қабылдауға дайын оқушы екендігі, оқушылардың оқуға деген ынтасын күшейту, өз дербестігін дамыту.

Осыған байланысты оқушылардың шығармашылық әрекетін, білімді өздігінен ізденіс арқылы табудың жолын, жалпы педагогикалық принциптерді басшылыққа алу біліктіліктерін көтеру мәселесі қойылып отырғандықтан, білім беруді ұйымдастырушы-оқытушы мен білім алушы-оқушылар арасындағы қарым-қатынас дәрежесі мүлдем басқаша жаңа деңгейге көтерілуі тиіс. Осының негізінде оқыту әдістері мен оқыту әрекеттері түрленіп, жұмыстың құрылымы да, мазмұны да, оны ұйымдастырудың педагогикалық-психологиялық мақсаты да кешенді түрде өзгеріске ұшырады.

Осындай өзгерістерден кейін көп жылдардан бері қалыптасқан сабақ беру әдістері, оның ішінде, оқушыларға дайын білімді бере салу, ұсынылған тапсырманы орындату, бір сарынды тапсырмалар жүйесі сияқты жұмыс түрлері өз актуалдығын жоғалтты.

Қазақ тілі сабағы әрі тартымды, әрі қызықты, әрі сапалы болуы әр оқытушының өзіне, білім деңгейіне, кәсіби шеберлігіне байланысты. Оқу-тәрбие негізі-сабақ. Сондықтан сабақ тартымды, әсерлі, мақсаты айқын, қызықты және толық мәнді болуы тиіс. Ол – сонымен бірге басқа ұлт оқушыларына қазақтың әдебиеті мен мәдениетін, ғылымын, өнерін насихаттайтын пән.

Оқытушы сабақты дұрыс жоспарлап, мақсатын нақты белгілеп алмайынша көздегеніне жете алмайды. Сабақтың мазмұнын, құрылысын, дәлдігін, жұмыс жүргізу тәсілін мұқият ойластыруы қажет.

Елімізде болып жатқан өзгерістер білім беру жүйесіне де өз әсерін тигізді. Бұл дәріс беру әдістемесінің өзін өзгерту қажеттігін туғызды. Оқушылар сабақ кезінде белсенділік танытуға тиіс. Оқушылардың белсенділігін арттыратын әдістемелік амалдарды интерактивті деп атайды. Интерактивті оқытудың басты мақсаты-оқушыларды өз бетінше ой қорытып, жауап табуға үйрету. Интерактивті әдістеме өзара қарым-қатынастың мол ауқымын қамтиды. Интерактивті әдістерді дұрыс қолдана білу әр мұғалімнің іс-тәжірибесі мен шығармашылығына байланысты.

Мазмұны

I.Кіріспе: Қазіргі заманға сай жан-жақты, білімді, қабілетті жеке тұлғаны қалыптастыруға жаңа әдіс-тәсілдерді қолданудың тиімділігі.

II.Негізгі бөлім: 1. Оқытудың интерактивті әдістерінің үлгілері.

2. Интерактивті оқыту әдісінің ерекшелігі.

3. Интерактивті әдістерді қолдану және жұмыс тәсілдері.

III.Қорытынды: Интерактивті оқытуды оқу тәрбие үрдісінде қолданғандағы қол жеткізген нәтижелер.

Пайдаланылған әдебиеттер

1.Смыкова В.В. Интерактивные методы обучения демократии. Т., 2004.

2.Джинкенс С, Фаттахова А. Интерактивные методы обучения и управления классом.К.,2004.

3. Сманкулова Ж.Е. Оқытудың интерактивті әдісі. А., 2006.