Т?йы? етістікті? жасалу жолдары

Сыныбы:6

п?ні: ?аза? тілі

П?н м??алімі: Рахметова Н.Т.

К?ні: 5.02.2016ж

Саба?ты? та?ырыбы

Т?йы? етістік

Ма?саты

Т?йы? етістікті? жасалу жолдарын ?йренеді

К?тілетін н?тижелер

1.С?здерге т?йы? етістікті? ?алай жал?анатынын біледі.

2.Ж?рна?ты? жал?ану т?ртібін т?сіндіре алады.

3.Талдау жаса?анда т?йы? етістікті? ж?рна?ын таба алады.

Ресурстар

Интерактивті та?та, смайликтер,дескриптор, ?има ?а?аздар, м?тін, рефлексия пара?ы, «д?рыс, д?рыс емес» пара?шалары, тапсырмалар.

?олданылатын ?діс-т?сілдер:

?й тапсырмасын «Олжалы бестік» ойыны ар?ылы тексеру, топты? ж?мыс,жа?а білімді ме?герту, ой б?лісу, ба?алау ?дістері, сыни т?р?ыдан ойлау стратегиялары, АКТ-ны ?олдану.

Саба? барысы:

Саба?

Кезе?дері

М??алімні? іс-?рекеті

Топ?а б?лу

/1мин/

Психологиялы? дайынды?

/1мин/

?й тапсырмасы

/5мин/

О?ушыларды 1-4-ке дейін санау ар?ылы 4 топ?а б?лу. О?ушылар сан ар?ылы 4 топ?а б?лінулері ?ажет.

1.О?ушылармен амандасу, т?гелдеу.

- О?ушылар, к??іл-к?йіміз ?алай? Саба?ымызды бастамас б?рын, бір шума?ты? ?ле?імізді о?ып шы?айы?.

2. Психологиялы? дайынды?

?айырлы та? достым,

?айырлы к?н болсын,

Аптамызды? ?р кезі,

С?ттілікке толсын,

Бізді? алар ба?амыз,

Кіле? бестік болсын.

4.?й тапсырмасын тексеру:

- Балалар, ?йге берілген тапсырма ?андай еді? (180-беттегі 5-с?ра??а ауызша жауап беру). «Олжалы бестік» ойыны ар?ылы ?й тапсырмасы с?ралады.

1-топ тапсырмасы. Мы?ты болса?, тауып к?р

1.Не себепті есімше етістікті? ерекше т?рі деп аталады?

2-топ тапсырмасы. Ж?йрік болса?, шауып к?р

2.К?семше ?ызметі мен ма?ынасы жа?ынан ?стеуге жа?ын келетінін мысалдармен д?лелде?дер.

3-топ тапсырмасы. Ойлы болса? озып к?р

3.К?семшені? жасалу жолдарын мысалдармен талдап к?рсеті?дер.

4-топ тапсырмасы. Тап?ыр болса?, тауып к?р

4.К?семшені? ?ай т?рі жіктелмейді.

Дайын болса?, ашып к?р - «??тты?таймын, сендер олжалы бестік алды?дар!»

Та?ырыпты ашу

/2мин/

О?ушылар к?нні? жады мен саба?ты? та?ырыбын жазып бол?ан со?, саба?ты? ма?сатын шы?ару ?ажеттігі айтылады.Та?та?а бір с?йлем жазылады.О?ушылар сол мысалдан т?йы? етістікті? етістікті? ерекше т?рі екендайтып, білім алушылар т?йы? етістікті? ма?сатын д?рыс ?оюлары керек.

Мысалы:?р о?ушыны? міндеті-о?у, іздену, ?ажетті білімді игеру.

Жа?а та?ырыпты? ма?ынасын ме?геру

/3мин/

Топпен ж?мыс

/5мин/

/8мин/

Сергіту с?ті

«Д?рыс», «Д?рыс емес» стратегиясы /4мин./

О?ушылар?а интербелсенді та?тадан мынадай кестелер беріледі. Онда т?йы? етістікті? жасалу жолдары бойынша т?сініктеме беріледі.

1-слайд

Негізгі т?біріне –у ж?рна?ы жал?ану ар?ылы жасалады. Мысалы:бар-у, ж?ру, к?ру, алу, с?рау.

2-слайд

Туынды т?бірге –у ж?рна?ы жал?ану ар?ылы жасалады.Мысалы:ойнау, шегелеу, ?арау, тазалау, тістеу

3-слайд

Етіс т?л?аларына –у ж?рна?ы жал?ану ар?ылы жасалады.Мысалы:ж?ргізу, айт?ызу,жасату,жуыну

4слайд

Болымсыз етістік т?л?аларына –у ж?рна?ы жал?ану ар?ылы жасалады. Мысалы:бармау, жасамау, тазаламау, к?рмеу

О?ушыларды? берген жауабынан кейін айтыл?андарды жина?тап, жа?а та?ырып бойынша ?орытынды слайд к?рсетемін.

?р топ?а т?йы? етістікті? негізгі,туынды,етіс ж?не болымсыз т?л?асына мысал айт?ызып,септетемін,т?уелдетемін.

Ба?алау: смайликтер мен дескрипторлар ар?ылы ?здерін ба?алайды.

М?тінмен ж?мыс.

208-жатты?у.

Жатты?у шарты бойынша орындалады. О?ушылар м?тінді к?шіріп, т?йы? етістіктерді? астын сызады.

209-жатты?у. М?тіннен т?йы? етістіктерді тауып, ??рамына ?арай талда?ыздар.

1-топ

Отанда с?ю отбасынан басталады.

2-топ

Ая??а кісен салу?а болар,

Тілге кісен салынбас.

3-топ

Орынсыз ашу-от шашу.

4-топ

У?дені б?зу ?яны б?зумен те?.

Сергіту с?ті.

1.Т?йы? етістік дегеніміз не?

2.Т?йы? етістіктер ?андай ма?ынада ?олданылады?

3.Т?йы? етістік ?андай ж?рна? ар?ылы жасалады?

4.Т?йы? етістік ?ай жал?ауды жал?амайды?

5.Т?йы? етістікті? ж?рна?ы етістікті? ?андай т?рлеріне жал?анады?

Ба?алау. Смайликтермен.

«Д?рыс», «Д?рыс емес» стратегиясы.

Ба?алау

/4мин./

?й тапсырмасы

Рефлексия

/2мин/

Ба?алау:Саба? барысында?ы ж?мыстануы бойынша, саба? критерийлеріне с?йкес о?ушыларды сыныппен ке?есе отырып ба?алаймын, ба?а?а т?сініктеме беріп, жетілу жолдарын айтамын.

Ба?алау критерийлері

5-12дейін = «3»

13-20 дейін = «4»

21-25дейін= «5»

?йге тапсырма: 209-жатты?у. ?зі? ?ала?ан ма?алды тілге тиек етіп, ша?ын шы?арма жазы?дар. Т?йы? етістіктерді тауып, ?андай т?л?ада т?р?анын ажыраты?дар.

4)Рефлексия «Бес сауса?»

1.Не ?йрендім?

2.Неге к??іл аудару керек?

3. Кімге к?мектестім?

4. Ал?ан ?серім, к??іл к?йім?

5.Неден ?иналдым?

(рефлексия пара?тарына т?сіреді)

- Саба? ая?талды!

- Сау болы?ыздар!

Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?

Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.

Быстро и объективно проверять знания учащихся.

Сделать изучение нового материала максимально понятным.

Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.

Наладить дисциплину на своих уроках.

Получить возможность работать творчески.

=> ПОЛУЧИТЬ СУПЕРСПОСОБНОСТИ УЧИТЕЛЯ <=

Просмотр содержимого документа
«Т?йы? етістікті? жасалу жолдары»

Дескриптор						Ұпай саны	Бағасы
Аты жөні	Үй тапсыр- масын білемін	Топтық жұмыста тұйық етістікті түрлендіре аламын	«Ойлан тап» кезеңінде талдау жасай аламын	Мәтінмен жұмыс №1 Тұйық етістікті таба аламын	Мәтінмен жұмыс №2 Тұйық етістікті құрамына қарай талдай аламын

5-12дейін = «3» 13-20 дейін = «4» 21-25дейін= «5»

Дескриптор						Ұпай саны	Бағасы
Аты жөні	Үй тапсыр- масын білемін	Топтық жұмыста тұйық етістікті түрлендіре аламын	«Ойлан тап» кезеңінде талдау жасай аламын	Мәтінмен жұмыс №1 Тұйық етістікті таба аламын	Мәтінмен жұмыс №2 Тұйық етістікті құрамына қарай талдай аламын

0-10 дейін =«3» 11-15 дейін =«4» 16-20дейін= «5»

Дескриптор						Ұпай саны	Бағасы
Аты жөні	Үй тапсыр- масын білемін	Топтық жұмыста тұйық етістікті түрлендіре аламын	«Ойлан тап» кезеңінде талдау жасай аламын	Мәтінмен жұмыс №1 Тұйық етістікті таба аламын	Мәтінмен жұмыс №2 Тұйық етістікті құрамына қарай талдай аламын

0-10 дейін =«3» 11-15 дейін =«4» 16-20дейін= «5»

Сыныбы:6

пәні: қазақ тілі

Пән мұғалімі: Рахметова Н.Т.

Күні: 5.02.2016ж

Сабақтың тақырыбы

Тұйық етістік

Мақсаты

Тұйық етістіктің жасалу жолдарын үйренеді

Күтілетін нәтижелер

1.Сөздерге тұйық етістіктің қалай жалғанатынын біледі.

2.Жұрнақтың жалғану тәртібін түсіндіре алады.

3.Талдау жасағанда тұйық етістіктің жұрнағын таба алады.

Ресурстар

Интерактивті тақта, смайликтер,дескриптор, қима қағаздар, мәтін, рефлексия парағы, «дұрыс, дұрыс емес» парақшалары, тапсырмалар.

Қолданылатын әдіс-тәсілдер:

Үй тапсырмасын «Олжалы бестік» ойыны арқылы тексеру, топтық жұмыс,жаңа білімді меңгерту, ой бөлісу, бағалау әдістері, сыни тұрғыдан ойлау стратегиялары, АКТ-ны қолдану.

Сабақ барысы:

Сабақ

кезеңдері

Мұғалімнің іс-әрекеті

Оқушының іс- әрекеті

Топқа бөлу

/1мин/

Психологиялық дайындық

/1мин/

Үй тапсырмасы

/5мин/

Оқушыларды 1-4-ке дейін санау арқылы 4 топқа бөлу. Оқушылар сан арқылы 4 топқа бөлінулері қажет.

1.Оқушылармен амандасу, түгелдеу.

- Оқушылар, көңіл-күйіміз қалай? Сабағымызды бастамас бұрын, бір шумақтық өлеңімізді оқып шығайық.

2. Психологиялық дайындық

Қайырлы таң достым,

Қайырлы күн болсын,

Аптамыздың әр кезі,

Сәттілікке толсын,

Біздің алар бағамыз,

Кілең бестік болсын.

4.Үй тапсырмасын тексеру:

- Балалар, үйге берілген тапсырма қандай еді? (180-беттегі 5-сұраққа ауызша жауап беру). «Олжалы бестік» ойыны арқылы үй тапсырмасы сұралады.

1-топ тапсырмасы. Мықты болсаң, тауып көр

1.Не себепті есімше етістіктің ерекше түрі деп аталады?

2-топ тапсырмасы. Жүйрік болсаң, шауып көр

2.Көсемше қызметі мен мағынасы жағынан үстеуге жақын келетінін мысалдармен дәлелдеңдер.

3-топ тапсырмасы. Ойлы болсаң озып көр

3.Көсемшенің жасалу жолдарын мысалдармен талдап көрсетіңдер.

4-топ тапсырмасы. Тапқыр болсаң, тауып көр

4.Көсемшенің қай түрі жіктелмейді.

Дайын болсаң, ашып көр - «Құттықтаймын, сендер олжалы бестік алдыңдар!»

Оқушылар санау арқылы 4 топқа бөлінеді.

Мұғаліммен амандасады.

Оқушылар топ болып бірге оқиды. Бұл оқушылардың сабаққа деген ынтасын, қызығушылығын арттырады. Әрі сабақта еркін, сенімді отыруына септігін тигізеді.

Оқушылар үй тапсырмасы бойынша жауап береді. Жауап беруші оқушыға сынып өткен тақырыптар бойынша пысықтау сұрақтарын қояды.Оқушылар сол тапсырмаларды орындау керек.

Тақырыпты ашу

/2мин/

Оқушылар күннің жады мен сабақтың тақырыбын жазып болған соң, сабақтың мақсатын шығару қажеттігі айтылады.Тақтаға бір сөйлем жазылады.Оқушылар сол мысалдан тұйық етістіктің етістіктің ерекше түрі екендігі айтып, білім алушылар тұйық етістіктің мақсатын дұрыс қоюлары керек.

Мысалы:Әр оқушының міндеті-оқу, іздену, қажетті білімді игеру.

Сынып сабақтың мақсатын былай белгілейді:

1. Тұйық етістіктің жасалу жолдарын үйренеді.

Жаңа тақырыптың мағынасын меңгеру

/3мин/

Топпен жұмыс

/5мин/

/8мин/

Сергіту сәті

/2мин/

Бекіту кезеңі

/5мин/

«Дұрыс», «Дұрыс емес» стратегиясы /4мин./

Оқушыларға интербелсенді тақтадан мынадай кестелер беріледі. Онда тұйық етістіктің жасалу жолдары бойынша түсініктеме беріледі.

1-слайд

Негізгі түбіріне –у жұрнағы жалғану арқылы жасалады. Мысалы:бар-у, жүру, көру, алу, сұрау.

2-слайд

Туынды түбірге –у жұрнағы жалғану арқылы жасалады.Мысалы:ойнау, шегелеу, қарау, тазалау, тістеу

3-слайд

Етіс тұлғаларына –у жұрнағы жалғану арқылы жасалады.Мысалы:жүргізу, айтқызу,жасату,жуыну

4слайд

Болымсыз етістік тұлғаларына –у жұрнағы жалғану арқылы жасалады. Мысалы:бармау, жасамау, тазаламау, көрмеу

Оқушылардың берген жауабынан кейін айтылғандарды жинақтап, жаңа тақырып бойынша қорытынды слайд көрсетемін.

Әр топқа тұйық етістіктің негізгі,туынды,етіс және болымсыз тұлғасына мысал айтқызып,септетемін,тәуелдетемін.

Бағалау: смайликтер мен дескрипторлар арқылы өздерін бағалайды.

Мәтінмен жұмыс.

208-жаттығу.

Жаттығу шарты бойынша орындалады. Оқушылар мәтінді көшіріп, тұйық етістіктердің астын сызады.

209-жаттығу. Мәтіннен тұйық етістіктерді тауып, құрамына қарай талдаңыздар.

1-топ

Отанда сүю отбасынан басталады.

2-топ

Аяққа кісен салуға болар,

Тілге кісен салынбас.

3-топ

Орынсыз ашу-от шашу.

4-топ

Уәдені бұзу ұяны бұзумен тең.

Сергіту сәті.

1.Тұйық етістік дегеніміз не?

2.Тұйық етістіктер қандай мағынада қолданылады?

3.Тұйық етістік қандай жұрнақ арқылы жасалады?

4.Тұйық етістік қай жалғауды жалғамайды?

5.Тұйық етістіктің жұрнағы етістіктің қандай түрлеріне жалғанады?

Бағалау. Смайликтермен.

«Дұрыс», «Дұрыс емес» стратегиясы.

Оқушылар бұл мысалдардағы етістіктерге тұлғасына қарай талдау жасайды.

Бұл мысалдарды да оқушылар талдай отырып, тұйық етістіктің жұрнақтарын анықтайды және оның жасалу, яғни жалғану жолын білетін болады. Менің мақсатым- кестедегі мысалдар арқылы оқушылардың өздеріне тұйық етістіктің жасалу жолын анықтату, ойландыру, іздендіру.

Кестенің көмегімен олар тұйық етістіктің жасалу жолын толық меңгеріп шығады деп ойлаймын.

Оқушылар сол арқылы білімдерін бір жерге жинақтап, жаңа тақырыпты ұғып алады.

Оқушылар тұйық етістіктің –у жұрнағы септеледі, көптеледі, тәуелденеді дегенді айтатын болады. Бірақ жіктелмейтінін ажырата алады.

Жаттығу тақтада орындалады. Оқушылар тұйық етістік тұлғасында тұрған етістіктерді теріп жазып, құрамына қарай талдау жасайды.

Оқушылар тақтаға кезекпен шығып, мақалдарды көшіреді. Етістіктерге тұлғалық талдау жасайды. Мүмкін болса, мақал-мәтелдердің мағынасы түсіндіріледі.

Интербелсенді тақтадан бейнеролик көрсетіледі. Оқушылар қозғалып, билейді.

Оқушылар сұрақтарға жауап береді..

Оқушылар қолдарындағы «дұрыс», «дұрыс емес» деген жазуы бар қима қағаздарды пайдалана отырып, сұрақтарға жауап береді. Қажет жағдайда түсіндіреді.

Бағалау

/4мин./

Үй тапсырмасы

Рефлексия

/2мин/

Бағалау:Сабақ барысындағы жұмыстануы бойынша, сабақ критерийлеріне сәйкес оқушыларды сыныппен кеңесе отырып бағалаймын, бағаға түсініктеме беріп, жетілу жолдарын айтамын.

Бағалау критерийлері

5-12дейін = «3»

13-20 дейін = «4»

21-25дейін= «5»

Үйге тапсырма: 209-жаттығу. Өзің қалаған мақалды тілге тиек етіп, шағын шығарма жазыңдар. Тұйық етістіктерді тауып, қандай тұлғада тұрғанын ажыратыңдар.

4)Рефлексия «Бес саусақ»

1.Не үйрендім?

2.Неге көңіл аудару керек?

3. Кімге көмектестім?