Саба?ты? ма?саты: О?ушылар?а ???ы?ты? т?рбие туралы т?сінік бере отырып, жас?спірімдер арасында?ы беле? алып отыр?ан ?ылмыс пен ???ы? б?зушылы??а то?талу, себептерін іздеу. Адамгершілік пен ???ы?ты? сауаттылы??а т?рбиелей отырып, ?з ойларын на?ты ?рі еркін жеткізе білу да?дыларын дамыту.
???ы? дегеніміз – мемлекет тарапынан за?дастырыл?ан ж?не ?ор?алатын, жалпы?а бірдей міндетті нормалар ж?йесі.
???ы?ты? ерекшелігі – оны? нормалары б?зыл?ан жа?дайда кін?ліні? за?ды жауап?а тартылатынды?ында. Моральды? т?ртіпті б?з?аны ?шін адам за?ды жауапкершілікке тартылмайды, біра? к?пшілікті? назарына ілігеді, айналасына жа?ымсыз пікір ту?ызады.
Бізді? елімізде адам ???ы?тары Ата За?ымыз – ?аза?стан Республикасыны? Конституциясында к?рініс тап?ан. Ол 9 б?лім, 98 баптан т?рады.
ІІ кезе?
М?лімдеме о?ылады.
1-о?ушы
Б?гінгі к?нгі ?о?амны? алдында т?р?ан басты міндеттерді? бірі - балалар мен жас?спірімдер арасында?ы ???ы? б?зушылы?ты? алдын-алу, к?мелетке толма?андар арасында?ы ?ылмысты? ?суіне жол бермеу.
Б?л м?селе ?азіргі та?да к?кейтесті м?селелерді? біріне айналып отыр, себебі ?мірлік ?иын жа?дай?а душар бол?ан жас?спірімдерді? саны азаяр емес. Б?л санат?а, к?бінесе отбасылы? жа?дайы нашар, демалыс мезгілі ойластырылма?ан, ?здеріне ?здері бас болып ж?рген балалар жатады. ???ы? б?зушылы? фактілеріні? к?бісі балаларды? мектептен тыс уа?ытында тіркеледі.
Жастар мен жас?спірімдер арасында?ы ???ы? б?зушылы? пен ?ылмыс жасау б?гінгі ?о?амны? к?н т?ртібінен т?спейтін т?йткілді м?селе.
Б?л келе?сіз жа?дайды? негізгі себептері бір жа?ынан отбасында ата-ана мен баланы? арасында?ы ты?ыз ?арым-?атынасты? болмауы, ата-ананы? бала т?рбиесіне жете м?н бермей, нем??райлы ?арап, баланы? «?арны то?, киімі к?к» болса болды-ны? кейпін келтіруі болса, екінші жа?ынан ?р ?йді? ерке баласы бол?ан жасты? ж?дыры??а ж?гініп, бірін-бірі мойындамай, «?з дегенімді істетемін» деуді? салдарынан орын алуда. ???ы? б?зушылы?ты? ушы?уыны? та?ы бір себебі: жастарды? шетел кинофильмдеріндегі д?рекі, ?рып со?ар, бас?аны кемітуді? ар?асында «батыр» болатын кейіпкерлерге еліктеуі мен ішімдік ішулері.
2-о?ушы
?рбір ???ы? б?зушылы? пен ?ылмыс - бір отбасы ?шін орны толмас ?ай?ылы о?и?а. ?ылмысты? н?тижесі біреуді ?лімге, енді бірін м?гедектікке апарса, біреу ?з ?міріні? болаша?ына балта шауып, темір торды? ар жа?ында ?алады. ?алай десек те, ???ы? б?зушылы? жа?сылы??а апармайтынын естен шы?армайы?.
Жалпы жастарды? ж?не жас?спірімдерді? ?ылмыс жасау м?селесі – ???ы? ?ор?ау ж?йесіні? ?ана емес, сонымен ?атар, отбасыны?, барша мемлекеттік ?йымдарды? ?немі ?ада?алауын талап етеді. Жас?спірімдер арасында?ы ?ылмыс ?ашан да ?лт т?тасты?ы мен ел болаша?ына ?ауіп т?ндіріп, ?о?амымызды? ары ?арай дамып ?ркендеуіне кері ?серін тигізетіні аны?.
Жа?адан ?ркендеп келе жат?ан ?рпа?ты? ?ылмысты? б?рала? жолдарын та?дауы - д?уір ?асіреті. Соттал?ан жас азаматтарды? к?беюі – ?о?ам ?міріні? келе?сіз жа?тарын, халы?ты? ?леуметтік ахуалыны? т?мен екенін бай?атады. Б?гінде т?рмеде отыр?ан азаматтарды? 70 пайызы жастар. Сотталушылар ?атарында к?мелеттік жас?а толма?андарды? к?беюі бізді? ?о?амды ала?датпауы м?мкін емес. ?ылмысты? жауапкершілікке ?ылмысты жасау кезінде жасы 16-?а тол?ан азаматтар тартылатынды?ы белгілі. Алайда, адам ?лтіргені, ?аса?ана денсаулы??а ауыр зиян келтіру, зорлау, жынысты? сипатта?ы зорлы? ?рекеттері, адамды ?рлау, ?рлы?, тонау, ?ара?шылы?, к?лік айдап кету, терроризм, адамды кепілге алу, ?аруды ?рлау, т.с.с. ?ылмыс жаса?ан т?л?алар 14 жастан бастап ?ылмысты? жауапкершілікке тартылады. Со??ы кезде атал?ан ?ылмыстар ішінде ?ялы телефондарды ?рлау жиі орын алуда. М?ндай ?ылмысты? істер бойынша ж?бірленушілер ???ы? б?зушылардан жасы кіші, ?лсіздеу, к?мелеттік жас?а толма?андар болып табылады.
???ы? б?зушылы??а тек ?леуметтік жа?дайы т?мен, келе?сіз отбасыны? (ата-анасы ішімдікке салын?ан) балалары ?ана барады.
Жас?спірімдер арасында?ы ?ылмысты? алдын ?алай алу?а болады?
К?мелеттік жас?а толма?ан адамдар арасында?ы б?л дертті жою?а ?о?ам шарасыз.
V Сергіту с?ті
Осы к?рсетілген к?ріністі б?гінгі саба?пен ?алай байланыстыру?а болады?
VІ Саба?ты талдау
Алдары?ызда берілген т?рлі пішіндерге б?гінгі саба?тан ал?ан ?серлері? мен т?йген т?йіндері?ді жазы?ыздар.
VІІ Саба?ты саралау
Б?рі ?з ?олы?да.
?йге тапсырма
?орытынды с?з
Т?ртіп пен за? бізді? ?алыпты тірлігіміз ?шін ?ажет. “Т?ртіпсіз ел болмайды, т?ртіпке бас иген ??л болмайды” деген Б.Момыш?лыны? с?зін естен шы?армайы?.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Жас?спірім ж?не ???ы? б?зушылы? »
№5 орта мектеп
Жасөспірім және құқық бұзушылық
(Заң және құқық онкүндігінде өткізілген семинар сабақ)
Өткізген: Жайтақова Г.Т.
Класс: 10В
2014-2015 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Жасөспірім және құқық бұзушылық
Сабақтың мақсаты: Оқушыларға құқықтық тәрбие туралы түсінік бере отырып, жасөспірімдер арасындағы белең алып отырған қылмыс пен құқық бұзушылыққа тоқталу, себептерін іздеу. Адамгершілік пен құқықтық сауаттылыққа тәрбиелей отырып, өз ойларын нақты әрі еркін жеткізе білу дағдыларын дамыту.
Құқық дегеніміз – мемлекет тарапынан заңдастырылған және қорғалатын, жалпыға бірдей міндетті нормалар жүйесі. Құқықтың ерекшелігі – оның нормалары бұзылған жағдайда кінәлінің заңды жауапқа тартылатындығында. Моральдық тәртіпті бұзғаны үшін адам заңды жауапкершілікке тартылмайды, бірақ көпшіліктің назарына ілігеді, айналасына жағымсыз пікір туғызады. Біздің елімізде адам құқықтары Ата Заңымыз – Қазақстан Республикасының Конституциясында көрініс тапқан. Ол 9 бөлім, 98 баптан тұрады.
ІІ кезең
Мәлімдеме оқылады.
1-оқушы
Бүгінгі күнгі қоғамның алдында тұрған басты міндеттердің бірі -балалар мен жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылықтың алдын-алу, кәмелетке толмағандар арасындағы қылмыстың өсуіне жол бермеу.
Бұл мәселе қазіргі таңда көкейтесті мәселелердің біріне айналып отыр, себебі өмірлік қиын жағдайға душар болған жасөспірімдердің саны азаяр емес. Бұл санатқа, көбінесе отбасылық жағдайы нашар, демалыс мезгілі ойластырылмаған, өздеріне өздері бас болып жүрген балалар жатады. Құқық бұзушылық фактілерінің көбісі балалардың мектептен тыс уақытында тіркеледі.
Жастар мен жасөспірімдер арасындағы құқық бұзушылық пен қылмыс жасау бүгінгі қоғамның күн тәртібінен түспейтін түйткілді мәселе.
Бұл келеңсіз жағдайдың негізгі себептері бір жағынан отбасында ата-ана мен баланың арасындағы тығыз қарым-қатынастың болмауы, ата-ананың бала тәрбиесіне жете мән бермей, немқұрайлы қарап, баланың «қарны тоқ, киімі көк» болса болды-ның кейпін келтіруі болса, екінші жағынан әр үйдің ерке баласы болған жастың жұдырыққа жүгініп, бірін-бірі мойындамай, «өз дегенімді істетемін» деудің салдарынан орын алуда. Құқық бұзушылықтың ушығуының тағы бір себебі: жастардың шетел кинофильмдеріндегі дөрекі, ұрып соғар, басқаны кемітудің арқасында «батыр» болатын кейіпкерлерге еліктеуі мен ішімдік ішулері.
2-оқушы
Әрбір құқық бұзушылық пен қылмыс - бір отбасы үшін орны толмас қайғылы оқиға. Қылмыстың нәтижесі біреуді өлімге, енді бірін мүгедектікке апарса, біреу өз өмірінің болашағына балта шауып, темір тордың ар жағында қалады. Қалай десек те, құқық бұзушылық жақсылыққа апармайтынын естен шығармайық.
Жалпы жастардың және жасөспірімдердің қылмыс жасау мәселесі – құқық қорғау жүйесінің ғана емес, сонымен қатар, отбасының, барша мемлекеттік ұйымдардың үнемі қадағалауын талап етеді. Жасөспірімдер арасындағы қылмыс қашан да ұлт тұтастығы мен ел болашағына қауіп төндіріп, қоғамымыздың ары қарай дамып өркендеуіне кері әсерін тигізетіні анық.
Жаңадан өркендеп келе жатқан ұрпақтың қылмыстың бұралаң жолдарын таңдауы - дәуір қасіреті. Сотталған жас азаматтардың көбеюі – қоғам өмірінің келеңсіз жақтарын, халықтың әлеуметтік ахуалының төмен екенін байқатады. Бүгінде түрмеде отырған азаматтардың 70 пайызы жастар. Сотталушылар қатарында кәмелеттік жасқа толмағандардың көбеюі біздің қоғамды алаңдатпауы мүмкін емес. Қылмыстық жауапкершілікке қылмысты жасау кезінде жасы 16-ға толған азаматтар тартылатындығы белгілі. Алайда, адам өлтіргені, қасақана денсаулыққа ауыр зиян келтіру, зорлау, жыныстық сипаттағы зорлық әрекеттері, адамды ұрлау, ұрлық, тонау, қарақшылық, көлік айдап кету, терроризм, адамды кепілге алу, қаруды ұрлау, т.с.с. қылмыс жасаған тұлғалар 14 жастан бастап қылмыстық жауапкершілікке тартылады. Соңғы кезде аталған қылмыстар ішінде ұялы телефондарды ұрлау жиі орын алуда. Мұндай қылмыстық істер бойынша жәбірленушілер құқық бұзушылардан жасы кіші, әлсіздеу, кәмелеттік жасқа толмағандар болып табылады.
ІІІ кезең
Бейнеролик көрсетіледі. «Жасөспірім және құқық бұзушылық»
ІV кезең
Оқушылармен жұмыс
Жасөспірімдер қылмысы мен тәртіпсіздігі неден бастау алады?
Оларды қылмысқа қоғам желіктіріп тұр ма, жоқ, әлде тәрбие таяз ба?
Құқық бұзушылыққа тек әлеуметтік жағдайы төмен, келеңсіз отбасының (ата-анасы ішімдікке салынған) балалары ғана барады ...
Жасөспірімдер арасындағы қылмыстың алдын қалай алуға болады?
Кәмелеттік жасқа толмаған адамдар арасындағы бұл дертті жоюға қоғам шарасыз ...
V Сергіту сәті
Осы көрсетілген көріністі бүгінгі сабақпен қалай байланыстыруға болады?
VІ Сабақты талдау
Алдарыңызда берілген түрлі пішіндерге бүгінгі сабақтан алған әсерлерің мен түйген түйіндеріңді жазыңыздар.
VІІ Сабақты саралау
Бәрі өз қолыңда.
Үйге тапсырма
Қорытынды сөз
Тәртіп пен заң біздің қалыпты тірлігіміз үшін қажет. “Тәртіпсіз ел болмайды, тәртіпке бас иген құл болмайды” деген Б.Момышұлының сөзін естен шығармайық.
