Топпен ж?мыс, сын т?р?ысынан ойлау стратегиялары ысты? орныды?, ма?ына тану, РАФТ заттай дерек ар?ылы о?ыту,ой ша?ыру, диалогтік о?ыту (зерттеушілік ??гіме, вертуальды с?хбат)
Блум таксономиясы
Саба? б?лімдері туралы жоспарлы ?рекет
М??алімні? іс-?рекеті
О?ушы іс-?рекеті
БІЛІМ (?рі сергіту)
Алдын ала тапсырыл?ан тапсырма негізінде о?ушыны Абай бейнесінде орта?а ша?ырады. О?улы?та?ы Абай туралы берілген м?ліметтер негізінде о?ушылар Абай ата?а с?ра?тар дайында?ан болатын. (?й тапсырмасы)Ал Абай кейпіндегі о?ушы осы материал негізінде жауап беруге дайындалып келеді. (вертуальды с?хбат)
Абай атамен вертуальды кездесуді ж?ргізеді.
Абай атаны? жауабына с?йкес таныстырылым к?рсетіп т?сініктеме беріп отырады.
Абай ата?а жаз?ан ?ндері туралы с?ра? ?ойыл?ан кезде, м??алім о?ушылар?а «К?зімні? ?арасы» ?ніні? с?зін ?лестіріп,музыкамен айт?ызады.
О?ушыларды? с?ра?тары ая?тал?ан со?, м??алім Абай ата?а ?ара с?здер туралы с?ра? ?ойып жа?а саба??а ойысады. Алдын ала берілген тапсырма бойынша бір о?ушы «?ара с?з дегеніміз не ?» деген та?ырыпта таныстырылым ?ор?айды.
С?ра?тар ?ояды.С?ра?тар т?мендегідей т?рде болу керек.
1.Абай ата сіз ?ашан ж?не ?ай жерде д?ниеге келді?із?
2.Абай деген аты?ызды ?же?із ?ой?ан, ал азан ша?ырып ?ой?ан аты?ыз ?алай?
3.Неше а?айындысыз?
4.Сізді? жас кезі?ізден ?ле? –жыр?а ?уес болуы?ыз?а кім ?сер етті?
5.Ал?аш кімнен сауат ашты?ыз?
6.12 жасы?ызда сізді ?ке?із ??нанбайСемейдегі Ахмет –Ризаны? медресесіне берген екен, осы туралы не айтасыз?
7.3 ай «Приходская школасында » 3 ай о?ыпсыз, сол туралы не айтасыз?
?ке?із сізді о?удан шы?арып алып ел бас?ару ісіне араластыр?ан болатын, оыс жайлы не айтар еді?із?
М??алім Сізді? 40-тан астам ?ні?із бар. Оларды? ерекшелігі: с?зі мен мазм?ны бір-біріне ?йлесімді; жекеше де хормен айту?а дай ы??айлы. Ндеше біз ?азір сізді? «Желсіз т?нде жары? ай» ?нін орындайы?.
?н айтылып бол?ан со? м??алім ?ара сздер жайлы с?ра? ?ойып жа?а та?ырып?а ?теді.
Алдын ала берілген тапсырма бойынша бір о?ушы ?ара с?з дегеніміз не деген та?ырып?а таныстырылым ?ор?айды.
Сыныпты «?айрат» , «А?ыл», «Ж?рек» деген 3 топ?а б?леді.
С?РА?: Ал ?зіміз таныс?ан он жетінші ?ара с?зінде Абайды? ж?регі нені ?алайды?
Жауабы: Толы? адам. Толы? адам дегеніміз не? М??алім т?сінік береді .О?ушылар сызба н?с?а жасайды.(психологиялы? т?сініктеме)
Интербелсенді та?тадан Абайды? суреті мен со?ып т?р?ан суретін шы?арып т?рады.
?здеріне берілген ?ле? ?зінділерінен ой ?орытады.Абай ж?регіні? т?сына апарып жапсырады.
?здеріне берілген заттар негізінде Абайды? шы?армашылы?ын ба?алайды.
Мысалы: «Н?р Отан» партиясыны? белгісі.
?азіргі та?да хал?ымызды? хамын «Н?р Отан» ?алай ойласа, кезінде Абай атамыз да солай ?ам жеген немесе «Н?р Отан » халы? жа?дайын жа?сарту ?шін Абай идеяларын ж?зеге асыруы тиіс.
Со?ында ?аза?стан Республикасыны? т???ыш Президенті к?ніне орай Елбасы ?мірінен бейне к?рініс к?рсетіледі.
О?ушылар ?здеріне берілген заттарды? атауы, ?асиетіне с?йене отырып, ба?а береді
Ба?алау пара?ы неізінде.
«Ізденімпаз» деген номинациялар бойынша марапаттау.
О?ушылар осы саба?ты? та?ырыбына орай Елбасыны? а?ыл, ?айрат , ж?регін бірдей ?ста?ан толы? адам болуыны? ар?асында ?аза?станны? б?гінде жеткен жетістіктеріне то?талып, ?орытынды жасайды
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Топпен жұмыс, сын тұрғысынан ойлау стратегиялары ыстық орныдық, мағына тану, РАФТ заттай дерек арқылы оқыту,ой шақыру, диалогтік оқыту (зерттеушілік әңгіме, вертуальды сұхбат)
Блум таксономиясы
Сабақ бөлімдері туралы жоспарлы әрекет
Мұғалімнің іс-әрекеті
Оқушы іс-әрекеті
БІЛІМ (әрі сергіту)
Алдын ала тапсырылған тапсырма негізінде оқушыны Абай бейнесінде ортаға шақырады. Оқулықтағы Абай туралы берілген мәліметтер негізінде оқушылар Абай атаға сұрақтар дайындаған болатын. (үй тапсырмасы)Ал Абай кейпіндегі оқушы осы материал негізінде жауап беруге дайындалып келеді. (вертуальды сұхбат)
Абай атамен вертуальды кездесуді жүргізеді.
Абай атаның жауабына сәйкес таныстырылым көрсетіп түсініктеме беріп отырады.
Абай атаға жазған әндері туралы сұрақ қойылған кезде, мұғалім оқушыларға «Көзімнің қарасы» әнінің сөзін үлестіріп,музыкамен айтқызады.
Оқушылардың сұрақтары аяқталған соң, мұғалім Абай атаға қара сөздер туралы сұрақ қойып жаңа сабаққа ойысады. Алдын ала берілген тапсырма бойынша бір оқушы «Қара сөз дегеніміз не ?» деген тақырыпта таныстырылым қорғайды.
Сұрақтар қояды.Сұрақтар төмендегідей түрде болу керек.
1.Абай ата сіз қашан және қай жерде дүниеге келдіңіз?
2.Абай деген атыңызды әжеңіз қойған, ал азан шақырып қойған атыңыз қалай?
3.Неше ағайындысыз?
4.Сіздің жас кезіңізден өлең –жырға әуес болуыңызға кім әсер етті?
5.Алғаш кімнен сауат аштыңыз?
6.12 жасыңызда сізді әкеңіз ҚұнанбайСемейдегі Ахмет –Ризаның медресесіне берген екен, осы туралы не айтасыз?
7.3 ай «Приходская школасында » 3 ай оқыпсыз, сол туралы не айтасыз?
Әкеңіз сізді оқудан шығарып алып ел басқару ісіне араластырған болатын, оыс жайлы не айтар едіңіз?
Мұғалім Сіздің 40-тан астам әніңіз бар. Олардың ерекшелігі: сөзі мен мазмұны бір-біріне үйлесімді; жекеше де хормен айтуға дай ыңғайлы. Ндеше біз қазір сіздің «Желсіз түнде жарық ай» әнін орындайық.
Ән айтылып болған соң мұғалім қара сздер жайлы сұрақ қойып жаңа тақырыпқа өтеді.
Алдын ала берілген тапсырма бойынша бір оқушы қара сөз дегеніміз не деген тақырыпқа таныстырылым қорғайды.
ТҮСІНУ
Сыныпты «Қайрат» , «Ақыл», «Жүрек» деген 3 топқа бөледі.
«Он жетінші қара сөздің» қайрат, ақыл , жүректің сөздерін әр топқа бөліп беремін.
Тапсырма:
1.Оқып, танысу
2.Өзіне берген рөлге ену.
3.Айтылған ойды негіздеу.
«Ақыл» тобына дәйексөздер:
Ақыл керек , іс керек мінез керек
2.Я тілмаш, я адвокат
Болсам деген бәрінде ой,
Көңілінде жоқ санасы.
АҚЫЛЫ кімнің бар болса,
Демес мұны тілі ащы.
3. Әділет пен ақылға
Сынатып көрген білгенін
Білдірер алыс-жақынға
Солапрдың сөйле дегенін
4. Өзіңе сен, өзіңді алып шығар
Еңбегің мен ақылың екі жақтап.
5.Аспаса ақыл қайраттан,
Тереңге бармас, үстірттер.
6. Малда да бар жан мен тән,
Ақыл, сезім болмаса.
Тіршіліктің несі сән,
Тереңге бет қоймаса?
«Қайрат» тобына дәйексөздер:
1.Қайрат пен ақыл жол табар
Қашқанға да қуғанға
Әділет, шапқат кімде бар ,
Сол жарасар туғанға
2. Қайғы келсе қарсы тұр, құлай берме,
Қызық келсе, қызықпа,оңғаққа ерме
3. Жүректе қайрат болмаса
Ұйықтаған ойды кім түртпек?
Ақылға сәуле қонбаса,
Хайуанша жұрт күнелтпек.
«Жүрек» тобына дәйексөздер:
1.Жүрегім, ойбай, соқпа енді!
Бола берме тым күлкі.
Көрмейсің бе,тоқта енді,
Кімге сенсең сол шикі.
2. Ызалы жүрек долы қол
Улы сия, ащы тіл
Не жазып кетсе жайы сол
Жек көрсеңдер, өзің біл
3. Жүрегіңе сүңгі де, түбін көзде,
Сонан тапқан шын асыл тастай көрме
4. Өлсем орным-қара жер сыз болмай ма?
Өткір тіл-бір ұялшақ қыз болмай ма?
Махаббат, ғадауатпен майдандасқан,
Қайран менің жүрегім мұз болмай ма?
5. Жүрегімнің түбіне терең бойла ,
Мен бір жұмбақ адаммын, оны да ойла
6. Жүрегім нені сезесің
Сенен басқа жан жоқ па?
Күйесің , жүрек күйесің,
Күйгеніңнен не пайда?
(Дәйексөздердің барлығы Абайдың өлеңдерінен алынды)
Оқушылармен бірлесе отырып төмендігі критерйлерге сүйене отырып бағалайды
Талаптарының орындалуы
Мазмұны
Уақыт үнемдеу
Сөйлеу мәдениеті
Оқушылар топта өздеріне берілген мәтінмен танысып, рөлге лайық оқушы таңдап, бірлесе отырып айтылған ойды негіздеуге дәлелді мысалдар келтіру.
ҚОЛДАНУ
«Жан жылуы» бағдарламасынан видео ролик көрсетіледі. Оқушылар өздерінің топ атауына сәйкес осы видеоға видео кейіпкеріне ұсыныс айтады.
Видео көрсетеді
«Қайрат» тобы осы кейіпкерге қайраттың қаншалықты керек екендігін дәлелдейді.
«Ақыл» осы кейіпкерге ақылдың қаншалықты керектігін дәлелдейді.
«Жүрек » тобы жүректің қаншалықты рөл атқаратындығын дәлелдейді.
ТАЛДАУ
ЖИНАҚТАУ
Абай өлеңдерінен үзінді беріледі осы үзінді негізінде Абайдың жүрегі не деп соғып тұр деп ой қорытамыз.
Тақтада Абайдың дүрсілдеп соққан жүрегінің дауысы естіліп тұрады. Оқушылар өз ой қорытындыларын апарып жапсырады.
Өлең үзінділері:
Қалың елім , қазағым, қайран жұртым,
Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың.
2.Сырын түзер біреу жоқ, сыртын түзеп,
Бар өнері-қу борбай сымпос шолақ.
3.Олардың жоқ ойында малын бақпақ,
Адал еңбек мал таппақ, жұртқа жақпақ.
Жүректің ақыл суаты
Махаббат қылса Тәңірі үшін.
Махаббатпен жаратқан адамзатты,
Сен де сүй ол Алланы жаннан тәтті.
Адамзаттың бәрін сүй бауырым деп,
Және хақ жолы осы деп әділетті.
Базарға қарап тұрсам, әркім барар,
Іздегені не болса, сол табылар.
Біреу асытық алады, біреу маржан,
Әркімге бірдей нәрсе бермес базар.
Білімдіден шыққан сөз талаптыға болсын кез.Нұрын, сырын көруге ,
Көкірегінде болсын көз.
СҰРАҚ: Ал өзіміз танысқан он жетінші қара сөзінде Абайдың жүрегі нені қалайды?
Жауабы: Толық адам. Толық адам дегеніміз не? Мұғалім түсінік береді .Оқушылар сызба нұсқа жасайды.(психологиялық түсініктеме)
Интербелсенді тақтадан Абайдың суреті мен соғып тұрған суретін шығарып тұрады.
Өздеріне берілген өлең үзінділерінен ой қорытады.Абай жүрегінің тұсына апарып жапсырады.
БАҒАЛАУ
Өздеріне берілген заттар негізінде Абайдың шығармашылығын бағалайды.
Мысалы: «Нұр Отан» партиясының белгісі.
Қазіргі таңда халқымыздың хамын «Нұр Отан» қалай ойласа, кезінде Абай атамыз да солай қам жеген немесе «Нұр Отан » халық жағдайын жақсарту үшін Абай идеяларын жүзеге асыруы тиіс.
Соңында Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті күніне орай Елбасы өмірінен бейне көрініс көрсетіледі.
Оқушылар өздеріне берілген заттардың атауы, қасиетіне сүйене отырып, баға береді
Бағалау.
Бағалау парағы неізінде.
«Шешен»
«Тапқыр»
«Ізденімпаз» деген номинациялар бойынша марапаттау.
БАҒАЛАУ
Оқушылар осы сабақтың тақырыбына орай Елбасының ақыл, қайрат , жүрегін бірдей ұстаған толық адам болуының арқасында Қазақстанның бүгінде жеткен жетістіктеріне тоқталып, қорытынды жасайды
Абай Құнанбаев «Он жетінші қара сөз» тақырыбында өтілген ашық сабақтың өтілуі жайлы
Бірінші тоқсанның қорытындысы бойынша 27 пайыз білім сапасын көрсетіп , мектеп бойынша ең төмен көрсеткіш көрсетіп отырған, бірнеше рет мектеп бойынша бақылау нысанасына алынған сыныппен ашық сабақ өткізіп, іс-әрекеттегі зерттеуді жүргізіп көрсем деген мақсатта сабақ жоспары жасалды.Сабақ қатарынан 2 сабақ , яғни 90 минутқа жоспарланды. Сабаққа осы сыныпқа басқа пәндерден сабақ беретін ұстаздар шақырылып,іс-әрекеттегі зерттеу сызбалары беріліп 3 оқушы арнайы бақылау парағы негізінде бақыланды.Алдымен сынып жетекшісімен бірлесе отырып аталған сынып оқушыларының әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлары зерттелген болатын.
Сабақтың өтілу барысына келетін болсам: Абай Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы бойынша оқушылар Абай атамен вертуальды түрде сұхбат жасады. Алдын ала берілген тапсырма бойынша Иманғалиев Дархан есімді бала Абай атынан жауап берді. Осы жерде мен оқушының жауабы негізінде өзім дайындаған таныстырылымнан оқушыларға көрсетіп , қосымша түсінік беріп отырдым. Себебі кейбір оқушылардың логикалық есте сақтаудан гөрі бейнелі есте сақтаулары жақсы дамыған.(Бұл сынып нысанадағы сынып болғандықтан психологтардың да бақылауында) .Абай атасының рөліне кірген оқушы алғашында біраз уақыт сабырсыздық танытты. Бірақ 1-2 сұраққа жауап бергеннен соң өз қалпына түсіп, Абайдың рөлін жақсы сомдады.Осы күнге дейінгі сабақтарда ашық сұрақ қойып үйренген оқушылар Абай ата рөліндегі оқушыға көбіне ашық сұрақтар қойды. Жауап та өте терең, тартымды болды. Бұл бір күнде жеткен жетістігім емес екендігін өзім іштей сезіп, «бұлшық еттер жаттықтыру арқылы өседі » деген дана сөзді есіме түсірдім.Сыныпты «Ақыл», «Қайрат», «Жүрек» деген үш топқа бөлдім. Сыныптың топқа бөліну дағдысы қалыптасқан. Ешқандай кедергі болмады.Жаңа тақырыпты меңгеру барысында оқушыларға сол топтарда отырған іс-әрекетті зерттеуші мұғалімдер көмектесті.Оқушылардың оқу ептілігін дамытуға назар аударылды.Выготскийдың оқушының өз бетімен қол жеткізе алмайтын оқу деңгейін ересек адамның көмегімен қамтамасыз етудегі рөлі , яғни ЖАДА іске асты.Сонымен қатар өздігінен реттелетін оқудың үш элементі болды.Оқушылар берілген тапсырмамен жұмыс барысында өздіктерінен бағытталды.Проблемаларды өздері айқындады.Осыны шешу жолын да өздері тапты.Қорытындысы әр топтың қорғалымы болды. Оқушылар проблеманы шешудің біз күтпеген жолдарын да ұсынды.Ерекше идеялар айтылды. Алайда кейбір оқушылардың өздерінің көрікті ойларын көркем жеткізе алмай жатқандықтары мәселенің тағы бір қырын ашып тұрғандай. Жаңа тақырып бойынша қорғалым дайындағанда алдын ала сол берілген тапсырмаға сәйкес дәйексөздер берілген болатын. Оқушылар осы дәйексөздерді өте ұтымды пайдаланды.
Абайдың он жетінші қара сөзінің түйіні :ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұстау керек екендігіне көздері жеткен оқушыларға «Жан жылуы»бағдарламасынан туғаннан мүгедек арбасына қосақталған мүгедек жанның ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұстағанының арқасында бағындырған белесі туралы видео көрсетілгенде, әңгіменің бірден комулятивтік әңгіме емес, зерттеушілік әңгімеге ойысқанына дәлел оқушылардың психологиялық тұрғыдан қарап, психологиялық терминдер мен жағдаяттарды келтіре отырып сөйлеулері дәлел болды. Абай өлеңдерінен үзінді берілді, осы үзінді негізінде Абайдың жүрегі не деп соғып тұр деп ой қорыту тапсырылды.Тақтада Абайдың дүрсілдеп соққан жүрегінің дауысы естіліп тұрды. Осы дыбыстың өзі оқушыларға әсер етті деп ойлаймын.Оқушылар өз ой қорытындыларын Абай суретінің жүрек тұсына жапсырды. Көбісінің ойының бір жерден шығуы сабақты мақсатына жеткендігінің айғағы болды.Осылайша абайша «толық адам » деген түсініктің анықтамасын оқушылар өздері тапты.
Өздеріне берілген заттар негізінде Абайдың шығармашылығын бағалады.Мысалы: «Нұр Отан» партиясының белгісін алған үш оқушының жауаптары ерекше болды.Қазіргі таңда халқымыздың қамын «Нұр Отан» қалай ойласа, кезінде Абай атамыз да солай қам жеген десе «Нұр Отан » халық жағдайын жақсарту үшін Абай идеяларын жүзеге асыруы тиіс деген идеялар айтылды. «Түйе» мүсінін алған оқушы: «Түйенің шұбаты сияқты Абай атамыздың кейбір өлеңдері мысалы: «Сабырсыз, арсыз , еріншек, көрсеқызар жалмауыз» дегендей қышқыл , алайда пайдалы» дегендей ой түйді.Осы тұста Қазақстандағы білім беруді дамыту үшін маңызды болып табылатын қазіргі ең басты түсінік - Сын тұрғысынан ойлау өз деңгейінде жүзеге асты деп толық айта аламын.Оқушылар сабақ бойы бақылау, тәжірибе, толғану және ой жүгірту нәтижесінде алған ақпараттарын ұғынып, талдап ,жинақтап баға берді.
Соңында Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті күніне орай Елбасы өмірінен бейне көрінісі бар ән –клип көрсетілді.Сабақтың негізгі түйіні ақыл, қайрат ,жүрегін бірдей ұстаған Елбасының жеткен жетістіктері бізге үлгі деп қорытып, сабақ тақырыбына орай, әр топта отырған мұғалімдердің бақылау парақтарына сүйене отырып ,оқушыларды «Жылы жүрек», «Нұрлы ақыл», «Қажымас қайрат», «Абай аңсаған шәкірт» номинацияларымен марапаттап,бағаланды.
