Та?ырыбы:Таби?атты танып,біл!
Ма?саты: О?ушыларды? ?орша?ан орта?а деген махаббат ??ндылы?тары жайлы т?сініктерін ке?ейту. ?сімдік, жануарлар жайлы білімдерін орта?а салуларына жа?дай ту?ызу.Таби?атты с?юге,?ор?ау?а, таби?ат-Ана?а с?йіспеншілікпен,мейірімділікпен ?арау?а т?рбиелеу.
Бір- бірімен жа?сы ?арым – ?атынаста бірлесіп ж?мыс жасай білуге ?йрету.
К?рнекілігі:
«Таби?атсыз адамдарды? к?ні жо?,
Таби?атты? м?ны айтар?а тілі жо?.
Ексе? а?аш аялап,
Болады са?ан сая ба?.
?ам?оршы болып орман?а,
Орманды б?рі? ?ор?а?дар!
Бір тал кессе?,он тал ек!»
на?ыл с?здері, суреттер, слайд, кітап к?рмесі
Т?рбие са?атыны? барысы:
І. ?йымдастыру
М??алім: ?айырлы, к?н, балалар! К?нде та?ерте? сендер ояна салысымен, терезені ашып Таби?ат-Ана?а к?з салып ?арайсы?дар.Д?л б?гінгі к?ні таби?ат-Ана бізді несімен ?уанты, бізге не айтады?Олай болса, мен сендерді б?гін Таби?ат -Ана?а жарыса отырып саяхат?а шы?у?а ша?ырамын. Келісесі?дер ме? ?те керемет!
Б?гінгі сайымызды? та?ырыбы: «Таби?атты танып, білейік!» деп аталады.
Таби?ат адамзатты?, жалпы тіршілік атаулыны? ежелден ?мір с?ріп келе жат?ан ортасы, алтын бесігі. Таби?ат-с?лулы?ты? таусылмас к?зі.Ендеше біз б?гінгі саба?ымызды таби?атпен амандасудан бастаймыз.Барлы?ымыз орнымыздан т?рып мына ?ле? жолдарын бірге айтайы?!
?айырлы к?н, к?нім, далам, орманым,
?айырлы к?н, г?лім, ??сым, к?лдерім.
?айырлы к?н, ?сімдіктер, ж?ндіктер
?айырлы к?н, бар тіршілік иесі!
?те жа?сы!Барлы?ымыз орындарымыз?а отырамыз.
.
Б?л жарыс?а 3 топ келіп отыр.Б?л топтар 1ж?не 3 –сынып о?ушыларынан ??рыл?ан. Алдымен осы топтармен таныс болайы?.
І топ. «М?лдір б?ла?» (Томирис,Бекзат,Сымбат,Ернар,Ма?сат,А?бота, ?семг?л,Арлан)
?раны:
К?лді? к?ркі ??ра?,
Тауды? к?ркі б?ла?
ІІ топ «Орман байлы?ы» (Назерке,Ерасыл,Жанерке,Тахмина,Н?рила,Бердіхан,Ержан,Мая)
?раны:
?ам?оршы болып орман?а
Орманды б?рі? ?ор?а?дар!
ІІІтоп «Жер ана» (Айдынг?л,Еркежан,А?жан,Риза,Аслан,Алмас,Тлеужан,Аягоз)
?раны:
Жер адамны? бесігі,
Ел ба?ытты? есігі.
- Б?гінгі жарысымыз 4 кезе?нен т?рады. Ал енді сайысымызды басталы?.
1-кезе? «Таби?ат байлы?ы –?сімдіктер» деп аталады.Таби?ат байлы?ыны? бір тобы –жер бетіндегі ?демі ?сімдіктер.
?сімдіктер, а?аштар таби?атымызды т?рлендіріп т?р?ан т?кті кілем сия?ты. Хал?ымыз ?сімдікті ?мір ?зегі деп алып, одан ?ам?орлы?ын еш аяма?ан. «?ке?нен мал ?ал?анша тал ?алсын» деген к?рнекті с?з соны? ай?а?ы. Ысырапсыз пайдалан?анды?тан ?сімдіктерді? кейбір т?рлер азайып бара жат?анды?тан оларды? 300-ге жуы?ы ?ызыл кітап?а енгізілді.
-Ал енді б?л сайысымызды? шарттарымен таныс болы?ыздар.?р топ?а бірнеше с?ра? беріледі.Сол с?ра?ты? д?рыс жауабын айту керексі?дер.
Ітоп?а
1. ?сімдіктер неше т?рге б?лінеді?
А)1
?)2
Б)3
ІІ топ?а
2.?сімдіктерді? жер астында?ы м?шесі ?алай аталады?
А) тамыр
?) саба?
Б)жапыра?
ІІІ топ?а
3.Ба?та нелер ?седі?
А)к?к?ністер
?)г?лдер
Б)жемістер
Ітоп?а
4.К?зде ?сімдіктер ?андай ?згеріске ?шырайды?
А) г?лдейді
?)?урайды
Б)?сіп-?неді
ІІ топ?а
5.К?ктемні? ал?аш?ы г?лі?
А)б?йшешек
?)?о?ырауг?л
Б)раушан
ІІІ топ?а
6.А?аштан нелер жасалады?
А) машина, доп, шеге
?)кітап, д?птер,жи?аз
Б) компьютер,теледидар
?те жа?сы. Осымен 1-кезе? ая?талды 1-кезе?ді келесі ?ле? шума?тарымен ?орытындылайы?.
Ерасыл:
Г?лді ?збе.
Кешкілік пе,к?ндіз бе?
?сіп т?р?ан г?лді ?збе.
Ту?ан жерді дала?а,
Таста?алы ж?рміз бе?
?зіп алса? сен бір г?л,
?зіп алсам мен бір г?л.
Не ?алады си?ынан,
?ызыл- жасыл жерді? б?л.
М??алім: Расында да, ?лкемізді саялы ба??а айналдыру ?р?айсымызды? ?олымыздан келеді.
Ал сол ?демі таби?атымызды ?сем ?нге б?лейтін не,балалар?(??стар)
Олай болса келесі 2-кезе?іміз «Орман с?ні- ??стар» деп аталады.
Таби?атты? с?ні де, ?ні де ?алы?тай ?ш?ан ??стар.Оларды? ?сем ?ндері бойымызды бал?ытып, еріксіз еліктіреді. Олар –бізді? ?анатты достарымыз. Олар –таби?ат са?шылары. Егістікті?, бау-ба?шаны? сенімді серігі. Сонды?тан ата-бабамыз ??старды ?адірлеп, ??рметтеген. Олар батыр ?лдарын с???ар?а, с?лу ?ыздарын а??у?а те?еген.
?аза?станда ??старды? 480 т?рі бар екен. Соны? ішінде азайып кеткен ??стар ?ызыл кітап?а енгізіліп, ?ор?ау?а алынды. ?аза?тар ??стар?а ?арап ауа райын да болжай білген.
• ??с ж?нін ?рпитсе, жа?быр жауады, ауа райы ?згереді.
• Сары шымшы? ыс?ырса- шынымен к?з бол?аны.
• ?ар?а ?ар?ылдаса -?ар жауады.
• Жыл ??сы ?аптап кетсе -к?ктем ерте келеді.
• К?кек ?атты ?рі жиі ша?ырса –к?н жылиды.
• Сауыс?ан ша?ылдаса, ?она? келеді.
• Ерте к?ктемде ?ар?а су?а шомылса, к?н жылиды.
Б?л кезе?ні? тапсырмасы
Суретке ?арап ?андай ??с екенін ж?не сол ??с туралы білетіндері?ді айтып берулері? керек.Егер білсе?дер ол ??с жайлы та?па? айтып берулері?е болады.
?кі,то?ылда?,?арлы?аш,тор?ай,б?ркіт,тырна,тоты,т?йе??с,а??у
Б?л кезе?ді Назерке ?зіні? жатта?ан «А??уды к?ріп ?алы?дар» деген ?ле?імен ?орытындыласын
М??алім:
??старды таби?атты? ?ні десек, таби?атты? с?нін келтіретін та?ы да нелер деп ойлайсы?дар?(Хайуанаттар)
Ендеше келесі
ІІІ кезе? «Таби?атты? с?лу м?сіні- хайуанаттар» деп аталады.
М??алім:Таби?атты? с?лу м?сіні, к?рікті келбеті – хайуанаттар. Хал?ымыз ежелден-а? жануарларды к?зіні? ?арашы?ындай аялап, ?ам?орлы??а ал?ан к?здері м?лдіреп т?р?ан ?ыздарын «Ботаг?з» деп ата?ан.Б?гінде орманны? с?нін келтіретін жан-жануарлар азайып келеді. Сонды?тан барлы? жан-жануарлар?а адамдар ?ам?орлы?пен ?араулары тиіс.
Б?л кезе? 2-б?лімнен т?рады.
1-б?лімі ж?мба?тар.
2-б?лімі «?айсысы арты??» деп аталады?
Ж?мба?тар (жауаптары слайдта)
?анаты бар ?шпайды,
Ж?рт айламен,?стайды. (Балы?)
Санай алмай шаршадым –
Найзасы бар ?анша мы?.
Батыр емес біра? та,
?ашып ж?рер жыра??а.(кірпі)
?стінен тоны т?спеген,
Сонда да араз ?ыспенен. (Аю)
Т?ссе к?нні? шуа?ы
К?зді еріксіз ж?мады.
Жылы жерді с?йеді,
Беті-?олын жуады.(мысы?)
Те?біл ш?бар терісі
Ш?лдегі а?ны? ірісі
Жонында жолы бар
Б?л ?андай жануар
(Керік)
?анжардай тісі бар
Тасы?ан к?ші бар
К?жірейген жалды
Білсе? айт б?л а?ды?(Арыстан)
Та?дайлары та?ылдап
Шулайтын кім шалшы?та
Бірін-бірі ма??лдап?(Ба?а)
2-б?лімге к?шелік «?айсысы арты??Неге?»
Слайд.
Жанерке мен Ернар жануарлар туралы та?па?тарын айтады.
?) І? кезе? « Егер таби?ат?а тіл бітсе.» ?алай ойлайсы?дар егер таби?ат?а тіл бітсе ол адам?а не дер еді.
Тлеужан ?ле? о?иды.
Таби?атты ?ор?ау ?шін б?ріміз,
К?ресейік, бір-бір а?аш егейік.
Текке отырмай, жасымыз бен к?ріміз,
Таза ауа ?шін терімізді т?гейік.
С?йейік таби?атты аялайы?,
Біз одан жа?сылы?ты аямайы?.
Анадай таби?атты? аясында,
Жадырап жас балаша дем алайы?!
?р топты? жауаптары ты?далады.(б?л со??ы кезе?)
Саба?ты ?орытындылау кезе?і: «Ж?ректен ж?рекке» О?ушылар саба? со?ында таби?ат?а тілек айтып, та?тада ілініп т?р?ан таби?ат к?рінісіні? суретіне кезекпен мынандай с?здерді апарып іледі.
Г?лдей бер, Жер-Ана!
Аспаны? ашы? болсын!
Аспаны?ды б?лт торламасын!
То?айы? а? мен ??с?а толсын!
Суы? м?лдір, таза болсын!
?зен, к?лі?, те?ізі? балы?тар?а толсын!
Орманы? ?ызыл, жасыл г?лдерге толсын!
К?ні? жары? болсын!т.б.
Хормен :
Таби?ат сені с?йеміз,
Басымызды иеміз!
Барлы?ы орындарынан т?рып, Таби?ат-Ана?а та?зым етеді.
Со?ында ?пай сандарын санап, же?імпаз топты аны?таймыз.
