Наша?орлы? -?о?амды? дерт Ашы? саба?

Мақсаты:

Оқушылардың салауатты өмір салты жайлы білімдерін тереңдету, олардың зиянды заттарды қолдануға деген теріс қөзқарастарын қалыптастыру, шылым шегу, нашақорлық, СПИД тәрізді аурулар туралы ой қозғау, өмірге деген көзқарастарын қалыптастыру.

кері

Құрамында никотин және 4 мыңға жуық улы зат бар.

Темекінің елі Америка болып табылады.

Колумб және достары 1511 жылы

Petrus (Tabaccoc) атымен Испанияға

және Португалияға әкелді.

Темекі жапырағында танин,

желім,шайыр,крахмал және

алколоидер бар өсімдік.

Ойға жүгінсек....

Қазақстандағы есірткі пайдаланушылардың басым бөлігін жастар мен жасөспірімдер құрап отырғандығы өкінішті жағдай. Жалпы деректерге көз жүгіртер болсақ, еліміздегі осы дертке шалдыққандардың 51,3 пайызын 20-29; 27,8 пайызын 30-39; 9,7 пайызын 40-49; 8,1 пайызын 15-19 жас аралығындағылар құрап отыр. Ал жыныстық тұрғыдан мөлшерлер болсақ осы атылған 6616 нашақордың 76 пайызы ерлер болса, қалған 24 пайызы әйелдер екен. Ең өкініштісі бұл цифрлар күн санап өсуде. Әйелдің нашақор болуы болашақ үшін өте қауіпті жағдай. Жасөспірімдер арасындағы нашақорлыққа әуестіктің 0,3 пайызы бала іште жатқанда анасынын қана арқылы есірткі нәрін бойына сіңіріп үлгерген себепті болып отыр. Яғни, бала дүние есігін ашқанда оның бойында есірткіге деген аз да болса құмарлық белгілері байқалады. Ғалымдардың зерттеуі бойынша бұл құмарлық бала жасы 6-7 толғанда барынша күшейе түсіп, оның организмінде есірткіге деген сұраныс күнделікті тағамға деген сұраныс тан 4-5 есеге жоғары болатын көрінеді. Осыған байланысты дана халқымыз «Бала біздің болашағымыз» деп, баланы ұрпағының, тұтас елінің дамуының жалғасы деп біледі.

Жалпы еліміздегі есірткі пайдаланушылар санының күн санап көбеюінің негізгі себебі Қазақстанның көрші елдердің есірткі тасымалдауына «есік» рөлін атқарып отырғандығы. Нақты ресми мәліметтер бойынша еліміз арқылы Ауғанстан, Ресей, Қытай секілді елдерге тасымалданатын есірткінің 30 пайызға жуығы Қазақстанда қалып отырады.

Есірткінің қоғам үшін әкелер зардаптарының ең негізгі бір түрі еліміздегі түрлі үлкенді-кішілі қылмыстарға себепкер болуы. Біздегі мәліметтер бойынша Қазақстандағы соңғы кездерде пайда болған қылмыстық деректердің 33,4 пайызы осы есірткі пайдаланушылар қолымен жасалған. Оның ішінде 0,6 пайызы адам өлтіру фактісімен тіркелген.

Мамандардың айтуынша жазаның бұл түрі көршілес Қытай, Тайланд секілді елдермен салыстарғанда тым жеңіл болып көрінеді. Бір ғана мысал, жоғарыдағы айтылған Қытай елінде соңғы кездері есірткі саудасымен айналысушыларға өлім жазасы немесе өмір бойы темір қапаста отыру жазасы қолданыла бастады.

Ғасыр дертіне айналған есірткі заттарын қолданудан жалпы ұлтты, соның ішінде балаларды аулақ ұстау – бүгінгі күннің ғана емес, болашақтың да еншісіндегі жауапты іс деп санауға болады. Себебі жарқын болашағымызды денсаулығы нашар нашақорлар емес, дені сау, жан-жақты дамыған азаматтар тұрғызуы қажет.

Жалпы Қазақстан үшін есірткі мәселесі кезек күттірмес негізгі проблемаларға айналып отырғанын бәріміз де жақсы білеміз. Бұл таңда атылмыш мәселе ұлттық генефонымызға төнген үлкен қауіп деп айтуға әбден болатын сияқты. Бұл қауіптен құтылудың негізгі жолдары еліміздегі есірткіге қарсы күресті табанды түрде жолға жоюмен бірге мектеп бағдарламасына есірткінің зияны мен залалын терең түсіндіретін факультативтік пәндер енгізу қажет.

«Арақ аздырады, темекі тоздырады»

• Ішімдік – “этил спирті” немесе “этанол” деп те аталады.
• Әр түрлі жеміс- жидектерден, тұқымдардың ашытқысынан жасалады.
• Этил спирті- мөлдір әрі түссіз болып келеді.
• Ішімдіктің кейбіреулерінде спирттің мөлшері 40 % градусқа жетеді.

Тамақ

Ми

Өкпе

Жүрек

Асқазан

Бауыр

Бүйрек

Аш ішек

Жыныс мүшелері

Буындар мен

еттер

Қан айналымы

ЖИТС (СПИД) дегеніміз

Ж үре пайда болатын И ммунитет

Т апшылығы

С индромы.

ЖИТС – ауру емес, ол тек басқа жұқпалы аурулар-дың жұғуына жағдай жасайды. Яғни адамның қорғаныш қабілетін төмендетеді.

Ғалымдардың есептеуі бойынша ЖИТС (СПИД) ең алғаш 20 ғасырдың 70 жылдары АҚШ, Гаити, Африкада тіркелген, 1979-81 жылдары Нью-Йорк пен Лос-Анжелес дәрігерлері адамдардан иммунитеттің нашарлығын байқаған. Олар қан тамырының ісігі (саркома Капоши) және пневманияның сирек формасымен ауыратын адамдар.

• Грек тілінде “ ұйқы” мағынасын білдіредіретін

“ Narke ” сөзі ағылшын тілінде “ Narkotik ” деген сөзге айналған.

• Құрамында мастандыратын, ашуландыратын, тыныштандыратын, сергітетін заттар бар.
• Адамның орталық жүйке жүйесіне әсер етіп,рухани және физикалық тепе-теңдікті бұзады.
• Түрлері өте көп.

«Есірткіден есіруді көздегенше, салауатты салтымыздан

қол үзбе»

Марихуанна

Апиын

Кадинин

Морфин

Героин

Кокаин

Т.б.

«Есірткіге жолама, жетелейді молаға»

НАШАҚОР

Наркотик ( гр. ναρκωτικός — естен айырылу) — БДСҰ-ның анықтауы бойынша, ауру сезгіштікті жоятын химиялық есірткі. Термин әдетте ес i ртк i анальгетиктер деп аталған апиыны бар заттарға немесе опиоидтарға жатады. Алғаш болып «наркотик» деген анықтаманы сезг i шт i кт i жоғалтуға алып келетін заттарды сипаттау үшін грек емшісі Гиппократ қолданған. Бұл анықтаманы дәрігер болған Клавдий Гален да қолданған. Наркотикті сипаттау үшін Клавдий Гален көбінесе мандрагор, семена эклаты и макта тамырын немесе эклат тұқымдарын және көкнәрді терең зерттеген.

Нашақорлық неге әкеліп соғады?

дейін

Өкпенің зиянды заттардан кейінгі түрі.

кейін

Зиянды заттардың анаға, ана құрсағындағы балаға әсері.

Нашақордың өсу түрлері.

Сатылымдағы нашақор.

Маскүнем адам.

Нашақор-лыққа берілген адам.