«Жыр жазамын Абайды? ?лгісімен» конференция

Конференция сабақ

Конференция: «Жыр жазамын Абайдың үлгісімен».

Негізгі әдіс- әділдері:

1 Сұхбат түріндегі сұрак- жауап

2 Пікір

Негізгі бөлім:

Кіріспе сөз:

М.Мақатаев 60-70 жылдар поэзиясының кемел биігінде қазақ лирикасының аққулы айдынында жарқырай көрінді. Өзінің жалындаған жырларымен xx ғасырдың екінші жартысындғы қазақ поэзиясы Мұқағали да ақындық дәстүр бойынша өзіне дейінгі халық поэзиясынан Абай өлеңдерінен,тМаржан мен Ілиястан, Қасым мен Әбділдадан үйренді, өзіндік мәнер қалыптастырып, өрлеудің сыны соқпағын тапты.

Баяндама: М. Мақатаев өмірі мен шығармашылығы туралы.

1 Бар екен, бар екен ғой жақсы адамдар.

Ақынның туысы, құрдасы оқу- ағарту саласында Жемісті еңбек еткен, Қарасаздағы Мақатаев мұражайының тұңғыш директоры Әбдіке Асанов.

Мұкағали екеуіміз 1931 жылы ол қой жылы Қарасазда, қой төлдеп, ел жайлауға кеткенде туылыппыз. Азан шақырып қойғвн аты Мұхамедғали. Оның шешесі Нағиман. Менің анам- Мөнтай.

1948 жылы Нарынқолда интернатта жатып он жылдық мектепті бітірген кезде төлқұжат пен аттестат алғада екеуіміз ақылдасып туған айымыз бен күнімізді білмейтіндіктен, Мұқағали 9- ақпан , мен 15- сәуірден құжатымызға жаздырдық.

Он жасқа дейін біз асықойнап, доп қудық. Шыбықты ат қып мініп, еліктің лағын ұстап, өзендерден балық ауладық. Ақсүйек жасырынбақ ойнадық, соғысқа дейінгі жылдар осылай алаңсыз өтті.

Рас, он жастан кейінгі кезең соғысқа тап келді. Балалық шақтың жарымын соғыс жалмады.

1 Тоқаш Бердияров

2 Кеңес Нүрпейісов

3 Мұқағалидің мұғалімі – Әбіл Дәлденбаев

4 Еркін Ібітанов – досы Нұрсұлтан

5 Мұқағалиды ұлықтаған актер- Кененбай Қожабеков

6 Ақынға тәлімгер болған Әлекең- Әлнұр Мейірбеков

7 Мұқағалидің құрдасы Шәміл Мұхамеджанов

8 Мұқағали мен мұндасқан, сазгер- Тұрсынғазы Рахимов

«Сәби болғым келеді» әні орындалады.

Ақын поэзияда қандай тақырыпты жырласада, қандай ойды арқау етсе де өлеңдерінен оның тақырыбын аша білетін шеберлігі және ақын мұраты көрініп тұрды.

Отан, тұған жер- ақын поэзиясының басты тақырыбы.

«Үш бақытым» мәнерлеп оқылады. Жазылар естеліктер мен туралы Мұқағалимен сырласу. ,

Қазақ елінің бес ғасырлық тарихын бес жо өлеңге эпикалық сырынмен сиғызып, көз алдыңнан деректі суреттер жыр жолдары арқылы тізбектей өткізу қаламның ұшына кие қонған талантты суреткер сыбағасы.

Мадина «Мұқан»

Қазақстан, пай-пай, ардағым-ай

Сен менің жанған ұдай,

Өзіңде өмір сүрген қандай бақыт,

Бітпейтін, таусылмайты

Пай-пай, пай киеліі неткен жер

Батырлар дүрілдеп өткен жер,

Тұлпарлар дүрілдеп төккен жер

Ғашықтар бір-бірін өпкен жер,

Сарылып сал-серілер кеткен жер

«Саржайлау» әні орындалады.

1. «Білмеймін, сүйдім бе мен, сүймедім бе?»

Мұқағалидін бір топ өлеңі махаббат тақырыбын қамтиды. Махаббат – құдіретті күй, асыл сезім.

Мұқағали өмірден өткелі бері, міне ширек ғасырдан асты. Уақыт қандай жылдам еді.Бірақ ақын жырлары тап бүгін өмірге келгендей құнды, қзықты, ойлы, өзекті, өміршең. Мұқағали – өз биігінде қалады, оны бүгінгі жырға құмар жас ұрпақ, сөз киесін түсінген әрбір қазақтын ақын жырына деген ілтипаты, махаббаты дәлелдейді.

« Ойлы жас!

Өлең менің сырлсымдай,

Сырлассам да құмарым жүр басылтай.

Айтып өткен ақында раман бар ма,

Жүрегіңнің түбіне кір жасырма», - ақынның өзі жыр арнаған арманшыл ару қарындастары мен ізбасар бауырлары, ұрпақтары бар да Мұқағали жырлары мәңгі бізбен жасары сөзсіз.