Морфологиядан ?ткенді ?айталау (?аза? тілінен ашы? саба?)

Ашық сабақ

Сабақтың тақырыбы: Морфологиядан өткенді қайталау.

Сабақтың мақсаты:

- білімділік: Оқушылырға морфологиядан өткенді қайталау арқылы білім, білік дағдыларын қалыптастыру.

-дамутушылық: Оқушылардың ой – өрістерін әртүрлі жұмыс істеу аясында дамыту, өздеріне ізденулеріне бағыт беру, оқушының білімге деген қызығушылығын арттыру.

-тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке, қазіргі заман талабына сай жан-жақты көзқараста тәрбиелей отырып, алған білімдерін іс-жүзінде пайдалану.

Сабақты өткізу әдісі: Талдау, әңгімелесу, ой қозғау, шығармашылық тапсырмалар орындау.

Сабақтың түрі: Қайталау сабағы.

Сабақтың көрнекілігі: Карточка, сурет, сызбалар, жұмбақтар, ақ қағаз, қоянның, ағаштың суреті, сиқырлы әріптер, сандықша, смайликтер, семантикалық карта, т.б.

Сабақтың барысы:

Психологиялық кезең: Қане, бәріміз орнымыздан тұрып, шеңбер құрайық. Бізде:«Поэзия минуты»

Амансыңдар ұл – қыздар,

Әзірмізбе сабаққа.

Қазақ тілі сабағы,

Сай келейік талапқа.

Шынтас: Барма үйден дайындық,

Жаслан: Тапсырмаңыз дұрыспа.

Жандос: Оқымасаң уайым қып,

Ділназ: Тығылмаңыз қуысқа.

Дима: Ойымызды айтайық,

Мейрамбек: Білімімізді байқайық.

Бәрі:Тексеруші ұстаздар,

Қалсын бір сәт марқайып.

Мұғалімнің кіріспе сөзі:

-Бүгін, балалар, күндегіден ерекше сабақ. Байқап отырсаңдар бізге қонақтар келіп отыр. Біздің сабағымыздың ұраны: «Егер есіңе сақтау үшін үйренсең, ұмытасың. Ал егер түсіну үшін оқысаң, есіңе сақтайсың». Сондықтан бар білімімізді көрсетуге тырысайық. – Қане, енді сабағымызды бастайық. Өткен сабақты қайталап өтейік.

Үйге берілген тапсырманы тексеру: Берілген сөздерді қатыстырып сөйлем құрап жаз. Құнанбай, тату-тәтті, елу екі, тоғызқұмалақ, ертең, ата-ана.

Сыныпты тәттілер арқылы екі топқа бөлемін.

Бірінші топ:________________________________________________

Екінші топ: ________________________________________________

Жаңа сабақ.

1.«Сиқырлы сандық»

2.Талдау.

3.«Ойлан, тап»(Қоян).

4.Карточкамен жұмыс.

1-кезең: «Сиқырлы сандық» деп аталады. Бұнда сандықтың ішіндегі жасырынған сұрақтарға жауап беру керек.

1-сұрақ. Тіл білімінің қандай салаларын білесіңдер:(түймедақ гүлі арқылы топтастыру).

Тіл білімінің салалары

Фонетика

Лексика

Морфология

Сөзжасам

2-сұрақ. Лексика дегеніміз?

Сөз мағынасы, сөз байлығы туралы ғылым.

3-сұрақ. Фонетика нені зерттейді?

Тіл дыбыстарын.

4-сұрақ. Сөзжасам нені зерттейді?

Жаңа сөздердің жасалуы туралы ғылым.

Қосымша сұрақтар:

5-сұрақ. Морфология нені зерттейтін ғылым?

Сөз топтарын, сөз құрамын, сөз таптарын зертейді.

6-сұрақ. Сөз құрамы нешеге бөлінеді?

Сөз құрамы түбір және қосымша болып бөлінеді.

7-сұрақ. Сөз топтары нешеге бөлінеді?

Атауыш сөздер, көмекші сөздер, одағай сөздер.

8-сұрақ. Қазақ тілінде неше сөз табы бар?

Қазақ тілінде 9 сөз табы бар.

1.Зат есім.2.Сын есім. 3.Сан есім. 4.Есімдік. 5 .Етістік. 6.Үстеу. 7. Шылау. 8. Еліктеу сөздер. 9. Одағай.

2-кезең.Топтық жұмыс.

Талдау. Мына сөзді құрамына қарай талдаңдар.

Әншілеріңізденбіз

Ән-түбір сөз

Ші-сөз тудырушы жұрнақ

Лер-көптік жалғау

Іңіз-II жақ, тәуелдік жалғауДен-септік жалғау

Жылқышылар

Жылқы-түбір

Шы-сөз тудырушы жұрнақ

Лар-көптік жалғау

3-кезең. «Ойлан, тап»(Қоян). Мына сөздерден зат есім жаса.

Ұш, біл, өшір, жаз, жаңа, алты.

4-кезең.Тақтамен жұмыс.

Карточкамен жұмыс:

1.Төмендегі болымды, болымсыз етістіктерді қатыстырып сөйлем құраңдар.

Оқы, жазба, ашуланба, қарама, өтірік сөйлеме, күлме, жүр.

5-кезең: Гүлсебеттегі жеміс-жидектер бар, соның ішіндегі сұрақтарға жауап беріңдер.

Өрік: Есімдіктің мағынасына қарай бөлінуі? (7)

Сан есімнің мағыналық түрлері.

Лимон: Зат есім дегеніміз?

Кітап сөзін тәуелде.

Банан: Сын есім дегеніміз? Сын есімнің мағыналық түрлері?

Шылау дегеніміз, оның түрлері?

Шие: Етістік дегеніміз?

Оның түрлері?

Құлпынай: Есімшенің жұрнақтарын ата? Көсемшенің жұрнақтарын ата?

Одағай дегеніміз, оның түрлері?

Алма: Сан есім дегеніміз? Мағынасына қарай бөлінуі?

Еліктеу сөздердің түрлері?

Алмұрт: Есімдіктің түрлерін ата?

Үстеу дегеніміз?

Қорытынды: Мына мақал-мәтелдермен, сөйлемдерден етістерді тауып астын сыз (шарлар арқылы).

1. Асыңа тойғызбасаң да ақ ниетіңе тоғыз

2. Түйе көп болса, жүк симас.

3. Екі қошқардың басы
   Бір қазанға сыймас.

4. Жау қарасы көрінді,

Жиылған әскер бүлінді.

1. Жер ошақтан шыққан түтіндері де біріне бірі қосылып, тұтасқан көкшіл мұнардай тарайды.

2. Ол баласына өлең айтқызды.

3. Көпірдің ортасында кездескен екі лақ, бір-бірімен сүзісті.

Бекіту. Жеке жұмыс. (Семантикалық карта).

Бағалау:Бәрекелді балалар,
Бәріңе жақсы баға бар
Азамат боп өсіңдер
Ел қадірін біліңдер.

Үйге тапсырма: «Морфология әлеміне саяхат» ертегі құрастырып жазу.

Рефлексия. (Ағаш пен жапырақтар).