Күнтізбелік-тақырыптық сабақ жоспары Міржақып Дулатұлы "Бақытсыз жамал романы"

Мерзімі: 14.09.2017ж.

Пәні: қазақ әдебиеті

Сыныбы: 11-сынып

Сабақтың тақырыбы: Міржақып Дулатов «Бақытсыз Жамал» романы

Сабақтың мақсаты:

Ақынның өлеңін оқу арқылы оқушылардың ой – өрісін дамыту және мәнерлеп оқуға дағдыландыру.

М.Дулатов туралы білімін кеңейту және шығармасымен таныстыру,естерінде сақтау.

Ананы сыйлауға,адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақтыі әдісі: түсіндіру,бекіту,сұрақ - жауап

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

- оқушылармен амандасу

- сыныпты түгендеу

- сабаққа даярлығын тексеру

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Тірек схема бойынша 3 – 4 оқушыға М.Дулатовтың өмірбаянын қысқаша айтқызу.

Тарих парақтары «ОЙ ҚОЗҒАУ»

ІІІ. Үй тапсырмасын қорытындылау

1-оқушы:

Оян, қазақ! Ойлан, қазақ! Бол, қазақ!

...... ...... жеткізетін жол да ұзақ.

Алашағың аз ба мына дүниеден,

......... емес пе еді зор, .......?!

2-оқушы:

Оян, қазақ! Ойлан, қазақ! Бол, қазақ!

....... бір қанатыңды қомдап ап!

Ауырыңды арқала да, алға бас,

............. не көрінді жорғалап?!

3-оқушы:

Мен қазақпын, сен қазақсың, .... ..........,

Ер мінезбен өр рухқа болма жат.

Ортасына ...... ....... кіргенде,

Орыс ....... шүлдірлейді он қазақ.

4-оқушы:

Аталардан қалған асыл мұрамыз

– ..... ...... қақ төрінде тұрамыз.

Азаттығы ұмытылған ....... болып,

«Қазақ тілі» ............... құрамыз. 
ІІІ. Мәтінмен жұмыс

«Бақытсыз Жамал» романы – қазақ әдебиеті тарихындағы тұңғыш роман. Бұл – ұлттық әдебиетте роман деген атпен басылған тұңғыш кітап. "Бақытсыз Жамал" романының оқиғасына арқау болған мәселе де ескі әдет- ғұрыптың қыспағына түскен қазақ қызының тағдыры. Сүйгеніне қосылып, бақытты өмір сүруді армандаған бойжеткеннің трагедиялық жолы. Шығарма сол кезеңдегі қазақ даласының шынайы тыныс-тіршілігін көрсететін эпизодтан басталады. … Жайлауға жаңа көшіп қонған ауыл. Саумалкөл маңына жағалай тігілген киіз үйлер. Бие байлап, қымыз сапырған жайма-шуақ ауыл адамдары. Қыстай араласа алмай, сағынысқан жұрт енді бірін-бірі қонаққа шақырып мәз.

Жамал - сағынып көрген баланың алды болған соң, ата-анасы қолдан келгенше әлпештеп өсіріп, жасы тоғызға жетті.

Жамалды еркек балаша киіндіріп жүрген соң, білмеген кісі қыз деп ойламаушы еді. Қыз деп айтқан адамдарға ашуланып та қалған күндері болды.

Сәрсенбай өзі надан, «молданың өкшесі қисық деген кісі де күнәлі болады» деп жүрген кісілердің бірі болғандықтан, тек молда есімін көтерген кісі болып, біліп-білмей айтса да, мынау шариғат деген сөзге көз жұмып нанушы еді. Сол себепті алла тағаланың әмірі ғой, бұл молданың шариғаты да дұрыс екен деп, Жамалды қызша киіндіріп, шашын жіберіп, оқытуға да разы болды.

Анасы өзі азырақ та болса оқып, ғылым қадірін білген соң, бұл сөзге қарсы тұрмады. Сәрсенбайдың үлкен қатыны Жамалды жан-тәнімен жақсы көргенсіп:

- Ойбай молдеке, ол не дегеніңіз. Жамал қарағым тым болмаса он беске келсін, сонда шаш қоярмыз, - деп өршеленген болды. Мұнан кейін кешікпей қызша киіндіріп, шашын өсіріп, бұрынғыдай ер бала деп көңілдерін жұбатқанды қойды.

4.Сабақты бекіту:

Сатылай кешенді талдау жасау.

Талдау:

Тақырыбы «Бақытсыз Жамал» романы

Идеясы

Кейіпкерлері

Кейіпкерге мінездеме

Кейіпкерлердің іс-әрекеті

Ү. «Сөзге шешен» әдісі арқылы оқушылардың ақындық қасиетін анықтау

Қыз баланың сұлулығы

Қыз баланың сұлулығы иманында,

Бойына ..... ...... жыйғанында,

................. атына кір келтірмей,

Тәрбиемен ........ сыйғанында.

Қыз баланың сұлулығы адалдығы,

...................... тимесе жамандығы,

Байқалмаса шық бермес ...............,

Ең бастысы ................адамдығы.

Қыз баланың ............ батылдығы,

................ текті туған асылдығы,

Ата-ананың ..............бағалайтын,

Ерке тотай, болмаса масылдығы.

Қорытынды кезең

Тест жұмысы

1. Міржақып Дулатов қай облыста дүниеге келген:
а. Семей облысы в. Талдықорған облысы с. Торғай облысы
2.Міржақовтың ұстазы?

а. Асқар в. Мұқан с. Дулат

3.Міржақып қандай оқу орнында оқыған?
а. Орынбор рибфагінде в. Торғай қаласының орыс - қазақ мектебінде
с. Петербург артиллерия училищесінде

4. 1909ж жарыққа шыққан кітабы?

 а. “Азамат” в. “Терме” с. “Оян, қазақ!”

5. Міржақыптың анасы?

а. Дәмеш в. Айғаным с. Жамал

6. Міржақып анасынан неше жасында жетім қалады?

а. 12 в. 2 с. 9

7. Қай жылы «Бақытсыз Жамал» романы жарық көрді?

а. 1909 жылы в. 1911 жылы с. 1910 жылы

8. Азаттығы ұмытылған ұлт болып, ....... - берілген өлең жолдарын жалғастырыңыз

а. «Қазақ тілі» қоғамдарын құрамыз. 

в. Еліміздің тыныштығын құрамыз

с. «Намыс!» деген ұранды ұстанамыз

9. Міржақып Дулатұлы Омбы қаласында кіммен кездеседі

а. Сұлтамахмұт Торайғыровпен в. Сәкен Сейфуллинмен с. Ахмет Байтұрсыновпен
10. Ақынның өмірден өткен жылын белгілеңіз

а. 1935 жылы в. 1934 жылы с. 1936 жылы

Жауаптары:

1. С

2. В

3. В

4. С

5. А

6. В

7. С

8. А

9. С

10. А

6) Үйге тапсырма. «Бақытсыз Жамал» романын оқу

7) Оқушылардың білімін бағалау.