Избасарова Молдир

Домбыра – өте көнеден келе жатқан кең тарған қазақтың қасиетті аспабы. Домбыра қос ішекті -шертпелі аспап. Домбыраны ағаштан және қыл ішектен жасайды. Домбырамен әндер, күйлер тартады.

Дауылпаз-қазақтың ұрып ойналатын көне саз аспабы. Ертеректе бұл музыкалық аспап қатты дыбыс шығару үшін соғыс құралы ретінде де пайдаланған. Дауылпазды ойнайтын адам жаршы деп атайды. Дауылпаздың көмегімен ертеректе жақсы да, жаманда да хабарды жеткізіп отырған.

Асатаяқ-қазақ халқының ежелгі музыкалық аспабы. Оларды ырғақтатып, сілкіп, шайқап ойнайды.  Асатаяқ емен, үйеңкі, қайың, долана секілді қатты ағаштардан жасалады. Бетіне әр түрлі салдыр-гүлдір, шулы дыбыс беретін темір салпыншақтар, сақиналар, шығыршықтар тағылады.

Қобыз - таңқаларлық пішінді және ғажайып сазды, бай тембрлі аспап. Қобыз қазақ халқының ең көне аспаптарының бірі болып табылады. Қобыз екі шекті 40-қа тарта аттың ұзын қылы керілген ысқышы бар аспап. Қылқобыз аталуы да осыдан болар. Арнайы ысқышпен үйкелеп әртүрлі әуендер, түрлі дауыстар шығарады. Қобыздың атасы –Қорқыт ата .

Сыбызғы - қазақтың үрмелі музыкалық аспабы. Қурайдан, ағаштан жасалады. Үрмелі аспаптар арасында сыбызғы - халық үшін ең сүйікті аспаптардың бірі болып саналады.

Жетіген -қазақ халқының көп ішекті шертпелі аспабы.  жасалуы да, ойналу әдіс-тәсілі де өте күрделі аспап. Ертеректе ел арасында сақталған көне жетігеннің ішегі аттың қылынан тағылып, тиектің орнына асықтар пайдаланылатын болған.  Ішек сандары жетеу болғандықтан, аспап Жетіген аталған.

1. Аспап

2. Қобыз

3. Өнер

4. Ақын

5. Әуен

6. Домбыра

7. Күй

Мына сұрақтарға жауап беретін сөздерді жаз.

Сөздерді қазақ тіліне аударып жаз.

Пословица----------------------------------------------

Поговорка----------------------------------------------

Учить---------------------------------------------------

Знать-----------------------------------------------------

Интересно----------------------------------------------

Полезно-------------------------------------------------

Жіктік жалғауын жалғап жаз.

Мен жуа------------ Біз жуа -----------

Сен жуа------------- Сендер жуа -----------------

Сіз жуа -------------- Сіздер жуа --------------

Ол жуа -------------- Олар жуа --------------

Толықтырып жаз.

Мен ыдыс жуа......... . Ол дастарқан жасай ............... . Біз гүлдерге су құя............. . сен шаң сүрте............... . Сіздер үй жинай ............ . Олар бізге көмектесе .............. .

«Дастарқан» сөзіне дыбыстық талдау жасау.

Дастарқан - ------------------------------------------------------.

Д- -----------------------------------------------------

А- -----------------------------------------------------

С- -----------------------------------------------------

Т- -----------------------------------------------------

Р- -----------------------------------------------------

Қ- -----------------------------------------------------

Н- -----------------------------------------------------

Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жаз.

Менің атым-Анар.Мен үйде анама көмектесемін. Мен дастарқан жасаймын. Мен дастарқанға ыдыстарды қоямын. Мынау-қасық. Мынау –шанышқы. Мынау –тәрелке. Мынау-пышақ. Біздің отбасымызда үш адам бар. Сондықтан мен дастарқанға үш қасық, үш шанышқы және үш тәрелке қоямын. Дастарқанға тамақты анам қояды. Біз тамақ ішеміз.

1.Анар үйде кімге көмектеседі?

--------------------------------------------------------------------------------

2.Ол не істейді?

------------------------------------------------------------------------------------

3.Ол дастарқанға қандай ыдыстарды қояды?

--------------------------------------------------------------------------------

4.Дастарқанға тамақты кім қояды?

--------------------------------------------------------------------------------

Сусындар мен тағамдарды екі бөліп жаз.

Сүт,шай, мәнті, ет,шырын,су,айран,ботқа,көже,қуырдақ,палау.

Сусындар Тағамдар

------------------------------- ------------------------------------

------------------------------- -------------------------------------

------------------------------- --------------------------------------

-------------------------------- --------------------------------------

-------------------------------- --------------------------------------

Сөздерді қазақ тіліне аударып жаз.

Вкус- -----------------------------------------

Жидкий /-ая,-ое/ -----------------------------

Полезно для здоровья ------------------------------

Можно добавить -------------------------------------

Мәтіннен көптік жалғауы бар сөздерді теріп жаз.

Астана қаласы-Қазақстанның елордасы.Астана – үлкен,әдемі және жас қала.Ол Солтүстік Қазақстанда орналасқан.Астанада әдемі үйлер,саябақтар,ескерткіштер,биік ғимараттар бар.Маған Астана қаласы ұнайды.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Толықтырып жаз.

Біз Астанаға бара....... . Сендер Атырауға бара........... . Мен Семейге бара........... . Сіз Өскеменге бара ........... . Сен Өскеменге бара........... . Сіздер Таразға бара........... .

Кіммен? Немен? сұрақтарына жауап беретін сөздердің астын сыз.

Менің атым- Маржан. Мен жазғы демалыста Көкшетауға бардым. Ол Солтүстік Қазақстанда орналасқан. Мен Көкшетауға ата-анаммен бардым.Біз машинамен бардық.Маған Көкшетау қаласы ұнайды.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Не?Қандай? сұрақтарына жауап беретін сөздерді екі бағанға бөліп жаз.

Еркін,бай,мол,еркіндік,байлық,молшылық,бейбіт,бейбітшілік,құс,әдемі,көгілдір,қыран

Сұрақтарға жауап жаз.

Сенің Отаның қай жер?

----------------------------------------------------------

Қазақстан қандай мемлекет?

-------------------------------------------------------------------

Қазақстанның Мемлекеттік Туы қандай?

--------------------------------------------------------------------

Қазақстанның елордасы қай қала?

--------------------------------------------------------------------

Қазақстанның табиғаты қандай?

---------------------------------------------------------------------

Сөзге жіктік жалғауын жалғап жаз.

Мен жасап отыр............ Біз жасап отыр.................

Сен жасап отыр............. Сендер жасап отыр..........

Сіз жасап отыр.............. Сіздер жасап отыр............

Ол жасап отыр.............. Олар жасап отыр.............

Мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жаз.

Бүгін Наурыз мерекесі. Әжем наурызкөже пісіріп жатыр.Анам бауырсақ пісіріп жатыр. Әкем ауланы тазалап жүр. Атам ағаш отырғызып жатыр. Мен атама көмектесіп жүрмін.

Содан соң біз алаңға барамыз. Біз концерт көреміз, ұлттық ойындар ойнаймыз. Маған Наурыз мерекесі ұнайды. Наурыз мерекесі қызықты және көңілді өтеді.

Болатқа қандай мереке ұнайды?

----------------------------------------------------------------------------

Болаттың әжесі не істеп жатыр?

----------------------------------------------------------------------------

Болаттың анасы не істеп жатыр?

-----------------------------------------------------------------------------

Болаттың әкесі не істеп жүр?

-----------------------------------------------------------------------------

Болаттың атасы не істеп жатыр?

-----------------------------------------------------------------------------

Болат не істеп жүр?

----------------------------------------------------------------------------

Кестені толтыр:

Мына сөздерге көптік жалғауын жалғап жаз.

Есік..............,тақта................,үстел...............,парта..................,терезе...................,орындық.............. ,кітап........., дәптер......, күнделік......., қалам........, қарындаш........., сызғыш........., өшіргіш......., ұштағыш......., қайшы..........., желім..........., бояу............. .