Балалар, к??іл к?йіміз жа?сы болу ?шін бізге бір – бірімізді т?сінуді, кешіруді ?йрену ?ажет. ?азір біз кешірім с?рау мен кешіруді ?йренеміз. ?здері?е ж?п та?дап алып, бір-бірі?е ?арап т?ры?дар.
Досымды ренжіттім деп елестеті?дер. Енді онымен татулас?ылары? келіп т?р. Сондай –а? е? жа?сы, жылы с?здер айтып кешірім с?рау?а болады.
Егер достары?ды кешірген болса?дар, оны? к?зіне тура ?арап, к?лімде?дер! Та?ы о?ан ала?андары?ды созып, бір-бірі?ні? ?олдары?ды ?ысу?а болады.
ОЙЫННЫ? Т?РТІБІ: Балалар ж?птар?а б?лінеді:
1-ренжіген бала басына ?алпа? киеді.
2- бала кешірім с?райды.
Одан кейін балалар ?алпа?ты ауыстырып киіп, р?лдерін ?згертеді.
Мысалы: -Диана! Мені? сенімен ойна?ым келеді. ?тінемін мені кешір!
Вероника, мен сені кешірдім.
Даниял, мен ?ателік жібердім, сенен кешірім с?ра?ым келіп т?р. На?ыз достарша бір-бірімізбен ?ол алысайы?шы.
Жанбота, мен са?ан ашуланбаймын. ?ол алысайы?.
V.Тынышты? с?ті.
Балалар, денелері?ді т?зу ?стап, бастары?ды жо?ары к?теріп, ы??айланып отыры?дар. К?здері?ді ж?мы?дар. Ауаны тере? ж?тып, еркін тыныс алы?дар. ?здері?ні? тыныс алулары?ды ба?ылап, ба?ыт?а, махаббат пен тынышты??а толы таза, шипалы ауаны? т?ла бойлары?а тол?анып сезі?і?дер. Ал енді к?здері?ді ашу?а болады.
VI. Д?птермен ж?мыс.
«Досты? а?ашы ». Досты?ты? жемісін а?аш?а ілу.
VII.Та?па? айту.
1. Жазира
2. Айдана
3. Мади
4. Даниял
5. Дильназ
6. Аяулым
7. Диана
8. Жанбота
9. Г?лн?з
10. Екатерина
11. Вероника
VIII. ?ажайып с?здер.
Балалар саба?та айтып, ?йренген ?негелі с?здерді ?айталап айтады.
КЕШІРІМ С?РАУ-?ДЕПТІЛІК,
Т?СІНІСУ-ЖА?СЫ ?АСИЕТ.
IX. ?орытындылау.
-Балалар, біз б?гін т?сінісу мен кешіре білуді, кешірім с?рауды ?йрендік. К?нделікті ?мірде кешіре алу, кешірім с?рай білу ?те ма?ызды екенін т?сіндік.
Балалар: Біз ?андаймыз, ?андаймыз?
Ш??ылалы та?даймыз.
К?лімдеген к?ндейміз,
Ренжісуді білмейміз.
Осымен Кешірім с?рай білесі? бе? атты т?рбие са?атымыз ая?талды.
Достарды біз ?олдаймыз,
?ыйын ша?та ?ор?аймыз.
Бізді? топта ?л-?ыздар,
Кешіріп с?рап ойнаймыз! ЖАЗИРА
Анам ма?ан – ?лкендерді сыйла деген,
Сол с?з ма?ан ізгілік ??й?ан ерен.
?лкендерден ауыс?ан кішілікті,
?лкендерді? ?зіне сый?а берем. АЙДАНА
Арым таза, а? к??іл,
Адалды??а сенемін.
Абыройлы, а? ниет,
Б?рін мен кешіремін. МАДИ
?деп са?тап ?манда,
?рбір адал адам?а.
Жасаса? бір жа?сылы?,
?айтарады са?ан да. ДАНИЯЛ
Кел балалар, к?лейік!
К?лкіменен т?лейік!
К?лкі к??іл ашады,
Кешірімді болайы?. ДИЛЬНАЗ
Кішілерді аяла,
Кісілерден аянба.
Адамды?ы? к?рінсін,
Кешірімді бол ?р?ашанда. АЯУЛЫМ
Ынтыма??а ?осыл да,
Ы?ылас ?ой досы?а.
Ар-ма?саты? ны? болсын,
Кешіруге тосылма. ДИАНА
А?ылы бар баласы?,
Айт?ан тілді аласы?.
Намысты боп ?ссе? сен,
Кешірімді боласы?. ЖАНБОТА
Кел балалар, к?лейік!
К?лкіменен т?лейік!
?аба? т?йген не керек,
Кешірім с?рай білейік. Г?ЛН?З
Бізді? топта ?л-?ыздар,
Тату-т?тті ойнаймыз.
Айналадан, бар адамнан,
Кешірім с?рай білеміз. ЕКАТЕРИНА
Балдыр?ан баламыз,
Досты к?п табамыз.
?ашан да, ?айда да!
Достар бір-бірінен,
Кешірім с?раймыз. ВЕРОНИКА
VIII. ?ажайып с?здер.
Балалар саба?та айтып, ?йренген ?негелі с?здерді ?айталап айтады.
КЕШІРІМ С?РАУ-?ДЕПТІЛІК,
Т?СІНІСУ-ЖА?СЫ ?АСИЕТ.
IX. ?орытындылау.
-Балалар, біз б?гін т?сінісу мен кешіре білуді, кешірім с?рауды ?йрендік. К?нделікті ?мірде кешіре алу, кешірім с?рай білу ?те ма?ызды екенін т?сіндік.
Балалар: Біз ?андаймыз, ?андаймыз?
Ш??ылалы та?даймыз.
К?лімдеген к?ндейміз,
Ренжісуді білмейміз.
Осымен Кешірім с?рай білесі? бе? атты т?рбие са?атымыз ая?талды.
Вы уже знаете о суперспособностях современного учителя?
Тратить минимум сил на подготовку и проведение уроков.
Быстро и объективно проверять знания учащихся.
Сделать изучение нового материала максимально понятным.
Избавить себя от подбора заданий и их проверки после уроков.
Просмотр содержимого документа
«Кешірім с?рай білесі? бе? »
Көбенсай орта мектебі
Даярлық топ
ТӘРБИЕ САҒАТЫ
Кешірім сұрай
білесің бе?
Өткізген: Абдрахманова А.Т.
2011-2012 оқу жылы
Сабақтың тақырыбы: Кешірім сұрай білесің бе?
М.Мақатаевтің сөзіндей
Қандай рахат, жүрейік достар, күнде өстіп,
Ренжу деген, ренжу деген білместік!
Балалар сендер осындай болуларың керек, осындай мақсатқа жетуіміз керек.
Сабақтың мақсаты:
Тәрбиелік: Өзара сенім мен түсіністікке тәрбиелеу.
Білімділік: Кешірім, түсінісу сөздерінің мағынасын түсіндіру.
Дамытушылық: Балалардың жақсы қасиеттерін дамыту.
Көрнекі құралдар: Дәптер, хрестоматия.
Әдіс тәсіл: Әңгіме, сұрақ-жауап.
I. Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу.
II. Жаңа сабақ:
« Кешірім сұрай білесің бе? »
Ө. Ақыпбековтың өлең жолдарын оқып беру.
Жақсылық көрсең біреуден,
«Мен қандаймын» деп ойла.
Жамандық көрсең біреуден,
«Мен қандаймын?» деп ойла.
III.С. Сарғасқаевтың «Неліктен ойнамайды» әңгімесіне көрініс көрсету.
IV. Ойын – жаттығу. «Досыңды кешір»
Балалар, көңіл күйіміз жақсы болу үшін бізге бір – бірімізді түсінуді, кешіруді үйрену қажет. Қазір біз кешірім сұрау мен кешіруді үйренеміз. Өздеріңе жұп таңдап алып, бір-біріңе қарап тұрыңдар.
Досымды ренжіттім деп елестетіңдер. Енді онымен татуласқыларың келіп тұр. Сондай –ақ ең жақсы, жылы сөздер айтып кешірім сұрауға болады.
Егер достарыңды кешірген болсаңдар, оның көзіне тура қарап, күлімдеңдер! Тағы оған алақандарыңды созып, бір-біріңнің қолдарыңды қысуға болады.
ОЙЫННЫҢ ТӘРТІБІ: Балалар жұптарға бөлінеді:
1-ренжіген бала басына қалпақ киеді.
2- бала кешірім сұрайды.
Одан кейін балалар қалпақты ауыстырып киіп, рөлдерін өзгертеді.
Мысалы: -Диана! Менің сенімен ойнағым келеді. Өтінемін мені кешір!
Вероника, мен сені кешірдім.
Даниял, мен қателік жібердім, сенен кешірім сұрағым келіп тұр. Нағыз достарша бір-бірімізбен қол алысайықшы.
Жанбота, мен саған ашуланбаймын. Қол алысайық.
V.Тыныштық сәті.
Балалар , денелеріңді түзу ұстап, бастарыңды жоғары көтеріп, ыңғайланып отырыңдар. Көздеріңді жұмыңдар. Ауаны терең жұтып, еркін тыныс алыңдар. Өздеріңнің тыныс алуларыңды бақылап, бақытқа, махаббат пен тыныштыққа толы таза, шипалы ауаның тұла бойларыңа толғанып сезіңіңдер. Ал енді көздеріңді ашуға болады.
VI. Дәптермен жұмыс.
«Достық ағашы ». Достықтың жемісін ағашқа ілу.
VII.Тақпақ айту.
1. Жазира
2. Айдана
3. Мади
4. Даниял
5. Дильназ
6. Аяулым
7. Диана
8. Жанбота
9. Гүлнәз
10. Екатерина
11. Вероника
VIII. Ғажайып сөздер.
Балалар сабақта айтып, үйренген өнегелі сөздерді қайталап айтады.
КЕШІРІМ СҰРАУ-ӘДЕПТІЛІК,
ТҮСІНІСУ-ЖАҚСЫ ҚАСИЕТ.
IX. Қорытындылау.
-Балалар, біз бүгін түсінісу мен кешіре білуді, кешірім сұрауды үйрендік. Күнделікті өмірде кешіре алу, кешірім сұрай білу өте маңызды екенін түсіндік.
Балалар: Біз қандаймыз, қандаймыз?
Шұғылалы таңдаймыз.
Күлімдеген күндейміз,
Ренжісуді білмейміз.
Осымен Кешірім сұрай білесің бе? атты тәрбие сағатымыз аяқталды.
Достарды біз қолдаймыз,
Қыйын шақта қорғаймыз.
Біздің топта ұл-қыздар,
Кешіріп сұрап ойнаймыз! ЖАЗИРА
Анам маған – үлкендерді сыйла деген,
Сол сөз маған ізгілік құйған ерен.
Үлкендерден ауысқан кішілікті,
Үлкендердің өзіне сыйға берем. АЙДАНА
Арым таза, ақ көңіл,
Адалдыққа сенемін.
Абыройлы, ақ ниет,
Бәрін мен кешіремін. МАДИ
Әдеп сақтап әманда,
Әрбір адал адамға.
Жасасаң бір жақсылық,
Қайтарады саған да. ДАНИЯЛ
Кел балалар, күлейік!
Күлкіменен түлейік!
Күлкі көңіл ашады,
Кешірімді болайық. ДИЛЬНАЗ
Кішілерді аяла,
Кісілерден аянба.
Адамдығың көрінсін,
Кешірімді бол әрқашанда. АЯУЛЫМ
Ынтымаққа қосыл да,
Ықылас қой досыңа.
Ар-мақсатың нық болсын,
Кешіруге тосылма. ДИАНА
Ақылы бар баласың,
Айтқан тілді аласың.
Намысты боп өссең сен,
Кешірімді боласың. ЖАНБОТА
Кел балалар, күлейік!
Күлкіменен түлейік!
Қабақ түйген не керек,
Кешірім сұрай білейік. ГҮЛНӘЗ
Біздің топта ұл-қыздар,
Тату-тәтті ойнаймыз.
Айналадан, бар адамнан,
Кешірім сұрай білеміз. ЕКАТЕРИНА
Балдырған баламыз,
Досты көп табамыз.
Қашан да, қайда да!
Достар бір-бірінен,
Кешірім сұраймыз. ВЕРОНИКА
VIII. Ғажайып сөздер.
Балалар сабақта айтып, үйренген өнегелі сөздерді қайталап айтады.
КЕШІРІМ СҰРАУ-ӘДЕПТІЛІК,
ТҮСІНІСУ-ЖАҚСЫ ҚАСИЕТ.
IX. Қорытындылау.
-Балалар, біз бүгін түсінісу мен кешіре білуді, кешірім сұрауды үйрендік. Күнделікті өмірде кешіре алу, кешірім сұрай білу өте маңызды екенін түсіндік.
Балалар: Біз қандаймыз, қандаймыз?
Шұғылалы таңдаймыз.
Күлімдеген күндейміз,
Ренжісуді білмейміз.
Осымен Кешірім сұрай білесің бе? атты тәрбие сағатымыз аяқталды.
2. Білімділік. Балалардың ұлыстың ұлы күні-Наурыз мерекесі туралы білімдерін кеңейту. Балаларды қазақ халқының дәстүрлерінің бірі – «Тұсау кесу» дәстүрімен таныстыру.
3.Дамытушылық: Тұсау кесу үшін керек құралдардың аттарын айтқызу арқылы тілдерін дамыту, сөздік қорын молайту.
Көрнекі құралдар: Ала жіп, қайшы, шашу, жыртыс маталар.
Әдіс тәсіл: Әңгіме, сұрақ-жауап.
I. Ұйымдастыру кезеңі:
Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу.
II. Жаңа сабақ:
Балалар, бүгін ұлыстың ұлы күні-Наурыз мерекесі. Жыл басы, жаңа жыл тек жақсылығын ала келсін, 4 түлігіміз төлдеп, ақ мол болсын, егін мол шығып, ел тоқ болсын.
Жаңғырып, жаңғырып, жаны түлеген далам,
Наурызда тілеуін тілеп, тойлаған бабам,
Ақтарып ақ дастарханға салған бар дәмін,
Амандық ақылдасына тілейді анам-демекші құрметті көрермендер, бүгінгі Наурыз мерекесіқұтты болсын! Осындай керемет күнді бүгін біздің даярлық тобымызда да атап өтуде.
Наурыз шығыс күнтізбесінде жаңа жал басы болып саналады. Бұл күні күн мен түн теңеледі «Наурыз» деген сөз «нау» - жаңа, «рыз» - күн деген сөздерден алынып, «жаңа күн» деген ұғымды білдіреді. Наурыз – бақыттың бастамасы, ұлылықтың ұйытқысы, жақсылықтың жаршысы, ынтымақтың белгісі, өмірге нұр сыйлаған, сезімге гүл сыйлаған халық қастерлейтін мереке.
Ежелгі шығыс елінің,
Аңсаған арман ойы бар.
Тарқайтын шері жерінің,
Дәстүрлі Наурыз тойы бар, деп кезекті Наурыз туралы тақпақтарға берейік.
III. Тақпақ айту.
1. Ата-бабам тойлаған,
Наурызым армысың!
Қызығыңа тоймаған,
Дала дарқан, қарлы шын. Диана.
2. Мерекені байырғы,
Алды халқым қабылдап.
Ақ дастархан жайылды,
Ошақта от жалындап.Аяулым.
3. Көркейтеді ел қаланы,
Көшет егіп , гүл егіп.
Құрылысшы үй салады,
Кран көкке тіреліп.Айдана.
4. Күреп «Алтын күрекпен»,
Қарды ерітті наурыз.
Жатыр көктем түлеткен,
Бүрлеп бақша-бауымыз.Гүлнәз.
5.Ұлы күні ұлыстың,
Күн мен түнде теңеген,
Тәтті дәмін ырыстың,
Таттық наурыз көжеден.Даниял.
6. Жас қосатын жасыңа,
Жылбасы бұл наурыз.
Әр кіргізген асыңа,
Бал татыған сары уыз.Жанбота.
7. Наурызбен құттықтап,
Алыс, жақын қауышты.
Көктемдегі жарқын сәт,
Көңілдерге ауысты. Дильназ.
8. Күн ғой бүгін жарылған,
Ақ түйенің қарыны.
Ақ дастархан жайылған,
Лаулап ошақ жалыны. Вероника.
9. Қуантып таныс, құрбыны,
Бақыт тілеп, қол ал да.
Не тілесең бұл күні,
Орындалар сол алда. Мади.
10. Жан қалмады жай тұрған,
Мәз-мейрам жас, кәріміз.
Күй шертіліп, айтылды ән,
Көп билейік бәріміз! Жазира.
11. Өлең өрлеп, жыр самғай,
Үйлесті әсем әніміз.
Болады екен жыл сондай,
Қандай болса наурыз. Екатерина.
IV.Тұсау кесу рәсімі.
Тұсау кесу рәсімі сәбиді қаз тұрғаннан кейін, жылдам жүріп кетсін деген тілекпен жасалатын ырым. Тұсауды көбіне тез, шапшаң жүретін улкен кісіге кестіреді. Ол үшін алдын ала жіп дайындайды. Тұсау кесудің жібін дайындаудың бірнеше түрлері, жолдары бар. Олар:
Көбейіп, көгере берсін деп шөптен есіп жасаған;
Бай болсын деп малдың тоқ ішегінен де өреді;
Адал болсын деп ала жіпті есіп жасаған.
Адал болсын деп ала жіпті дайындадық.
Ортаға әже мен екі келін немересімен шығады. Жерге ақ мата төсеп, тұсау кесу рәсіміне дайындалады.Екі келін сәбидің екі жағынан ұстап, әжеге келеді.
ӘЖЕ: (Айдана) Қаз – қаз балам, қаз балам,
Қадам бассаң мәз болам.
Күрмеуіңді шешейін,
Тұсауыңды кесейін, - деп әже немересінің тұсауын кеседі.
(Ұстап тұрған жеңгелердің бірі екінші жеңгеге қарай қаз-қаз басқан сәбиді жүргізіп жіберіп, тілек айтады.)
1 – жеңге: (Дильназ) Тұсауың кесілді құлама,
Тізеңді жаралап жылама.
Құлындай құлдырап жүгірші,
Кәнекей, өзіңді сына да.
(Алдынан 2-і жеңге қолын созып тұрып, қаз-қаз басып келе жатқан сәбидің алдына тұрып тілегін айтады)
