«Білім беру реформасы табысыны? басты ?лшемі – тиісті білім мен білік ал?ан елімізді? кез – келген азаматы ?лемні? кез – келген елінде ?ажетке жарайтын маман болатындай де?гейге к?терілуі ?ажет » Н.Назарбаев.
??зіретті м??алім дегеніміз – адамны? ?з маманды?ы бойынша ?леуметтік ж?не к?сіби пісіп жетілуі 12 жылды? мектеп педагогіні? к?сіби ??зіреттілік талаптарында былай делінген:
?з ж?мысында бас?ару функциясын орындай білу (сыныпты, о?у ?рдісін бас?ару т.б.)
к?сіби мониторингті? н?тижелерін ?олдану.
мемлекеттік тілді ж?не шетел тілін к?сіби де?гейіне с?йкес ?ажетті ?олдана білу.
Міне осыдан м??алімні? ??зіреттілігі к?рінеді. 12 жылды? мектепті? педагогі ?зін жо?ары де?гейде ?алыптастыруды? бірнеше ??зіреттілігін игеруге міндетті.
Арнайы ??зіреттілік - ?зіні? к?сіби ?ызметпен жо?ары де?гейде айналысатын ж?не ?зіні? к?сіби дамуын одан ?рі жобалай білетін ?абілет. Осы?ан орай м??алім ?немі ізденісте болуы керек.
М??алім ?немі ізденісте бола отырып, жа?аша о?ытуды? модульдік, рейтингтік ж?йе, дамыта о?ыту, сын т?р?ысынан ойлау технологияларыны? ?діс - т?сілдерін ?з ізденісі ар?ылы о?ушы ?абілетіне, ?абылдау де?гейіне ?арай іріктеп ?олдан?аны – ж?н. Сонымен ?атар психологиялы? – педагогикалы? білімін жетілдіріп ?йренумен ?атар, сол білімін ?з ісінде шебер пайдалана білетін болуы керек. О?ушыны? кез-келген с?ра?ына жауап беруге даяр болу?а тиіс.
?леуметтік ??зіреттілік - бірлескен к?сіптік ?ызметпен айналысу ?абілеті (?жыммен, топпен) ?ызмет ету, бас?ару к?сібінде ?абылдан?ан к?сіби ?арым - ?атынас т?сілдерін ?олдана білу я?ни, м??алім о?ушылармен ?арым -?атынаста тактикасын баланы? жасы, рухани ?суіне байланысты ?згертіп отыруы керек. О?ушыларды топты?, ?жымды? ж?мыстар жасай алу?а, соны? ішінде жеке т?л?аны? дамуына м?н беруі керек.
Білім беру ??зіреттілігі – білім беру ?ызметінде к?сіби білімді, білік пен да?дыны, ма?сат ?оюшылы?ты игеруге деген ?ызы?ушылы? ж?не білім беру ?ызметінде субъектілік пен креативтілікті? дамуына ынталылы? педагогикалы? ж?не ?леуметтік психологиялы? негіздерін ?олдана білу ?абілеті.
?рине, м??алімдікке кездейсо? адамдар келмеуі керек. М??алімдік маман атына лайы? болуы керек. М??алім о?ушы?а ?ай жа?ынан болсын ?зін - ?зі ?стауы, с?йлеуі, ж?ріс - т?рысы, киім - киісі жа?ынан болсын ?лгі. Б?л жа?дайда о?ушыны? жеке адам ретінде ?алыптасуына жанама ?сер етеді. О?ушыларды сайлау, оларды? ???ы?ын ар - намысын сыйлау. О?ушыны? ар - намысын сыйлама?ан, ???ы?ын ая??а таптайтын м??алімді о?ушы да сыйламайды, ?стаз о?ушыларына т?лім - т?рбие алмайды. М??алімні? ?з ж?мысына ы?ылассызды?ы, ж?рдім - бардым ?арауы о?ушы?а тікелей ?сер етеді. Талап ?оя білмейтін, о?у процесін ?йымдастыра алма?ан м??алім еш?андай н?тижеге ?ол жеткізе алма? - емес.
?азіргі аса ?ар?ынды ?згерістерге толы ?леуметтік - экономикалы? жа?дайда білім беру ж?йесінде педагогке ?ойылатын талапта ерекше екендігі т?сінікті.
Б?л мынандай фактілерге байланысты.
о?ытуды? ?р алуан т?рлері мен ?дістерін ?олдану
топты? ж?мыс да?дыларын дамыту
?рекеттерге ?йрету
на?ты ситуацияларды талдау.
М??алімге ?з ісіні? маманы болумен ?атар, оны? бойында баланы жа?сы к?ру, баланы? к?з?арасы мен пікірін сыйлау, ты?дай білу керек.
Кез келген ?стаз «Балалар ???ы?ы туралы за?ды» ж?не конвенцияны ?р?ашан басшылы??а ала отыруы шарт. Бала ???ы?ын сыйлау баланы? ???ы?ты? санасын к?теруге, ???ы?ты? т?рбие беруде ма?ызы зор. ???ы?ты? мемлекет ??руды ма?сат еткен ?аза?стан жа?дайында баланы? ???ы?ты? т?сінігін ерте ?алыптастыру ?о?амны? болаша? т?ртіпті, т?рбиелі азаматтардан т?ратынды?ына кепіл болады.
?азіргі ж?не б?рыннан ?алыптасып кеткен к?з?арас бойынша м??алім тек ?з п?ніні? т??ірегінде ?ана ?алып ?оймай, ?о?амда болып жат?ан ?згерістерге ??ла?ы т?рік, к?зі ашы?, жан - жа?ты талдау жасай білетін маман болуы шарт.
?о?амда?ы саяси - экономикалы?, ???ы?ты? жа?дайларды, ?леуметтік м?селелерді талдай білетін, оны о?ушылар игергенде бір саты алда бола білуі керек. Я?ни ?з п?ніні? айналасында ?ана ?алып ?ойса, бала?а білім мен т?рбие беруде биік ма?саттар?а жете алмайды.
?з ісіні? к?сіби маманы болу ?ай маманды?ты? иесіне болсын ?ойылатын талап. Д?ст?рлі м??алім «Жеткізуші» ал о?ушы «?абылдап алушы» ?азіргі нары?ты? б?секе заманында тиімсіз. Нары?ты? б?секелестік мектепке де, м??алімге де ?атысы жо? деп айта алатындар ?ателеседі.
М??алім жалпы стандартты? талаптармен бірге, на?ыз сыншы алдында?ы о?ушыларды? талабы мен сынына т?теп бере алуы керек. К?сіптік білім т?мен м??алімді балаларды? білімі т?мен м??алімді балаларды? ?ткір сыныны? ?зі - а?, оны? к?сіби шеберлігін ?немі ?ажетті де?гейде ?стануына ?сер етеді.
К?сіби ??зырлылы? - м??алімні? біліктілігін арттыру, ?о?ам алдында?ы жауапкершілікті сезіну, жо?ар?ы де?гейге ?немі ?мтылу мен ?немі ізденіс, жа?ашылды?ы мен жа?алы?ты ?абылдай білуі мен ?олдана білу, адами ??ндылы?тар?а сай бола отырып, сол ??ндылы?тарды бала?а сі?іре білу.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
««М??алімні? ?леуметтік – психологиялы? ??зыреттілігі – педагогикалы? ?деріс ?атысушыларыны? тиімді ?арым – ?атынасыны? шарттары»»
«Мұғалімнің әлеуметтік – психологиялық құзыреттілігі – педагогикалық үдеріс қатысушыларының тиімді қарым – қатынасының шарттары»
«Білім беру реформасы табысының басты өлшемі – тиісті білім мен білік алған еліміздің кез – келген азаматы әлемнің кез – келген елінде қажетке жарайтын маман болатындай деңгейге көтерілуі қажет » Н.Назарбаев.
Құзіретті мұғалім дегеніміз – адамның өз мамандығы бойынша әлеуметтік және кәсіби пісіп жетілуі 12 жылдық мектеп педагогінің кәсіби құзіреттілік талаптарында былай делінген:
Мұғалім психологияны, педагогиканы, тәрбиелеу теориясын, педагогикалық технологияларды, құқықтың нормаларды білуге міндетті.
Мұғалім не істей білуі керек:
мемлекеттік стандартты сараптап,
өз іс - әрекетіне сәйкес қолдана білу,
өз жұмысында басқару функциясын орындай білу (сыныпты, оқу үрдісін басқару т.б.)
кәсіби мониторингтің нәтижелерін қолдану.
мемлекеттік тілді және шетел тілін кәсіби деңгейіне сәйкес қажетті қолдана білу.
Міне осыдан мұғалімнің құзіреттілігі көрінеді. 12 жылдық мектептің педагогі өзін жоғары деңгейде қалыптастырудың бірнеше құзіреттілігін игеруге міндетті.
Арнайы құзіреттілік - өзінің кәсіби қызметпен жоғары деңгейде айналысатын және өзінің кәсіби дамуын одан әрі жобалай білетін қабілет. Осыған орай мұғалім үнемі ізденісте болуы керек.
Мұғалім үнемі ізденісте бола отырып, жаңаша оқытудың модульдік, рейтингтік жүйе, дамыта оқыту, сын тұрғысынан ойлау технологияларының әдіс - тәсілдерін өз ізденісі арқылы оқушы қабілетіне, қабылдау деңгейіне қарай іріктеп қолданғаны – жөн. Сонымен қатар психологиялық – педагогикалық білімін жетілдіріп үйренумен қатар, сол білімін өз ісінде шебер пайдалана білетін болуы керек. Оқушының кез-келген сұрағына жауап беруге даяр болуға тиіс.
Әлеуметтік құзіреттілік - бірлескен кәсіптік қызметпен айналысу қабілеті (ұжыммен, топпен) қызмет ету, басқару кәсібінде қабылданған кәсіби қарым - қатынас тәсілдерін қолдана білу яғни, мұғалім оқушылармен қарым -қатынаста тактикасын баланың жасы, рухани өсуіне байланысты өзгертіп отыруы керек. Оқушыларды топтық, ұжымдық жұмыстар жасай алуға, соның ішінде жеке тұлғаның дамуына мән беруі керек.
Білім беру құзіреттілігі – білім беру қызметінде кәсіби білімді, білік пен дағдыны, мақсат қоюшылықты игеруге деген қызығушылық және білім беру қызметінде субъектілік пен креативтіліктің дамуына ынталылық педагогикалық және әлеуметтік психологиялық негіздерін қолдана білу қабілеті.
Әрине, мұғалімдікке кездейсоқ адамдар келмеуі керек. Мұғалімдік маман атына лайық болуы керек. Мұғалім оқушыға қай жағынан болсын өзін - өзі ұстауы, сөйлеуі, жүріс - тұрысы, киім - киісі жағынан болсын үлгі. Бұл жағдайда оқушының жеке адам ретінде қалыптасуына жанама әсер етеді. Оқушыларды сайлау, олардың құқығын ар - намысын сыйлау. Оқушының ар - намысын сыйламаған, құқығын аяққа таптайтын мұғалімді оқушы да сыйламайды, ұстаз оқушыларына тәлім - тәрбие алмайды. Мұғалімнің өз жұмысына ықылассыздығы, жүрдім - бардым қарауы оқушыға тікелей әсер етеді. Талап қоя білмейтін, оқу процесін ұйымдастыра алмаған мұғалім ешқандай нәтижеге қол жеткізе алмақ - емес.
Қазіргі аса қарқынды өзгерістерге толы әлеуметтік - экономикалық жағдайда білім беру жүйесінде педагогке қойылатын талапта ерекше екендігі түсінікті.
Бұл мынандай фактілерге байланысты.
оқытудың әр алуан түрлері мен әдістерін қолдану
топтық жұмыс дағдыларын дамыту
әрекеттерге үйрету
нақты ситуацияларды талдау.
Мұғалімге өз ісінің маманы болумен қатар, оның бойында баланы жақсы көру, баланың көзқарасы мен пікірін сыйлау, тыңдай білу керек.
Кез келген ұстаз «Балалар құқығы туралы заңды» және конвенцияны әрқашан басшылыққа ала отыруы шарт. Бала құқығын сыйлау баланың құқықтық санасын көтеруге, құқықтық тәрбие беруде маңызы зор. Құқықтық мемлекет құруды мақсат еткен Қазақстан жағдайында баланың құқықтық түсінігін ерте қалыптастыру қоғамның болашақ тәртіпті, тәрбиелі азаматтардан тұратындығына кепіл болады.
Қазіргі және бұрыннан қалыптасып кеткен көзқарас бойынша мұғалім тек өз пәнінің төңірегінде ғана қалып қоймай, қоғамда болып жатқан өзгерістерге құлағы түрік, көзі ашық, жан - жақты талдау жасай білетін маман болуы шарт.
Қоғамдағы саяси - экономикалық, құқықтық жағдайларды, әлеуметтік мәселелерді талдай білетін, оны оқушылар игергенде бір саты алда бола білуі керек. Яғни өз пәнінің айналасында ғана қалып қойса, балаға білім мен тәрбие беруде биік мақсаттарға жете алмайды.
Өз ісінің кәсіби маманы болу қай мамандықтың иесіне болсын қойылатын талап. Дәстүрлі мұғалім «Жеткізуші» ал оқушы «Қабылдап алушы» қазіргі нарықтық бәсеке заманында тиімсіз. Нарықтық бәсекелестік мектепке де, мұғалімге де қатысы жоқ деп айта алатындар қателеседі.
Мұғалім жалпы стандарттық талаптармен бірге, нағыз сыншы алдындағы оқушылардың талабы мен сынына төтеп бере алуы керек. Кәсіптік білім төмен мұғалімді балалардың білімі төмен мұғалімді балалардың өткір сынының өзі - ақ, оның кәсіби шеберлігін үнемі қажетті деңгейде ұстануына әсер етеді.
Кәсіби құзырлылық - мұғалімнің біліктілігін арттыру, қоғам алдындағы жауапкершілікті сезіну, жоғарғы деңгейге үнемі ұмтылу мен үнемі ізденіс, жаңашылдығы мен жаңалықты қабылдай білуі мен қолдана білу, адами құндылықтарға сай бола отырып, сол құндылықтарды балаға сіңіре білу.
