Баяндама та?ырыбы :
«О?ушыларды ?з елін, жерін с?юге, адамгершілікке т?рбиелеудегі ізденістерім.»
Республика білім ж?не ?ылым ?ызмететріні? II съезінде Елбасы
Н.?. Назарбаев білім ж?не ?ылым саласында?ы т?йінді м?селелердішешуді? т?те жолдарын ?сынып т?рбиені? ?ш ?зекті ба?ытын ай?ындады:
Б?гінгі жастар осы заманны? сыншысы да тарихшысы да болатынды?тан жастармен ж?йелі ж?мыс ж?ргізілуіне баса назар аударды.
?аза?станда ж?ріп жат?ан осы ау?ымды ?згерістерге байланысты педагогикалы? кадрлар дайындау ж?йесін ??ру ?ажеттігін к?рсетті, е?
алдымен б?гінгі м??алім к?сіби біліммен шеберлігімен ?атар, жастар?а
?зіні? бойында?ы адалды?, адамды?, тазалы? гуманистік ж?не ?з Отанын с?йе білу, е? жо?ар?ы адамгершілік ?асиет салаларымен к?рінуі керек.
?рбір мектепті? болаша?ы мектебінде шы?далады Б?л кезе?де рухани адамгершілік дамуды? жа?а ба?ытын ай?ындау к?зделіп отыр. Сонды?тан да б?гінгі та?да барлы? ?лемде сонымен ?атар бізді? елімізде де жеке т?л?а дамуыны? ?алыптасуына жа?аша к?з?араспен ай?ындалуда.Осы?ан байланысты д?ниеж?зілік ?ркениеттілік ?ауымдасты?та ?азіргі адамгершілік т?рбиесіні? негізіне о?ушыларды? ж?не ересектерді? т?л?алы? дамуына ы?пал жасайтын ?дістер алын?ан. Атап айтатын болса?, олар?а: бай?ау, ??гімелесу, с?ра? – жауап, тест ж?ргізу, анкета алу, т.б. ?дістер жатады.
Жастарды адамгершілікке т?рбиелеу сапасын к?теруге негіз болатын
проблема – ол білім ж?не т?рбие беру саласында?ы ?ылымны? дамуына
байланысты.Б?гінгі та?да реформаны? тияна?ты жедел ж?зеге асырылуы
м??алім, т?рбиеші, о?ушыларды? адамгершілік т?рбиесіне назар аударуда.
?рбір м??алім ?аза?стан Республикасыны? ?шінші мы?жылды?та?ы жа?а
?леуметтік, м?дени жа?дайына орай адамгершілік т?рбиені? ма?сатына,
мазм?нына, т?рлеріне, ?діс – т?сілдеріні? ау?ымды ?згерістеріне байыппен
?арап, ба?амдау ?шін о?ушылар?а т?рбие беруді? тарихи философиялы?
педагогикалы? проблемаларына аса зор м?н берген ж?н. Халы? педагогика ар?ылы о?ушыларды адамгершілікке т?рбиелеуге байланысты
біршама теориялы? практикалы? т?жірибе жина?тау ?ажет. Ол ?шін сынып м??алімдері т?рбиені? басты ?станымдарын жалпы азаматты? ??ндылы?тарды ж?не т?л?аны ?алыптастыру, ?з хал?ыны?м?дениетін, ?дебиетін, тілін, салт – д?ст?рін, тарихын ?нерін с?ю ар?ылыбас?а халы?тарды? да тілі мен м?дениетіне, салт – д?ст?ріне ??рметпен?арайтын на?ыз м?дениетті адам ?алыптастырылуы тиіc
Отан – адамны? т?п – т??ияны, ата – бабаларынан бері ?арай кіндік ?аны тамып, ?сіп- ?ніпкеле жат?ан жері.Сонды?тан ?ай елді? адамы болсын ?з Отанын д?ниедегіе? ?ымбатты, е? ?асиетті, е? аяулысы – Анасына балайды.Отан адам?а ?мір с?ру ?уанышын, ?зіні? к?шіне деген сенім, ел ?шін ма?таныш сезімін сыйлайды.
Ту?ан жердей жат жерді? болмайтыны а?и?ат
О?ан к??ілі? еш?ашан толмайтыны а?и?ат.
Алтын т?рде алтын ??с ?сірсе? де б?лб?л ??с,
?скен ба?ы болмаса, ?онбайтыны а?и?ат –деп
?зірбайжан а?ыны Физулли жырла?андай о?ушыларды? бойынан Отан?а, ту?ан жерге, атамекенге дегенс?йіспеншіліктерін
ке?ейте т?суді ?зіме ?лкен ма?сат деп санаймын.
Адамгершілік т?рбесіне ?арапайымдылы??а т?рбиелеу жатады. Балаларды ж?нсіз к?п арты? ма?тау, арты? ба?алау зиянды ы?пал етеді.
Б?л кейде ма?танша?ты? ,?рк?кірек, жал?аулы??а ?кеп тірейді,?сіресе ?абілетті балаларды? іс-?рекетін ?діл ма?тай отырып, олар?а талаппен тапсырманы к?шейте т?скен ж?н. Адамгешілік т?рбиесіні? мазм?нына баланы? мінез-??л?ын т?рбиелеу жатады.
Осы айтыл?андарды? н?тижесі ретінде ?зімні? ?ткізген т?рбие са?аттарыма то?таламын.
1.?дептілік т?рбие бастауы атты т?рбиелік са?атымды ?ткіздім.
1-ші о?ушылардан адамгершілік туралы с?ра?- жауап я?ни коммуникативтік ?діс ар?ылы 5 с?ра??а жауап алдым.
Одан кейін о?ушылар осы ба?ытта?ы ?ле?мен на?ыл с?здермен к?ркем с?з о?ытып, ?рбір на?ылды?, ?ле?ні? м?нін аштым.
Н?тижесінде: 1. Не істеуге болмайды? Рубрикасына о?ушылар?а 6 т?рлі пікір айт?ызып, к?рнекілік ст-ясы ар?ылы к?з алдарына жауап ?ойдым.
2. Не істеу керек бойынша мынандай пікірлер айтты.
?орытынды: Адам бойында?ы жа?сы мен жаман ?асиеттерді Венн диаг-сы ар?ылы о?ушыларды? ?зіне шы?арттым.
Н?тижесінде балалар 7 жа?сылы? пен т?рт жаманды?ты ?здері айтты, с?йлеу тілі дамыды, 7 жа?сыны бой?а сі?ірді 4жаманан безінді.
Адам болам десе?із т?рбие са?атында 170ж Абайды? даналы?ын аша отырып, Абайды? ?ылым таппай ма?танба т?рбие са?атыны? сценариін ??рып о?ушылар?а Абайды? 5 асылын бой?а сі?іріп, 5жаманнан жиренуді ??ындырдым.
Н?тижесінде:О?ушыларды? м?нерлі с?йлеуі о?уы дамыды: ?сек, ?тірік, ма?танша?ты? ?ана?атсызды? сия?ты жаман ?асиеттерден аула? болып , ерінбей білім жолында е?бектенуді ?йренді. М ,? , деген нашар о?ушыларым е?бектеніп екпінді ?атарына ?осылды.
Ал патриоттты? т?рбие беру, ту?ан елін жерін с?юге т?рбиелеуде ?з Отаным-ту?ан жері? т?рбие са?атын ?ткіздім.
Алдымен ?ткізбес б?рын Сарайшы? м?ражайына,саяхат жасады? .Сол ?серлерімен т?мендегідей т?рбие са?атын ?ткіздім .
Н?тижесінде :О?ушылар ту?ан жерді? тарихымен танысып ,мол ?сер алды .Ол ?серін ша?ын шы?арма ма?алаларында .?ле? шума?тарында ?рнектеді.Мысалы: С деген о?ушым: баласын,?аласын,аласы? деген ?й?ас берілгенде Отан-Ана аяла?ан анасын
К?ргенімде ?лкен ой?а ?аласы?
Араласа? ту?ан жерді ?рдайым
М?ражайдан мол ?неге аласы?
Деп ?ле? шума?ын ??рса,?.Т деген о?ушым т?мендегі шы?арма ма?алаларын жазды. Я?ни,о?ушыларды? шы?армашылы?ы артты, эстетикалы? патриотты? т?рбие алды.
Пайдаланыл?ан ?дебиеттер:
1.З.?абдолов. «Атырау энциклопедиясы» Атам?ра -2000ж
2.?.Асылов. Ж.Н?с?абай?лы «?деп инабаттылы? д?рістері.»
2Е.?теуілі?лы .М.Тубская «?дептілік ?демілік.» Алматы -2003ж
4.М.Бердім?ратов. «Хан ордалы Сарайшы? м?ражай ?оры?ы»
5.Дауыс пен к?рініс (о?у мен жазу ар?ылы сыни т?р?ыдан ойлау)2002ж