|
|
Уруок тиэмэтэ | Үөрэх дэгиттэр дьайыылара (УУД)
| Бэриллибит чааһа | Чыыһылата былаанынан | Чыыһылата ыытыллыбыты нан | Дьиэҕэ улэ |
| Тус санааны, сыһыаны сайыннарар үөрүйэх (личностные УУД) | Үөрэх сатабылларын сайыннарар үөрүйэх (метапредметные УУД) | Тустаах үөрэх предметин үөрэтэр үөрүйэх (предметные УУД) |
|
|
|
|
|
| I. Норуот өркөн өйө, ытык тыла(16чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Өс хоһооно | Өс хоһоонун өйдөбүлэ, уус-уран уратытын быһаарар | Өс хоһоонун суолтатын быһаарар, толкуйдуур. Ис хоһоонун быһаарар | Бэргэн, сытыы тылынан олох араас түгэннэрин түмүктээн этииннэн этиини быһаарар | 1 |
|
|
|
|
| Өс хоһооно-норуот ох тыла | Өс хоһоонун тылын – өһүн туһунан быһаарсыһар | Бэйэтин омугун өс хоһоонун уратытын билэр, быһаарсар, кэпсиир | Саха омук өс хоһоонун баай, уус-уран тылын уратытын билжр | 1 |
|
|
|
|
| Таабырын |
| Таабырын мындыр, булугас өйгө-санааҕа эрчийэр күүһүн билэр |
| 1 |
|
|
|
|
| Чабырҕах Сылгыны хоһуйуу Ахсаан чабырҕаҕа
| Чабырҕах- норуот т.у.а.биир саамай сытыы, көрдөөх – нардаахсатирическай көрүҥэ буоларын билэр | Куһаҕан быһыыны, майгы-сигили итэҕэһин сымнаҕастык элэктээн, хаарыйан хоһуйууну уратытын өйдүүр | Үөрэнээччилэр эппиэттэрин истэр, кэпсэтиһэр | 1
(4) |
|
|
|
|
| С.А.Зверев-Кыыл Уола. Былыргы чабырҕахтар |
| Тиэмэтинэн туох уратылааҕын быһаарар |
| 1 |
|
| Дьүлэй Бүөкээн (бэйэ ааҕыыта) |
|
| Айар, айымньылаах үлэ |
| Чабырҕах туһунан билиитигэр олоҕуран, чабырҕах айарга холонор |
| 1 |
|
|
|
|
| Остуоруйа Биэс ынахтаах Бэйбэрикээн эмээхсин | Остуоруйа дьиктилээх- алыптаах түгэннэрэ, олох уонна остуоруйа | Остуоруйа көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэр нэһилиэстибэ буоларын өйдүүр
| Санаатын, ситимнээн этэр, атын киһи эппиэтин, толкуйун сыаналыы | 1 |
|
|
|
|
| Биэс ынахтаах Бэйбэрикээн эмээхсин остуоруйа сүрүн дьоруойдарын тас дьүһүннэрэ, майгылара
|
| Остуоруйа туох сыаллааҕын-соруктааҕын быһаарсар, сүрүн дьоруойдар майгыларын ырытарга холонор
|
| 1 |
|
|
|
|
| Үчүгэй Үөдуйээн (норуот остуоруйата)
| Остуоруйа дьиктилээх- алыптаах түгэннэрэ, олох уонна остуоруйа | Остуоруйа көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэр нэһилиэстибэ буоларын өйдүүр
| Туох сыаллаах-соруктаах саҥарарын, ааҕарын дьон өйүгэр тиийимтиэтик тиэрдии, Эргэрбит тыл суолтатын тылдьытынан быһаарар | 1 |
|
|
|
|
| Чаачахаан уонна Алаа Моҥус. |
| Бэйэ билиитин истээччилэргэ тиэрдэр, кэпсиир дьоҕурун сайыннарар, ырытарга холонор
|
| 1
(6) |
|
|
|
|
| Олоҥхо. С.С.Васильев .Мөҥүрүүр Бөҕө | Олоҥхо- норуот өйүн – санаатын муҥутуур чыпчаала, ойуулуур-дьүһүннүүр ньымата уратытын быһаарсыһар |
| Олоҥхо омуна ордук олоҥхо геройдарын ойуулааһыҥҥа көстөрүн бэлиэтиир.болҕойор | 1 |
|
|
|
|
| Мөҥүрүүр Бөҕө бухатыыр сүрүн анала | Олоҥхоҕо айыы бухатыырын сүрүн аналын кимнээх көмөлөрүнэн толорбутун быһаарар. | Олоҥхону Аан дойду норуоттара чахчы сүдү айымньы диэн билиниилэрин билэр, кэпсэтиһэр | Өй-санаа киириитэ, тылын –өһүн эрчийэр, байытар | 1 |
|
|
|
|
| Мөҥүрүүр Бөҕө олоҥхоҕо Аан Алахчын Хотун саҥата |
| Олоҥхону чинчийэр үөрэххэ ылсыһар, интэриэһиргиир. | Тиэксинэн үлэни үлэлиир, ылсыһар | 1 |
|
|
|
|
| С.С. Васильев. Айыы Дьураҕастай |
| Олоҥхо инники олугар киһиэхэ анал ааты иҥэрии сиэрин-туомун билсэн болҕойон ааҕан түмүк өйдөбүлгэ кэлэр, быһаарар. | Өй-санаа киириитэ, тылын –өһүн эрчийэр, байытар | 1
|
|
| Ньуҥурмэк(бэйэ ааҕыыта) |
|
| Олоҥхо фантастиката | Ойуулуур-дьүһүннүүр ньымата уратытын быһаарсыһар | Өй-санаа киириитэ, тылын –өһүн эрчийэр, байытар, толорон холонон көрөр. |
| 1 |
|
|
|
|
| Киһи аймах тылынан уонна өйүнэн айбыт нэһилиэстибэтэ- олоҥхо |
| Болҕойон ааҕан түмүк өйдөбүлгэ кэлэр, быһаарар, ырытыһар, кэпсиир | Олоҥхо туһунан өйдөбүлүн кэҥэтэр, тылын саппааһын байытар | 1 |
|
|
|
|
| II.Норуот тылынан уус-уран айымньытыттан литератураҕа (9чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Суруйааччы чабырҕаҕа. П.Н.Тобуруокап-оҕо суруйааччыта |
|
Чабыр5ах суруйар. айар дьон сонун көстүүлэрин билэр. кэпсиир |
| 1
|
|
|
|
|
| Чабырҕах П.Н.Тобуруокап Тараас туһунан чабырҕах | Суруйааччы айбыт чабырҕаҕын туһунан быhаарсыhар | Куһаҕан быһыыны, майгы-сигили итэҕэһин сымнаҕастык элэктээн, хаарыйан хоһуйууну уратытын өйдүүр | Тиэксинэн үлэни үлэлиир, ылсыһар | 1
|
|
|
|
|
| Өксөкүлээх Өлөксөй. Билбит - корбут |
| Чабырҕахха сытыы, ох тыла, дьүөрэ дорҕоон наарданыыта саха тылын ураты эгэлгэ мындырын өйдуур |
| 1
|
|
|
|
|
| С.Р.Кулачиков-Эллэй “Чурум-Чурумчуку” остуоруйата | Норуот уонна суруйааччы айымньытын быhааран сатаан ырытар үөрүйэх | Уус-уран айымньы омук култууратын, сиэрин- майгытын иҥэринэргэ көмөлөһөрүн өйдүүр | Айымньы геройдарын тэҥнээн көрөр. ырытар
| 1 |
|
|
|
|
| Чурум-Чурумчуку албастара | Айымньы хас биирдии баһын ааттыыр | Айымньы хас биирдии баһын ааттыыр, уустаан ураннаан кэпсиир | Тиэксинэн үлэни үлэлиир, ылсыһар | 1 |
|
|
|
|
| Аптаах тааһы мин булуум- кэпсэтиһии |
| Остуоруйаҕа олоҕуран санаатын сайа этэр, кэпсэтиигэ кыттар |
| 1 |
|
|
|
|
| Т.Е.Сметанин “Күөрэгэй” остуоруйата | Остуоруйа иитэр- үөрэтэр өттүн быһаарар. холобурдуур | Ааҕар кэмигэр айымньы сүрүн санаатын өйдүүр, бэйэтин сыанабылын биэрэр, тойоннуур. | Кэпсиир, биһирэбиллээх геройдары үчүгэй өрүттэрин быһаарар, холобурдуур | 1 |
|
| А.Д.Неустроева. Саһыл, эһэ уонна оҕо |
|
| Күөрэгэй ойуурга быһылаана |
| Геройдары тэҥнээн ырытар, остуоруйа ыксаллаах түгэннэрин кэпсиир |
| 1 |
|
|
|
|
| Мойот уонна Күөрэгэй, өйтөн суруйуу |
| Бэйэтин сыанабылын биэрэр, тойоннуур, сиһилии кэпсиир |
|
1 |
|
|
|
|
| III. Уус-уран литература Олох туллар тутаахтара(7чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Н.Е.Мординов-Амма Аччыгыйа.Ийэ (Сааскы кэм романтан) | Иитэр- үөрэтэр өттүн быһаарар. холобурдуур | Айымньы геройдара эбэ уонна Талба өрүс. Быһаарсыһар, нааран кэпсиир. | Тиэксинэн үлэлиир, айымньыны ырытарга холонор | 1 |
|
|
|
|
| Кыракый Микиитэ быһылаана | Ийэ барахсан сүрэҕинэн сэрэйиитин ис сүрэҕиттэн иэйэн кэпсиир | Ийэ уобараһа айымньыга сиһилии суруллубутун тиэкистэн булан ааҕар, сиһилиир | Тиэксинэн үлэҕэ тылын саппааһын байытар | 1 |
|
|
|
|
| Айымньыга ийэ уонна оҕо |
| Ийэлээх оҕо истиҥ иэйиилэрин дакаастыырга холонор |
| 1 |
|
|
|
|
| С.П.Данилов. Мин аҕам | Аҕа майгытын суруйааччы суруйуутун ааҕан өйдөбүлүн кэпсиир | Аҕа барахсан өтүйэтин тыаһын бэйиэт ахсым акка тэҥнээбитин ырытарга холонор | Хоһоону өйгө үөрэтэр, дорҕоонноохтук ааҕарга холонор | 1 |
|
|
|
|
| Софр.Данилов. Икки суол |
| Айымньыны ааҕан баран туох санааҕа кэлбитин сиһилиир, доҕотторугар өйдөтөр, санаа атастаһыыга көхтөөхтүк кыттар |
| 1 |
|
|
|
|
| Аҕаны хомотуу | Икки суол туһунан ааптар этэрин сабаҕалаан көрөр | Софр.Данилов айымньыта иитэр суолтатын ыйар, түмүк санааны сатаан сааһылаан кэпсиир | Тиэксинэн үлэлиир. Ыйытыыларга сөпкө эппиэттиир | 1 |
|
|
|
|
| С.Р.Кулачиков-Эллэй «Таптыаҕыҥ ийэни»
| Хоһооҥҥо ойуулуур-дьүһүннүүр тыллары булар | Хоһооҥҥо этиини оҥорор араас ньыматын өйдүүр |
| 1 |
|
| Н.С.Тарабукин .Ийэм хомуһа ааҕыы |
|
| Мин киһибин (7чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| С.П.Данилов. Олоҥхо оҕотобун |
| Хоһооҥҥо этиини оҥорор араас ньыматын өйдүүр, дойдуга бэриниилээх буолууну ылынар,бигэргэтэр. |
| 1 |
|
|
|
|
| С.С.Яковлев-ЭриликЭристиин. «Хачыгыр»
| Ис уонна тас мэтириэт диэни арааран билэр | Кэпсээҥҥэ киһи майгыта- сигилитэ эгэлгэтин арыйыы. Литературнай мэтириэт өйдөбүлүн өйдүүр | Литературнай герой мэтириэтин айымньыттан булан көрөр, ис уонна тас мэтириэт диэни арааран билэр | 1 |
|
|
|
|
| Хачыгыр эрэйдээх оло5о |
| Кэпсэтэр кэмнэ бэйэ билиитин, көрбүтүн, сатабылын, аахпытын сатаан тиэрдэр
|
| 1 |
|
|
|
|
| Айымньы геройдарын ааттара | Тус санаатын этэр үөрүйэҕи ылынар | Сахаларга быһыыларыгар-майгыларыгар сөп түбэһиннэрэн көрөн ааттааһын баарын айымньыга булар. ырытар | Биирдии геройу тиэкистэн булан ааҕан сөп түбэһиннэрэр | 1 |
|
|
|
|
| Н.Г.Золотарев – Якутскай. Хаҥкы | Ис уонна тас мэтириэт диэни арааран билэр | Кэпсэтиигэ бэйэ билиитин, көрбүтүн, сатабылын, аахпытын сатаан тиэрдэр
| Тиэксинэн үлэлиир. Ыйытыыларга сөпкө эппиэттиир | 1 |
|
|
|
|
| Айымньы сүрүн санаата |
| Кэпсэтэр кэмнэ бэйэ билиитин, көрбүтүн, сатабылын, аахпытын сатаан тиэрдэр
| Тиэксинэн үлэлиир. Ыйытыыларга сөпкө эппиэттиир | 1 |
|
|
|
|
| Айымньы уонна тус санаа | Тус санаатын этэр үөрүйэҕи ылынар | Кэпсэтиигэ бэйэ билиитин көрбүтүн, сатабылын, аахпытын сатаан тиэрдэр, түмүктүүр үөрүйэҕи ылынар
|
| 1 |
|
|
|
|
| Ийэ тыл-норуот тыына(4чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| А.А.Иванов – Күндэ . «Төрөөбүт тыл » | Хоһооҥҥо этиини оҥоруу араас ньыматын көрөн ырытарга холонор | Хоһоон ойуулуур-дьүһүннүүр ньыматын ылынар, ырытарга кыттыһар | Сахалыы хоһоон уратытын билэр. Хоһоону өйтөн ааҕар
| 1 |
|
|
|
|
| Төрөөбүт төрүт тылым(Күндэ хоһоонунан) |
| Сахалыы хоһоон уратытын билэр, кэпсэтиигэ кыттар.
| Ийэ тылга сүгүрүйүү бэлиэтин биллэрэр | 1 |
|
|
|
|
| Семен П. Данилов «Саха саҥата» | Төрөөбүт ийэ тылга таптал иэйиитин уһугуннарыы, ырытыһар
| Санаатын сатаан үллэстэр, түмүктүүр үөрүйэҕи ылынар
| Ийэ тылга сүгүрүйүү бэлиэтин биллэрэр | 1 |
|
|
|
|
| В.М.Новиков – Күннүк Уурастыырап«Саха тыла» |
| Хоһоон ойуулуур-дьүһүннүүр ньыматын ылынар, ырытарга кыттыһар, түмүктүүр үөрүйэҕи ылынар |
| 1 |
|
|
|
|
| Ийэ айылҕа уонна киһи (5чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| А.Е.Кулаковскай-Өксөкүлээх Өлөксөй. Үрүйэ | Литература тиэрминин тылдьытынан сирдэтэн быһаарар | Хоһооҥҥо сөҕө көрбүт тыллары булан этитэлиир, ырытарга холонор | Ааптар хоһоону икки чааска араарбытын быһаарар | 1 |
|
|
|
|
| В.М.Новиков-Күннүк Уурастыырап..Көлүкэчээн | Хоһооҥҥо этиини оҥоруу араас ньыматын көрөн ырытарга холонор | Хоһоон ойуулуур-дьүһүннүүр ньыматын ылынар, ырытарга кыттыһар | Тиэксинэн үлэлиир. Ыйытыыларга сөпкө эппиэттиир | 1 |
|
|
|
|
| С.П.Данилов.Кыһыҥҥы күн | Хоһоон ойуулуур-дьүһүннүүр ньыматын болҕойор | Сахалыы хоһоон уратытын билэр, кэпсэтиигэ кыттар. түмүктүүр үөрүйэҕи ылынар
| Хоһоону өйтөн ааҕар үөрүйэҕи ылынар
| 1 |
|
|
|
|
| Айар үлэ «Мин хоһоонум» |
| Төрөөбүт тыл өй-санаа, билии-көрүү сайдыытыгар оруолун өйдүүр. Төрөөбүт тыл барҕа баайын сыаналыыр |
| 1 |
|
|
|
|
| С.А.Попов-Сэмэн Тумат. Улуу кыыл тыына. | Суруйааччы суруйуутун ааҕан өйдөбүлүн кэпсиир | Уһук Хоту бэрт ыраах Хотугу Муустаах муора арыытыгар кыстыыр ыал олоҕун туһунан билбитин билэр, кэпсиир | Ааҕар, кэпсиир үөрүйэҕи ылынар | 1 |
|
|
|
|
| Киһи үтүө майгыта, сиэрэ-олох сүнньэ (5чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| А.И.Софронов-Алампа «Дьүһүн кубулуйумтуо»
| Иитэр- үөрэтэр өттүн быһаарар. холобурдуур. Мэтириэт диэни арааран билэр | Айымньыны ааҕан баран туох санааҕа кэлбитин сиһилиир, доҕотторугар өйдөтөр, санаа атастаһыыга көхтөөхтүк кыттар | Тиэксинэн үлэлиир. Ыйытыыларга сөпкө эппиэттиир. Ааҕар, кэпсиир үөрүйэҕи ылынар. | 1 |
|
|
|
|
| Айымньы сүрүн геройдара | 1 |
|
|
|
|
| Айымньыга дьон киһиэхэ сыһыана | 1 |
|
|
|
|
| Уус –уран айымньылартан үгэ уратыта | Үгэ бэргэн тылыгар болҕомтотун уурар, үөрэтэр | Киһи куһаҕан кэмэлдьитин элэктээн хоһуйуу уратытын өйдөөн көрөр, олохтон холобурдары аҕалар
| Доҕордоһуу, көмөлөһүү, сыаналыыр | 1 |
|
|
|
|
| С.А.Саввин-Күн Дьирибинэ “Тураахтаах Күүдээх | 1 |
|
| Чысхаан. Хоһууттар |
|
| История. Олох. Киһи.(7чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| Д.К.Сивцев-Суорун Омоллоон .Чөөчө | Айымньыны ааҕан баран бэйэтин көрүүтүн анаарар | Айымньыны ааҕан баран туох санааҕа кэлбитин сиһилиир, доҕотторугар өйдөтөр, санаа атастаһыыга көхтөөхтүк кыттар | Тиэксинэн үлэлиир. Ыйытыыларга сөпкө эппиэттиир. Ааҕар, кэпсиир үөрүйэҕи ылынар | 1 |
|
|
|
|
| Н.М.Заболоцкай «Сайылыкка»
| Кэпсээн ааҕааччыны тардар күүһэ. Сэмэнчик булугас өйүн ырытар, сөҕөр. Түгэннэри тиэкистэн булан ырытар | Айымньы ис хоһоонун үчүгэйдик билэр, сатаан ырытар. Санаатын, тугу билбитин ситимнээн сатаан суруйар | Кэпсээн сюжетын сатаан былаанныыр, сиһилии кэпсиир | 1 |
|
|
|
| 1 |
|
|
|
| 1 |
|
|
|
|
| Уйбаан Нуолур «Саллаат оҕото Чооруона» | История кэрдиис кэмин ойуулааһын уратытын билэр, ырытыһар | Литература –олох сиэркилэтэ диэн өйдөбүлүнэн сирдэтэн, история кэрдиис кэмин уратытын сөпкө сыаналыыр.быһаарар | Бииргэ кэпсэтэр кэмнэ бэйэ билиитин, көрбүтүн, сатабылын, аахпытын сатаан тиэрдэр
| 1 |
|
|
|
| 1 |
|
|
|
| 1 |
|
|
|
|
| Кыайыыны уһансыы |
|
| Чооруона суруга |
|
| Толкуйдаах,үлэһит киһи олоҕу киһи олоҕу оҥорсор(5чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| П.А. Ойуунускай «Оҕо куйуурдуу турара»
| Ааҕар кэмигэр айымньы сүрүн санаатын өйдүүр, сыанабылы биэрэр, тойоннуур | Бэйэ билиитин истээччилэргэ тиэрдэри сатыыр, кэпсиир дьоҕуру сайыннарар, ырытар үөрүйэҕи иҥэринэр
| История кэрдиис кэмин ойуулааһын уратытын билэр, ырытыһар | 1 |
|
|
|
|
| Т.Е.Сметанин. Мэхээлэчээн булчут кэпсээннэрэ | Айымньы ис хоһоонун үчүгэйдик билэр, сатаан ырытар.
| Мэхээлэчээн булчут сырыыларыттан сөбүлээбит түгэннэри сатаан кэпсиир, ырытар. Өйдөммөт тыллары булан ырытарга холонор |
| 1 |
|
|
|
|
| Сиэгэн бө5өс | 1 |
|
|
|
|
| Куттас до5ор | 1 |
|
|
|
|
| В.С.Яковлев-Далан. Тэппэй боччумурар | Суруйааччы суруйуутун ааҕан өйдөбүлүн кэпсиир | Айымньыны ааҕан баран туох санааҕа кэлбитин сиһилиир, доҕотторугар өйдөтөр, санаа атастаһыыга көхтөөхтүк кыттар | Сатаан былаанныыр, сиһилии кэпсиир | 1 |
|
|
|
|
| Сыллаа5ы хатылааһын (3чаас) |
|
|
|
|
|
|
|
|
| И.Д.Избеков-Уустаах Избеков.Оотуй уонна Тоотуй. | Сыллааҕы барбыт айымньыларын толору сатаан сааһылаан кэпсиир, ырытар үөрүйэхтэри иҥэринэр, сайынарар | Санаатын, тугу билбитин ситимнээн сатаан суруйар, санаа атастаһыыга көхтөөхтүк кыттар,Тиэкиһи ырытарга холонор, тылын саппааһын байытарга үлэлэһэр. | Учуутал сорудаҕынан түгэннэри тиэкистэн булан ырытар, ыйытыыларга толору сөпкө эппиэттир, толору айымньыны кэпсиир сатабылын сатаан туһанар. | 1 |
|
|
|
|
|
Уус-уран литература Олох туллар тутаахтара | 2 |
|
|
|
|
| Барыта: |
|
|
| 68 |
|
|
|
