Просмотр содержимого документа
«Саба?ты? та?ырыбы: Ауыспалы осы ша?»
Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Сұлутөбе ауылы, № 142 орта мектептің қазақ тілі пәнінің мұғалімі Надирбекова Кулайхан
Сынып 7
Сабақтың тақырыбы: Ауыспалы осы шақ
Сабақтың білімділік мақсаты: етістіктің шақтары туралы оқушылардың түсінігін дамыту.Осы шақтың, ауыспалы осы шақтың мағынасын ұғындыру;
дамытушылық мақсаты: етістік шақтарының мән-мағынасын түсініп пайдалану жолдарын үйрену; байланыстырып сөйлеуге жаттықтыру;жаттығу жұмыстарын орындату арқылы етістіктің шақтары туралы оқушылардың ойын дамыту;
тәрбиелік мақсаты: адамгершілікке, еңбекке баулу.
Сабақтың түрі: білім дағдысын қалыптастыру сабағы.
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі. ІІ. Үй тапсырмасын сұрау.
Тақырыптық байланыс болуын ескеріп, өткенді еске түсіру.
Сұрақ-жауап арқылы өтілген материалдар еске түсіріледі.
Етістіктің қолдану аясы да, мағынасы да кең сөз табы екені ескеріледі.
Ү.Жаңа материалдың мазмұнымен таныстыру.
Сабақтың тақырыбы мен мақсатын айқындау.
Ауыспалы осы шақ қимыл, іс-әректтің дағдылы қалыпта болып тұруын білдіреді.
Ауыспалы осы шақ тұлғасы (яғни көсемшенің жіктелген түрі) сөйлемде екі түрлі мәнде қолданылады:
Бірде дағдылы қимылды білдіріп, осы шақ мағынасын береді.
Енді бірде алда болатын қимылды білдіріп, келер шақ мағынасын береді.
Ауыспалы осы шақ түрінің жіктелу үлгісі
жақ
жекеше
көпше
І
ІІ
ІІІ
айтамын,келемін, сөйлеймін
айтасың, келесің, сөйлейсің
айтасыз, келесіз, сөйлейсіз
айтады, келеді, сөйлейді
айтамыз, келеміз, сөйлейміз
айтасыңдар, келесіңдер, сөйлейсіңдер
айтасыздар, келесіздер, сөйлейсіздер
айтады, келеді, сөйлейді
Оқулықпен жұмыс.130-жаттығу. Көшіріп жазып, ауыспалы осы шақты білдіріп тұрған етістіктердің астын сызыңдар.
Тапсырма: Өздеріңмен бірге оқитын оқушылардың достығы туралы не айтар едіңдер?
131-жаттығу. Сөйлемдерді оқып шығып, нақ осы шақ етістікті бір бөлек, ауыспалы осы шақ етістікті бір бөлек жазыңдар.
132-жаттығу. Мәтінді мәнерлеп оқып шығып, автордың айтпақ ойларын таратып түсіндіріңдер. Мәтіндегі ауыспалы осы шақты білдіретін етістіктерді тауып құрамына қарай талдаңдар.
Етістік (талдау)
Құрамына қарай : бір, екі, үш құрамды
Тұлғасына қарай: негізгі, туынды
Құрылысына қарай: дара, күрделі
Лексикалық мағынасы
Грамматикалық мағыналары
Сұрағы
Мағыналық топтары
Салт,сабақты
Шақтары
Қорытынды.
Ауыспалы осы шақ қалай жасалады?
Мысал келтір.
Үйге тапсырма.
133-жаттығу. Сөйлемдерді көшіріп жазып, ауыспалы осы шақты тауып, оны нақ осы шаққа айналдырып жазыңдар.
Табиғаттан алған әсерлеріңді суреттеп шағын шығарма жазу.
