Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: «Экология негіздері»
Тақырыбы: «Саяжайдағы өсімдіктер»
Мақсаты:
Білімділігі: Емдік шөптердің шипалы, қасиеттері жайлы, балалардың түсініктерін кеңейтіп, оларды тани білуге, әрқайсысын дұрыс атауға және қалай пайдалану жолдарын үйрету, дұрыс жинау, сақтау ережелерін білуге дағдыландыру.
Дамытушылығы: Тақпақтар, тиым сөздер айтқыза отырып, тілдерін дамыту.
Тәрбиелігі: Балаларды қоршаған ортаны, өсімдіктерді қорғай, аялай білуге тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдері: түсіндіру,ойын
Көрнекіліктер мен құралдар:
Қос тілді компонент: гүл-цветы
Әрекет кезеңдері
Тәрбиешінің іс -әрекеті
Баланың іс-әрекеті
Мотивациялық-қозғаушы
Шаттық шеңбері:
(Қимыл-қозғалыс арқылы)
Қуан шаттан алақай! Күліп шықты күн бүгін, Қайырлы таң қонақтар! Қайырлы таң достар!
Іздену-құрастыру
Балалар, сендер бір – біріңе сәлеметсің бе, амансың ба, саумысың деген ғажап сөздерді айтып жатасыңдар. Ал, бұл сөздер неліктен ғажайып екенін білесіңдер ме? Амансың ба деген бұл адамдарға ұзақ өмір тілеу.
Денсаулық деген не балалар?
Ауырып қалғанда біз не істейміз?
Дұрыс айтасыңдар, дәріні де өз мөлшерімен ішеді. Дәрімен қатар біздің ата – бабаларымыз емдік шөптерді пайдаланған. Бүгін біз сабақта қасиеті бар көптеген өсімдіктермен танысамыз. Балалар, бүгін бізге қонақ келіп отыр. Бұл қонақ кім? Танисыңдар ма?
Дұрыс айтасыңдар бұл дәрігер
Балалар, оқу іс – әрекетін бастамас бұрын, мына сұрағыма жауап беріңдерші?
- Қандай гүлдерді білесіңдер атап беріңдерші?
«Дәрілік өсімдіктер» екіге бөлінеді. Бөлме және дала өсімдіктері. Бөлме өсімдіктері адамның көмегімен бөлмеде өседі, олар алуан түрлі. Ал, қазір табиғат бұрышындағы емдік өсімдіктерді атап шығайық.
Кактус, алоэ, түймедақ.
Ал, кактус– бойында емдік қасиетітері мол өсімдіктердің бірі болып табылады. Оның тікенектеріне қарап, адамдар суық қабылдайды, алайда кактусты үйдегі теледидар,компьютерлердің жанына қойсақ, олардан шығатын зиянды сәулелерді өзіне сіңіріп, жойып отырады да, адамның көз жанарын сақтауға септігін тигізеді.
Алоэ– шырынды өсімдік. Ел іші «жүз жылдық» деп атайды. Оның шырыны сағақсыз жапырақтарына жиналады. Жапырағының пішіні сәл иілген қылышқа ұқсайды. Жиектері тікенектермен көмкерілген, өркенге кезектесіп орналасқан. Алоэ жапырағын кескенде, дәмі ашқылтым, сарғыш түсті шырын ағады. Осы шырынның емдік қасиеті зор. Медицинада түрлі дәрілер жасайды. Абайсызда қолыңды кесіп алсаң, алоэ жапырағының ортасын қақ жарып бөліп жараға таңса, қанның тезірек ұйып, тоқтауына көмектеседі және іріңді жараларды дененің күйген жерін, тері ауруларын емдеуге қолданады.
Түймедақ– бұл гүлде де емдік қасиеті бар гүл. Адамдар суық өткен кезде осы гүлдің тұнбасын ішіп емделеді екен.
Тақпақтарын айтады.
Ойын: «Гүл мен жаңбыр»
Дала өсімдіктері дала да жаңбырмен өседі
«Гүл мен жаңбыр» деген ойын ойнайық.
Ойынның шарты: Күн шықты деген кезде, гүлдер жайнап өседі. Ал қатты жел соға бастағанда, жан – жаққа шайқалады, бір мезгілде аспандабұлт пайда болып, жаңбыр жауа бастағанда, гүлдер тоңып, бүрісіп, қолшатырдың астына жиналады.
Ауырмай, сырқамай көңілі көтеріңкі болу.
Дәрі ішеміз.
Дәрігер
Балалардың жуабы
Балалар тыңдап отырады
өлең жолдарын қайталап ,жатқа айтуға тырысамыз.
Ойын ойнаймыз
Гүл өсірсең терлеп,
Мұның аты еңбек.
Еңбек бәрін жеңбек.
Рефлексивті- түзетушілік
Сұрақтар қою арқылы қорытады.
Балаларды мадақтап,ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін аяқтайды.
Балалар тәрбиешінің сұрақтарына жауап қайтарады.
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек
емдік шөптерді;
Қандай түсініктерді игерді:
екі топқа бөлінетіні;
Меңгерген дағдылары мен іскерліктерін қолдана алады:
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: «Экология негіздері»
Тақырыбы: «Күзгі саябаққа серуен»
Мақсаты:
Білімділігі: балабақша айналасындағы өсіп тұрған ағаштар мен таныстыру,өсімдіктер дүниесі туралы түсінік беру
Дамытушылығы: Есте сақтау қабілетін, тілдерін дамыту.
Тәрбиелігі: Балаларды қоршаған ортаны, өсімдіктерді қорғай, аялай білуге тәрбиелеу.
Әдіс-тәсілдері: серуен
Көрнекіліктер мен құралдар:
Қос тілді компонент: гүл-цветы,ағаштар-деревья,қайың-береза
Әрекет кезеңдері
Тәрбиешінің іс -әрекеті
Баланың іс-әрекеті
Мотивациялық-қозғаушы
Тәрбиеші балаларға келген хатты көрсетеді.кімнен келгенін білу үшін жұмбақ жасырады.
Қарғып жүрер жан-жаққа
Құмар өзі жаңғаққа (тиін)
Тиіннің хатын оқиды: «Сәлеметсіңдерме , балалар! Маған көмектерін керек мені қоян досым қонаққа шақырды. Қалай барарымды білмей тұрмын-деп жазылған оқиды.
Ағаштарды күту тәртібі мен ережелерін таныыстырады.
Мақал:
Бір тал кессең-он тал ек
Мағынасын түсіндіреді.
«Біздің жер телімімізде қандай ағаштар өседі?» дид\қ ойын
Балабақшаның жер телімінде өсіп тұрған ағаштарды суреттен тауып,көрсетуді ұсынады.
Сергіту сәті
«Дұрыс-бұрыс» дид\қ жаттығуы
Сұрақтарға дұрыс,дұрыс емес,деп жауап беру керектігін түсіндіреді.
Сұрақтар:
Ағаштарды суару керек?
Сендер ағаштардың жапырақтарын жұласыңдарма?
Ағаштар көп болған дұрыс?
«Қай ағаштың жапырағы» дид\қ жаттығуы
Қайың,терек,шырша,үйіңкі ағаштарын көрсетіп,балалардың қолдарына жапырақтар таратылады. Тәрбиеші белгі берген кезде балалар тиісті ағашқа жүгіріп бару керек.
Балалар дұрыс айтыңдар тиін енді қоянның үйіне бара алатын болды.
Суретке назар аударады.
жапырақ
Балалардың жауабы
Балалар тыңдап отырады
Допты алған сайын дұрыс, дұрыс емес деп жауап береді.
Ойынды қызығушылықпен ойнайды.
Рефлексивті- түзетушілік
Сұрақтар қою арқылы қорытады.
Балалар сендер бүгін қандай аңға көмек бердіңдер?
Қандай ағаштарды білесіңдер?
Күзгі саябақтың түсі қандай?
Балаларды мадақтап,ұйымдастырылған оқу іс-әрекетін аяқтайды.
Балалар тәрбиешінің сұрақтарына жауап қайтарады.
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек
Салыстыруды,анықтауды
Қандай түсініктерді игерді:
Ағаштардың тіршілігін бақылауды
Меңгерген дағдылары мен іскерліктерін қолдана алады:
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: «Экология негіздері»
Тақырыбы: «Жабайы аңдар тіршілігі»
Мақсаты:
Білімділігі: Жабайы аңдар туралы түсінік беру. Жабайы аңдарды бір – бірінен ажырата білуге және олардың аттарын дұрыс айтуға үйрету.
Дамытушылығы: Балалардың ойлау қабілеттерін арттырып, тілдерін дамыту. Қызықты ойындар арқылы балалардың эмоциялық сезімдерін дамыту. Әрбір аңның атын дұрыс атауға жаттықтыру және олардың тіршілік ететін ортасы туралы түсініктерін бекіту.
Тәрбиелігі: Балалардың аңдарға деген сүйіспеншілік сезімдерін арттырып, оларға қамқорлықпен қарауға, жабайы аңдар туралы түсініктерін молайту, табиғатты аялай білуге, идеялы адамгершілікке тәрбиелеу;
Көрнекіліктер мен құралдар: ойыншық торғай, хат, қыс мезгілінің суреттері, жабайы аңдар суреті, орманның макеті.
Қос тілді компонент: нан-хлеб, диірмен-мельница
Әрекет кезеңдері
Тәрбиешінің іс -әрекеті
Баланың іс-әрекеті
Мотивациялық-қозғаушы
Тәрбиеші балаларға жұмбақ жасырады.
Аппақ,жұмсақ,дәмді
Адамға нәр береді.
Түсінің оның сары.
Бұл не?
Жұмбақты шешеді.
Іздену-құрастыру
Балалар қазір жылдың қай мезгілі? қыс
- Ал сендерге қыс ұнай ма?
- Қыс несімен ұнайды?
- Қыс әртүрлі болады, боран соғады, аяз болады.
- Осы қысқа біз қалай дайындаламыз?
- Балалар қысқа біз ғана емес жабайы жануарлар да дайындалады.
- Қандай жабайы жануарларды білесіңдер?
- Оларды неге жабайы жануарлар деп атайды? Балалар: Өйткені олар орманда өмір сүреді, тамақтарын өздері тауып жейді, өздеріне тұратын үй іздейді. - Балалар, ормандағы аңдар қысқа қалай дайындалды? Балалар: Тиін өзіне тамақ дайындайды, жаңғақ, саңырауқұлақ жинайды. - Аю жаз, күз айларында тамаққа тойып алып қыс бойы ұйқыға кетеді. - Ал қоян үстіндегі сұр тонын аппақ тонға ауыстырады. Сөйтіп өзінің жауларынан қорғанады. Қыста жас ағаштардың сабағын жейді. Слайд көрсету. Жабайы жануарларды көрсетіп әр біреуіне тоқталып кету. Қысқа қалай дайындалатынын және немен қоректенетіні туралы толық мағлұмат беру. Д/О: «Не артық»
Таңғажайып сәт. - Балалар кім терезе қағып тұр? Аузына хат тістеген құсты қолыма аламын. - Бұл суықторғай екен ғой, бізге хат әкеліпті. - Хатты оқу үшін мына жұмбақты шешулерің керек екен. 1. Қыста жылы киіндім, Қоймам толы жаңғаққа Іші жылы үйімнің. 2. Тәтті көрсе бас салар, Аумайды жас баладан. Үп - үлкен боп жасқанар, Кіп-кішкентай арадан. 3. Өзі айлакер, Өзі қу. Жүрген жері айқай шу. 4. Үсті толы ине Бірақ та іс тігіп, Қадамайды түйме Жарайсыңдар балалар. Барлық жұмбақты шештіңдер.
- Тәрбиеші: Хат біздің ормандағы аңдардан келген екен. Соны оқып берейін. Біз орман аңдары жаз бойы бір – бірімізбен дос болдық, бірге ойнадық, сөйтіп қыстың қалай келіп қалғанын білмей қалдық. Күн күннен күнге суыта бастады. Сөйтіп аңдар өздеріне жылы тон тігіп берулерін сұрайды. - Сендер мейірімді балаларсыңдар, аңдарға көмектесесіңдер ғой? - Қазір бәріміз орманға барып достарымызға көмектесейік. - Балалар орманда өзімізді қалай ұстауымыз керек? - Шуылдамаймыз, сіріңкемен ойнамаймыз, қоқым шашпаймыз, ағаштарды сындырмаймыз. - Дұрыс балалар.
Балалар тыңдап отырады
аю, қасқыр, түлкі, тиін кірпі.
Рефлексивті- түзетушілік
Балалар ағаш арасымен жортып келе жатқан мынау қандай аң? Дұрыс айтасыңдар балалар «Түлкі» Кәне балалар түлкіні тыңдайық бізге не айтады екен. Өзімен бірге ойын да ала келіпті. «Өз түсіңді тап»
Жарайсыңдар балалар! Біздер ормандағы аңдарды көріп таныстық, ойынын ойнадық. Аңдарға рақмет айтып қоштасайық. Біздің бақшамызға қайтатын уақытымыз да таяп қалды. Кәне қоштасайық!
Балалар «Түлкі»
(Түлкі майысып өзі туралы тақпағын айтады. өзімен бірге әкелген ойынды ойнатады)
Балалар өз түстеріне байланысты отырады.
Аңдарға рахмет айтып, қоштасады.
Балалар тәрбиешінің сұрақтарына жауап қайтарады.
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек
Жабайы жануарлар туралы және олардың балалары туарлы мағлұмат алады.
Қандай түсініктерді игерді:
Жабайы жануарлар туралы түсініктерді игереді
Меңгерген дағдылары мен іскерліктерін қолдана алады:
Жабайы жануарларға қамқор болуды тәрбиелеп, меңгереді.
Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті: «Экология негіздері»
Тақырыбы: «Өткен шаққа саяхат»
Мақсаты:
Білімділігі: шаңсорғыштың не үшін керектігі туралы түсінік беру.
Дамытушылығы: Баланың зейінін, логикалық ойлауын, тілін дамыту;
ТәрбиелігіЖиһаздары күтуге тәрбиелеу
Әдіс-тәсілдері: түсіндіру,көрсету
Көрнекіліктер мен құралдар:
Қос тілді компонент: нан-хлеб, диірмен-мельница
Әрекет кезеңдері
Тәрбиешінің іс -әрекеті
Баланың іс-әрекеті
Мотивациялық-қозғаушы
Балалар топқа кіріп жарты шеңбңр құрайды. Тәрбиеші балалар назарын қонақтарға аударады.- Балалар, іс -әрекетімізді бастамас бұрын біріміздің –біріміз жылуымызды сезінейік. Армысың алтын күн, Армысың асыл жер.
Армысың көк аспан,
Армысың жан досым.
Жылуыма жылу қос,
Міне , менің қолым
Жұмбақты шешеді.
Іздену-құрастыру
Мен бүгін балабақшаға келе жатып, сандық тауып алдым. Бұл сандықта біреу бар секілді. Қараңдаршы балалар мұнда хат бар екен. Хаттың ішінде жұмбақ жасырыпты.
Қорбан, қорбан етеді?
Орман оның мекені.
Тәтті балға тойып-ап
Қыста ұйқыға кетеді. (Аю)
Аю: — Сәлеметсіңдер ме? Мен кішкентай қонжықпын. Мен орманда тұрамын. Ал сендер қайда тұрасыңдар?
— Ал үйлерінде, бөлмелерінде не бар?
Тәрбиеші бөлме бейнесінің суретін көрсетеді.
— Иә, қонжық осындай жиһаздар әр үйде тұр.
Қонжық: — Ал менің інімде ешқандай жиһаздар жоқ. Менде осындай ыңғайлы жиһазды қалаймын. Бірақ білмеймін қандайын таңдап алайын. Сендер маған көмектесесіңдер ме?
1. Тәрбиеші: — Балалар, қонжыққа жиһазды таңдап алуға көмектесеміз бе? Жиһаздар дүкеніне барайық.
Тәрбиеші балаларға ойлануға ұсыныс жасайды: Қонжықтың бөлмесіне қандай жиһазды қоюға болады?
— Қонжық саған бөлмең ұнады ма?
2. – Балалар, қонжық бұл жиһаз заттарын есіне сақтау үшін ойын ойнайық. Мен сендерге жұмбақ жасырамын, ал сендер жауабын табыңдар.
Төрт аяғы болса да, Етік киіп көрмеген. Жалқаулығы соншама, Аттап шықпас бөлмеден. (үстел)
Мен жәйлімін, жұмсақпын,
Мені табу қиын емес-
Ұнатады әжелер мен сәбилер
Отыруға, жатуға.(Диван)
Кеш батты, шаршадың сен, ұйқың келді
Ұйқы бөлмеде күтіп тұр сені … (Кереует)
— Аю, сен есіңе барлығын сақтап алдың ба?Жарайсың! Балалар да өте ақылды. Жарайсыңдар! Қонжыққа көмектестіңдер.
Қонжықтар орманда тұрды,
Бастарымен бұлай бұрды
Қорбан, қорбан жүрді
Көлден су ішті
Қонжықтар бал іздеп
Ағашты шайқады
Былай-былай шайқады
Кейін қолдарын көтеріп
Би биледі шаттана.
3. – Балалар, орманда қонжықтың достары тұрады. («Үш аю» ертегісінің аюлар суретін көрсетеді). Сендер оларды таныдыңдар ма? Бұл қай ертегінің аюлары? Олардың үйлерінде бір жағымсыз жағдай болды. Біреу олардың үйлеріне кіріп, бүкіл жиһазды сындырып тастады. Бұл кім екен?
Ойын «Не жетпейді?»
Тәрбиеші балаларға жиһаздың бір бөлшегі жетпейтін суреттерді көрсетеді.
— Балалар неліктен бұл жиһаздар сынып қалды?
— Жиһазды қалай күту керек?
4. Ойын «Суретті жинап ал!»
— Ал біздің тобымызда қандай жиһаз бар?
Қызығушылық танытады.
Жұмбақты шешеді.
Аю шығады
-Үйде
— Жиһаз
-Иә
Балалар кезекпен жиһазды атап және ол не үшін керек екенін түсіндіреді. Кейін балалар «Дүкеннен» жиһазды алып қонжықтың бөлмесіне апарып қояды.
Балалар жұмбақтарды шешеді.
Бастарын алдына –артына, оңға-солға еңкейеді.
Аюлар секілді жүреді
Аяқ ұшына қолдарын жеткізіп еңкейеді.
Қол жоғары, денені оңға –солға еңкейу
Қолдарын жоғары көтеріп, иыққа түсіру.
«Үш аю» ертегісі
Маша
Рефлексивті- түзетушілік
Біз бүгін сабақта не жасадық?
— Қонжық пен үш аюлар сендерге «рахмет» айтып жатыр. Сендер оларға өте көмектестіңдер. Олар енді біледі үйде қандай жиһаздар болу керек және жиһаздарын қалай күту керек екенін.
Қонжық балалармен қоштасады.
Балалар тәрбиешінің сұрақтарына жауап қайтарады.
Күтілетін нәтиже:
Нені білу керек
Жиһаз атуларын дұрыс айтуға дағдыландыру. үйрену.
Қандай түсініктерді игерді:
Жиһазды күтуге
Меңгерген дағдылары мен іскерліктерін қолдана алады:
