kopilkaurokov.ru - сайт для учителей

Создайте Ваш сайт учителя Курсы ПК и ППК Видеоуроки Олимпиады Вебинары для учителей

"О?ушыларды с?з м?дениеті мен іскерлік байланыс?а ?йрету" атты баяндама

Нажмите, чтобы узнать подробности

       ?азіргі кезе?де ?аза?станды? білім беруді ? жа?а ж?йесі  жасалып  ол ?лемдік  білім  ке?істігіне бет алды. Білім беруді?  мазм?ны  жа?арып, ты?  к?з?арас, жа?аша ?арым-?атынас пайда болды.

       Б?гінгі  о?у ордаларыны?  басты парызы – белгілі  білім мен да?дылар  жиынты?ын  ме?герген ел  азаматтарын ?ана емес, ?лтты? д?ниетаным  негізінде ?з к?з?арасы ?алыптас?ан, ?луметтік  белсенділігі жо?ары, отаншыл, ?андай  ?лтпен болса  да те?  д?режеде  ?атар т?ра  алатын б?секеге  ?абілетті жеке  т?л?аларды т?рбиелеу.

         Жа?а ?асыр табалдыры?ын атта?ан  т?ста жа?а заман?а  лайы? маман  ретінде  ?алыптас?ан ?з  к?з?арасын  ж?йелі  талдай алатын, ?з ?міріне, ?орша?ан  орта?а сын к?збен  ?арайтын жеткіншек  жастарды  даялау – бізді?  ?стазды? парызымыз.

        О?у ?рдісіне  енген  к?сіптік  ?аза? тілі  п?нін  о?ытуда?ы  ма?сат- п?н ар?ылы  к?сіптік  бедел мен абырой?а  жеткізуде  о?ушыларды? ?зін т?л?а  ретінде  дамыту?а деген  ?ажеттілігін  т?сіндіру, ?йрету, дамуыту. Тілдік  ?атынас пен  ?атынасым  ж?не оны  к?сіби  т?р?ыда  ?арым-?атынас  ??ралы ретінде  пайдаланып к?сіпті\к  парыз бен  жауапкершілікті  сезінуге  жетелеу ісі – негізгі  ж?мыстарды?  бірі болып саналады, ?луметтік -  т?рмысты?  ?атынас   т?рлері мен іскерлік  ?атынастар?а, с?йлеу  м?дениетін жетілдіруде  ?йрету, іс-?а?аздарын  сауатты жаза білуге  т?рбиелеу – болаша?  азаматтарды?  интеллектуалды?  ?абілеттерін арттыру болып табылады.

        Жа?а баста?ан  н?рсені?  ?иындылы?ы  да к?п болатыны т?сінікті. Б?л ретте  колледжімізді? «Бастауыш мектепті?  шетел тілі», «С?ндік ?олданбалы ?нер», «Хореграфиялы? ?нер» маманды?тарын алушы топтарда  к?сіптік  ?аза? тілі  п?нін  ж?ргізуде о?у-?дістемелік зерттеу ісі, п?нді  о?ытушыны? ?зіні?  жетік менгеру,оны?  тиімді формасы  мен ?дістерін  аны?тап, т?жірбиелі  сына?тан ?ткізу біраз уа?ытты талап етті.Атал?ан п?ннен « с?з м?дениеті мен іскерлік  байланыс (іскерлек ?арым-?атынас,іскерлік  ??гіме ж?не оны? м?ні  мен сипаты) та?ырыптын ?йретуде  о?ушыларды? с?йлеу  м?дениетіні?  де?гейі к?теріліп, болша?та  к?сіби  іс ?рекетте  жетістікке  жетуді?  негізгі  ал?ы шарты ретінде ?зара ж?не іскерлік  ?атынасты?  да?дылары дамыды деп айтуымыз?а болады.

        О?у ?рдесіндегі  с?з м?дениетін, с?з ?дебін, с?йлеу ?дістерін о?ыту, ?йретуде- о?ушыларды? т?рлі б??аралы? с?з с?йлеу  шеберлігін  ?алыптастыру  ж?не оны арттыру  с?зін  шеберлегін  ?алыптастыру  ж?не оны  арттыру  с?зін  ?тімді етуде, с?йлеу барысында  тілді? т?рлі бейнелік, ?серлік  ??ралдарын пайдалана  білуге баулу, сол ия?ты  оларды? дауысын, с?йлеу м?нерін, с?йлеу м?дениетін  жетілдіру басты  назарда болады.

           Жас ?рпа?ты?  к?сіптік ба?дар  алуы ?шін тіл біліміне  ?ызы?тыратын, тілді? сыр-сипатын, ?о?амда?ы  орнын  ?йрететін саба? т?рлеріні? санын к?бейтіп  сапасын арттырып т?ру ?ажет. Саба? ?рдісінде т?рлі та?ырыптар?а ба?дарламалар жасау, жиналыста, бас?осуларда  с?з сойлеу, тияна?ты ой  ?орытындысын жасау  шешендік тап?ырлы? с?здер  жинаттырып талдау, с?з ?неріне  назар аудару керек. Лекцияда, с?здік ж?мыстарда, лекцияны  толы?тырып мазм?надайтын  ?дебиеттерді  пайдаланып ж?не  ?ажеттіні тере білетіндей ба?дар беру  де тілді? м?мкіндігін ашады.

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Наладить дисциплину на своих уроках.
Получить возможность работать творчески.

Просмотр содержимого документа
«"О?ушыларды с?з м?дениеті мен іскерлік байланыс?а ?йрету" атты баяндама»

Оқушыларды сөз мәдениеті мен іскерлік байланысқа үйрету

Жолдары

Қазіргі кезеңде Қазақстандық білім беруді ң жаңа жүйесі жасалып ол әлемдік білім кеңістігіне бет алды. Білім берудің мазмұны жаңарып, тың көзқарас, жаңаша қарым-қатынас пайда болды.

Бүгінгі оқу ордаларының басты парызы – белгілі білім мен дағдылар жиынтығын меңгерген ел азаматтарын ғана емес, ұлттық дүниетаным негізінде өз көзқарасы қалыптасқан, әлуметтік белсенділігі жоғары, отаншыл, қандай ұлтпен болса да тең дәрежеде қатар тұра алатын бәсекеге қабілетті жеке тұлғаларды тәрбиелеу.

Жаңа ғасыр табалдырығын аттаған тұста жаңа заманға лайық маман ретінде қалыптасқан өз көзқарасын жүйелі талдай алатын, өз өміріне, қоршаған ортаға сын көзбен қарайтын жеткіншек жастарды даялау – біздің ұстаздық парызымыз.

Оқу үрдісіне енген кәсіптік қазақ тілі пәнін оқытудағы мақсат- пән арқылы кәсіптік бедел мен абыройға жеткізуде оқушылардың өзін тұлға ретінде дамытуға деген қажеттілігін түсіндіру, үйрету, дамуыту. Тілдік қатынас пен қатынасым және оны кәсіби тұрғыда қарым-қатынас құралы ретінде пайдаланып кәсіпті\к парыз бен жауапкершілікті сезінуге жетелеу ісі – негізгі жұмыстардың бірі болып саналады, әлуметтік - тұрмыстық қатынас түрлері мен іскерлік қатынастарға, сөйлеу мәдениетін жетілдіруде үйрету, іс-қағаздарын сауатты жаза білуге тәрбиелеу – болашақ азаматтардың интеллектуалдық қабілеттерін арттыру болып табылады.

Жаңа бастаған нәрсенің қиындылығы да көп болатыны түсінікті. Бұл ретте колледжіміздің «Бастауыш мектептің шетел тілі», «Сәндік қолданбалы өнер», «Хореграфиялық өнер» мамандықтарын алушы топтарда кәсіптік қазақ тілі пәнін жүргізуде оқу-әдістемелік зерттеу ісі, пәнді оқытушының өзінің жетік менгеру,оның тиімді формасы мен әдістерін анықтап, тәжірбиелі сынақтан өткізу біраз уақытты талап етті.Аталған пәннен « сөз мәдениеті мен іскерлік байланыс (іскерлек қарым-қатынас,іскерлік әңгіме және оның мәні мен сипаты) тақырыптын үйретуде оқушылардың сөйлеу мәдениетінің деңгейі көтеріліп, болшақта кәсіби іс әрекетте жетістікке жетудің негізгі алғы шарты ретінде өзара және іскерлік қатынастың дағдылары дамыды деп айтуымызға болады.

Оқу үрдесіндегі сөз мәдениетін, сөз әдебін, сөйлеу әдістерін оқыту, үйретуде- оқушылардың түрлі бұқаралық сөз сөйлеу шеберлігін қалыптастыру және оны арттыру сөзін шеберлегін қалыптастыру және оны арттыру сөзін өтімді етуде, сөйлеу барысында тілдің түрлі бейнелік, әсерлік құралдарын пайдалана білуге баулу, сол ияқты олардың дауысын, сөйлеу мәнерін, сөйлеу мәдениетін жетілдіру басты назарда болады.

Жас ұрпақтың кәсіптік бағдар алуы үшін тіл біліміне қызықтыратын, тілдің сыр-сипатын, қоғамдағы орнын үйрететін сабақ түрлерінің санын көбейтіп сапасын арттырып тұру қажет. Сабақ үрдісінде түрлі тақырыптарға бағдарламалар жасау, жиналыста, басқосуларда сөз сойлеу, тиянақты ой қорытындысын жасау шешендік тапқырлық сөздер жинаттырып талдау, сөз өнеріне назар аудару керек. Лекцияда, сөздік жұмыстарда, лекцияны толықтырып мазмұнадайтын әдебиеттерді пайдаланып және қажеттіні тере білетіндей бағдар беру де тілдің мүмкіндігін ашады.

Сөз мәдениеті тақырыбын 3 түрлі бағытта болады: 1) қазіргі тіл тану ғылымының деректеріне сүйене отырып оқыту; 2) мәтінмен жұмыс жүргізуге арналған Ң 3) қазіргі әлуметтік жағдайға сөз мәдениетін оқытудың сәйкес келуі.

Осы бағыттардың ішінде кең тараған,ыңғайласы біздің оқу бағытымызға сәйкес келетіні - мәтінмен жұмыс жүргізуі.Мысалы, жоғарыда аталған тақырыпты оқытуға шеберлігі осы талдауды қандай жолдармен, қандай әдістермен пайдалануынан көрінеді. Сондықтан оқушыға тапсырма үнемі ауызша тапсырмаға пікірлесу сұрақтарын дайындау, әдеби шығармалардан талданатын тапсырмаларға қатысты мәтіндер табу тапсырылады.

Осы сабақты жүргізуде оқушыларға тапсырсақ сай, мазмұны оларға әсер ететіндей мәтінмен жұмыс жүргізіп жүрмін. Мәтіннің құралуы көпшілік жағдайда мәтінмен жүргізілетін жұмыстардың әдістерін негіздейді.Оларды:

  1. Мәтінді талдау (Мәтінді жазбаша талдау, өзіндік талдау ,ауызша талдау жатады); Мысалы:Ә.Нұршайықовтың Б.Момышұл туралы жазған «Ақиқат мен аңыз» кітабынан үзінді берілген.

«Жастарымыз отаншыл болсын. Отаншылдық – әр адамға керекті ең ұлы қасиет. ПАл отаншылдық өз үйінен басталады.Кімде – кім ата-анасын ардақтаса ,сол ата-анадан бірге туған бауырларымен тату болса, өзінің өскен ауыл,қаласын, туған сыйлап қадірлесе, сол адам отаншыл болады.Өйткені өз әке-шешесін ардақтамаған өзгенің ата-анасы құрметтейді. Үйде бауырмал болмаған,түзде интернационалист болмайды. Өз ауылының тасын сыйламаған, өзге ауылдың тауын қадірлемейді. Өз ұлтын жақсы көрмеген, өзге ұлттарды ұнатпайды.Мұны ұлтшылдықпен шатастырмауі керек. Екеуі аспан мен жердей екенін жастар ажырата білуі шарт».

Тапсырма 1: Б.Момышұлы жастарға Отанды сүюді, патриот болуды өсиет етеді, ал оның бастауы неде?

Тапсырма 2: Мәтіндегі пікір, ой көзқарасты дәлелдеудегі:ойдың нақтылығы, қажетті сөздерді таңдай білу,ой қисынына талдау жасаңдар (Мәтіннің басты ойын ашу).

  1. Өзіндік мәтінді құрастыру ( оқушының арнайы тапсырмасы бойынша мәтінді құрастыру,тандалған тақырып бойынша құрастыру; Мысалы:

Тапсырма 1: Ата-анасы ренжіткен құрбыңа кеңес беріндер, немесе уақытын дұрыс пайдалана алмайтын ініңе қандай кеңес айтасын?

Тапсырма 2: Қазақ халқы қарғыстың ең үлкені «Өзің білме,білгеннің тілін алма» дейді.Мән-мағынасы не? Бұны қалай түсінесіндер? (Қалай ойлайсын,әзің кеңес,ақылды тындайсын ба? Тындамаған кезің болды ма?)

Өзіндік мәтінді құрастыру,біріншіден,тақырып анықтығы мен сөйлеу мақсатының айқындылығынан, екіншіден, қажетті үлгіні іздеуден, үшіншіден, тілдік құралдары.Кейбір тақырыптарға өздерінің ізденіп мәтін жазып келуі –студенттің шығармашылық тұлға екендігін сезуіне, ой- өрісін дамытуға, дүниетанымын молайтуға негіз болатынын байқауға болады. Сабақ барысында өзіндік жұмысын жүргізіп, студенттердің қосымша материалдарды дұрыс пайдалануы қажет. Талдауда тілдік анықтамалар жан-жақты сараланып, алған теориялық фактілермен дәлелденіп отырады.

Міне, осы тапсырмалар жүйесімен оқушыларды өз бетімен жұмыс жасауға толық тәрбиелеуге юолады. Бұлпрдан басқа сұрақ- жауап әдісі арқылы да оқушы жан-жақты талдау жасау талдау жасай алады. Ең бастысы әр қоушы өз ойын ашық айта алатындай мүмкіндігін тууы керек. Егер жеке ойы жетпеген жағдайда,оқушы біреудіің сөзін сол күйі қайталау арқылы да сөйлеп үйренеді. Тіл табысу әдебі, тыңдай білу әдебі туралы мақал – мәтелдері жинтау әдісін үй тапсырмасын беруу кезінде қолданып, нәтижесін келесі сбақта сайыс түрінде көруге болады. Мысалы «Сөз тапқанға қолқа жоқ», «Тауып айтқан озар», «қисық сұраққа дұрыс жауап» тағы басқа топтық сайыс сабақ түрлерін атауға болады.

Сөз мәдениетінің қосалқы құралдарының сөз мәдениетіне қатысы туралы өз пікірлерін айтқызу әдісі де сабақты тартымды өткізуге әсерін тигізеді.Сөз мәдениетіні ң қосалқы құралдарына ым-ишара,қимыл қозғалыс әрекеттері жататыны белгілі. Әуелі,мимка дегенді түсіндіріп алып, сосын оқытушы мимикамен әртүрлі мағына қимылдарды көрсету керек. Ол үшін практикалық жұмыс үстінде мұғалім өзінің жеке қабілеттерін,шеберлігін танытуы керек.Қимыл-әрекет әрқашан оқушысының есінде жағымды қалатындай болғаны дұрыс.

Сабақта әр түрлі жағдаяттар тұзылып,әлуметтік-тұрмыстық қатынасқа қажетті сөйлеу дағдыларын жетілдіру үшін оқушыларға түрлі тапсырмалар беруге болады.

Келесі «Іскерлік қарым-қатынас» тақырыбын өтуде іскерлік қарым-қатынастың негізгі тілдік ерекшеліктерін, іскерлік байланыстың болашақ маман үшін де, қоғам үшін де маңызы түсіндіріледі.Адамдармен күнделікті қарым-қатынаста болсын,іскерлік ортадағы қалыптасқан нормаларында болсын, басты шарты кішіпейділік болып саналған.

Аристотельдің айтуынша кішіпейілдіктең үш түрі бар: 1) адамдармен кездескенде қалай қол беріп, сәлемдесуінен; 2) бақытсыздыққа ұшыраған кез-келген адамға көмектесуінен; 3) адамның қонақты қабылдауынан көрінеді.

Іскерлік байланыста,іскерлік қарым-қатынаста адамдармен сөйлесе, әңгімелесе білу өнері ең басты рөл атқарады. Іскерлеік қарым-қатынаста сөз әбден, сөйлеу мәдениетін сақтамай, үлкен табыстарға жету, өзін мәдениетті адам ретінде көрсету мүмкін емес.Яғни іскерлік ортаға тән сөйлеу түрі, сөйлеу мәнерін, сөздік қорды, бір сөзбен айтқанда,іскерлік ортада қалыптасқан сөйлеу ерекшіліктерін толық меңгеру қажет. Іскер адамның ой-өрісі,қандай ортада алғандығы,іскерлік саладағы қарымы оның сәлем беруінен – ақ байқалатындығы туралы түсіндіріледі. Бұл ретте тапсырмалар былайша топтастырылады:


Тапсырма 1: Ең жақсы туысының мерейтойына арналған кешті өткізу үшін мәдени орынды сұрауың қажет. Ал ондай орынның иесі өте тәкаппар адам. Қалай тіл табысуға болады. Сөзінді дәлелдеп мәдени орыңды ал.

Тапсырма 2: «Қазақстан», «Хабар», «Еларна », «КТК» ұлттық телеарналарынан қазақ тілінде жүретін өзіңнің сүйіп көретін бір бағдарламаңа пікір жаз.

Кейіннен іскерлік әңгіме, оның мәні мен сипаты, іскерлік қатынаста телефомен сөйлесудің мәні әңгімеде келісімге келу мақсат болмайды.

Іскерлік әңгіме – ой бөлісу, ақпарат, пікірлер алмасатын кездесудің түрі. Келіссөзге қарағанда, іскерлік әңгімеде келісімге келу мақсаты болмайды.

Іскерлік қатынас зандарының бәріне ортақ принцип –сыпайлық пен қайырымдылық. Дауыс көтермей, анық, байсалды, сыпайы сөйлеген сөз ғана іскер адамды жетістікке жеткізеді. Әрбір айтылған сөз анық естілуі тиіс. Іскерлік әңгіме кезінде танысу, таныстыру, рәсімдері болып отырады. Жеке адамды топ адамға таныстырады. Таныстырушы әуелі жасы кіші адамның, сондай-ақ әуелі бағынышты адамның, содан соң бастығының есімін ай айтады.Мысылы: «Әли мырза,сізге жас қызметкер Серіктітаныстыруға рұқсат етіңіз»,-дептаныстырады. Бұл жағдайда таныстырылып отырған адам онсыз да біледі деп басшының есімін атайды.Бұлардың бәрін-сәлемдесу,танысу.

Қазіргі қазақ тілінде «мырза», «ханым»т.бсөздер құрметтеу мағынасында қолданылып жүр. «Сен»Деп сөйлеу түрі ол адаммен анағұлым жақындықты көрсетеді. Жалпы ікерлік әңгімеде «сіз»деген сөз қолданысын таңдаған дұрыс. Сұхбаттасыңыз пікірлерін «мүмкін», «әбден ықтимал», «білмедім»т.б.сөздермен бөлуге болмайды. Еер өзіңізге мәлім нәрсе айталса, сөйлеушінің сөзін бөлмей, шыдамдылықпен тыңдау қажет.

Сөйлесіп тұрған кезде жан-жақа бұрылу, теріс айналу, сағатқа қайта-қайта қарау, әдейі шыдамсыздану,асығыстық жасауәдепсіздік болады.Өзің туралы көп айта беру, барлық сөзді өзіңнен бастау ол да тәрбиесіздікті білдіреді.Аса қызынып, тез сөйлеудің де қажеті жоқ.Егер сөйлесіп отырған адам қатты сөйлесе,одан да басым айқайлап сөйлеуге тырыспаңыз,жай сөйлей беріңіз, сонда ол да қатты сөйлегенінқояды.Әңгіменің соңғы бөлімі шешім шығарумен, ризашылық,алғыс жариялаумен,қонақасы немесе дәм ұсынумен, саулық тілеп, шығарып салумен шектеледі.

Іскерлік әңгіме нәтижелі болу үшін, бәсекеге қабілетті іскер болу үшін, бәсекеге қабілетті іскер болу үшін оның мәні мен тілдік сипатын білу керек.

Іскерлік қарым-қатынастағы телевонмен сөйлесе білудің де мәні зор. Оның да өзіндк мәдениеті бар.Жалпы мәдениетті сөйлесе білу-іскерлік қарым-қатынастағы өнегеліліктің белгісі. Ол іскер адамның қызметінің жемісі болуына әсерін тигізері сөзсіз.

Қазіргі іскерлік ситль мен сыпайылық телефон соққанда, телефонды көтерген адамның; «Тындап тұрған 42-02-25», «тындап тұрған Ербол»деп жауап қайтаруын талап етеді.

Жұмыста мекеменің атын атап, мысалы:№2 кәсіптік лицей,-деп жауап беру керек.Телефон соққан адам

жауап алғаннан кейін кім сөйлесіп тұрғанын бірден айтуы тиіс.

Телфонмен сөйлескенде,іскерлік серіктес мекеме қызметкерлерінің сыртқы, киімін,өзін – өзі ырғығы қанадай, нақты жауап беріп тұр ма? Сыпайы ма? Осы жайларды сөйлесіп тұрған адам тез байқайды. Сол сөйлесу арқылы мекеме қызметкерлері мен мекеме туралы алғашқы ой қалыптасады.Сондықтан талафонмен де мәдениетті сөйлесу іскерлік әдептің бірі болып табылады.

Оқушыларға іскерлік келіссөздер тұжырымды, анық дәл болатындығын және оның ресми құжаттарда сақталатынындығын оқытушы жеткізе білуі керек.

Іскерлік қарым – қатынаста терминдерді, басқа тілден енген сөздерді қолдану жолдарын үйретуге оқулықпен шектеуге болмайды. Мысалы: «презентация», «лицензиялау» деген сөздердің мағынасын бір топ дайын ережі түрінде жазып келсе,екінші топ олардың шығу тарихын, қолданылатын аясын толық қамтып,мысал,дәлел келтіреді.Ал үшінші топ олардың жұмысын түсіндіріп,қызметін менеджер ретінде таныстырады. Осыдан кейін шағын әңгіме құрастыруға,ситуациялық көріністер қояға болады.

Оқушыларды заман талабына сай оқытып, тәрбиелеу – әрбір ұстаздың үлкен міндеті. Себебі Егеменді елдің экономикасы жан –жақты даму үстінде, соған лайықты бәсекеге қабілетті еліміз үшін мамандар дайындауымыз керек және олар өндірісте терең білімділікпен қоса қарым – қатынастың барлық түрін меңгеруі қажет. Күні ертең қоғамдық әлеуметтік ортаға баратын оқушыларды тілдің теориялық жағынан гөрі, әр түрлі қарым – қатынаста жағдайында жол таба білуге үйрету маңызды болып саналады, олай болса, еліміздің болашағын көркейтіп, өркениетті елдер қатарына қосатын ұрпақ тәрбиесіне жауапкершілікпен қарайық.





























Бүгінгі таңда Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаев отандық білім берудің алдына жоғары талап қойып отыр. Білім беруді жаһандану заманында бәсекеге қабілетті, жоғары сапалы болуының нәтижесінде қазақстандық мектептердің түлектері өз білімін шетелдік

ЖОО – да жалғастыра алатындай болуы қажет. Осымен байланысты білім берудің маңызды стратегиялық міндеті бір жағынан үздік қазақстандық білім дәстүрлерін сақтау болса, екінші жағынан мектеп бітірушілердің халықаралық біліктілік сапасын, лингвистикалық білім жетілдіру, ең басты мемлекеттік тілді және орыс тілі мен шет тілдерін меңгеруді қамтамасыз ету болып табылады.

Сондықтан да қазіргі таңда тілдерді дамыту еліміздегі мемлекеттік саясаттың аса маңызды бағыттарының бірі болып отыр. Тіл проблемаларын оңайлы шешу – ұлтаралық қатынастар үйлесімділігінің, халық бірлігі мен қоғамдық келісімде нығайтудың түпқазығы болып табылады. Елбасымыз Қазақстан халқына арнаған «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Жолдауында «Тілдердің үштұғырлығы» мәдени жобасын жүзеге асыруды ұсына отырып, қазақ елін әлемдегі үш тілді қатар тұтынатын білімді де білікті ел ретінде танытуымыз қажет екенін және мемлекеттік тіл – қазақ тілі, ұлтаралық қарым – қатынас – орыс тілі, жиһандық экономикаға табысты кірігу тілі – ағылшын болуы тиіс екені ерекше атап көрсеткен.

«Үштұғырлық» үш тілді қамтығанмен, мәдени жобаны іске асыру барасында қазақ тіліне мемлекеттік тіл мәртебесіне сай басымдық бағыт беріледі. Осы ретте қазақ тілінің қолданылу аясын одан әрі кеңейту және конституциялық мәртебесіне сәйкес қоғамдық рөлін нығайтуға аса көңіл бөлінуде. Шығыс даналығы бойынша: «Ана тілі білімі – халық жүрегіне апаратын жол.» Ұля Мағжан да: «Ұлт тілінде, айнадағыдай, оның жері, тарихы, тұрмысы, адамгершілік қасиеттері мен мінезі бейнеленеді. Егер ұлт тілі төмендейтін болсы, онда оның өле бастағаны», - деп ана тілінің зор құндылығын көрсеткен. «Ұрпағы білмді халықтың болашағы бұлыңғыр болмайды» дегендей, жас ұрпаққа саналы, өнегелі тәрбие мен жан – жақты білім беру бүгінгі күннің талабы болып отырғанда мемлекеттік тілді жетік меңгерген, ел, ұлт мүддесін қорғайтындай азамат етіп тәрбиелеу ұстаздарға үлкен жауапкершілік жүктейді.

Үштілді маман дайындаудың басты мақсатын – Халықаралық достықты нығайту, оқушылардың білім деңгейін қабілетті арттыру, шетел халықтарының экономикасын, мәдениетін, әдебиетін, салт – дәстүрін танып білу, жастарды жан – жақтылыққа тәрбиелеу, Қазақстан жетістігін басқа елдерге паш ету. Үштілдік – бұл еліміздің әрбір азаматына өмірдегі шектеусіз мүмкіндіктерге жол ашады. Көптілді білім беру – әлем бірлестігінің жағдайында бәсекеге түсе алатын көптілді тұлғаны дамыту.

Көп тілді білім беру – көпаралық мәсле. Оның әр міндеті әр қырынан қарастыру бүгінгі таңда 110 жылдық мерейтойын атап отырған «М.О. Әуезов атындағы педагогикалық колледжінің» директоры, Қазақстан Республикасы білім беру ісінің құрметті қызметкері, филология ғылымдарының кандидаты Жанаева Шағангүл Алдамжарқызы басқарып отырған білім ордасының басты міндеттерінің бірі болып отыр. Көптілді және көпмәдениетті құзіреттілікті игерген жеке тұлғаны тәрбиелеп, полимәдениетті маман қалыптастыру – колледжінің алдына қойылған басты мақсаттарының бірі.

Қазақстан Республикасының тіл саясатын жүзеге асыру, тілді меңгеруге деген қызығушылықты ынталандыру, жан – жақты дамыған, бәсекеге қабілетті тұлға тәрбиелеу, үш тілді – қазақ, орыс және ағылшын тілдерін жетік меңгерген қабілетті жастарды анықтау және қолдау мақсатында және «Тілдердің үш тұғырлы» мәдени жобасының аясында өткізілетін республикалық, облыстық, қалалық деңгейдегі іс – шараларға колледж білім алушылары үнемі қатысып, жүлделі орындарға ие болып келеді.Соның мысалы ретінде 2012-2013 оқу жылында Семей қаласының мәдениет және тілдерді дамыту бөлімі мемлекеттік тілді жоғары деңгейде меңгерген этнос жастарын ынталандыру мақсатында өткізген «Тіл – халық жанын танудың кілті» атты қалалық сайыста колледж білім алушылары – Хасан Найля, Панченко Иринаның алғыс хаттарымен мараптталғанын атап өтуге болады. Және де дәстүрлі «Абай оқулары» атты қалалық сайыста орыс Мемлекеттік тілдің әлеуметтік – коммуникативтік қызметін кеңейту және нығайту мақсатында өткізілген колледжішілік «Тілі бірдің – тілегі бір» атты сайысқа орыс топтарында оқитын білім алушылар белсене қатысып, мемлекеттік тілді қаншалықты меңгергендерін, құрметтейтіндіктерін көрсете біледі. Жастардың алушысы Серікханова Құндыз І орынды, облыстық байқауда бас жүлдені иеленді.

Колледж қабырғасында оқу – тәрбие іс – шараларын үш тілде өткізу – дәстүрге айналған. «Қазақ тілімен өмір сүру – Қазақстанның өркениетке барар жола атты зияткерлік сайыс түрінде өткізілген ашық сабақ, «Қос тіл – қос қанатым» тақырыбындағы өзге ұлт өкілдері арасында өткізілген байқаулар осының дәлелі.

Қорыта келе айтатынымыз, көптілдік – қазіргі білім басымдылықтарының бірі болып отырғандықтан білім саласының мамандары, әдіскерлер, тіл мұғалімдері көпмәдениеттілік білім берудің амал – тәсілдерін, бағыттарын, «Тілдердің үш тұғырлығы» мәдени жобасын тарату, білім беру үрдісіне көптілдік аспектілерін еңгізудің тәсілдерін кеңінен қарастырулары керек. Көптілді білім беру бағдарламасы аясында үш тілді меңгеру тәжірибесін жинақтап, әлемдік деңгейге жеткізуіміз керек. Бұл білім алушылардың халықаралық жобаларға қатысуын кеңейтуге, шетелдік әріптестерімен ғылыми байланыстарын нығайтуға, шетел тілдеріндегі ақпарат көздеріне еркін қол жеткізуге зор мүмкіндік береді.

Сондай міндеттердің барасында М.О. Әуезов атындағы педагогикалық колледждің «Мектепке дейінгі білім беру және тәрбиелеу» мамандығы бойынша оқитын білім алушыларды – болашақ балабақша тәрбиешілерін үш тілді оқыту көзделіп отыр.

Көптілдік заман талабына айналып отырған кезеңде ана тілімізді қастерлей отырып, өзге тілдерді білгеніміз – көптілділігіміз әлемдік мәдениетке, өркениетке, білім кеңістігіне еркін кірігіп, болашақта алдыңғы қатардағы бәсекеге қабілетті дамыған 50 елдің қатарына, жиһандану үрдісінде білім мен ғылымның барлық саласында бәсекелестікке төтеп беруімізге мүмкіншілігімзді арттыратыны анық.




Получите в подарок сайт учителя

Предмет: Всем учителям

Категория: Прочее

Целевая аудитория: Прочее.
Урок соответствует ФГОС

Скачать
"О?ушыларды с?з м?дениеті мен іскерлік байланыс?а ?йрету" атты баяндама

Автор: Иманбердиева Эльмира Сейдахметовна

Дата: 26.11.2015

Номер свидетельства: 258477


Получите в подарок сайт учителя

Видеоуроки для учителей

Курсы для учителей

Распродажа видеоуроков!
ПОЛУЧИТЕ СВИДЕТЕЛЬСТВО МГНОВЕННО

Добавить свою работу

* Свидетельство о публикации выдается БЕСПЛАТНО, СРАЗУ же после добавления Вами Вашей работы на сайт

Удобный поиск материалов для учителей

Ваш личный кабинет
Проверка свидетельства