Сыныппен жұмыс түрі: даралап, жұппен, топпен, ұжымдық
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі
Оқушыларды түгендеу;
Сабаққа дайындықтарын бақылау;
ІІ.Үй тапсырмасын тексеру
ІІІ. Жаңа білімді меңгерту кезеңі
Қызығушылықты ояту: Ой қозғау стратегиясы негізінде сұрақтар қойылады.
Тілді кім жасайды, әркім өз білгенінше сөйлей бере ме?
(оқушылардың ойлары талқыға түседі, ой бөліседі)
Әрине тілді бір адам ғана жасамайды, әркім өз білгенінше сөйлей бірмейді. Тіл өзі қызымет ететін адамдардың бәріне ортақ, түсінікті болуы керек. Ондай жалпыға ортақ тілді әдеби тіл дейміз. Әдеби тіл нормалары арқылы тіл көпшілікке түсінікті әрі бәріне ортақ болып келеді.
Мағынаны тану фазасы
Әдеби тіл нормалары
лексикалық
грамматикалық
фонетикалық
Тақтаға мына сөйлемді жазып, грамматикалық нормаға сай түрін оқушыларға жаздыртамын.
Мысалы: а) Ағ үйдөн шыға гелді бір жас жігіт.
ә) Ақ үйден шыға келді бір жас жігіт.
Дыбыс үндестігіне, яғни Үндестік Заңына байланысты заңдылықты түсіндіріп өту.
Әдеби тіл екі түрде өмір сүреді. Оның бірі – ауызша тіл, екіншісі – жазбаша тіл.
Оқушылар екі тілдің қолдану аясын өздері айту керек. (ауызша тіл: үй іші, отбасында, теле-радио хабар, мұғалімнің сабақ түсіндіруі, сөйлесу, әңгімелесу, диалог түрінде көрінеді; жазбаша тіл: ойды қағазға жазу арқылы көрінеді – кітап, көркем шығармалар, оқулық, газет-журналдыр, ғылыми еңбектер).
Аузша тіл гормасы – орфоэпия.
Жазбаша тіл – орфография.
Жұлдыз – жұлдұз
Ақ лақ – ағ лақ
Үш сөйлем жазылып, әдеби тіл нормасының сақталуына байланысты жұмыстар жүргізіледі.
ІҮ. Сабақтың қорытындысы, ой қорыту (рефлексия) ой толғаныс фазасы: 1) оқушылар мысалдыр айтып, орфографиялық, орфоэпиялық нормаларын ажыратады. ________________________________
Ү. Үйге тапсырма беру 3-жаттығу. Газет-журналдардан тіл туралы жазылған мақаланы жазып, әдеби тіл нормалары бойынша талдау жасау.
