?ызылорда облысы, Шиелі ауданы, С?лут?бе ауылы, № 142 орта мектепті? ?аза? тілі п?ніні? м??алімі Надирбекова Кулайхан
Саба?ты? та?ырыбы: Ма?сатты келер ша?
Саба?ты? білімділік ма?саты: етістікті? ша?тары туралы о?ушыларды? т?сінігін дамыту.Ма?сатты келер ша?ты? т?рлері туралы т?сінік бере отырып, ?зіне т?н ерекшеліктерін ??ындыру.
дамытушылы? ма?саты: етістік ша?тарыны? м?н-ма?ынасын т?сініп пайдалану жолдарын ?йрену; байланыстырып с?йлеуге жатты?тыру;жатты?у ж?мыстарын орындату ар?ылы етістікті? ша?тары туралы о?ушыларды? ойын дамыту;
т?рбиелік ма?саты: адамгершілікке, е?бекке баулу.
Саба?ты? т?рі: білім да?дысын ?алыптастыру саба?ы.
Просмотр содержимого документа
«Саба?ты? та?ырыбы: Ма?сатты келер ша?»
Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Сұлутөбе ауылы, № 142 орта мектептің қазақ тілі пәнінің мұғалімі Надирбекова Кулайхан
Сабақтың тақырыбы: Мақсатты келер шақ
Сабақтың білімділік мақсаты: етістіктің шақтары туралы оқушылардың түсінігін дамыту.Мақсатты келер шақтың түрлері туралы түсінік бере отырып, өзіне тән ерекшеліктерін ұғындыру.
дамытушылық мақсаты: етістік шақтарының мән-мағынасын түсініп пайдалану жолдарын үйрену; байланыстырып сөйлеуге жаттықтыру;жаттығу жұмыстарын орындату арқылы етістіктің шақтары туралы оқушылардың ойын дамыту;
тәрбиелік мақсаты: адамгершілікке, еңбекке баулу.
Сабақтың түрі: білім дағдысын қалыптастыру сабағы.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау. 139-жаттығу. Берілген етістіктерді жекеше, көпше түрде жіктеп, әрқайсысына сөйлем құрап жазу.
Ж.Аймауытұлының «Әнші» әңгімесінен етістіктің шақтарына 2-3 мысал жазып келу.
Тақырыптық байланыс болуын ескеріп, өткенді еске түсіру.
Сұрақ-жауап арқылы өтілген материалдар еске түсіріледі.
- Етістіктің шақтары дегеніміз не?
- Келер шақтың түрлерін ата.
- Болжалды келер шақ қалай жасалады? Мысал келтір.
Ү.Жаңа материалдың мазмұнымен таныстыру.
Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындау.
Мақсатты келер шақ қимылдың, іс-әрекеттің келешекте мақсат етіле орындалатынын білдіреді.
Жасалуы:
Етістіктің түбіріне –мақ,-мек,-пақ,-пек,-бақ,-бек жұрнағы жалғанып, одан кейін жіктік жалғауы арқылы жасалады.
Етістіктің –мақ,-мек,-пақ,-пек,-бақ,-бек жұрнағынан соң –шы,-ші жұрнағы жалғанып, одан кейін жіктік жалғауы арқылы жасалады.
–мақ,-мек,-пақ,-пек,-бақ,-бек және –шы,-ші тұлғалы негізгі етістікке емес деген көмекші етістіктің тіркесуі арқылы мақсатты келер шақтың болымсыз түрі жасалады.
Мен ауылға бар+мақ+пын.
Сен ерте кет+пек+сің
Мен ауылға бар+мақ+шы+мын. Сен ерте кет+пек+ші+сің.
Кемекші емеспін, бармақ емес-сің.
Мақсатты келер шақтың жіктелу үлгісі
жақ
жекеше
көпше
І
ІІ
ІІІ
бармақпын, бармақшымын
бармақсың, бармақшысың
бармақсыз, бармақшысыз
бармақ-, бармақшы-
бармақпыз, бармақшымыз
бармақсыңыдар, бармақшысыңдар
бармақсыздар, бармақшысыздар
бармақ-, бармақшы-
140-жаттығу. Оқып шығып, мақсатты келер шақты тауып, қалай жасалғанын түсіндіріңдер.
Морфологиялық талдау (келер шақ тұлғасындағы етістіктерге)
Үйренбек- бек жұрнағы арқылы жасалған, түбірі-үйрен, салт етістік.
Саумақ- мақ жұрнағы арқылы жасалған, түбірі- сау, салт етістік.
141-жаттығу. Өлеңді мәнерлеп оқыңдар. Өлеңмен мақсатты келер шақта тұрған етістіктерді тауып, жағымды не жағымсыз мағынада айтылғанын айырыңдар.
Шығармашалық тапсырма.Ақынның айтпақ ойын өз сөздеріңмен жазып шығыңдар.